Κάμψη 30,6% στις ελληνικές εξαγωγές τον Απρίλιο - Ο ρόλος του πετρελαίου

Αναμενόμενη είναι η εικόνα που παρουσιάζουν οι ελληνικές εξαγωγές τον Απρίλιο, μήνα κατά τον οποίο κορυφώθηκαν τα περιοριστικά μέτρα των κυβερνήσεων για την ανάσχεση της πανδημίας. Η πτώση της τάξης του 30,6% αποτυπώνει το πλήγμα που δέχθηκε η οικονομική δραστηριότητα από την επιβολή του «lockdown» στις μεγαλύτερες αγορές της Ευρώπης, όπου κατευθύνεται η πλειονότητα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και η ραγδαία κάμψη στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, ένα αγαθό που παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος για τις ελληνικές εξαγωγές. 

Στον αντίποδα, αισθητά λιγότερες είναι οι απώλειες των ελληνικών εξαγωγών, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, με την πτώση να διαμορφώνεται στο 10,5%. Κάτι που αποδεικνύει την ανθεκτικότητα των ελληνικών προϊόντων και την υπερπροσπάθεια, την οποία κατέβαλαν οι Έλληνες εξαγωγείς για να διατηρήσουν ανοιχτά τα δίκτυα διανομής, προκειμένου να τροφοδοτούν τους συνεργάτες τους στο εξωτερικό απρόσκοπτα και χωρίς προβλήματα.

Σχολιάζοντας τα παραπάνω η Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χριστίνα Σακελλαρίδη ανέφερε τα εξής: «Οι ελληνικές εξαγωγές, όπως και οι υπόλοιποι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τις πρωτοφανείς επιπτώσεις που προκάλεσε στην οικονομική δραστηριότητα η πανδημία του κορονοϊού.

Παρά το δυναμικό ξεκίνημα και τις θετικές προοπτικές για το 2020, η επιβολή των περιοριστικών μέτρων για την ανάσχεση εξάπλωσης του θανατηφόρου ιού στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, όπου κατευθύνεται η πλειονότητα των ελληνικών προϊόντων ανέτρεπε πλήρως το σκηνικό, με αποτέλεσμα τη ραγδαία επιβράδυνση και τελικά την υποχώρηση των ελληνικών εξαγωγών στο πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους.

Οι Έλληνες εξαγωγείς κατάφεραν κόντρα στις δυσμενείς συνθήκες να κρατήσουν λειτουργικά τα δίκτυα διανομής και να ανταποκριθούν στις ανάγκες των συνεργατών τους, αποδεικνύοντας σε όλους πως αποτελούν ένα αξιόπιστο εταίρο πάνω στον οποίο μπορούν να βασισθούν. Η κληρονομία αυτή, θα αποτελέσει καταλύτη για την επανεκκίνηση των ελληνικών εξαγωγών όταν θα αρχίσει να ομαλοποιείται η κατάσταση στη διεθνή οικονομία.

Αυτή τη στιγμή, πάντως εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από την επόμενη μέρα και τις προκλήσεις που γεννά η νέα κανονικότητα. Σε κάθε περίπτωση, είναι κρίσιμο να συνεχισθούν τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που πλήττονται από την υγειονομική κρίση και να απλωθεί ένα δίχτυ προστασίας για όσο διάστημα κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά».

Όσον αφορά στο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου, η μείωση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών περιορίζεται σε 10,1% ενώ ακόμη μικρότερες είναι οι απώλειες χωρίς τα πετρελαιοειδή, με την πτώση να διαμορφώνεται σε μόλις 5,6%. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στους κλάδους των χημικών και των τροφίμων και ποτών, οι οποίοι παρά τις αντίξοες συνθήκες καταφέρνουν να στέκονται όρθιοι και να διατηρούν τη δυναμική τους χάρη στην υψηλή ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους.

Αναμενόμενη εν πολλοίς είναι και η εικόνα που παρουσιάζουν οι εισαγωγές και κατ’ επέκταση το εμπορικό έλλειμα, καθώς αντίστοιχα περιοριστικά μέτρα που έπληξαν την οικονομική δραστηριότατά έλαβε και η ελληνική κυβέρνηση. Ειδικότερα, οι εισαγωγές κατά τον Απρίλιο μειώθηκαν κατά 30,5% ενώ το εμπορικό έλλειμα το ίδιο διάστημα συρρικνώθηκε κατά 30,3%, σε σχέση πάντα με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, τον Απρίλιο του 2020 σημειώνουν μεγάλη πτώση κατά 913,4 εκατ. ευρώ ή κατά -30,6% και διαμορφώθηκαν στα 2,07 δισ. ευρώ από 2,98 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Πτωτικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή, καθώς υποχώρησαν κατά -10,5% ή κατά 204,4 εκατ. ευρώ και έφθασαν στα 1,74 δισ. ευρώ από 1,94 δισ. ευρώ.

Με μεγάλη μείωση καταγράφονται και οι εισαγωγές τον Απρίλιο του 2020 καθώς υποχώρησαν κατά 1,41 δισ. ευρώ ή κατά -30,5% και ανήλθαν σε 3,20 δισ. ευρώ έναντι 4,61 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2019.

Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν στα 2,61 δισ. ευρώ από 3,38 δισ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκαν κατά 771,5 εκατ. ευρώ ή κατά -22,8%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε τον Απρίλιο του 2020 κατά 493,1 εκατ. ευρώ, ή κατά -30,3%, στα -1,13 δισ. ευρώ από -1,63 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε στα -866,4 εκατ. ευρώ από -1,43 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 567,1 εκατ. ευρώ, ή κατά -39,6%.

Η μεγάλη μείωση των εξαγωγών κατά τον Απρίλιο, σε συνδυασμό με την πτωτική πορεία του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου, οδήγησε σε σημαντική μείωση τις εξαγωγές της χώρας για το πρώτο τετράμηνο του 2020. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου μειώνονται κατά 946,2 εκατ. ευρώ ή κατά -8,6% και ανήλθαν σε 10,04 δισ. ευρώ από 10,99 δισ. ευρώ. Αντίθετα, χωρίς τα πετρελαιοειδή οι εξαγωγές εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά, στα 7,69 δισ. ευρώ από 7,60 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 86,5 εκατ. ευρώ ή κατά 1,1%.

Οι εισαγωγές στο τετράμηνο Ιανουαρίου–Απριλίου 2020 μειώθηκαν κατά περίπου 1,84 δισ. ευρώ ή κατά -10,1%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 16,40 δισ. ευρώ έναντι 18,24 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 12,62 δισ. ευρώ από 13,37 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 742,4 εκατ. ευρώ ή κατά -5,6%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα στο πρώτο τρίμηνο του 2020 μειώθηκε κατά 891,8 εκατ. ευρώ ή κατά -12,3%, στα -6,36 δισ. ευρώ από -7,25 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε στα -4,93 δισ. ευρώ από -5,76 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 828,9 εκατ. ευρώ ή κατά -14,4%.

Η πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφική περιοχή

Όσον αφορά στην πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές τον Απρίλιο του 2020, παρατηρείται σημαντική μείωση των αποστολών προς την ΕΕ και ακόμα μεγαλύτερη μείωση προς τις Τρίτες Χώρες. Συγκεκριμένα, η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι μειωμένη προς τις Χώρες της ΕΕ κατά -21,9% ενώ η πτώση προς τις Τρίτες Χώρες, είναι της τάξης του -40,2%. Όταν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν μικρότερη μείωση προς τις Χώρες της ΕΕ κατά -7,3% και υποχώρηση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -15,9%.

Αναφορικά με το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνονται στις αγορές των κρατών-μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, διαμορφώθηκε στο 58,8% από 52,3% τον Απρίλιο του 2019 ενώ το μερίδιο των εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες ανήλθε σε 41,2% από 47,7% τον Απρίλιο του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται στο 65,1% και των τρίτων χωρών στο 34,9%.

Εξετάζοντας την κατανομή των εξαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου του 2020, διαπιστώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι αυξημένη προς τις Χώρες της ΕΕ (1,5%) και αντίθετα πολύ μειωμένη προς τις Τρίτες Χώρες (-19,3%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν άνοδο προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 3,9% και μικρή μείωση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -3,6%.

Η πορεία ανά κλάδο

Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, τον Απρίλιο του 2020 φαίνεται σημαντική διαφοροποίηση σε κλάδους όπου ενισχύονται οι εξαγωγές -και συνετέλεσαν στη συγκράτηση της συνολικής πτώσης- και κλάδους που υποχωρούν σε μεγάλα ποσοστά.

Σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές των Χημικών (21,1%), κατηγορία που βρέθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο στην πρώτη θέση εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων. Αξιοσημείωτες αυξήσεις καταγράφουν οι κατηγορίες Ποτά & Καπνός (27%) και Λάδια (14,3%), ενώ σημαντική –με δεδομένες τις ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώθηκαν- είναι η οριακή αύξηση των εξαγωγών των Τροφίμων & Ζώων Ζώντων (0,5%).

Από την άλλη, μεγάλες ποσοστιαίες μειώσεις των εξαγωγών για τον Απρίλιο του 2020, καταγράφονται για τους κλάδους των Πετρελαιοειδών που σχεδόν καταρρέουν (-67,1%), των Πρώτων Υλών (-44,2%), των Διαφόρων Βιομηχανικών (-39,1%), των Μηχανημάτων (-21,8%), των Βιομηχανικών Προϊόντων (-18,6%), αλλά και οι -χαμηλές σε αξία- εξαγωγές των Εμπιστευτικών Προϊόντων (-14,4%).

Εξετάζοντας το διάστημα Ιανουαρίου–Απριλίου του 2020, σημαντική άνοδο καταγράφουν οι κλάδοι των Λαδιών (+49,2%), των Χημικών (+18,7%) και των Τροφίμων & Ζώων ζώντων (+13%). Μικρότερες αυξήσεις εξαγωγών εμφανίζουν οι κατηγορίες των Ποτών & Καπνού (+8,7%) αλλά και αυτές των Εμπιστευτικών Προϊόντων (+2,2%).

Στον αντίποδα, σημαντική πτώση σε σχέση με τις εξαγωγές του αντίστοιχου διαστήματος του 2019, σημείωσαν οι κλάδοι των Πετρελαιοειδών/Καυσίμων (-30,7%), των Πρώτων Υλών (-23,7%) και των Διαφόρων Βιομηχανικών προϊόντων (-13,5%). Μικρότερη μείωση καταγράφουν οι εξαγωγές των Μηχανημάτων (-7,3%) και των Βιομηχανικών Προϊόντων (-4,3%).