Τηλεργασία και αναστολή εργασίας: Τα νέα μέτρα για εργαζόμενους - επιχειρήσεις - Τι αλλάζει

Σε ισχύ μπαίνουν σταδιακά από σήμερα τα νέα έκτακτα μέτρα για εργαζόμενους και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, λόγω του δεύτερου κύματος της πανδημίας του κορονοϊού και των μέτρων περιορισμού. Στο επίκεντρο βρίσκονται αναστολές και τηλεργασία που ισχύουν ενιαία σε όλη την Ελλάδα, δηλαδή και σε «κόκκινες» και σε «κίτρινες» Περιφέρειες.

Αναλυτικά, σήμερα, Τρίτη 3 Νοεμβρίου, έως το βράδυ, υποχρεούνται όλοι οι εργοδότες σε όλη την Ελλάδα να προαναγγείλουν στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» του υπουργείου Εργασίας την εξ αποστάσεως εργασία του 50% των εργαζομένων τους. Η προθεσμία για την προαναγγελία είναι 24ωρή και λήγει απόψε. 

Η υποχρεωτική τηλεργασία ισχύει πια σε όλη την χώρα για το 50% των εργαζομένων που μπορούν να δουλέψουν από απόσταση και οι εργοδότες έχουν στη διάθεσή τους ένα 24ωρο από την δημοσίευση της σχετικής ΚΥΑ σε ΦΕΚ προκειμένου να υποβάλλουν στην «Εργάνη» το Έντυπο 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού» για την δήλωση της εξ αποστάσεως εργασίας. Η ΚΥΑ υπεγράφη χθες, οπότε το 24ωρο των δηλώσεων «τρέχει» σήμερα.

Όλες οι επιχειρήσεις που εδρεύουν ή έχουν υποκατάστημα σε οποιαδήποτε Περιφερειακή Ενότητα της χώρας – είτε αυτή είναι «κόκκινη», είτε είναι «κίτρινη» είτε «γκρι» – υποχρεούνται για τον μήνα Νοέμβριο να εφαρμόζουν το σύστημα της εξ αποστάσεως παροχής εργασίας στους εργαζομένους τους, σε όποιες περιπτώσεις η εργασία τους μπορεί να παρασχεθεί με αυτό το σύστημα, σε ποσοστό 50% επί του συνολικού αριθμού των εργαζομένων αυτών.

Αυτό σημαίνει πως όλες οι επιχειρήσεις από τον Έβρο έως την Κρήτη, υποχρεούνται να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν σήμερα το Έντυπο 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού». Το ειδικό αυτό έντυπο με το οποίο οι εργοδότες θα προχωρήσουν στην δήλωση της υποχρεωτικής τηλεργασίας, βρίσκεται ήδη διαθέσιμο στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη». Όσοι δεν εφαρμόσουν το μέτρο κινδυνεύουν με πρόστιμο 3.000 ευρώ. 

Οι εργοδότες μπορούν εντός Νοεμβρίου να εναλλάσσουν τους μισθωτούς σε υποχρεωτική τηλεργασία, π.χ. ανά εβδομάδα, ανά 15ήμερο κ.ο.κ. Σε αυτή την περίπτωση παρέχεται η δυνατότητα στους εργοδότες να τροποποιούν το Έντυπο 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού», ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της επιχείρησης.

Το σύστημα της υποχρεωτικής τηλεργασίας εφαρμόζεται υποχρεωτικά μόνο στις περιπτώσεις όπου η εργασία μπορεί να παρασχεθεί από τους εργαζόμενους εξ αποστάσεως σε ποσοστό 50% επί του συνολικού αριθμού των εργαζομένων που μπορούν να απασχοληθούν με το σύστημα αυτό. Εξαιρούνται :

• τα σχολεία και γενικώς οι εκπαιδευτικές δομές του υπουργείου Παιδείας,
• τα νοσοκομεία και γενικώς οι δομές παροχής υπηρεσιών υγείας,
• οι φαρμακαποθήκες,
• οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και
• οι ταχυμεταφορές.

