Συν-εργασία: Μείωση του ωραρίου για περικοπή του μισθού - Τα τρία σενάρια

Με πλήρη ευελιξία μπορούν να δηλώνουν τη μείωση του ωραρίου εργασίας των μισθωτών τους οι εργοδότες που εντάσσονται στον μηχανισμό «Συν-Εργασία». Νέα εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας ξεκαθαρίζει πως η μείωση έως και 50% του ωραρίου απασχόλησης μπορεί να υπολογιστεί ανά εβδομάδα, ανά μήνα, ανά 15ήμερο ή όπως αλλιώς εξυπηρετεί τις λειτουργικές ανάγκες του εργοδότη. Η δήλωση ένταξης θα γίνεται ανά μήνα αλλά η νέα εγκύκλιος παρέχει τρεις εναλλακτικούς τρόπους υπολογισμού της κρίσιμης μεταβλητής που είναι η μείωση έως και 50% του ωραρίου απασχόλησης. Πιο συγκεκριμένα:  

1. Με χρόνο αναφοράς την εβδομάδα

Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν δηλώσεις ανεξάρτητες και αυτοτελείς για το σύνολο των συμβατικών ωρών εργασίας και του ωραρίου μειωμένης απασχόλησης ανά εργαζόμενο την εβδομάδα, για μία ή περισσότερες εβδομάδες εντός του μήνα ένταξης.

Με χρόνο αναφοράς την εβδομάδα η μείωση του χρόνου εργασίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50% των συμβατικών ωρών. Η έναρξη της ημέρας υπολογισμού του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας καθώς και η οργάνωση καθορίζονται από την επιχείρηση και σε κάθε περίπτωση λαμβάνονται υπόψη οι κείμενες διατάξεις περί χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων. Είναι δυνατόν οι εργαζόμενοι να μην εργάζονται όλες τις ημέρες εντός της εβδομάδας.

Η κατανομή των μειωμένων ωρών εντός της εβδομάδας θα εμφανίζεται στο έντυπο Ε4 (πίνακας προσωπικού - συμπληρωματικός ωραρίου) στο «Εργάνη» με προαναγγελία.

Για παράδειγμα:

Δηλώνεται το συμβατικό εβδομαδιαίο ωράριο, για παράδειγμα 40 ώρες για εργασία 5 ημερών. Δηλώνεται το ωράριο μειωμένης απασχόλησης που θα γίνεται με υπολογισμό στην περίοδο ένταξης, δηλαδή στην εβδομάδα. Η μειωμένη απασχόληση μπορεί να είναι κατ' ελάχιστον 50% του συμβατικού χρόνου, δηλαδή 20 ώρες.

2. Με χρόνο αναφοράς ολόκληρο τον μήνα

Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν μια δήλωση άπαξ στην αρχή του μήνα για όλο το μήνα ή περισσότερες τμηματικές - αθροιζόμενες δηλώσεις για το ωράριο μειωμένης απασχόλησης ανά εργαζόμενο τον μήνα. Με χρόνο αναφοράς τον μήνα η μείωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% των συμβατικών ωρών εργασίας. Στη δήλωση πρέπει να αποτυπώνεται το άθροισμα των συμβατικών ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο ανά μήνα και το σύνολο μειωμένων ωρών εργασίας ανά μήνα. Η οργάνωση του χρόνου εργασίας καθορίζεται από τον εργοδότη και η δήλωση μπορεί να γίνει με δυο τρόπους:

• Μια φορά, με μία δήλωση στην αρχή του μήνα, με περίοδο ένταξης όλο τον μήνα ή
• Με 4 ή περισσότερες δηλώσεις (ανάλογα σε πόσες εβδομάδες επιμερίζεται ο μήνας), οι οποίες λειτουργούν τμηματικά και αθροίζονται στο τέλος του μήνα, προκειμένου να υπολογιστεί η μηνιαία μείωση του συνόλου των δηλωθέντων συμβατικών ωρών. Ο τρόπος αυτός εξυπηρετεί την περίπτωση κατά την οποία δεν είναι εξαρχής γνωστές οι παραγωγικές ανάγκες που μπορεί να προκύψουν και θα πρέπει να υπηρετηθούν από τον εργοδότη και γι αυτό δεν είναι εφικτός ο ακριβής προσδιορισμός της μείωσης του χρόνου εργασίας που θα αντιστοιχεί ανά εβδομάδα και το πώς αυτός θα κατανεμηθεί σε επίπεδο μήνα στο έντυπο Ε4: πίνακας προσωπικού - συμπληρωματικός ωραρίου.

