Τέσσερα όπλα στα χέρια των εργοδοτών - Το νέο τοπίο για τους μισθωτούς

Μια βεντάλια επιλογών έχει δώσει ο νομοθέτης στις επιχειρήσεις που έχουν χαρακτηριστεί πληττόμενες βάσει ΚΑΔ ή επαναλειτουργούν σταδιακά. Οι εργοδότες μπορούν να κάνουν χρήση της παράτασης αναστολής ή και της νέας εκ περιτροπής εργασίας, δηλαδή το μοντέλο που επιτρέπει εργασία 2 εβδομάδες το μήνα. Από τον Ιούνιο μπαίνει σε συνδυαστική εφαρμογή το μοντέλο των αναστολών για συγκεκριμένους κλάδους και ο μηχανισμός αναπλήρωσης μισθού "Συν - Εργασία" για τους περισσότερους. Αναλυτικά:

1. Παράταση αναστολής

Ο εργοδότης που επαναλειτουργεί ή πλήττεται βάσει ΚΑΔ, μπορεί να παρατείνει για 30 ημέρες και έως 31/5 την αναστολή σύμβασης για έως και το 60% των εργαζομένων που έθεσε σε αναστολή στην πρώτη φάση της πανδημίας. Απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής μισθού και εισφορών για όσους εργαζόμενους παρατείνει την αναστολή. Αν προκύπτει δεκαδικός αριθμός 0,50 και πάνω γίνεται στρογγυλοποίηση προς τα πάνω. Προσοχή, αν ο εργοδότης παρατείνει τις συμβάσεις για περισσότερους από το 60% είναι υποχρεωμένος να καταβάλει ο ίδιος τις αποδοχές των εργαζομένων που υπερβαίνουν το 60%.

Ο εργοδότης δεν μπορεί να αναστείλει τώρα τις συμβάσεις εργαζομένων που δεν είχαν μπει σε αναστολή στην πρώτη φάση της πανδημίας. Η παράταση δεν διαρκεί για όλους το ίδιο καθώς τερματίζεται αναγκαστικά την 31η Μαίου. Το πλήρες 30ήμερο της παράτασης ισχύει για εργαζόμενους επιχειρήσεων που παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή όλο τον Μάιο

Για παράδειγμα :

• Εμπορικό κατάστημα που επαναλειτούργησε από την Δευτέρα 11 Μαίου μπορεί να θέσει σε παράταση αναστολής το 60% των υπαλλήλων του έως και 31 Μαίου. Οι εργαζόμενοι μπαίνουν στην παράταση για 21 ημέρες.
• Επιχείρηση πληττόμενη βάσει ΚΑΔ που έχει θέσει σε αναστολή 10 υπαλλήλους την 1η Απριλίου. Μπορεί να παρατείνει την αναστολή για τους 6 έως 31 Μαίου. Οι εργαζόμενοι μπαίνουν σε αναστολή για 16 ημέρες. 

Για τον Ιούνιο παρατείνεται η δυνατότητα αναστολής των συμβάσεων εργασίας σε ποσοστό έως και100% των εργαζομένων, αποκλειστικά και μόνο :

• για όσες επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές και
• για επιχειρήσεις στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού 

Οι εργαζόμενοι  σε αναστολή δικαιούνται αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους έως και 534 ευρώ, κατ΄αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής, όπως επίσης και πλήρη κάλυψη των ασφαλιστικών τους εισφορών επί του ονομαστικού τους μισθού

Προσοχή, τον Ιούνιο παύει να ισχύει η δυνατότητα αναστολής πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών  για όλες τις επιχειρήσεις.

Για τον Ιούλιο ισχύει ακριβώς το ίδιο μοντέλο, μόνο που εξαιρούνται από τις δυνατότητες αναστολών οι επιχειρήσεις εστίασης.

2. Νέα εκ περιτροπής

Οι πληττόμενοι εργοδότες και οι επαναλειτουργούντες μπορούν να ανακαλούν οριστικά την αναστολή των συμβάσεων για τουλάχιστον το 40% των μισθωτών, (εφόσον η αναστολή έχει διαρκέσει 15 ημέρες κατ ελάχιστο στις πληττόμενες) και να εφαρμόζουν για τους εργαζόμενους αυτούς το σχήμα της νέας εκ περιτροπής. Οι εν λόγω εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται με μονομερή απόφαση του εργοδότη κατ ελάχιστον 2 εβδομάδες το μήνα, διακεκομμένα ή συνεχόμενα. Στο ίδιο σχήμα μπορούν να ενταχθούν και οι εργαζόμενοι των οποίων η αναστολή λήγει, όπως και όσοι δεν είχαν μπει σε αναστολή.  

Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες συμπεριλαμβανομένων και αυτών που επαναλειτουργούν τον Μάιο, όπως προσδιορίζονται βάσει ΚΑΔ και πάντως για όσο χρόνο αυτές συνεχίζουν να πλήττονται, μπορούν να εφαρμόσουν το μέτρο της λειτουργίας της επιχείρησης με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• με περίοδο αναφοράς τον μήνα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο 2 εβδομάδες, συνεχόμενα ή διακεκομμένα,

1. Ως περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό της κατ’ ελάχιστον απασχόλησης κάθε εργαζόμενου λογίζεται ο ημερολογιακός μήνας.
2. Εντός κάθε ημερολογιακού μήνα, η κατ’ ελάχιστον απασχόληση κάθε εργαζόμενου πρέπει να είναι δύο πλήρεις εβδομάδες, πέντε εργασίμων ημερών επί 5μέρου ή έξι εργασίμων ημερών επί 6ήμερου.
3. Οι πλήρεις εβδομάδες μπορεί να είναι συνεχόμενες ή διακεκομμένες, για παράδειγμα μπορεί να μεσολαβήσει μια εβδομάδα πριν ο εργαζόμενος να απασχοληθεί εκ νέου για μια τουλάχιστον ακόμη πλήρη εβδομάδα.

Στις εβδομάδες εργασίας δεν περιλαμβάνονται οι ημέρες πάσης φύσεως νόμιμης άδειας (κανονική, αναρρωτική κ.α.).

• ο τρόπος αυτός οργάνωσης της εργασίας πραγματοποιείται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης των οποίων οι συμβάσεις δεν τελούν σε αναστολή, δηλαδή των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις είτε δεν είχαν τεθεί ποτέ σε αναστολή, είτε έχει λήξει η αναστολή, είτε αυτή έχει οριστικά ανακληθεί και αυτοί έχουν επιστρέψει στις θέσεις εργασίας τους.

Αν η επιχείρηση δεν έχει κάνει χρήση του μέτρου της αναστολής ή της παράτασης το 50% υπολογίζεται επί του συνόλου των εργαζομένων της επιχείρησής του.

Ο εργοδότης θα πρέπει να προγραμματίζει ανά εβδομάδα το προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησής του, ενημερώνοντας σχετικά τους εργαζόμενους που υπάγονται σ’ αυτό.

Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας, που σημαίνει ότι απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού. Εξαιρείται η λύση σύμβασης εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση, η λύση σύμβασης εργασίας ένεκα συνταξιοδότησης και η λήξη σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου.

3. "Συν - Εργασία" 

Aπό 1^η Ιουνίου μπαίνει σε εφαρμογή το πρόγραμμα "Συν- Εργασία" που θα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις επιχειρήσεις της χώρας, ανεξαρτήτως ΚΑΔ, με μείωση τζίρου τουλάχιστον 20%, όπως επίσης στις νέες επιχειρήσεις αλλά και στις εποχικές. Το μέτρο θα μπορεί να εφαρμόζεται και συνδυαστικά με τις αναστολές συμβάσεων. Ειδικότερα: 

