Αρένα η αγορά εργασίας: Εργοδότες ζητούν από εργαζόμενους τα 534 ευρώ

Κόκκινο χτυπάει η αγωνία των εργαζομένων καθώς η νέα έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού και η άνοδος της ανασφάλειας διαμορφώνουν εκρηκτικό κοκτέιλ στην αγορά εργασίας, με εργαζομένους να καταγγέλλουν εργοδότες ακόμη για το ότι τους ζητούν να επιστρέψουν το επίδομα των 534 ευρώ.

Καθώς η «κουτσή» όσο και πρωτόγνωρη τουριστική σεζόν τελειώνει, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι καλούνται να προσγειωθούν απότομα σε μια καινούργια πραγματικότητα, με την ύφεση και την ανεργία να διαμορφώνουν τους όρους της νέας «καραντίνας». Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον το εργασιακό αναδεικνύεται στο μείζον στοίχημα της επόμενης μέρας.  

Δεν είναι τυχαίο πως οι καταγγελίες για κρούσματα αυθαιρεσιών πέφτουν βροχή, ενώ ορισμένοι εργοδότες επιχειρούν συστηματικά να εκμεταλλευτούν τα μέτρα στήριξης που θεσμοθέτησε το κράτος για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Χαρακτηριστική είναι η καταγγελία για μερίδα εποχικών ξενοδόχων που αν και δεν επαναλειτούργησαν φέτος το ξενοδοχείο τους, έφτασαν στο σημείο να ζητήσουν το ποσό της ειδικής αποζημίωσης των 534 ευρώ από τους εποχικούς εργαζομένους που υπέβαλλαν μονομερή δήλωση στην «Εργάνη», με την αιτιολογία πως η αιτία που το εισέπραξαν ήταν η δική τους επιχείρηση…

«Υπήρξαν καταγγελίες για εργοδότες που ενώ δεν άνοιξαν καθόλου τα ξενοδοχεία τους φέτος, έφτασαν στο σημείο να ζητήσουν τα 534 ευρώ της αναστολής από τους εργαζόμενους, με το πρόσχημα πως τα λεφτά αυτά τα πήραν λόγω της επιχείρησης. Ευτυχώς τα κρούσματα αυτά ήταν περιορισμένα», καταγγέλλει ο πρόεδρος Ξενοδοχουπαλλήλων Ρεθύμνου, Κώστας Νικολιτάκης.

Την ίδια στιγμή, βροχή πέφτουν οι καταγγελίες και στο Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων (ΚΕΠΕΑ) της ΓΣΕΕ, καθώς και στην ομάδα πληροφόρησης και υποστήριξης εργαζομένων της ΓΣΕΕ «Aντι -COVID-19» . Πολλοί εργαζόμενοι καταγγέλλουν πως ενώ έχουν δηλωθεί σε αναστολή και λαμβάνουν τα 534 ευρώ από το κράτος εξαναγκάζονται να δουλεύουν «μαύρα» είτε με τηλεργασία είτε με κανονικά στον χώρο εργασίας τους.

«Κυρίαρχο στοιχείο του νέου τοπίου που διαμορφώνεται στην αγορά εργασίας είναι η μαύρη εργασία ενώ ο μισθωτός είναι σε αναστολή εργασίας. Επίσης η σύγχυση όσον αφορά στον αριθμό των ημερών των κανονικών αδειών, η έλλειψη κρατικής μέριμνας για εποχικούς εργαζόμενους χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης, κυρίως σε εμπορικά καταστήματα, πρακτορεία τουριστικά, αεροδρόμια, σούπερ – μάρκετ κ.α», αποκαλύπτει ο Γραμματέας Τύπου της ΓΣΕΕ, Δημήτρης Καραγεωργόπουλος. Ο ίδιος μιλά για καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των ευπαθών ομάδων που αναγκάζονται να μένουν στο σπίτι, για υπέρβαση του ωραρίου απασχόλησης και εργασία χωρίς ρεπό, ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί και σε υποχρεωτικά τεστ κορονοϊού πριν την επιστροφή στην εργασία με επιβάρυνση των εργαζομένων.  

Από τους χιλιάδες εργαζόμενους που έχουν απευθυνθεί στο ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ και στην ομάδα πληροφόρησης και υποστήριξης εργαζομένων της ΓΣΕΕ «Aντι -COVID-19» οι περισσότεροι ανέφεραν πως εξαναγκάστηκαν να δουλεύουν κατά τη διάρκεια της αναστολής. Οι καταγγελίες αφορούσαν επιχειρήσεις που ενώ έθεταν σε αναστολή τους εργαζόμενους, τους καλούσαν να απασχοληθούν κανονικά. Σύμφωνα με ειδικούς, πρόκειται για νέα μορφή αδήλωτης εργασίας, που εμφανίστηκε στην περίοδο της καραντίνας και απειλεί τώρα τους εργαζόμενους σε τουρισμό, επισιτισμό, μεταφορές, πολιτισμό, αθλητισμό και άλλων κλάδων που πλήττονται βάσει ΚΑΔ, οι οποίοι μπορούν να τεθούν σε αναστολή έως και τον Οκτώβριο.

«Στο Ρέθυμνο, όπως και σε άλλους νομούς της Ελλάδας υπήρξαν εργαζόμενοι που αναγκάστηκαν να δουλέψουν με μοναδική αμοιβή τα 534 της αναστολής. Ενώ δηλαδή ήταν σε αναστολή η σύμβαση εργασίας τους, ο εργοδότης τους εξανάγκαζε να δουλέψουν κανονικά και αδήλωτα», θα πει ο κ. Νικολιτάκης.