Και στις δύο περιπτώσεις πάντως η μείωση του χρόνου εργασίας τον μήνα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50% των μηνιαίων δηλωθέντων συμβατικών ωρών. Η κατανομή των μειωμένων ωρών θα εμφανίζεται στο έντυπο Ε4 με προαναγγελία, είτε άπαξ για το σύνολο του μήνα, είτε τμηματικά για την κάθε εβδομάδα.

Για παράδειγμα: Εργαζόμενος με συμβατικό εβδομαδιαίο ωράριο 40 ωρών και εργασία 5 ημερών, εντάσσεται στον Μηχανισμό για όλο τον μήνα Ιούλιο, ήτοι από 1/7/2020 έως 31/7/2020. Η επιχείρηση μπορεί να επιλέξει:

• Να δηλώσει άπαξ την 1/7/2020 το άθροισμα των συμβατικών ωρών εργασίας του εργαζομένου τον μήνα, πχ. 184 ώρες (για 23 εργάσιμες επί 8 ώρες ημερησίως) και την συνολική μείωση του χρόνου εργασίας, που θα είναι κατ' ελάχιστον 92 ώρες (50%) μέσα στον μήνα , ή
• Να υποβάλει 5 τμηματικές δηλώσεις ανά εβδομάδα, που αθροιζόμενες θα φέρουν ως αποτέλεσμα κατ' ελάχιστον τις 92 ώρες του παραδείγματος (σε κάθε περίπτωση οι επιχειρήσεις-εργοδότες δηλώνουν ως χρονικό διάστημα χρήσης του ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ την περίοδο από 1/7/2020 έως 31/7/2020 καθώς και το άθροισμα των συμβατικών ωρών εργασίας του εργαζομένου τον μήνα δηλαδή τις 184 ώρες με βάση το παράδειγμα).

Άρα σε αυτή την περίπτωση μπορεί να δηλωθεί η μείωση του χρόνου εργασίας, ως ακολούθως: Την 1η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 15 ώρες. Την 2η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 25 ώρες. Την 3η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 35 ώρες. Την 4η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 10 ώρες. Την 5η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 7 ώρες. Σύνολο 92/184 ώρες.

Ή την 1η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 16 ώρες Την 2η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 24 ώρες Την 3η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 24 ώρες Την 4η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 16 ώρες Την 5η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 12 ώρες Σύνολο 92/184 ώρες

Ή την 1η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 24 ώρες Την 2η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 0 ώρες Την 3η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 24 ώρες Την 4η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 24 ώρες Την 5η εβδομάδα μπορούν να δηλωθούν π.χ. 20 ώρες Σύνολο 92/184

3. Με χρόνο ένταξης οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του μήνα αναφοράς

Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν μια δήλωση άπαξ στην αρχή οποιουδήποτε ορισμένου χρονικού διαστήματος (εντός του μήνα αναφοράς) και για όλη τη χρονική περίοδο ένταξης ή με περισσότερες τμηματικές - αθροιζόμενες δηλώσεις, του συνόλου των συμβατικών ωρών εργασίας καθώς και του ωραρίου μειωμένης απασχόλησης των εργαζομένων, ανά εργαζόμενο, κατά το αντίστοιχο επιλεγέν χρονικό διάστημα.

