Ασφαλιστικές εταιρείες-φαντάσματα: Κρούσματα απάτης από τα Βαλκάνια

Τον Νοέμβριο του 2016, ο 30χρονος σήµερα Χ.Σ. ενεπλάκη σε σοβαρό τροχαίο ατύχηµα στην Αθήνα, οδηγώντας µοτοσικλέτα µικρού κυβισµού. Τον χτύπησε αυτοκίνητο µε µεγάλη ταχύτητα και τον παρέσυρε στο οδόστρωµα µαζί µε τη µοτοσικλέτα, µε αποτέλεσµα να ακινητοποιηθούν σχεδόν 26 µέτρα από το σηµείο της σύγκρουσης. Ο Χ.Σ. έχασε το ένα πόδι του κάτω από το γόνατο και θα χρειάζεται στενή ιατρική παρακολούθηση για την υπόλοιπη ζωή του, εξαιτίας µόνιµης βλάβης στη σπονδυλική στήλη του και ψυχιατρικής νόσου που εκδήλωσε µετά το ατύχηµα.

Από τότε είναι άνεργος και ανασφάλιστος. Τα δικαστήρια του έχουν επιδικάσει αποζηµιώσεις, τόσο µε εφάπαξ καταβολές χρηµάτων όσο και µε περιοδικές παροχές (αποζηµιώσεις ανά µήνα), κυρίως για θεραπείες και φάρµακα, αλλά η βουλγαρική ασφαλιστική εταιρεία στην οποία ήταν ασφαλισµένο το αυτοκίνητο που ενεπλάκη στο τροχαίο αρνείται να συµµορφωθεί µε τις δικαστικές αποφάσεις. Οι δικηγόροι του Χ.Σ. έχουν προσφύγει εκ νέου στα ελληνικά δικαστήρια, αλλά ετοιµάζονται και για προσφυγές στα βουλγαρικά δικαστήρια για να διεκδικήσουν τα χρήµατα που δεν του καταβάλλει η ασφαλιστική εταιρεία.

Η περίπτωση του Χ.Σ. δεν είναι η µοναδική. Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν οι καταγγελίες για ασφαλιστικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα, µε έδρα σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρόκειται για ασφαλιστικές που λειτουργούν µε το λεγόµενο «καθεστώς ΕΠΥ» (ελεύθερης παροχής υπηρεσιών) και τις αντιπροσωπεύει στη χώρα µας µια εταιρεία-κέλυφος, χωρίς ίδιους πόρους. Προσφέρουν χαµηλά ασφάλιστρα σε ιδιοκτήτες αυτοκινήτων, προσελκύουν πελατεία και όταν έρχεται η ώρα των αποζηµιώσεων κωλυσιεργούν.

Κενά στον νόμο

Ορισµένες από τις συγκεκριµένες εταιρείες, κυρίως από χώρες της Βαλκανικής, αρνούνται να συµµορφωθούν ακόµα και µε δικαστικές αποφάσεις για αποζηµιώσεις θυµάτων τροχαίων. Στην ασφαλιστική αγορά αναφέρουν και πρόσφατο παράδειγµα ρουµανικής ασφαλιστικής εταιρείας µε «πλούσια δράση» στη χώρα µας. Προσθέτουν πως τα προβλήµατα δεν εντοπίζονται µόνο στην Ελλάδα, αφού το ίδιο ζήτηµα (µε βαλκανικές ασφαλιστικές εταιρείες µε «καθεστώς ΕΠΥ») αρχίζει να παίρνει διαστάσεις στο Ηνωµένο Βασίλειο, όπου έχουν συσσωρευτεί περιπτώσεις θυµάτων τα οποία αντιµετωπίζουν νοµικά και πραγµατικά εµπόδια, αναζητώντας αποζηµιώσεις για τροχαία ατυχήµατα.

Επισηµαίνεται πως δεν αξιοποιούν τα κενά στο νοµικό πλαίσιο όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες που λειτουργούν στη χώρα µας µε το «καθεστώς ΕΠΥ», αλλά µόνο ορισµένες, οι οποίες και έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των εποπτικών Αρχών. Σηµειώνεται πως σχετικά µε το ατύχηµα του Χ.Σ. έχουν γίνει δύο δίκες και έχουν εκδοθεί δύο δικαστικές αποφάσεις υπέρ του µέχρι σήµερα.

Σύµφωνα µε τους δικηγόρους του, εκκρεµούν τρεις δίκες ακόµη, οι δύο µε ενάγοντα τον Χ.Σ. και η µία εναντίον του, καθώς η εταιρεία-κέλυφος που εκπροσωπεί τη βουλγαρική ασφαλιστική στην Ελλάδα όχι µόνο δεν αποζηµιώνει το θύµα του τροχαίου, αλλά ζήτησε και περιοριστικά µέτρα εναντίον του, διότι πήγε δύο φορές αυτοπροσώπως στα γραφεία της για να ζητήσει τη µηνιάτικη αποζηµίωσή του και θεωρεί πως µε αυτή την κίνηση «τροµοκράτησε το προσωπικό». Οι νοµικοί που ασχολούνται µε υποθέσεις όπως αυτή του Χ.Σ. υποστηρίζουν πως πρέπει µε νοµοθετικές παρεµβάσεις να κλείσουν τα κενά που επιτρέπουν τη δράση τέτοιων εταιρειών. Με βάση τη νοµοθεσία, η ασφαλιστική εταιρεία που λειτουργεί µε «καθεστώς ΕΠΥ» δεν οφείλει να εγκατασταθεί στη χώρα όπου παρέχει υπηρεσίες. Μπορεί να λειτουργεί νοµίµως έχοντας απλώς φορολογικό εκπρόσωπο (δηλαδή φυσικό ή νοµικό πρόσωπο µε κατοικία/έδρα) στην εκτός της έδρας της χώρα, όπου παρέχει υπηρεσίες, ο οποίος την αντιπροσωπεύει στη χώρα αυτή.

Ο φορολογικός εκπρόσωπος «κατ’ αρχήν και κατά κανόνα δεν ευθύνεται για τις έννοµες σχέσεις τής απ’ αυτόν αντιπροσωπευόµενης εταιρείας, εποµένως, κατά κανόνα και κατ’ αρχήν, δεν ενέχεται να αποζηµιώσει θύµατα τροχαίων ατυχηµάτων από ίδιους πόρους του». Προκειµένου να καµφθεί αυτός ο κανόνας, λένε οι νοµικοί, «πρέπει να υπάρξει ειδική νοµοθετική πρόβλεψη, καθώς σήµερα εντοπίζονται διάσπαρτες και αντιφατικές διατάξεις». Παράλληλα ζητούν και κινητοποίηση της αρµόδιας εποπτικής υπηρεσίας της Τράπεζας της Ελλάδος, µε βάση και τις προβλέψεις νοµοθεσίας που ενεργοποιήθηκε πρόσφατα.