Κορονοιός: Ρεκόρ δηλώσεων υποχρεωτικής τηλεργασίας στην Αττική - Ειδικές άδειες για γονείς

Από σήμερα, Δευτέρα 5 Οκτωβρίου, ξεκινά η παράταση των μέτρων της υποχρεωτικής τηλεργασίας και του κυλιόμενου ωραρίου στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της Περιφέρειας Αττικής. Τα δυο έκτακτα μέτρα θα παραμείνουν σε ισχύ έως και τις 31 Οκτωβρίου. Παράλληλα και ταυτόχρονα με την υποχρεωτική τηλεργασία και το κυλιόμενο ωράριο, σε ισχύ είναι οι άδειες προληπτικής καραντίνας και ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους γονείς όταν κλείνει το σχολείο ή το σχολικό τμήμα των παιδιών τους λόγω κορονοιού.

Αναλυτικά, σε υποχρεωτική τηλεργασία μπαίνει στην Περιφέρεια Αττικής το 40% των εργαζομένων που μπορούν να δουλέψουν από απόσταση. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει το ethnos.gr, η υποχρέωση εκ του νόμου των εργοδοτών να δηλώνουν υπαλλήλους σε τηλεργασία εκτόξευσε τα νούμερα της εξ αποστάσεως απασχόλησης, που κατέγραφε χαμηλές πτήσεις. Το πρώτο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου κι ενώ η τηλεργασία δεν ήταν υποχρεωτική, μόλις 584 εργοδότες δήλωσαν 50.477 εργαζόμενους στην Αττική σε τηλεργασία. Συνολικά υποβλήθηκαν τότε 1.224 δηλώσεις εξ αποστάσεως απασχόλησης στην Περιφέρεια Αττικής.

Το δεύτερο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου 13.824 εργοδότες δήλωσαν σε τηλεργασία 182.236 εργαζόμενους στην Αττική. Η αύξηση φτάνει στο 261% και οφείλεται κατά κύριο λόγο στις δηλώσεις της 25^ης Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία δηλώθηκαν οι μισθωτοί της Αττικής σε υποχρεωτική τηλεργασία.

Χαρακτηριστικό είναι πως σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει υποχρέωση δήλωσης εξ αποστάσεως απασχόλησης σε συγκεκριμένο ποσοστό, δηλώθηκαν το δεύτερο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου μόλις 1.417 εργαζόμενοι σε τηλεργασία, οι 890 εκ των οποίων στην Κεντρική Μακεδονία.

Οι 182.236 μισθωτοί της Αττικής που μπήκαν σε τηλεργασία το δεύτερο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου αντιπροσωπεύουν το 99% των εργαζομένων που δηλώθηκαν σε εξ αποστάσεως απασχόληση σε όλη την Ελλάδα το ίδιο διάστημα, οι οποίοι είναι 183.653.

Δηλώσεις από 1/9/2020 – 16/9/2020

Δηλώσεις από 17/9/2020 – 30/9/2020

Όπως και στην πρώτη φάση του μέτρου, το σύστημα εφαρμόζεται υποχρεωτικά από τις επιχειρήσεις της Περιφέρειας Αττικής μόνο στις περιπτώσεις όπου η εργασία μπορεί να παρασχεθεί από τους εργαζόμενους εξ αποστάσεως σε ποσοστό 40% επί του συνολικού αριθμού των εργαζομένων που μπορούν να απασχοληθούν με το σύστημα αυτό. Εξαιρούνται:

• τα σχολεία και γενικώς οι εκπαιδευτικές δομές του υπουργείου Παιδείας,
• τα νοσοκομεία και γενικώς οι δομές παροχής υπηρεσιών υγείας,
• οι φαρμακαποθήκες,
• οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και
• οι ταχυμεταφορές.

Κατά τον υπολογισμό του 40% λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των πραγματικά απασχολουμένων στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, των οποίων η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως, κατά το χρονικό διάστημα από 5/10/2020 έως 31/10/2020. Ευνόητο είναι ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι εργαζόμενοι των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή, καθώς και οι εργαζόμενοι που τελούν σε κάθε είδους νόμιμη άδεια (όπως μητρότητας, ασθένειας κ.α.).

Επιτρέπεται η εναλλαγή του προσωπικού στο σύστημα της τηλεργασίας, αρκεί κάθε φορά αυτοί που μένουν στο γραφείο να μην υπερβαίνουν το 60% του συνολικού προσωπικού που μπορεί να δουλέψει από απόσταση. Η τηλεργασία δηλώνεται στο σύστημα «Εργάνη» με το έντυπο Ε.4.1. «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού». Σε περίπτωση που εναλλάσσεται το εξ αποστάσεως προσωπικό της επιχείρησης, στη στήλη «Ώρες έναρξης & λήξης, ημέρες εργασίας» αναγράφονται οι ημέρες που ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του εξ αποστάσεως, εντός του οριζόμενου χρονικού διαστήματος. Στο ίδιο πλαίσιο, παρέχεται η δυνατότητα στους εργοδότες να τροποποιούν το Έντυπο Ε.4.1., ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της επιχείρησης.