Η νέα μορφή αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας φαίνεται πως δεν κάνει διακρίσεις. Σύμφωνα με τις καταγγελίες που φτάνουν στα συνδικάτα, το φαινόμενο υπάρχει σε μια σωρεία κλάδων, από τον επισιτισμό και τον τουρισμό, μέχρι φούρνους, τοπικά σούπερ – μάρκετ, call center, αποθήκες, εταιρείες logistics και γραφεία.

Παραβιάσεις και στο "Συν - Εργασία" 

Δεν είναι λίγοι οι εργαζόμενοι που καταγγέλλουν παραβιάσεις στο πρόγραμμα «Συν – Εργασία», λόγω και της σύγχυσης που υπάρχει για άδειες και επιδόματα. Όπως κατήγγειλαν εργαζόμενοι, πολλοί εργοδότες προσμετρούν στις ημέρες της κανονικής τους άδειας και τις ημέρες που δεν δουλεύουν, λόγω του μειωμένου ωραρίου του προγράμματος. Υπενθυμίζεται πως το «Συν – Εργασία» είναι μηχανισμός μειωμένου ωραρίου και ο εργοδότης μπορεί να μειώνει μονομερώς τον χρόνο εργασίας του μισθωτού έως και 50% εφαρμόζοντας μερική απασχόληση (λιγότερες ώρες από 8 αλλά καθημερινή εργασία) ή εκ περιτροπής απασχόληση  (λιγότερες ημέρες εργασίας την εβδομάδα από 5 ή 6). Όπως καταγγέλλεται υπάρχουν εργοδότες που επιχειρούν να συμψηφίσουν τις ημέρες της κανονικής άδειας του μισθωτού με τις ημέρες που δεν εργάζεται λόγω του «Συν – Εργασία»…

Εξαναγκάζουν σε παραίτηση

Καθώς η ανεργία και η ανασφάλεια αυξάνονται, εργαζόμενοι που επιστρέφουν από άδεια ή μπαίνουν σε προληπτική καραντίνα επειδή έχουν έρθει σε επαφή με κρούσμα ή για άλλους λόγους, ακόμη και ευπαθείς ομάδες, σύρονται από τον εργοδότη σε άδειες άνευ αποδοχών ή κάνουν προληπτικά τεστ κορονοϊού με δικά τους έξοδα. Τέτοιες καταγγελίες έχουν φτάσει στο ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ, όπως επίσης και καταγγελίες για εργοδότες που εξαναγκάζουν μισθωτούς σε εικονική παραίτηση – λόγω των περιορισμών στις απολύσεις – ή να συναινέσουν σε μετατροπή σύμβασης από πλήρη σε μερική απασχόληση, κάτι που δεν επιτρέπεται χωρίς την συναίνεση του εργαζομένου.

125.000 εποχικοί εκτός μέτρων στήριξης

Την ώρα που η ελληνική αγορά εργασίας μετράει βαθιές πληγές από την πανδημία του κορονοϊού, εκτός μέτρων στήριξης εκτιμάται πως έχουν μείνει χιλιάδες εποχικοί χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης, που δεν εργάζονταν σε ξενοδοχεία, αλλά σε καταστήματα τουριστικών ειδών, σούπερ – μάρκετ σε νησιά αλλά και σε καταστήματα εστίασης. Η Ομοσπονδία των εργαζομένων σε τουρισμό – επισιτισμό εκτιμά πως εκτός μέτρων στήριξης πρέπει να βρίσκονται περίπου 125.000 εποχικοί εργαζόμενοι, που φέτος δεν επαναπροσλήφθηκαν αλλά ούτε είχαν δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης.

Οι καταγγελίες δεν έλειψαν και για επιχειρήσεις εποχικού χαρακτήρα που ενώ επαναλειτούργησαν απέφυγαν να επαναπροσλάβουν αρκετό προσωπικό, με αποτέλεσμα όσοι προσλήφθηκαν να εργάζονται με εξαντλητικά ωράρια και χωρίς ρεπό.

Στοχευμένοι έλεγχοι από ΣΕΠΕ

Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας επικεντρώνει τους ελέγχους του σε πιθανές παραβιάσεις αδήλωτης εργασίας, ωραρίων, αναστολών, «Συν-Εργασίας», υγείας και ασφάλειας, ενώ τα πρόστιμα αποστέλλονται πλέον με email στους παραβάτες. Πριν την καθυστερημένη έναρξη της τουριστικής σεζόν, οι έλεγχοι είχαν επικεντρωθεί στην τήρηση των ειδικών μέτρων όπως οι αναστολές συμβάσεων, καθώς και στις συνθήκες υγείας και ασφάλειας στους εργασιακούς χώρους. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ευρήματα μέχρι τότε, παρέπεμπαν σε σχετικά μικρό πλήθος παραβιάσεων των αναστολών. Από τις 15 Ιουλίου οι έλεγχοι επικεντρώθηκαν στα ωράρια, την αδήλωτη εργασία, αλλά και σε παραβιάσεις αναστολών και «Συν – Εργασίας», ενώ εντατικοποιούνται και οι έλεγχοι για την υγεία και την ασφάλεια των μισθωτών στους χώρους δουλειάς.