Κομισιόν: Τη μεγαλύτερη «βουτιά» θα έχει η ελληνική οικονομία το 2020

Την μεγαλύτερη πτώση στην Ευρωζώνη θα υποστεί η ελληνική οικονομία μετά την κρίση του κορονοϊού, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν. Στο - 9,7% προβλέπεται για το 2020, ωστόσο εκτιμάται ότι θα έχει και τη μεγαλύτερη άνοδο για το 2021, που θα φτάσει το 7,9%.

Περίπου 160.000 θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να χαθούν εξαιτίας της κρίσης και το ποσοστό ανεργίας θα μπορούσε να αυξηθεί στο 20% το 2020. Επίσης, μεγαλώνει το έλλειμμα, ενώ το δημόσιο χρέος αναμένεται να εκτοξευθεί σε περίπου 196% του ΑΕΠ το 2020 πριν μειωθεί σε περίπου 183% το 2021, υποστηριζόμενο από την οικονομική ανάκαμψη.

Σε σοκ αναμένεται να βρεθεί και η οικονομία της Ευρωζώνης συνολικά, για την οποία η έκθεση της Κομισιόν προβλέπει πτώση ρεκόρ -7 και 3⁄4% το  2020, που θα γίνει ανάπτυξη 6 και ¼ το 2021. Η συνολική οικονομία της ΕΕ προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 7 και 1⁄2% το 2020 και να αυξηθεί κατά περίπου 6% το 2021. Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ έχουν αναθεωρηθεί περίπου εννέα εκατοστιαίες μονάδες προς τα κάτω σε σύγκριση με την οικονομική πρόβλεψη του φθινοπώρου 2019.

Το σοκ για την οικονομία της ΕΕ είναι συμμετρικό αφού η πανδημία έχει πλήξει όλα τα κράτη μέλη, αλλά και η πτώση της παραγωγής το 2020 (από -4 και 1⁄4% στην Πολωνία σε -9 και 3⁄4% στην Ελλάδα) και η ισχύς της ανάκαμψης το 2021 αναμένεται θα διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Η οικονομική ανάκαμψη κάθε κράτους μέλους θα εξαρτάται όχι μόνο από την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα, αλλά και στη δομή των οικονομιών τους και της ικανότητας ανταπόκρισης με σταθεροποιητικές πολιτικές. Δεδομένης της αλληλεξάρτησης των οικονομιών της ΕΕ, η δυναμική της ανάκτησης σε κάθε κράτος μέλος θα επηρεάσει επίσης την ισχύ της ανάκτησης των υπολοίπων, υπογραμμίζει η Κομισιόν.

«Ο αντίκτυπος της κρίσης αναμένεται να είναι μεγάλος λόγω της σημασίας του τομέα φιλοξενίας στην Ελλάδα και του υψηλού ποσοστού πολύ μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες», σημειώνει στην έκθεσή της η Κομισιόν. «Παρά την ταχεία πολιτική απάντηση, η ισχυρή συρρίκνωση της παραγωγής αναμένεται να επηρεάσει την απασχόληση. Ωστόσο, η κρίση αναμένεται να ακολουθηθεί από ανάκαμψη το 2021. Η ύφεση και το κόστος των φορολογικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης θα οδηγήσουν σε ένα σημαντικό έλλειμμα το 2020».

Γιατί τόσο μεγάλη πτώση

Η οικονομία αναπτυσσόταν καλά πριν από την πανδημία. Όπως περιγράφει η Κομισιόν, η οικονομία της Ελλάδας εισήλθε στο 2020 σε σχετικά ισχυρή βάση. Η αύξηση του ΑΕΠ το 2019 έφτασε το 1,9%, μόνο ελαφρώς κάτω από τις προσδοκίες. Η ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση και σε μικρότερο βαθμό στις καθαρές εξαγωγές. Η αγορά εργασίας βελτιώθηκε και η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2%, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 17,3% για το σύνολο του έτους.

Ωστόσο, η ανάπτυξη σταμάτησε ξαφνικά με την εξάπλωση του ιού. Ενώ οι κύριες επιπτώσεις της καραντίνας αναμένεται να φανούν το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, ο μεγάλος τουριστικός τομέας της Ελλάδας ενδέχεται να επηρεαστεί και το τρίτο τρίμηνο, καθώς οι περιορισμοί στα ταξίδια αναμένεται να παραμείνουν σε ισχύ και η ξένη ζήτηση για τα ταξίδια στο εξωτερικό μπορεί να παραμείνουν συγκρατημένα. Δεδομένου ότι πάνω από το 70% των εισπράξεων από τον τουρισμό συγκεντρώνονται τους κύριους καλοκαιρινούς μήνες, τα εμπόδια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα είχαν μεγάλο αντίκτυπο στις συνολικές εξαγωγές υπηρεσιών το 2020.

Εν μέσω περιορισμένων ευκαιριών κατανάλωσης κατά τη διάρκεια της καραντίνας και του μειωμένου διαθέσιμου εισοδήματος, η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να παρουσιάσει ισχυρή πτώση το 2020. Τα φορολογικά μέτρα που θεσπίστηκαν κατά την περίοδο του lock down για την προστασία της οικονομίας αναμένεται να μειώσουν σε κάποιο βαθμό τις καταναλωτικές δαπάνες και να ανοίξουν το δρόμο για μια ταχύτερη ανάκαμψη, το 2021. Οι επενδύσεις αναμένεται να επηρεαστούν έντονα από την αυξημένη αβεβαιότητα και τον χαμηλότερο κύκλο εργασιών το 2020, αλλά η υποστήριξη ρευστότητας που παρέχεται από την ελληνική κυβέρνηση και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να βοηθήσει τις εταιρείες να γεφυρώσουν την περίοδο κλειδώματος και να επιταχύνουν την ανάκαμψη .

