Αδήλωτη εργασία: Κατακόρυφη πτώση κατά 83% μέσα σε επτά χρόνια

Κατακόρυφη πτώση κατά 83% της αδήλωτης εργασίας τα τελευταία επτά χρόνια διαπιστώνει η νέα έκθεση του επιχειρησιακού σχεδίου «Άρτεμις» που δημοσιοποίησε την Πέμπτη, 28 Μαΐου, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Σύμφωνα με την έκθεση, η αδήλωτη εργασία στους κλάδους υψηλής παραβατικότητας έπεσε από 31,61% το 2013 σε 5,22% το 2019, δηλαδή 26,39 ποσοστιαίες μονάδες.

Οι κλάδοι υψηλής παραβατικότητας είναι τα επισιτιστικά επαγγέλματα (εστιατόρια – ταβέρνες, αίθουσες δεξιώσεων, μεζεδοπωλεία, καφετέριες, μπαρ, κέντρα διασκέδασης), κομμωτήρια, πρατήρια βενζίνης, συνεργεία αυτοκινήτων, μεταφορικές επιχειρήσεις, λιανικό εμπόριο, καθαριότητα, κατασκευές, φιλοξενία, υπηρεσίες ασφαλείας, επιχειρήσεις φασόν, βιοτεχνικά πάρκα και βιομηχανικές ζώνες.

Η τάση είναι πτωτική γενικώς στην αγορά και εκτός κλάδων υψηλής παραβατικότητας, καθώς το ποσοστό της αδήλωτης εργασίας (εργαζόμενοι που συλλαμβάνονται αδήλωτοι σε σύγκριση με το σύνολο των εργαζομένων της επιχείρησης) στο σύνολο των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε ως εξής:

• 7,10% το 2016 (9.270 αδήλωτοι εργαζόμενοι σε σύνολο 130.608 εργαζομένων).
• 6% το 2017 (8.335 αδήλωτοι εργαζόμενοι σε σύνολο 139.021 εργαζομένων).
• 5,08% το 2018 (5.689 αδήλωτοι εργαζόμενοι σε σύνολο 112.073 εργαζομένων).
• 3,40% το 2019 (5.196 αδήλωτοι εργαζόμενοι σε σύνολο 152.622 εργαζομένων )

«Το 2019 πραγματοποιήθηκε ρεκόρ ελέγχων στην αγορά εργασίας. Με τις πολιτικές που καθιερώσαμε, μειώσαμε την αδήλωτη εργασία από το 40,47% στο 5,11%», δήλωσε σχετικά ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης. Ο ίδιος, σχολιάζοντας την έκθεση, τόνισε πως από τη στιγμή που επιβλήθηκε το υψηλό πρόστιμο των 10.500 ευρώ και εφαρμόστηκε το σχέδιο «Αρτεμις» η αδήλωτη εργασία έπεσε από το 40,47% τον Φεβρουάριο του 2013 στο 12% τον Αύγουστο του 2014 και στο μονοψήφιο 5,11%τον Δεκέμβριο του 2019.

«Οι συνεκτικές δέσμες των πολιτικών μας έφεραν απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα», εκτίμησε ο κ. Βρούτσης, προσθέτοντας πως «το 2019 και ειδικότερα το δεύτερο εξάμηνο, οι έλεγχοι στην αγορά εργασίας για αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία έσπασαν κάθε ρεκόρ και υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Έφτασαν συνολικά τους 67.572 και επιβλήθηκαν πρόστιμα 54.531.234 ευρώ».

Σύμφωνα με την τελευταία τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου για το πρόστιμο των 10.500 ευρώ της αδήλωτης εργασίας, σε περίπτωση που ο εργοδότης προσλάβει τον εργαζόμενο με πλήρη απασχόληση και με σύμβαση τουλάχιστον 12 μηνών, εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου, το πρόστιμο πέφτει στις 2.000 ευρώ.

Ποιοτικά στοιχεία

Τα στοιχεία και τα αποτελέσματα της έκθεσης φτάνουν έως και τον Δεκέμβριο του 2019 και κατά συνέπεια δεν συμπεριλαμβάνονται οι μήνες της πανδημίας του κορονοιού. Από τους 45.548 αδήλωτους που καταγράφηκαν την περίοδο 2013 – 2019 το 53,52% είναι άνδρες και το 46,48% γυναίκες. Το μερίδιο των αδήλωτων ανδρών εργαζομένων σε σύγκριση με το σύνολο των ανδρών εργαζομένων είναι 5,52%. Το ίδιο ποσοστό για τις γυναίκες είναι 5,16%.

Από τους 852.078 εργαζόμενους που ελέγχθηκαν οι 698.325 (81,96%) είναι ημεδαποί και 153.753 αλλοδαποί (18,04%). Στο σύνολο των ημεδαπών εργαζόμενων μόνο το 3,88% συνελήφθησαν αδήλωτοι, ενώ στους αλλοδαπούς το αντίστοιχο ποσοστό είναι 12,01%.

Οι δραστηριότητες εστίασης έχουν παραδοσιακά τους περισσότερους σε πλήθος αδήλωτους εργαζόμενους.

Διαφορετική είναι η εικόνα αν οι κλάδοι κατηγοριοποιηθούν ανάλογα με το ποσοστό της «μαύρης» και ανασφάλιστης εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση η κατασκευή ειδών ένδυσης κατέχει τα πρωτεία και μάλιστα με διαφορά στην αδήλωτη απασχόληση (11,02% το 2019 και 25,95% την περίοδο 2013 -2019). 

Όσον αφορά στις περιοχές που δείχνουν ροπή προς την παραβατικότητα, εκτός της Αττικής που μοιραία πρωταγωνιστεί, υψηλά ποσοστά εμφανίζονται την περίοδο 2013 – 2019 στην Ροδόπη (7,44%), στην Θάσο (7,91%), στη Φλώρινα (7,13%), στη Θεσπρωτία (9,40%), στην Εύβοια (7,24%), στη Φθιώτιδα (9,92%), στην Αργολίδα (8,60%), στην Κάλυμνο (9,15%). Την ίδια περίοδο ο μέσος όρος της χώρας ήταν 5,35%.