Αναδρομικά συνταξιούχων: Οι κερδισμένοι, οι χαμένοι, τα ποσά και οι ημερομηνίες

Λιγότερο ή περισσότερο κερδισμένους, όπως επίσης και χαμένους συνταξιούχους αναδεικνύει η τροπολογία της κυβέρνησης για την καταβολή των αναδρομικών σε 1,1 εκατομμύρια δικαιούχους από το Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Τα αναδρομικά θα καταβληθούν εντός Οκτωβρίου σε μια εφάπαξ καταβολή σε όλους τους δικαιούχους.

Η κυβέρνηση κατέθεσε ήδη από το βράδυ της Παρασκευής στη Βουλή την τροπολογία για την καταβολή των αναδρομικών και στους συνταξιούχους του Δημοσίου. Μετά την ψήφισή της, η οποία αναμένεται στις αρχές της εβδομάδας και πιθανότατα την Τρίτη, ξεκινούν οι τεχνικές διαδικασίες για την μεγάλη καταβολή. Ποιοι όμως θα λάβουν αναδρομικά; Τι ποσά πρέπει να περιμένουν; Και πότε θα τα λάβουν; Καθώς πλησιάζει η στιγμή του... Ταμείου, το ethnos.gr ετοίμασε έναν πλήρη, αναλυτικό οδηγό με όλες τις απαντήσεις στα καίρια ερωτήματα.

Ποιοι θα λάβουν αναδρομικά

Καταρχήν αναδρομικά θα λάβουν τώρα, εντός Οκτωβρίου, οι συνταξιούχοι που είχαν συνταξιοδοτικό εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ το 2012, από όποιο πρώην Ταμείο κι αν προέρχονται του Δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα.

Κάθε συνταξιούχος μπορεί εύκολα να διαπιστώσει αν είναι δικαιούχος ανατρέχοντας στα ενημερωτικά σημειώματα καταβολής της σύνταξής του, είτε στα παλαιότερα του 2015 – 2016 είτε και στα σημερινά του ΕΦΚΑ. Αν στο εκκαθαριστικό του υπάρχει η κράτηση - μείωση του ν. 4093/2012, τότε είναι δικαιούχος. 

Όσοι εισπράττουν τα άτοκα αναδρομικά από τις αντισυνταγματικές περικοπές του 2012 στις κύριες συντάξεις, σβήνουν με την καταβολή τους τις όποιες μελλοντικές δικαστικές αξιώσεις για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα για το χρονικό διάστημα από 11/6/2015 έως 13/5/2016 (δημοσίευση νόμου Κατρούγκαλου). Η απόσβεση των μελλοντικών διεκδικήσεων δεν καταλαμβάνει τις εκκρεμείς δίκες ενώπιον των δικαστηρίων.

Ποιοι μένουν εκτός πληρωμών

Οι χαμηλοσυνταξιούχοι από όλα τα πρώην Ταμεία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που είχαν κάτω από 1.000 ευρώ μικτό συνταξιοδοτικό εισόδημα το 2012 (άθροισμα κύριων, επικουρικών και μερισμάτων) δεν θα λάβουν τώρα αναδρομικά, καθώς δεν επιστρέφονται οι μειώσεις των επικουρικών και η κατάργηση των Δώρων. Για παράδειγμα συνταξιούχοι του πρ. ΟΓΑ και χαμηλοσυνταξιούχοι του πρ. ΙΚΑ δεν έχουν να περιμένουν αναδρομικά.

Τι ποσά θα λάβουν οι δικαιούχοι

Τα αναδρομικά που θα καταβληθούν εντός Οκτωβρίου θα είναι δυο ταχυτήτων. Σε όλους θα επιστραφούν οι αντισυνταγματικές μειώσεις του 11μηνου που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ και την δημοσίευση σε ΦΕΚ του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή την περίοδο από τις 11 Ιουνίου 2015 έως τις 13 Μαϊου 2016.  Ωστόσο στους συνταξιούχους του Δημοσίου θα επιστραφούν τα ποσά μιας αντισυνταγματικής περικοπής, αυτά του νόμου 4093 του 2012, ενώ στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα θα επιστραφούν τα ποσά δυο αντισυνταγματικών περικοπών, αυτά των νόμων 4093 και 4051 του 2012. Αυτό συμβαίνει λόγω διαφορετικής κρίσης του ΣτΕ και του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί της συνταγματικότητας του νόμου 4051 του 2012. Συνεπώς:

• 350.000 συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα θα λάβουν πίσω τα ποσά του 11μηνου που αντιστοιχούν σε 2 μειώσεις και ειδικότερα τη μείωση 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερέβαινε τα 1.300 ευρώ (νόμος 4051/2012), καθώς και τη μείωση της κύριας σύνταξης με κλίμακα 5%, 10%, 15%, 20% για αθροιστικά ποσά 1.000 ευρώ, 1.500, 2.000 και 3.000 στο άθροισμα κύριων  και επικουρικών αντίστοιχα.
• 750.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου θα λάβουν πίσω τα ποσά του 11μηνου που αντιστοιχούν σε 1 μείωση και ειδικότερα το «ψαλίδι» 5%, 10%, 15%, 20% για αθροιστικά ποσά 1.000 ευρώ, 1.500, 000 και 3.000 στο άθροισμα κύριων και επικουρικών αντίστοιχα.