Για παράδειγμα: Εργαζόμενος με συμβατικό εβδομαδιαίο ωράριο 40 ωρών και εργασία 5 ημερών εντάσσεται στον Μηχανισμό μόνο για το διάστημα από 13/7/2020 έως και 31/7/2020 (15 εργάσιμες ημέρες). Δηλώνεται το σύνολο των συμβατικών ωρών εργασίας για αυτό το διάστημα πχ. 120 ώρες και το σύνολο της αντίστοιχης μείωσης ωρών εργασίας, που δεν μπορεί να είναι περισσότερο από 60 ώρες.

Η επιχείρηση μπορεί να επιλέξει:

• Να δηλώσει άπαξ την 13/7/2020 το σύνολο της μείωσης ωρών εργασίας για το διάστημα από 13/7/2020 έως και 31/7/2020.
• Να δηλώσει τμηματικά και αθροιστικά τη μείωση των ωρών εργασίας με τρεις δηλώσεις, μία ανά εβδομάδα, όπου την 1η εβδομάδα μπορεί να δηλωθούν π.χ. 30 ώρες, τη 2η εβδομάδα 20 ώρες, και την 3η εβδομάδα 10 ώρες αρκεί το άθροισμα να μας δίνει το σύνολο των 60 ωρών. Η κατανομή των μειωμένων ωρών γίνεται με προαναγγελία στο Ε4: πίνακας προσωπικού - συμπληρωματικός ωραρίου.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα να οργανώνεται ο χρόνος εργασίας ανά εργαζόμενο, σύμφωνα με τις λειτουργικές ανάγκες τις επιχείρησης, και σε κάθε περίπτωση λαμβάνονται υπόψη οι κείμενες προστατευτικές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας περί των χρονικών ορίων απασχόλησης των εργαζομένων.

Ποιοι εντάσσονται

Στον μηχανισμό εντάσσονται αποκλειστικά εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης την 30η Μαΐου και εποχιακά εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης από την ημερομηνία επαναπρόσληψής τους. Οι επιχειρήσεις μπορούν να εντάξουν εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή. Στην περίπτωση αυτή η αναστολή λογίζεται ως οριστικά ανακληθείσα από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης-δήλωσης ένταξης στον Μηχανισμό. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι στις υπεύθυνες δηλώσεις των επιχειρήσεων- εργοδοτών που αφορούν στις αναστολές των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους για τον μήνα Ιούνιο ή και για τον μήνα Ιούλιο ανά περίπτωση, αντλούνται αυτόματα τα στοιχεία των εργαζομένων των οποίων η αναστολή των συμβάσεων εργασίας έχει ανακληθεί οριστικά από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης-δήλωσης ένταξης στον Μηχανισμό.

Οι εποχικοί χωρίς δικαίωμα επαναπρόσληψης δεν μπορούν να ενταχθούν στον μηχανισμό αλλά οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές τους  εφόσον έχουν προσληφθεί ή θα προσληφθούν έως τις 30.9.2020 με μερική απασχόληση, καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το διάστημα από 1/6/2020 έως 30/9/2020 (αναμένεται να εκδοθεί η σχετική εφαρμοστική ΚΥΑ).

Η ακυρότητα της απόλυσης αφορά μόνο τους εργαζόμενους που εντάσσονται στον Μηχανισμό και μόνο για το χρονικό διάστημα που έχουν ενταχθεί στον Μηχανισμό. Οι επιχειρήσεις καταβάλλουν στους εργαζόμενους που εντάσσονται στον Μηχανισμό τις καθαρές αποδοχές που αντιστοιχούν στις μειωμένες ώρες εργασίας τους. Οι εργοδότες μπορούν να καταβάλλουν στους εργαζόμενους που εντάσσονται στον Μηχανισμό επιπλέον ποσό εξ ελευθεριότητας, το οποίο αθροιζόμενο με την οικονομική ενίσχυση βραχυχρόνιας εργασίας και τις καθαρές αποδοχές που καταβάλλονται και αντιστοιχούν στον χρόνο εργασίας των εργαζομένων, δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις μηνιαίες καθαρές αποδοχές με πλήρη απασχόληση των εργαζομένων.