Αναδρομικά: Οι ασφαλισμένοι και οι κόκκινες γραμμές

Με δύο αποφάσεις που αναµένονται από την Ολοµέλεια του ΣτΕ το 2019 θα λυθεί η δύσκολη εξίσωση των αναδροµικών τόσο για τους συνταξιούχους όσο και για τους εν ενεργεία δηµοσίους υπαλλήλους του στενού και ευρύτερου δηµόσιου τοµέα.

Και αυτό γιατί οι ανώτατοι δικαστές αµέσως µετά τις γιορτές θα είναι έτοιµοι να αποφανθούν για τις διατάξεις του νόµου Κατρούγκαλου, δίνοντας έτσι απάντηση και στο µείζον θέµα της αναδροµικότητας των απαιτήσεων των συνταξιούχων, οι οποίοι αµέσως µετά την απόφαση της Ολοµέλειας του 2015 (που έκρινε αντισυνταγµατικές τις περικοπές στις συντάξεις) άρχισαν να συρρέουν στα δικαστήρια καταθέτοντας αγωγές. Αλλοι ζητώντας αναδροµικά την καταβολή των απαιτήσεών τους από το 2012 και άλλοι αργότερα.

Με την κρίσιµη απόφασή του, τότε, το ΣτΕ είχε βάλει τις κόκκινες γραµµές του, περιορίζοντας τον κύκλο των «δικαιούχων», αφού έκρινε ότι λόγω των δηµοσιονοµικών προβληµάτων της χώρας αναδροµικές απαιτήσεις µπορούν να έχουν µόνο όσοι προσέφυγαν στα δικαστήρια, όσοι δηλαδή έχουν κάνει αγωγές. Αυτό που µένει να ξεκαθαρίσει όµως είναι το εύρος του χρόνου. Για πόσο διάστηµα µπορούν να ζητήσουν και δικαιούνται να πάρουν αναδροµικά οι συνταξιούχοι;

Από την ηµέρα εφαρµογής της πρώτης περικοπής µέχρι σήµερα ή από την ηµέρα που άρχισε να «τρέχει» ο νόµος Κατρούγκαλου, δηλαδή την 1η Μαΐου 2016; Νοµικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι όσοι είχαν κάνει αγωγές πριν από την απόφαση του Ιουνίου του 2015 θα πάρουν αναδροµικά από την ηµέρα που έγιναν οι µειώσεις στις συντάξεις τους µε µνηµονιακούς νόµους του 2012. Οσοι δεν προσέφυγαν δικαιούνται αναδροµικά από την ηµέρα δηµοσίευσης της επίµαχης απόφασης.

Μέσα στο 2019 η Ολοµέλεια θα αποφανθεί και για το ζήτηµα της κατάργησης του 13ου και του 14ου µισθού

Ωστόσο, εάν οι διατάξεις του νόµου Κατρούγκαλου κριθούν αντισυνταγµατικές, αυτό σηµαίνει ότι οι αξιώσεις των συνταξιούχων θα δύνανται να εγερθούν µέχρι σήµερα; Αυτό θα το πει το δικαστήριο.

Στην αντίθετη περίπτωση, λένε οι ίδιες πηγές, εάν ο νόµος κριθεί συνταγµατικός, τότε είναι βέβαιο πως ό,τι θελήσει κανείς να διεκδικήσει θα σταµατά τον Μάιο του 2016.

Νέα απόφαση για τα δώρα

Μέσα στην επόµενη χρονιά όµως θα κριθεί και το θέµα της κατάργησης του 13ου και του 14ου µισθού, µετά την πρόσφατη απόφαση του ΣΤ’ τµήµατος του Συµβουλίου της Επικρατείας, µε την οποία άναψε το πράσινο φως (και φούντωσαν οι ελπίδες εκατοντάδων χιλιάδων δηµοσίων υπαλλήλων) οι οποίοι από 1/1/2013 έχασαν παντελώς δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδοµα αδείας. Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι είναι αντισυνταγµατική η πλήρης κατάργηση των δώρων, καθώς αντιβαίνει τόσο στις διατάξεις για την προστασία της περιουσίας όσο και στις αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας.

Υπενθυµίζεται ωστόσο ότι οι περικοπές που έγιναν µε προηγούµενους µνηµονιακούς νόµους του 2010 και του 2011 έχει κριθεί ότι κινήθηκαν µέσα στα όρια του Συντάγµατος, προκειµένου να αντιµετωπιστεί η δηµοσιονοµική κρίση και να µπει η χώρα σε τροχιά προσαρµογής µέσα από όσα προέβλεπαν τα µνηµόνια και οι εφαρµοστικοί τους νόµοι. Μέσα στους πρώτους µήνες του νέου έτους, η Ολοµέλεια του δικαστηρίου θα διασκεφθεί για το επίµαχο αυτό θέµα, έχοντας όµως µπροστά της δύο δεδοµένα: τις κόκκινες γραµµές που έβαλε η απόφαση 2287/2015 (στο θέµα της αναδροµικότητας) και την απόφαση που αναµένεται για τον νόµο Κατρούγκαλου.

Αυτά τα δεδοµένα θα καθορίσουν, όπως λένε νοµικοί, την κρίση των δικαστών, οι οποίοι θα είναι δύσκολο να έρθουν σε αντίθεση µε όσα έχουν κρίνει οι συνάδελφοί τους πριν από σχετικά µικρό διάστηµα. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι λίγοι οι δικαστές που στέκονται µε σκεπτικισµό στην πρόσφατη απόφαση του ΣΤ’ τµήµατος, γνωρίζοντας ότι κρατούν στα χέρια τους µια δηµοσιονοµική βόµβα.

Η «ένταση» που επικρατεί για το θέµα των αναδροµικών στους συνταξιούχους είναι εµφανής, µετά και την τελευταία κίνηση ενώσεων, οι οποίες προσέφυγαν στην επιτροπή συµµόρφωσης του ΣτΕ, ζητώντας από το δικαστήριο την εφαρµογή της απόφασης του 2015 και την επιστροφή των συντάξεών τους στα προ του 2012 επίπεδα.

Οι προσφυγές τους θα συζητηθούν στην τριµελή επιτροπή τον ερχόµενο Ιανουάριο, ωστόσο, σύµφωνα µε τη νοµολογία του ανωτάτου δικαστηρίου, τύχη θα έχουν µόνο όσοι από τους αιτούντες ήταν και διάδικοι στη δίκη αποτέλεσµα της οποίας ήταν η απόφαση του Ιουνίου του 2015. Κατά πάγια νοµολογία του δικαστηρίου, προσφυγή στην επιτροπή συµµόρφωσης έχουν δικαίωµα να κάνουν µόνο όσοι ήταν διάδικοι στη συζήτηση που έγινε πριν από την εκάστοτε επίµαχη κρίση του Συµβουλίου της Επικρατείας.