Αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου, σκούτερ και ποδηλάτου: Αυτά είναι τα κίνητρα

Γενναία κίνητρα, τα οποία θα συμπεριλαμβάνουν επιδότηση της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, σκούτερ και ποδηλάτων, αλλά και μείωση ή κατάργηση σε τέλη ταξινόμησης και κυκλοφορίας θα περιλαμβάνει το πλέγμα μέτρων που θα παρουσιάσει εντός του επόμενου μήνα η κυβέρνηση, η οποία έχει αποφασίσει να πατήσει γκάζι στην ηλεκτροκίνηση.

Στα μέτρα θα συμπεριληφθούν ρυθμίσεις και για τα δημοσίας χρήσης οχήματα, δηλαδή ταξί και φορτηγά αλλά και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Παράλληλα πριμοδότηση θα προβλεφθεί και για τις επιχειρήσεις διαμοιρασμού ηλεκτροκίνητων οχημάτων, ενώ θα τεθεί σε εφαρμογή και σχέδιο δημιουργίας φορτιστών, το οποίο άλλωστε αποτελεί και μία από τις βασικές προυποθέσεις για το πέρασμα στην εποχή της ηλεκτροκίνησης. Ηδη τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος Οικονομικών και Μεταφορών επεξεργάζονται προτάσεις και εισηγήσεις που έχουν υποβληθεί προκειμένου να καταλήξουν στην τελική μορφή του νομοσχεδίου, το οποίο θα ανακοινωθεί τον Ιούνιο.

Το ειδικό πρόγραμμα επιδότησης της αγοράς ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, σκούτερ και ποδηλάτων προανήγγειλε ο ίδιος ο υπουργός Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, στο πλαίσιο διαδικτυακής συζήτησης που διοργάνωσε η ΟΝΝΕΔ πριν λίγες ημέρες και βάσει του προγραμματισμού, στόχος είναι να εφαρμοστεί από τις αρχές του 2021. Αναφορικά με την επιδότηση μάλιστα τόνισε ότι δε θα είναι κλιμακωτή για τα ΙΧ, δεν θα συναρτάται δηλαδή από την αξία του αυτοκινήτου, αλλά θα είναι συγκεκριμένη και θα ισχύει για όλους τους τύπους αυτοκινήτων και ως εκ τούτου η ενίσχυση για την αγορά σκούτερ ή ποδηλάτου θα είναι μεγαλύτερη ποσοστιαία και πιο ωφέλιμη για τον αγοραστή, με την απαιτούμενη χρηματοδότηση να προέρχεται από το Ταμείο των Ρύπων.

Αν και τα συναρμόδια υπουργεία δεν έχουν καταλήξει ακόμα στην οριστική πρόταση, σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής», ένα από τα βασικά σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αφορά την επιχορήγηση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα με ποσό εφάπαξ ενίσχυσης περίπου 4.500 ευρώ για την αγορά ιδιωτικών οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών εκπομπών ρύπων και λιανική τιμή πώλησης έως 40.000 ευρώ. 

Η αντίστοιχη ενίσχυση για ταξί, η οποία θα συνδυάζεται και με απόσυρση του παλαιού οχήματος, το οποίο θα έχει φτάσει την ηλικία αντικατάστασης, εξετάζεται να κυμανθεί μεταξύ 3.500 – 5.000 ευρώ, ενώ η αγορά ηλεκτρικού ποδηλάτου θα επιχορηγηθεί με ποσό που θα κυμαίνεται μεταξύ 500 – 1.000 ευρώ και η αγορά ηλεκτρικού σκούτερ με ακόμα μεγαλύτερο ποσό, το ύψος του οποίου εξετάζεται. Τα κίνητρα για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης που διερευνώνται ενδέχεται να συμπεριλάβουν και άλλες ευνοικές πολεοδομικές και περιβαλλοντικές ρυθμίσεις. 

Σε επίπεδο οικονομικών κινήτρων πέραν της επιδότησης αγοράς και εφόσον δοθεί το πράσινο φως και από το οικονομικό επιτελείο, συζητείται επίσης η απαλλαγή από το προβλεπόμενο τέλος ταξινόμησης για αντικατάσταση οχημάτων παλαιάς τεχνολογίας, ο μειωμένος φόρος κατανάλωσης, η εξαίρεση υπαγωγής του ΦΠΑ ή ο καθορισμός μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ και η μη καταβολή τελών κυκλοφορίας για προκαθορισμένο διάστημα.

Ειδικότερα εξετάζεται η απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης για την αντικατάσταση αυτοκινήτων παλαιάς τεχνολογίας με ηλεκτρικά ή η μείωσή τους στο μισό για την αντικατάστασή τους με υβριδικά.  Επιπλέον για όσα ΕΙΧ ηλεκτρικά αυτοκίνητα ταξινομηθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το 2021 εξετάζεται και η απαλλαγή από την υποχρέωση τελών κυκλοφορίας για διάστημα τεσσάρων ετών. 

Στο τραπέζι βρίσκεται και η μείωση του γενικού φόρου κατανάλωσης ΦΠΑ στο 13% για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος τόσο από ιδιώτες όσο και από επιχειρήσεις, ενώ εξετάζονται φορολογικά κίνητρα και για επιχειρήσεις διαμοιρασμού  κοινόχρηστων ηλεκτρικών  αυτοκινήτων και ποδηλάτων ή επιχειρήσεων, οι οποίες θα λειτουργήσουν αντίστοιχα συστήματα για τους εργαζομένους τους.