Προσοχή, όσες επιχειρήσεις παραβούν την υποχρέωση κινδυνεύουν με πρόστιμο 3.000 ευρώ, κατόπιν σχετικού ελέγχου από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Ειδικές άδειες για γονείς όταν κλείνουν τα σχολεία

Παράλληλα, όπως εξειδικεύει εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας, σε περίπτωση που ολόκληρο σχολείο ή μόνο ένα σχολικό τμήμα κλείσει λόγω εμφάνισης επιβεβαιωμένου ή ύποπτου κρούσματος κορονοϊού COVID-19, οι εργαζόμενοι γονείς, μπορούν να κάνουν χρήση της άδειας ειδικού σκοπού ή της άδειας προληπτικής καραντίνας, ανάλογα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ. Ο εργαζόμενος γονέας ενημερώνει τον εργοδότη προσκομίζοντας με κάθε πρόσφορο μέσο σχετική βεβαίωση από την οικεία σχολική μονάδα ή μονάδα φροντίδας του παιδιού ότι έχει ανασταλεί η λειτουργία συνολικά της δομής ή τμήματος αυτής. Στην βεβαίωση αναφέρεται το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναστολής λειτουργίας του σχολείου, εξαιτίας του οποίου έχει συσταθεί αρμοδίως στα παιδιά ή και στους γονείς αυτών κατ' οίκον παραμονή. Στη συνέχεια, οι εργαζόμενοι γονείς έχουν δυο εναλλακτικές:

1. Σε περίπτωση που εκτός από το παιδί και ο ίδιος ο εργαζόμενος γονέας απαιτείται να τεθεί σε περιορισμό κατόπιν οδηγιών που του έχουν δοθεί αρμοδίως από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) ή από άλλο αρμόδιο δημόσιο φορέα, ο οποίος ενημερώνει αμελλητί τον Ε.Ο.Δ.Υ., τότε ο εργαζόμενος απουσιάζει δικαιολογημένα από την εργασία του κάνοντας χρήση της άδειας προληπτικής καραντίνας που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα. Με απόφαση του εργοδότη μπορεί να παρέχει εξ' αποστάσεως εργασία με χρήση ηλεκτρονικών μέσων για το διάστημα που μένει στο σπίτι. Εφόσον δεν είναι εφικτή η παροχή εξ' αποστάσεως εργασίας τότε, μετά τη λήξη του κατ' οίκον περιορισμού του, ο εργαζόμενος αναπληρώνει το 50% των ωρών που αντιστοιχούν στις εργάσιμες ημέρες παραμονής του κατ' οίκον, με υπερεργασία πέραν του συμβατικού του ωραρίου, με 1 ώρα ημερησίως, σε άλλες εργάσιμες ημέρες.
2. Σε περίπτωση που δεν έχει γίνει σύσταση στους γονείς των παιδιών για κατ' οίκον παραμονή, τότε για όσο χρόνο διαρκεί η αναστολή λειτουργίας του σχολείου, συστήνεται η παροχή εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτή είναι εφικτή. Εάν δεν είναι δυνατή η παροχή εξ' αποστάσεως εργασίας, τότε ως εναλλακτική χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού. Υπενθυμίζεται ότι η άδεια ειδικού σκοπού αποτελεί ένα ειδικό σχήμα άδειας τριών ημερών που ακολουθείται από τη χορήγηση μίας ημέρας ετήσιας κανονικής άδειας, σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται κυκλικά ανά τέσσερις ημέρες. Αναλυτικότερα, οι δύο πρώτες ημέρες χορηγούνται με αποδοχές από τον εργοδότη, η τρίτη ημέρα επιδοτείται από τον τακτικό προϋπολογισμό και η τέταρτη ημέρα αφαιρείται από την ετήσια κανονική άδεια του εργαζόμενου. Το σχήμα αυτό επαναλαμβάνεται κυκλικά, σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου, κατά το διάστημα της προσωρινής αναστολής λειτουργίας της εν λόγω σχολικής ή μονάδας φροντίδας του παιδιού.

Ωστόσο, προκειμένου για εργαζόμενους που έχουν ήδη εξαντλήσει το δικαίωμα της ετήσιας κανονικής άδειας για το 2020, γίνεται αποδεκτό ότι, κατά την τέταρτη μέρα του ανωτέρω σχήματος, μπορεί να δηλωθεί οποιαδήποτε άλλη νόμιμη άδεια δικαιούται ο εργαζόμενος, είτε αυτή χορηγείται με αποδοχές είτε χωρίς αποδοχές, όπως π.χ. άδεια για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών, άδεια λόγω ασθένειας τέκνου, άδεια άνευ αποδοχών.