1. Η χρονική περίοδος εφαρμογής είναι από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2020.
2. Δικαίωμα συμμετοχής στο μηχανισμό έχουν όλες οι επιχειρήσεις της χώρας, ανεξαρτήτως Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ), που παρουσιάζουν πτώση τζίρου ως εξής: Για τον Ιούνιο, πτώση τζίρου τουλάχιστον 20% αθροιστικά για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. Για τον Ιούλιο, πτώση τζίρου τουλάχιστον 20% αθροιστικά για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο. Για τον Αύγουστο, πτώση τζίρου τουλάχιστον 20% αθροιστικά για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο. Για τον Σεπτέμβριο, πτώση τζίρου τουλάχιστον 20% αθροιστικά για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο.
3. Κάθε μήνα, οι επιχειρήσεις θα δηλώνουν τους εργαζόμενους που θέτουν σε καθεστώς μειωμένης απασχόλησης και τα στοιχεία τζίρου των προηγούμενων μηνών, ώστε να επιβεβαιωθεί η δυνατότητα συμμετοχής τους.
4. Τα στοιχεία αυτά θα συγκρίνονται με τους αντίστοιχους μήνες των προηγούμενων τριών ετών, ώστε να προκύπτει η πτώση τζίρου (με αυξημένη βαρύτητα στα στοιχεία του 2019).
5. Για την ένταξη επιχειρήσεων που άνοιξαν πρόσφατα, η σύγκριση θα γίνεται με τα στοιχεία τζίρου των προηγούμενων μηνών, που είναι διαθέσιμα.
6. Επιχειρήσεις που λειτουργούν για πρώτη φορά και δεν έχουν καταγράψει τους προηγούμενους μήνες έσοδα έχουν δικαίωμα συμμετοχής.
7. Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να περιορίσει το χρόνο εργασίας του εργαζομένου πλήρους απασχόλησης έως και 50%, χωρίς μεταβολή της σχέσεως εργασίας.
8. Για το χρόνο που δεν εργάζεται ο εργαζόμενος, ο κρατικός προϋπολογισμός θα ενισχύει τον ίδιο τον εργαζόμενο, καλύπτοντας το 60% της αμοιβής του, που αντιστοιχεί στο διάστημα αυτό.
9. Η αμοιβή αυτή δεν έχει περιορισμό προς τα πάνω (δεν υπάρχει δηλαδή ανώτατο πλαφόν στην επιδότηση) ενώ, σε περίπτωση που η καθαρή αμοιβή, μετά την προσαρμογή, υπολείπεται του κατώτατου μισθού, η διαφορά αυτή θα καλύπτεται εξ ολοκλήρου από το κράτος.
10. Δυνατότητα συμμετοχής στο σχήμα θα έχουν όλοι οι υφιστάμενοι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης των εν λόγω επιχειρήσεων. Αυτό μεταφράζεται σε όλους τους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση την ημέρα ψήφισης του επίμαχου νόμου, που τοποθετείται εντός της τρέχουσας εβδομάδας. 
11. Επίσης, για τις εποχικές επιχειρήσεις, θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής όλοι οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης που θα προσληφθούν, μέχρι τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης που είχαν πέρυσι τον αντίστοιχο μήνα. Για παράδειγμα : Έστω εποχικό κατάλυμα που πέρυσι τον Ιούλιο είχε 10 εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Μπορεί να επαναπροσλάβει 10 εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και να τους εντάξει όλους στον μηχανισμό, ώστε να τους απασχολεί με έως και 50% μειωμένο ωράριο και το κράτος να επιδοτεί το 60% της απώλειας του μισθού τους.
12. Δεν δίνεται η δυνατότητα μετατροπής σχέσεως εργασίας από μερική απασχόληση σε πλήρη.
13. Ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να καλύπτει το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών του εργαζομένου (επί του 100% που προβλέπεται στη σύμβαση εργασίας).
14. Για όσο διάστημα ο εργαζόμενος βρίσκεται σε καθεστώς μειωμένης απασχόλησης, ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας ούτε σε μείωση του ύψους της αμοιβής του εργαζομένου.

Ως δίχτυ ασφαλείας για τις μειώσεις των αποδοχών τίθεται ο κατώτατος μισθός, καθώς αν η καθαρή αμοιβή υπολείπεται - μετά τη μείωση ωραρίου και την αθροιστική συμμετοχή εργοδότη και κράτους - του καθαρού κατώτατου μισθού των 550 ευρώ (μετά από εισφορές), η διαφορά θα καλύπτεται από το κράτος εξ ολοκλήρου. Για παράδειγμα, η απώλεια κινείται στο 7% για μεικτούς μισθούς της τάξης των 700 ευρώ και για 50% μείωση ωραρίου. Σε περίπτωση μείωσης 50% της απασχόλησης προκύπτει

• 34,1% είναι το όφελος για την επιχείρηση και
• 83,5% το ποσοστό αναπλήρωσης για τον εργαζόμενο - δηλαδή οι απώλειες θα είναι έως 16,5% στο καθαρό ποσό. 

Η μέγιστη μείωση του καθαρού ποσού κυμαίνεται στο 16,5% και αφορά μισθούς της τάξης των 1.000 και 1.200 ευρώ μεικτά. Αντίθετα, το σύνολο των αποδοχών τους διασώζουν όσοι εισπράττουν τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ, ενώ μικρές απώλειες θα καταγράψουν όσοι κινούνται κοντά στην ίδια περιοχή, καθώς ο καθαρός κατώτατος λειτουργεί ως ελάχιστο δίχτυ ασφαλείας.