Κατά τον υπολογισμό του 50% λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των πραγματικά απασχολουμένων στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, των οποίων η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως. Ευνόητο είναι ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι εργαζόμενοι των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή, καθώς και οι εργαζόμενοι που τελούν σε κάθε είδους νόμιμη άδεια (όπως μητρότητας, ασθένειας κ.α.). Επίσης, η διάταξη εφαρμόζεται και σε περιπτώσεις εργαζομένων που ο χρόνος εργασίας τους είναι μοιρασμένος σε εργασία γραφείου και σε εξωτερικές εργασίες, και μόνο στο βαθμό που η εργασία γραφείου δύναται να παρασχεθεί εξ αποστάσεως.

Για παράδειγμα

• Σε μια βιοτεχνία με 80 εργάτες και 20 υπάλληλους γραφείου, το 50% υπολογίζεται επί των 20 υπαλλήλων γραφείου
• η βιοτεχνία υποχρεούται να θέσει σε τηλεργασία 10 υπαλλήλους.

Σε περίπτωση κατά την οποία από τον υπολογισμό του ποσοστού 50% προκύπτει δεκαδικός αριθμός 0,50 και πάνω γίνεται στρογγυλοποίηση προς τα πάνω.

Ως προς τη συμπλήρωση του εντύπου 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού» δίδονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις:

• Στο πεδίο των παρατηρήσεων αναγράφεται ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων της επιχείρησης, που μπορούν να τεθούν σε εξ αποστάσεως εργασία.
• Σε περίπτωση που εναλλάσσεται το εξ αποστάσεως προσωπικό της επιχείρησης, στη στήλη «Ώρες έναρξης & λήξης, ημέρες εργασίας» αναγράφονται οι ημέρες που ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του εξ αποστάσεως. Στο ίδιο πλαίσιο, παρέχεται η δυνατότητα στους εργοδότες να τροποποιούν το Έντυπο 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού», ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της επιχείρησης.
• Στην περίπτωση επιχειρήσεων  που εφαρμόζουν ήδη το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας με απόφαση του εργοδότη για το σύνολο ή για μέρος του προσωπικού τους, υφίσταται η υποχρέωση προαναγγελίας του 50% του προσωπικού τους για τον Νοέμβριο και όχι η υποβολή του Εντύπου 4.1 «Δήλωση εξ αποστάσεως εργασίας – Έντυπο ειδικού σκοπού» απολογιστικά.

Κυλιόμενο ωράριο σε όλη την χώρα

Σε όλη την χώρα επεκτείνεται για τον μήνα Νοέμβριο το κυλιόμενο ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, με τρόπο ώστε ανά μισή ώρα και εντός 2ώρου να προσέρχονται και να αποχωρούν οι εργαζόμενοι σε σχέση με την έναρξη και λήξη αντίστοιχα του ωραρίου τους. Εφαρμόζεται, δηλαδή, προσέλευση και αποχώρηση από την εργασία σε 4 κύματα στον ιδιωτικό τομέα. 

Για παράδειγμα κι εφόσον σε μια επιχείρηση το 8ωρο ξεκινά στις 08:00 το πρωί και τελειώνει τις 16:00 το απόγευμα, οι εργαζόμενοι θα πρέπει πιάνουν δουλειά ανά κύματα ως εξής:

• Το ¼ στις 08:00 π.μ.
• Το ¼ στις 08:30π.μ.
• Το ¼ στις 09:00 π.μ.
• Το ¼ στις 09:30 π.μ.

Εναλλακτικά μπορούν να πιάνουν δουλειά ανά κύματα ως εξής:

• Το ¼ στις 07:00 π.μ.
• Το ¼ στις 07:30π.μ.
• Το ¼ στις 08:00 π.μ.
• Το ¼ στις 08:30 π.μ.

κ.ο.κ.

Στην πρώτη περίπτωση, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να σχολούν σε κύματα ως εξής:

• Το ¼ στις 16:00 μ.μ.
• Το ¼ στις 16:30 μ.μ.
• Το ¼ στις 17:00 μ.μ.
• Το ¼ στις 17:30 μ.μ.

Στην δεύτερη περίπτωση, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να σχολούν σε κύματα ως εξής:

• Το ¼ στις 15:00 μ.μ.
• Το ¼ στις 15:30 μ.μ.
• Το ¼ στις 16:00 μ.μ.
• Το ¼ στις 16:30 μ.μ.

