Σύνοδος Κορυφής: Πού θα πάνε τα 70 δισ. της συμφωνίας των Βρυξελλών

Σε βάθος επταετίας θα εκταμιευθούν τα χρήματα του πακέτου που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ και θα λάβει η Ελλάδα μετά την ιστορική συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες μεταξύ των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την πρόταση που υιοθετήθηκε από τη Σύνοδο Κορυφής, το συνολικό ύψος του ταμείου παραμένει στα 750 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 390 δισεκατομμύρια για επιχορηγήσεις και 360 δισεκατομμύρια ευρώ για δάνεια. Την ίδια στιγμή, αυξάνονται δραματικά οι επιστροφές εισφορών προς όφελος των χωρών που συνεισφέρουν στην Ε.Ε. (δηλαδή των τσιγκούνηδων του Βορρά), ενώ ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός παραμένει 1,074 τρισ. ευρώ. 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Open, το σημαντικό είναι ότι δεν θα υπάρχουν μνημόνια, όμως θα υπάρχει έλεγχος και κάθε φορά που θα γίνεται ένα έργο και θα εκταμιεύεται ένα ποσό, θα πρέπει αυτό να λαμβάνει τη σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων χωρών.

Οι εκταμιεύσεις θα αφορούν σε πράσινη ανάπτυξη, υποδομές και ψηφιακό κράτος. Από το Ταμείο Ανάκαμψης η Ελλάδα θα λάβει 32 δισ. ευρώ από τα οποία τα 20 δισ. θα είναι δάνεια και τα 12 δισ. επιχορηγήσεις. Είναι δομικά τα χαρακτηριστικά των αλλαγών και θα υπάρξουν μεγάλες συζητήσεις για το ποιοι ακρινώς θα είναι οι τομείς στους οποίους θα κινηθούν αυτά τα χρήματα, ενώ και από τον προϋπολογισμό τς Κομισιόν θα λάβει η Ελλάδα 38 δισ. ευρώ τα οποία θα κατευθυνθούν προς την αγροτική πολιτική και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ανάπτυξης 2021-2027, δηλαδή τουρισμό, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, λιανικό εμπόριο, ψηφιακές επενδύσεις, κατασκευές, υγεία και στον αγροτικό κλάδο.

Η Ελλάδα φαίνεται ότι παραμένει από τις πιο ευνοημένες χώρες της πρότασης, αφού παρόλο που μειώνονται οι επιχορηγήσεις, το ποσό που αναμένεται να λάβει παραμένει το ίδιο. Επίσης, η Ελλάδα φαίνεται να ευνοείται από την κατανομή των κονδυλίων, αφού η πρόταση προβλέψει την εκταμίευση του ποσού με βάση στοιχεία όπως το ΑΕΠ, η ανεργία και η ύφεση. Για την περίοδο 2021-2022, η πρόταση υιοθετεί την πρόταση της Κομισιόν, ενώ για το 2023, λαμβάνεται υπόψη η ανεργία της περιόδου 2015-2019, σε συνδυασμό με τις απώλειες του ΑΕΠ το 2020.

Υπό ποιους όρους θα δοθούν τα χρήματα στην Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά στα σημεία που έχουν να κάνουν με τη χώρα μας, ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης χαρακτήρισε ως «τέλεια» τη συμφωνία, καθώς η Ελλάδα θα λάβει όσα πρότεινε η Κομισιόν, «δεν έχασε ούτε ένα ευρώ», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Γεωργιάδης. Σχετικά με το ότι μειώθηκαν οι επιχορηγήσεις και αυξήθηκαν τα δάνεια, ο Άδωνις Γεωργιάδης ανέφερε πως αυτή θα είναι μια κριτική που θα ασκήσει ο ΣΥΡΙΖΑ «για την τιμή των όπλων», κυρίως διότι «το μεν σύνολο του ποσού παραμένει το ίδιο τα δε δάνεια είναι με αρνητικό επιτόκιο και χωρίς μνημόνιο. Άρα, λοιπόν, έχουμε 32 δισ. από το Ταμείο για την Covid, συν το νέο ΕΣΠΑ, συν τους λοιπούς ευρωπαϊκούς πόρους, είναι πραγματικά ένα ποσό που ξεπερνάει τα 70 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021 - 2027». 

Παράλληλα, ο υπουργός δήλωσε πως εφόσον τα χρειαστούμε και εφόσον ξεκαθαρίστηκε ότι δεν συνοδεύεται από κανενός είδους μνημόνιο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα 12,5 δισ. ευρώ από τα «φθηνά δάνεια», διευκρινίζοντας όμως ότι πρώτα θα κάνουμε χρήση των επιχορηγήσεων, ύψους 17 δισ. ευρώ συν το ΕΣΠΑ, που είναι άλλα 21 δισ. ευρώ. 

Πώς κατανέμονται τα 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάπτυξης

Παρακάτω ακολουθεί ο τρόπος με τον οποίο θα κατανεμηθούν τα ποσά από το Ταμείο Ανάκαμψης σύμφωνα με το κείμενο της συμφωνίας των 27:

Recovery and Resilience Facility (RRF): 672.5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα δάνεια θα είναι 360 δισ ευρώ και οι επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ. Ο νέος μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ο οποίος θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα των εθνικών οικονομιών, συνδέοντάς τις με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Ο μηχανισμός αυτός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
ReactEU: 47.5 δισ. ευρώ που θα κατανεμηθούν με βάση τη σοβαρότητα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και της σχετικής ευημερίας των κρατών-μελών.
Horizon Europe: 5 δισ ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της Υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση του προγράμματος το οποίο θα διαδεχθεί από το 2021 το σημερινό επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.
Rural Development: 7,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
Just Transition Fund (JTF): 10 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στην επιτάχυνση της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.
RescEU: 1.9 δισ ευρώ θα διατεθούν για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ενωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να δώσει στην Ενωση τη δυνατότητα να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές κρίσεις