Λόγω της παγκόσμιας φύσης της κρίσης, οι εξαγωγές αναμένεται να υποστούν ισχυρές μειώσεις το 2020. Οι κύριες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας αναμένεται να είναι μεταξύ των χωρών που πλήττονται περισσότερο, με αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης για ελληνικά αγαθά και υπηρεσίες, που ενισχύεται επίσης από τις μεγάλες μερίδιο του τουρισμού και της ναυτιλίας στις εξαγωγές.

Αγορά εργασίας

Ενώ τα μέτρα που εισήγαγε η κυβέρνηση για την προστασία της αγοράς εργασίας αναμένεται να αποφύγουν απολύσεις και αφερεγγυότητες μεγάλης κλίμακας, περίπου 160.000 θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να χαθούν εξαιτίας της κρίσης και το ποσοστό ανεργίας θα μπορούσε να αυξηθεί στο 20% το 2020. Η μερική ανάκαμψη το 2021 αναμένεται να έχει θετικά αποτελέσματα στην αγορά εργασίας, μειώνοντας ξανά το ποσοστό ανεργίας. Η πτωτική πίεση από τους μισθούς, τις τιμές της ενέργειας και τη βιομηχανική παραγωγή αναμένεται να οδηγήσει σε πτώση των τιμών καταναλωτή κατά 0,6% το 2020 και περιορισμένη αύξηση το 2021.

Η βαριά έκθεση της Ελλάδας σε ταξιδιωτικούς περιορισμούς είναι πηγή αρνητικών κινδύνων. Λόγω της έντονης συγκέντρωσης του τουρισμού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ακόμη και μια σύντομη παράταση των περιορισμών πέρα ​​από αυτό που θεωρείται ότι θα μπορούσε να έχει ισχυρή πτωτική επίδραση. Επιπλέον, ο αντίκτυπος της κρίσης στον μεγάλο τομέα των υπηρεσιών και στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι πιο ευάλωτες, θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερος από το αναμενόμενο και να αναστείλει την ανάκαμψη.

Το ισοζύγιο γενικής διακυβέρνησης της Ελλάδας κατέγραψε πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2019, με αποτέλεσμα την έντονη απόδοση εσόδων και τις μεταφορές των ισοδύναμων κερδών SMP-ANFA. Το πρωτογενές πλεόνασμα που παρακολουθήθηκε υπό ενισχυμένη παρακολούθηση έφτασε το 3,5% του ΑΕΠ το 2019.

Το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα επιδεινωθεί σημαντικά το 2020 λόγω της λειτουργίας αυτόματων σταθεροποιητών και του κόστους των μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το μέγεθος των φορολογικών μέτρων ανέρχεται σε 6,9% του ΑΕΠ. Το πακέτο αποτελείται από ειδικά επιδόματα ανεργίας, παραίτηση από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για ορισμένους υπαλλήλους που πλήττονται από την κρίση, αυξημένες δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, επιστρεπτέο σύστημα προκαταβολών για επιχειρήσεις και άλλα μέτρα. Ορισμένα από τα μέτρα θα υποστηριχθούν από την ΕΕ ή τον προϋπολογισμό εσωτερικών επενδύσεων.

Η κυβέρνηση υιοθέτησε επίσης 1,9% του ΑΕΠ μέτρων που στοχεύουν στη βελτίωση της ρευστότητας του ιδιωτικού εταιρικού τομέα. Η πληρωμή ορισμένων φορολογικών υποχρεώσεων έχει αναβληθεί έως το φθινόπωρο και οι αρχές δημιούργησαν ένα σύστημα εγγυήσεων πίστωσης που εφαρμόστηκε μέσω της Ελληνικής Τράπεζας Ανάπτυξης, το οποίο μπορεί να ξεκλειδώσει δάνεια έως περίπου 5% του ΑΕΠ. Τα μέτρα που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της πανδημίας έχουν προσωρινά αποτελέσματα το 2020.

Οι δημοσιονομικές προοπτικές υπόκεινται σε σημαντικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της εκκρεμούσας απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με αναδρομικές πληρωμές σε συνταξιούχους, συνεχιζόμενες υποθέσεις εναντίον της Δημόσιας ΕταιρείαςΑκινήτων και πιθανά έξοδα αναδιάρθρωσης των Ελληνικών Ταχυδρομείων. Τέλος, υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα ως προς το τελικό κόστος των έκτακτων φορολογικών μέτρων που έχουν λάβει οι αρχές.

Το έλλειμμα της γενικής διακυβέρνησης προβλέπεται να φθάσει το 61⁄4% του ΑΕΠ το 2020 και να μειωθεί σε περίπου 2% το 2021 με βάση μια υπόθεση χωρίς αλλαγή πολιτικής. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 196% του ΑΕΠ το 2020 πριν μειωθεί σε περίπου 183% το 2021, υποστηριζόμενο από την οικονομική ανάκαμψη.

ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΤΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2020 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΛΟΓΩ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ

- 9,7% για το 2020,

+7,9% για το 2021

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

160.000 θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να χαθούν

Ποσοστό ανεργίας:

• 20% το 2020
• 17% το 2021

ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ

196% του ΑΕΠ το 2020

183% του ΑΕΠ το 2021

ΕΛΛΕΙΜΜΑ

-6,4% το 2020

-2,1% το 2021