Αυθαίρετα: Σε 4,5 δισ. ευρώ υπολογίζονται τα έσοδα του Δημοσίου από την τακτοποίηση

Τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ αναμένεται να φτάσουν τα έσοδα του Δημοσίου από την ολοκλήρωση της τακτοποίησης των αυθαιρέτων. Στα εννέα χρόνια ισχύος των σχετικών νόμων, αιτήσεις υπαγωγής σε αυτούς έγιναν για 1,9 εκατομμύρια αυθαίρετα με τα έως τώρα έσοδα από παράβολα και πρόστιμα να ανέρχονται σε 2,5 δισεκατομμύρια, ενώ μέχρι το τέλος των αποπληρωμών συνολικά στα ταμεία του Δημοσίου εκτιμάται ότι θα εισρεύσουν ακόμα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τον Σεπτέμβριο τα έσοδα από τα παράβολα των νέων αιτήσεων που υποβλήθηκαν ανήλθαν σε 54 εκατομμύρια ευρώ!

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), το οποίο λειτουργεί και την πλατφόρμα δήλωσης αυθαιρέτων, τον περασμένο και τελευταίο μήνα δηλώσεων για τα αυθαίρετα με σοβαρές υπερβάσεις αλλά και για τα υπόλοιπα χωρίς προσαυξημένα πρόστιμα:

- Υποβλήθηκαν περισσότερες από 200.000 δηλώσεις περιλαμβανομένων και των αντίστοιχων βεβαιώσεων.

- Το πληροφοριακό σύστημα δηλώσεων αυθαιρέτων κατέγραψε τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου 2020 ιστορικό ρεκόρ νέων δηλώσεων, σταθερά πέριξ των 10.000 κάθε ημέρα, με κορύφωση την Παρασκευή 25/9/2020 με 12.500 δηλώσεις.

- Το σύστημα εξυπηρετούσε σταθερά σχεδόν ολόκληρο τον Σεπτέμβριο 2.000 ταυτόχρονους χρήστες, με αύξηση των διαθέσιμων υπολογιστικών πόρων κατά 300% σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους και τις ώρες υπερφόρτωσης κατά 500%.

- Οι καταβολές παραβόλων για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου (που είναι το βασικό στοιχείο απόδειξης του ενδιαφέροντος υπαγωγής) εκτινάχθηκαν αριθμητικά τον Σεπτέμβριο του 2020 πλησιάζοντας τις 160.000 συνολικά. Τα έσοδα από τα παράβολα, που αποτελούν πόρο του προϋπολογισμού, πλησίασαν τα 45 εκατ. Ευρώ τον 09/2020. Τα πρόστιμα που η πληρωμή τους έπεται, αποτελούν ως γνωστόν, πόρο του Πράσινου Ταμείου, για έργα περιβαλλοντικού ισοζυγίου.

- Η ημερήσια καταβολή παραβόλων εκτινάχθηκε τον Σεπτεμβρίου του 2020 στα 28.000 περίπου, όταν η μέγιστη κορύφωση στο παρελθόν ήταν την περίοδο Οκτωβρίου - Νοεμβρίου 2018 με 8.500 παράβολα.

- Αμέσως μετά τη λήξη της προθεσμίας και κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που ανακοίνωσε το υπουργείο για την ολοκλήρωση των διαδικασιών των δηλώσεων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, για το διάστημα των πρώτων 5 ημερών (1/10-5/10, από τη 15νθημερη προθεσμία που έχει δοθεί) κατεβλήθη παράβολο συνολικά σε 4.176 περιπτώσεις.

• Συνολικά από τον Νοέμβριο του 2017, ημερομηνία έναρξης του ν. 4495, έχουν καταβληθεί περίπου 650.000 παράβολα υπαγωγής

Υπολογισμός και χαρτογράφηση των αυθαιρέτων για πρώτη φορά

Από το 2011 έως τώρα που «τρέχουν» οι νόμοι τακτοποίησης των αυθαιρέτων έγινε ουσιαστικά η πρώτη απόπειρα αριθμητικής αποτύπωσης αλλά και χαρτογράφησης των κτισμάτων με αυθαιρεσίες.

Εως σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 1,9 εκατομμύρια αυθαίρετα εκ των οποίων περίπου το 1,7 εκ. έχουν ενταχθεί σε όλους τους νόμους ή μπορούν να ενταχθούν στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου 4495/2017.

Συνολικά έχουν εκδοθεί περισσότερες από 2,2 εκατομμύρια βεβαιώσεις μεταβίβασης που περιλαμβάνουν τόσο τα κτίρια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις περί αυθαιρέτων όσο και κτίρια και ακίνητα χωρίς αυθαιρεσία, ενώ σε οριστική υπαγωγή βρίσκονται 505.424 ακίνητα με αυθαιρεσίες και πλήρως περαιωμένη είναι η διαδικασία για 311.390.

Οι κατηγορίες των αυθαιρέτων

Ενα στα τέσσερα αυθαίρετα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΕΕ, δεν είχε καθόλου οικοδομική άδεια. Ωστόσο παρόλο που αποτελούν τη μειονότητα, τα πρόστιμα σε αυτά αποτελούν το 28% του συνόλου δεδομένου ότι βάσει των προβλέψεων οι δηλώσεις υπαγωγής για κτίσματα που δεν έχουν καμία προηγούμενη έκδοση άδειας επιβαρύνονται περισσότερο.

Σε κτίσματα με οικοδομική άδεια αντιστοιχεί περίπου το 72% των προστίμων.

Από το σύνολο των στοιχείων προκύπτει επίσης ότι 3 στις 10 δηλώσεις αφορούν ακίνητα εκτός σχεδίου και 7 στις 10 δηλώσεις ακίνητα εντός σχεδίου. Λόγω της πρόβλεψης του νόμου τα πρόστιμα σε εκτός σχεδίου είναι σημαντικά υψηλότερα οπότε στην κατανομή των προστίμων περίπου το μισό του συνολικού ύψους αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και το άλλο μισό των προστίμων αφορά ακίνητα εντός σχεδίου.

Από τα διαθέσιμα δεδομένα των δηλώσεων στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, παρατηρούνται οι εξής τάσεις, που φαίνεται να παραμένουν σχετικά σταθερές τα τελευταία χρόνια και με τους τρεις νόμους.

Σχετική επιτάχυνση δηλώσεων και πληρωμών σε περιόδους λήξης προθεσμιών αλλά και σχετική κάμψη σε περιόδους που επηρεάζονται από συναφείς εξελίξεις.

Ο μέσος όρος καθημερινών δηλώσεων στο πληροφοριακό σύστημα ανέρχεται στις 400 - 500. Στις περιόδους λήξης προθεσμιών, ο καθημερινός φόρτος εκτοξεύεται.

Όσον αφορά τις κατηγορίες αυθαιρέτων, τα δεδομένα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους δείχνουν ότι σταθερά 1 στα 3 ακίνητα στα οποία δηλώνεται αυθαιρεσία είναι κατηγορίας 4, ένα στα τέσσερα έως ένα στα τρία αυθαίρετα είναι κατηγορίας 5. Η κατηγορία 3 κινείται πέριξ του 10%, ενώ οικατηγορίες 1 και 2 (παλαιότερα αυθαίρετα) συγκεντρωτικά αντιστοιχούν σε 1 στις 5 δηλώσεις.