4. Απολύσεις

Οι εργοδότες που επαναλειτουργούν κι εφόσον δεν κάνουν καθόλου χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής, μπορούν να προχωρήσουν σε απολύσεις. Σε αυτή την περίπτωση οφείλουν να ανακαλέσουν οριστικά το 100% των μισθωτών τους πίσω σε ενεργή απασχόληση. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, «σε περίπτωση που οι επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις δεν κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας και συνεπώς προβούν σε οριστική ανάκληση της αναστολής του συνόλου των εργαζομένων τους, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις που αφορούν τόσο στην απαγόρευση καταγγελίας σύμβασης εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους μέχρι 31 Μαΐου, όσο και την υποχρέωση να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για 45 ημέρες από το χρόνο λήξης της παράτασης. Συνεπώς αυτές οι επιχειρήσεις-εργοδότες εμπίπτουν στις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας».

Αντίθετα, όσοι κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης υποχρεούνται να τηρήσουν δυο προυποθέσεις:

• Απαγορεύονται οι απολύσεις µέχρι την 31η Μαΐου για το σύνολο του προσωπικού.
• Για 45 ηµέρες µετά τη λήξη της παράτασης, δηλαδή έως 15 Ιουλίου, οι εργοδότες υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθµό θέσεων εργασίας και µε το ίδιο είδος σύµβασης εργασίας (συμβάσεις πλήρους ή μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης).

Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις που πλήττονται και κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης δεσμεύονται από τις ρήτρες μη απόλυσης έως 31/5 και διατήρησης του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας έως 15 Ιουλίου. Αν όμως δεν κάνουν χρήση της παράτασης δεσμεύονται από την ΚΥΑ της 23^ης Μαρτίου και έχουν υποχρέωση να διατηρήσουν τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας που είχαν κατά την 21η Μαρτίου για 45 ημέρες μετά τη λήξη του χρόνου αναστολής των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους.

Όσοι κάνουν χρήση του μέτρου της νέας εκ περιτροπής υποχρεούνται να διατηρούν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του καθόλη την διάρκεια εφαρμογής του μέτρου.

Εξαιρέσεις

Από το σύστημα του 60%-40% εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που μένουν κλειστές όλο τον Μάιο, όπως επίσης και επαναλειτουργούσες καθώς και πληττόμενες επιχειρήσεις, που περιλαμβάνονται σε νέα λίστα 80 ΚΑΔ που κατήρτισε το υπουργείο Οικονομικών. Στην λίστα περιλαμβάνονται ΚΑΔ όπως επισκευή και συντήρηση πλοίων, θαλάσσιες και ακτοπλοϊκές μεταφορές, αεροπορικές μεταφορές, ξενοδοχεία και παρόμοια καταλύματα, δραστηριότητες παραγωγής – διανομής – προβολής κινηματογραφικών ταινιών, ενοικίαση και εκμίσθωση αυτοκινήτων, οργάνωση συνεδρίων και εμπορικών εκθέσεων, καλλιτεχνική δημιουργία κ.α.

Διαδικασία

Για τη λήψη της αποζημίωσης ειδικού σκοπού έως 534 ευρώ από τους εργαζόμενους, οι επιχειρήσεις βεβαιώνουν όλα τα στοιχεία των δηλώσεών τους, όπως αυτά αντλούνται αυτόματα από το σύστημα “Εργάνη” και κυρίως αφορούν τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας τους συνεχίζει να είναι σε ισχύ και εξακολουθεί να τελεί σε αναστολή και τα στοιχεία που αφορούν τη μίσθωση ακινήτων επαγγελματικής στέγης. Οι εναπαναλειτουργούντες και οι πληττόμενοι θα δηλώνουν υπεύθυνα τους εργαζόμενους των οποίων η αναστολή ανακαλείται οριστικά. Οι κλειστοί με κρατική εντολή όλο τον Μάιο θα υποβάλλουν τις υπεύθυνες δηλώσεις τους έως και την Κυριακή 31 Μαΐου. Οι εργοδότες που επαναλειτουργούν ή πλήττονται βάσει ΚΑΔ θα υποβάλλονται συγκεντρωτικά από 1η Ιουνίου έως και 7 Ιουνίου τις δηλώσεις για τις παρατάσεις των αναστολών. Σε περίπτωση προκυπτουσών αλλαγών επιτρέπεται η τροποποίηση των δηλώσεών τους. Οι εργαζόμενοι που εντάχθηκαν στο προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας τον Μάιο πρέπει να δηλωθούν το πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου στην “Εργάνη” με το ειδικό έντυπο.

Δείτε και το ρεπορτάζ του OPEN TV