Σκέψεις για περιβαλλοντικό τέλος και στα πλαστικά μιας χρήσης

Το ενδεχόμενο επιβολής περιβαλλοντικού τέλους (όπως συμβαίνει στις πλαστικές σακούλες) και στα πλαστικά ποτήρια μιας χρήσης σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός συστήματος εγγυοδοσίας για τις πλαστικές φιάλες, δηλαδή της ανταμοιβής του καταναλωτή, ο οποίος θα τις επιστρέφει στους χώρους αγοράς τους, εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος στο πλαίσιο κατάρτισης του νομοσχεδίου για την κυκλική οικονομία και την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης.

Αυτό προκύπτει από το ερωτηματολόγιο, το οποίο απέστειλε σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ενόψει της κατάρτισης του σχεδίου νόμου για την απόσυρση των πλαστικών μίας χρήσης, το οποίο θα ενσωματώνει τη σχετική κοινοτική Οδηγία και θα κατατεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα στη Βουλή με στόχο να τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιούλιο του 2021.

Μέχρι στιγμής το υπουργείο ολοκλήρωσε μέσω τηλεδιασκέψεων και ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου έναν ευρύ κύκλο διαβουλεύσεων με 44 παραγωγικούς φορείς από 10 κλάδους της οικονομίας που σχετίζονται με την κατασκευή και την κατανάλωση πλαστικών εκπροσωπώντας πάνω από 6.000 επιχειρήσεις και ιδιώτες. Αντικείμενο της διαβούλευσης του ΥΠΕΝ ήταν να δοθεί στους ενδιαφερόμενους και το κοινό η δυνατότητα να τοποθετηθούν για τον τρόπο εφαρμογής της σχετικής κοινοτικής Οδηγίας σχετικά με την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης.

Όπως έχει διαμηνύσει στο παρελθόν και ο υπουργός Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, «στόχος είναι να μην αιφνιδιαστούν η αγορά και οι πολίτες, αλλά να τεθεί σε εφαρμογή ένας ρεαλιστικός και ολοκληρωμένος σχεδιασμός που θα επιφέρει απτά και θετικά περιβαλλοντικά αποτελέσματα». Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, συνολικά υποβλήθηκαν 395 προτάσεις από τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Μεταξύ αυτών εκείνες που συγκέντρωσαν τις περισσότερες θετικές εκτιμήσεις ήταν:

• Η εκπόνηση ενός ειδικού σχεδίου δράσης για τα πλαστικά μιας χρήσης που θα αποτελεί τον Οδικό Χάρτη των επιχειρήσεων για την προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις. Να σημειωθεί ότι ήδη το υπουργείο επεξεργάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης

• H υιοθέτηση συστήματος ανταμοιβής στους καταναλωτές για τις πλαστικές φιάλες, ενισχύοντας έτσι την ανακύκλωση.

• Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για τις νέες καθημερινές τους συνήθειες που θα αλλάξουν από τον Ιούλιο του 2021 καθώς και για τις εναλλακτικές τους επιλογές έναντι των πλαστικών μιας χρήσης.

  Υπογραμμίζεται ότι τώρα ολοκληρώθηκε ο δεύτερος κύκλος διαβουλεύσεων, καθώς η ανταλλαγή απόψεων με την αγορά και τους πολίτες έχει ξεκινήσει από τον Δεκέμβριο του 2019, με πρωτοβουλία του υπουργείου και με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α. Κ. Λασκαρίδη.

Υπενθυμίζεται ότι βάσει της κοινοτικής οδηγίας, την οποία πρέπει να ενσωματώσει η Ελλάδα, στα προιόντα που εμπίπτουν στην οδηγία για απόσυρση ή για ειδική σήμανση, συγκαταλέγονται:

• - Περιέκτες τροφίμων και ποτών, κυπελάκια, πακέτα και περιτυλίγματα τροφίμων.

• Πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών.

• Λεπτές σακούλες μεταφοράς.

• Είδη προσωπικής υγιεινής (μπατονέτες, υγρά μαντηλάκια, σερβιέτες, ταμπόν).

• Μπαλόνια και ξυλάκια για μπαλόνια.

• Προϊόντα καπνού με φίλτρα και τα φίλτρα.

• Αλιευτικά εργαλεία.

• Οξοδιασπώμενα προϊόντα

• Μεταξύ των θεμάτων, τα οποία έθεσε το υπουργείο στους ενδιαφερόμενους είναι και η αξιολόγηση της θέσπισης περιβαλλοντικού τέλους για τα κυπελάκια ποτών και τους περιέκτες τροφίμων στο σημείο πώλησης κατά αντιστοιχία με την πλαστική σακούλα.

Αναφορικά με τα πλαστικά μπουκάλια, υπενθυμίζεται ότι η οδηγία αναφέρει πως από τις 3 Ιουλίου 2024, οι πλαστικοί περιέκτες ποτών (≤3 λίτρων) που θα διατίθενται στην αγορά, θα πρέπει να επανασχεδιαστούν, ώστε τα καπάκια και τα καλύμματα να παραμένουν προσαρτημένα σε αυτούς. Επιπλέον, από το 2025, οι φιάλες ποτών που κατασκευάζονται από PET θα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό και από το 2030 συνολικά οι πλαστικές φιάλες ποτών να περιέχουν τουλάχιστον 30% ανακυκλωμένο πλαστικό.Το υπουργείο εξετάζει σοβαρά τη δυνατότητα επιστροφής τους στους χώρους αγοράς με την παράλληλη επιβράβευση του πελάτη που θα τις επιστρέφει.

Επίσης ορίζεται ότι α πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης - κυπελλάκια, υγρά μαντηλάκια, σερβιέτες υγιεινής, ταμπόν και εφαρμογείς ταμπόν και προϊόντα καπνού με φίλτρα - θα πρέπει να φέρουν από τις 3 Ιουλίου 2021, κατάλληλη σήμανση για την ενημέρωση του καταναλωτή σχετικά με τη διαχείρισή τους και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της απόρριψής τους στο περιβάλλον.