Σημειώνεται ότι η βεβαίωση της οικείας σχολικής μονάδας ή μονάδας φροντίδας του παιδιού για την αναστολή της λειτουργίας της συνολικά ή τμήματος αυτής, λόγω εμφάνισης επιβεβαιωμένου ή ύποπτου κρούσματος COVID-19 θα πρέπει να αναφέρει το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναστολής λειτουργίας της, το όνομα του παιδιού το οποίο αφορά αυτή και τα ονόματα των γονέων του. Η βεβαίωση αυτή τηρείται στο χώρο εργασίας.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι, σε περίπτωση νόσησης των παιδιών από τον κορονοϊό COVID- 19, οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται ειδική άδεια με αποδοχές κατά τα 2/3 από τον εργοδότη και κατά το 1/3 από τον τακτικό προϋπολογισμό.

Ευπαθείς ομάδες εργαζομένων

Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2020 μπορούν να μπουν σε αναστολή οι ευπαθείς ομάδες εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα που κατηγοριοποιήθηκαν ως «άτομα υψηλού κινδύνου», εφόσον δεν είναι εφικτή για τη θέση εργασίας τους η εξ αποστάσεως απασχόληση ή η δουλειά back office εν μέσω πανδημίας του κορονοϊού. Πριν την αναστολή προηγείται η τηλεργασία, την οποία αιτείται ο εργαζόμενος που ανήκει στις ομάδες υψηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου με τηλεφώνημα, email ή γραπτό μήνυμα κινητού τηλεφώνου και ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να δεχτεί «εφόσον τα καθήκοντα του εργαζόμενου δύνανται να εκτελούνται εξ αποστάσεως». Εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει ιατρικό πιστοποιητικό για την πάθησή του.

Εφόσον η τηλεργασία δεν είναι εφικτή για τη συγκεκριμένη θέση απασχόλησης, ακολουθεί η δουλειά back office. Ο εργοδότης, δηλαδή, υποχρεούται να λάβει μέτρα, ώστε ο αιτών εργαζόμενος που ανήκει σε ευπαθή ομάδα υψηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου να μην παρέχει εργασία για την εκτέλεση της οποίας έρχεται σε επαφή με το κοινό. Στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης οφείλει να εξετάσει ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, τη δυνατότητα της πρόσκαιρης απασχόλησης του εργαζόμενου σε άλλη θέση εργασίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασίας της υγείας του, τηρουμένων των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας. Ο εργαζόμενος οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση του εργοδότη, εκτός κι αν αδυνατεί να το πράξει για σπουδαίο λόγο.

Όταν εξαντληθούν αυτές οι διαδικασίες και δεν υπάρχει λύση ακολουθεί η αναστολή, η οποία όμως αφορά μόνο τα άτομα υψηλού κινδύνου. Αυτή είναι και η βασική διαφοροποίηση ανάμεσα στις ευπαθείς ομάδες υψηλού και ενδιάμεσου κινδύνου. Οι εργαζόμενοι που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου δικαιούνται να τεθούν σε αναστολή, ενώ οι μισθωτοί που ανήκουν στην ομάδα ενδιάμεσου κινδύνου δεν μπορούν να τεθούν σε αναστολή και δεν δικαιούνται την ειδική αποζημίωση των 534 ευρώ. 

Άτομα υψηλού κινδύνου

• Άτομα με μεταμόσχευση συμπαγούς οργάνου που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
• Άτομα με μεταμόσχευση μυελού των οστών το τελευταίο έτος ή που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
• Άτομα με διάγνωση νεοπλασίας, που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.
• Άτομα με αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμία, λέμφωμα, ή μυέλωμα) που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.
• Άτομα με βαριά πνευμονοπάθεια.
• Άτομα με κληρονομικές ανοσοανεπάρκειες ή δρεπανοκυτταρική αναιμία ή πολυμεταγγιζόμενα (μια ή περισσότερες μεταγγίσεις ανά μήνα).
• Άτομα που λαμβάνουν υψηλές δόσεις κορτικοειδών ή δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
• Γυναίκες που κυοφορούν.
• Άτομα με HIV λοίμωξη και CD4≤200μL.
• Άτομα με βαριά καρδιοπάθεια
• Άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.

Άτομα ενδιάμεσου κινδύνου

• Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
• Άτομα με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη.
• Άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια
• Άτομα που παρουσιάζουν βαριές νευρολογικές/ νευρομυϊκές παθήσεις
• Άτομα με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια
• Άτομα με υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ>40).
• Άτομα με ανθεκτική αρτηριακή υπέρταση παρά τη μέγιστη αγωγή.
• Άτομα που λαμβάνουν χρονίως χαμηλές δόσεις κορτικοειδών ή ανοσοκατασταλτικό φάρμακο.
• Άτομα με μεταμόσχευση, ή διάγνωση νεοπλασματικής νόσου την τελευταία πενταετία.