Συνεπώς οι συνταξιούχοι Δημοσίου με κύρια σύνταξη πάνω από 1.300 ευρώ θα πάρουν μικρότερα ποσά από συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα με το ίδιο ποσό σύνταξης. Για παράδειγμα, συνταξιούχος ΙΚΑ με κύρια σύνταξη 1.500 ευρώ θα λάβει περί τα 3.800 ευρώ, ενώ Δημοσίου περί τα 3.100. Συνταξιούχος ΙΚΑ με κύρια σύνταξη 1.800 ευρώ θα λάβει περί τα 4.700 ευρώ, ενώ Δημοσίου 3.500 ευρώ.  

Οι συνταξιούχοι Δημοσίου σε γενικές γραμμές θα λάβουν και υψηλά ποσά αναδρομικών για δυο λόγους:

1. Έχουν κατά κανόνα υψηλές κύριες συντάξεις, υψηλότερες από αυτές του ΙΚΑ
2. Αρκετοί συνταξιούχοι του Δημοσίου έχουν διπλές κύριες συντάξεις, για παράδειγμα, γιατροί, μηχανικοί κ.α.

Κυρίως τα ειδικά μισθολόγια, όπως για παράδειγμα οι δικαστικοί, θα έχουν αρκετά υψηλά ποσά αναδρομικών, που μπορεί να ξεπεράσουν τα 7.000 με 8.000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, αν συγκρίνει κανείς έναν συνταξιούχο του Δημοσίου με έναν του ιδιωτικού τομέα που έχουν ακριβώς το ίδιο ποσό κύριας σύνταξης κι εφόσον αυτό είναι πάνω από 1.300 ευρώ, τότε προκύπτει πως θα πάρουν διαφορετικά ποσά αναδρομικών, με τον συνταξιούχο του Δημοσίου να παίρνει λιγότερα.

• Συνταξιούχοι ΙΚΑ θα λάβουν από 600 έως 4.500 ευρώ
• Συνταξιούχοι Δημοσίου θα λάβουν από 1.200 έως 5.000 ευρώ
• Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ – τραπεζών θα λάβουν από 1.200 έως 8.000 ευρώ
• Συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες θα λάβουν από 600 έως 2.600 ευρώ
• Συνταξιούχοι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες θα λάβουν από 1.200 έως 6.000 ευρώ.

Το μέσο ποσό για όλους είναι 1.300 – 1.500 ευρώ.

Όσοι είχαν το 2012 άθροισμα συντάξεων :

• 1.000 – 1.100 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 550 ευρώ
• 1.100 – 1.500 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 800 ευρώ
• 1.500 – 2.000 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 2.600 ευρώ
• 2.000 – 3.000 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 5.500 ευρώ

Τα μεγάλα ποσά που αγγίζουν και ξεπερνούν τις 7.000 ευρώ αφορούν κυρίως συνταξιούχους με άθροισμα συντάξεων το 2012 άνω των 3.000 ευρώ. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για διπλοσυνταξιούχους που εισπράττουν δυο η περισσότερες κύριες συντάξεις (π.χ. χηρείας και γήρατος ή δυο γήρατος εξ ιδίου δικαιώματος από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα κ.α.) και υψηλοσυνταξιουχους του ΙΚΑ, των ΔΕΚΟ – Τραπεζών και του Δημοσίου που είχαν υψηλές και πολύ υψηλές συντάξεις το 2012.

Διπλά αναδρομικά θα λάβουν και περίπου 80.000 συνταξιούχοι ναυτικοί. Με την τροπολογία που κατέθεσε την Παρασκευή στη Βουλή η κυβέρνηση, δίνονται «έξτρα» αναδρομικά στους συνταξιούχους ναυτικούς του πρ. ΝΑΤ. Συγκεκριμένα επιστρέφεται, πάντα για το 11μηνο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016, η μείωση 7% που είχε επιβληθεί από το 2012 και με βάση ΚΥΑ των συναρμόδιων υπουργών, στις κύριες συντάξεις των απόμαχων ναυτικών του πρ. ΝΑΤ. Τα ποσά κυμαίνονται από 600 έως 1.800 ευρώ. Οι ναυτικοί θα λάβουν επιπρόσθετα και τις επιστροφές από την μείωση του νόμου 4093/2012.