Εκτός των οικονομικών και φορολογικών κινήτρων όμως οι ομάδες εργασίας εξετάζουν και σειρά άλλων μέτρων πολλά από τα οποία σχετίζονται με την κυκλοφορία. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν συζητηθεί συγκαταλέγεται και η παροχή έκπτωσης στο αντίτιμο των διοδίων στους αυτοκινητοδρόμους, το οποίο ωστόσο για να ισχύσει θα πρέπει να συμφωνηθεί με τις εταιρίες παραχωρήσεων. 

Επίσης υπάρχουν εισηγήσεις για ελεύθερη πρόσβαση των ηλεκτρικών οχημάτων εντός του δακτυλίου για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που θα καθοριστεί, κατά το οποίο ο αριθμός τους δε θα είναι ιδιαίτερα αυξημένος. Παράλληλα με τα παραπάνω, στα κίνητρα για την ηλεκτροκίνηση θα προβλεφθεί και η δημιουργία δωρεάν θέσεων στάθμευσης για ηλεκτρικά οχήματα. Το σχέδιο νόμου, το οποίο θα καταρτιστεί, δε θα εξαιρεί από την επιδότηση και την αντικατάσταση του στόλου των δημοτικών λεωφορείων και άλλων οχημάτων με ηλεκτρικά. 

Αλλωστε βάσει της πρότασης αναθεώρησης της Οδηγίας 2009/33/ΕΚ για την προμήθεια καθαρών και ενεργειακά αποδοτικών λεωφορείων για τις δημόσιες μεταφορές, έως το 2025 και το 2030 πρέπει να έχει επιτευχθεί ο ελάχιστος στόχος (38%) να είναι ηλεκτρικά με πόρους που μπορούν να προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), Συνδέοντας την Ευρώπη (CEF), Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση & Ανάπτυξη (EBRD). Η σταδιακή αντικατάσταση θα γίνει με δύο   5ετή προγράμματα 2020-2025 και 2025-2030. Για την αντικατάσταση των συμβατικών λεωφορείων και των δημοτικών οχημάτων από ηλεκτροκίνητα αναμένεται να προβλεφθεί επιδότηση του 30% επί του κόστους αγοράς.

Σημεία φόρτισης

Ισως το πιο κρίσιμο ζήτημα για την επιτυχία της μετάβασης στην ...ηλεκτροκινούμενη εποχή είναι η δημιουργία σημείων φόρτισης των ηλεκτροκινούμενων οχημάτων. Τέτοια σημεία αναμένεται να υποδειχθούν από τους δήμους και θα υπάρχουν μεταξύ άλλων σε υφιστάμενους υπαίθριους ή στεγασμένους δημοτικούς χώρους στάθμευσης, σε σταθμούς μετεπιβίβασης Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και σε τερματικούς σταθμούς αλλά και σε ορισμένες παρόδιες θέσεις στάθμευσης σε προκαθορισμένα ποσοστά επίι του συνόλου των θέσεων. Τα σημεία φόρτισης θα έχουν ειδική ενιαία σήμανση. Σε αυτά μάλιστα θα συνυπολογιστούν και ειδικές θέσεις για ηλεκτροκίνητα οχήματα ΑμΕΑ και ηλεκτροκίνητα αμαξίδια και σκούτερ. 

Σε ό,τι αφορά τα λεωφορεία, θα τοποθετηθούν σημεία φόρτισης στους τερματικούς σταθμούς και σε επιλεγμένα σημεία – στάσεις των αστικών συγκοινωνιών, ενώ όπου κριθεί απαραίτητο θα επανεξεταστούν οι διαδρομές ώστε σε όποιες δρομολογηθούν ηλεκτρικά λεωφορεία να τοποθετηθούν και ταχυφορτιστές. Να σημειωθεί ότι ήδη το υπουργείο Μεταφορών έχει ανακοινώσει ότι το 1/3 του νέου στόλου των λεωφορείων των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης θα είναι ηλεκτροκίνητα. 

Για τα ταξί θα αποφασιστεί ο απαιτούμενος αριθμός φορτιστών για να καθοριστούν στη συνέχεια συγεκριμένες θέσεις στις πιάτσες τουλάχιστον στο 10% των υπαρχουσών θέσεων. Συγκεκριμένα σημεία φόρτισης θα υπάρχουν και στους αυτοκινητοδρόμους, τα οποία θα αποφασιστούν βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων χωροθέτησης τόσο στο βασικό όσο και στο δευτερεύον εθνικό οδικό δίκτυο με ειδικές προδιαγραφές σημείων στάσης και στάθμευσης.

Υποδομές επαναφόρτισης θα δημιουργούνται και σε όλα τα νέα ιδιωτικά κτίρια, κάτι το οποίο προβλέπεται ήδη από σχετική οδηγία της Ε.Ε., η οποία αναμένεται να ενσωματωθεί στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό. Στις καινούριες ή ανακαινιζόμενες πολυκατοικίες θα πρέπει να προβλέπεται η κατασκευή κατάλληλης υποδομής για την εγκατάσταση φορτιστή σε κάθε χώρο στάθμευσης. Αντίστοιχα και στα νέα ή ανακαινιζόμενα επαγγελματικά κτίρια θα προβλέπεται η δημιουργία τουλάχιστον μίας θέσης στάθμευσης με φορτιστή ανά πέντε χώρους στάθμευσης. Επίσης θα προβλεφθεί η τοποθέτηση φορτιστών και σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, πρατήρια καυσίμων, συνεργεία, ΚΤΕΟ, κλπ.