Για όσο διαρκούν τα έκτακτα μέτρα αναστέλλεται η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο σύστημα «Εργάνη» κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, αλλά συνεχίζει να υφίσταται η υποχρέωση του εργοδότη για προαναγγελία του χρόνου υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης πριν την πραγματοποίησή τους. Σε κάθε περίπτωση η προσαρμογή του ωραρίου δεν μεταβάλλει το είδος της σύμβασης εργασίας των εργαζομένων.

Αναστολές συμβάσεων 

Οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων, ανά την επικράτεια, που πλήττονται σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, δύνανται να τεθούν σε προσωρινή αναστολή σύμβασης εργασίας. Συνεπώς είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, αναλογικά με το διάστημα που τίθενται σε αναστολή, υπολογιζόμενης επί ποσού 534 ευρώ μηνιαίως.

Για παράδειγμα, αν ο εργαζόμενος τεθεί σε αναστολή ολόκληρο το μήνα και για 30 ημέρες θα λάβει 534 ευρώ. Διαφορετικά θα λάβει 17,8 ευρώ ανά ημερολογιακή ημέρα αναστολής. Ταυτόχρονα το κράτος καλύπτει το 100% των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στο ύψος του ονομαστικού τους μισθού. Για παράδειγμα, μισθωτός με ονομαστικό μισθό 1.000 ευρώ, καλύπτεται για εισφορές 396,6 ευρώ. 

Το μέτρο των αναστολών εφαρμόζεται σε όλη την Ελλάδα, τόσο στις "κόκκινες" όσο και στις "κίτρινες" Περιφέρειες με 2 ταχύτητες : 

• Όλοι οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που κλείνουν με κρατική εντολή - σε "κόκκινες" ή "κίτρινες" περιοχές - μπαίνουν στις αναστολές συμβάσεων και δικαιούνται το επίδομα των 534 ευρώ για 30 ημέρες.  
• Οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που θεωρούνται πληττόμενες επειδή οι ΚΑΔ τους εντάσσονται στην διευρυμένη λίστα των πληττόμενων ΚΑΔ μπορούν να τεθούν σε αναστολή. Ο εργοδότης επιλέγει αν θα θέσει τμήμα ή ακόμη και το σύνολο - δηλαδή το 100% των μισθωτών του - σε αναστολή κατ αρχήν για τον Νοέμβριο.  

Οι εργοδότες που πλήττονται μπορούν να θέσουν σε αναστολή τμήμα ή ακόμη και το 100% των εργαζομένων τους. 

Για όσο διάστημα ισχύει η αναστολή, οι απολύσεις είναι άκυρες. Οι επιχειρήσεις, για ισόχρονο διάστημα μετά την άρση της αναστολής, υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων. Για παράδειγμα, αν η αναστολή διαρκέσει 30 ημέρες, ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει για άλλες 30 ημέρες μετά τη λήξη της αναστολής, τον ίδιο αριθμό εργαζομένων.

Στην περίπτωση αναστολής της σύμβασης όλο τον μήνα η επιχείρηση υποβάλει μόνο μια δήλωση αναστολής στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη». Σε περίπτωση αναστολής για περισσότερα του ενός χρονικά διαστήματα εντός του μήνα, η επιχείρηση υποβάλει τόσες δηλώσεις όσα και τα χρονικά διαστήματα.

Για παράδειγμα:

• Αναστολή σύμβασης εργασίας όλο το μήνα (1/11/2020-30/11/2020): 1 δήλωση αναστολής.
• Αναστολή για 3 χρονικά διαστήματα, π.χ. από 1/11/2020 – 8/11/2020, 13/11/2020-17/11/2020 και 25/11/2020-30/11/2020: 3 δηλώσεις αναστολής.

Ο εργαζόμενος υποβάλλει την δική του δήλωση στην πλατφόρμα supportemployees.services.gov.gr.

Για τους εργαζόμενους που η σύμβαση εργασίας τους τίθεται σε αναστολή, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών που είναι πληρωτέες τον μήνα Νοέμβριο, και η αποπληρωμή τους μετατίθεται σε αντίστοιχες δόσεις, στο τέλος τις ισχύουσας ρύθμισης.