Πότε θα καταβληθούν τα αναδρομικά;

Εντός της ερχόμενης εβδομάδας, πιθανότατα την Τρίτη ψηφίζεται η τροπολογία για τα αναδρομικά του Δημοσίου. Ακολούθως ο ΕΦΚΑ μπαίνει στις τεχνικές διαδικασίες για την μεγάλη καταβολή. Τα ποσά αναμένεται να πληρωθούν πιθανότατα μέσα στο δεύτερο 10ήμερο του Οκτωβρίου και σε κάθε περίπτωση πριν το τέλος του μήνα.  

Γιατί καταβάλλονται αναδρομικά 2 ταχυτήτων

Στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας που κατατέθηκε στη Βουλή την νύχτα της Παρασκευής, γίνεται αναφορά στην κρίση που διατυπώθηκε από την πλειοψηφία της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο σκεπτικό της συνεδρίασης της 29ης Μαρτίου 2017, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε για ένσταση την οποία είχε ασκήσει αναπληρωτής καθηγητής ΑΕΙ και αφορούσε στην επίμαχη περικοπή της σύνταξής του με το άρθρο 1 παρ.1 του ν.4051/2012.

Στα πρακτικά της επίμαχης συνεδρίασης, τα οποία αποκάλυψε το ethnos.gr υπάρχει διατυπωμένη η σκέψη πως "η ρύθμιση αυτή (σ.σ. η μείωση του νόμου 4051 του 2012) δεν αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ.1, 4 παρ.5, 25 παρ.1 και 4 του Συντάγματος''. Στο ίδιο σκεπτικό αναφέρεται ότι η αναδρομική επιβολή της μείωσης (δηλαδή από 01.01.2012) δεν είναι αντίθετη στο άρθρο 1 της Ευρωπαικής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο Εσωτερικό Ελληνικό Δίκαιο αφού δεν συνιστά υπέρμετρη επιβάρυνση της περιουσίας του συνταξιούχου''.

Με βάση αυτή την κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που είναι το Ανώτατο Δικαστήριο για τις κύριες συντάξεις του Δημοσίου, η κυβέρνηση οδηγήθηκε στην λύση να καταβάλλει στους συνταξιούχους του Δημοσίου μόνο την περικοπή του νόμου 4093 του 2012, που επέβαλλε κλιμακωτό «ψαλίδι» 5% - 20% σε συνταξιοδοτικό εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ, όχι όμως και την περικοπή του νόμου 4051 του 2012, η οποία επιστρέφεται μόνο στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα και αφορά συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ.

Η ίδια φόρμουλα που εφαρμόζεται στο Δημόσιο – με τη μονή επιστροφή για τις συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ - θα ισχύσει και για τους συνταξιούχους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και των άλλων ΝΠΔΔ που διέπονται από το ίδιο με τους δημοσίους υπαλλήλους συνταξιοδοτικό καθεστώς, είτε οι συντάξεις τους βαρύνουν το Δημόσιο είτε άλλα πρώην Ταμεία, καθώς και για το προσωπικό του ΟΣΕ και των υπαλλήλων των ασφαλιστικών Ταμείων του προσωπικού Σιδηροδρομικών Δικτύων.

Η μείωση που επιβλήθηκε με τον νόμο 4051 του 2012 έχει κριθεί από το ΣτΕ αντισυνταγματική για τον ιδιωτικό τομέα, γι αυτό και οι συνταξιούχοι που δεν προέρχονται από το Δημόσιο θα πρέπει να την υπολογίζουν στα αναδρομικά τους. Σε όλους επιστρέφονται τα ποσά από τον νόμο 4093 του 2012, καθώς κρίθηκε αντισυνταγματικός και από το ΣτΕ το 2015 αλλά και από το Ελεγκτικό Συνέδριο το 2018, με την απόφαση 1277/2018 της Ολομέλειας.

Πώς θα φορολογηθούν

Τα ποσά των αναδρομικών θα είναι για όλους – δηλαδή για συνταξιούχους του ιδιωτικού και του Δημόσιου τομέα – ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους Δήμους, τις Περιφέρειες, τα Ασφαλιστικά Ταμεία ή τα Πιστωτικά Ιδρύματα.Τα ποσά θα δοθούν χωρίς να γίνει παρακράτηση 20% φόρου και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στην πηγή, όπως προβλέπεται για εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις που καταβάλλονται αναδρομικά. Αντίθετα, τα αναδρομικά θα φορολογηθούν με τις γενικές διατάξεις ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις και οι συνταξιούχοι που θα τα λάβουν θα πρέπει να κάνουν τροποποιητικές φορολογικές δηλώσεις για το 2015 και το 2016, ώστε να φορολογηθούν αναλόγως με το εισόδημά τους.

Δείτε εδώ τα πρακτικά της επίμαχης συνεδρίασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκριναν την μείωση του νόμου 4051/2012 συνταγματική.

Δείτε εδώ την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή

Δείτε εδώ την απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου 1277/2018 που έκρινε αντισυνταγματική την μείωση του νόμου 4093/2012