Πετρέλαιο κίνησης: Ερχεται «πράσινο» τέλος 0,03 ευρώ ανά λίτρο

Χαράτσι περιμένει τους ιδιοκτήτες πετρελαιοκίνητων οχημάτων, καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε σήμερα ότι προχωρεί στην επιβολή «πράσινου» τέλους ύψους 0,03 ευρώ ανά λίτρο στο πετρέλαιο κίνησης.

Η επιβολή του «πράσινου» τέλους, η οποία θα αποφέρει περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως στα δημόσια ταμεία, εντάσσεται στη δέσμη μέτρων για την ενίσχυση του ρόλου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Ο συνολικός προϋπολογισμός των δράσεων που ανακοινώθηκαν ανέρχεται σε 840 εκατομμύρια ευρώ και επιδιώκει, σύμφωνα με το υπουργείο, αφενός να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της οικονομικής στήριξης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) για τα επόμενα χρόνια (επιπτώσεις του κορονοϊού αλλά και ευρύτερη οικονομική βιωσιμότητα του λογαριασμού), αλλά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ΑΠΕ με πιο ανταγωνιστικούς όρους στο νέο περιβάλλον που δημιουργεί η οργάνωση της χονδρεμπορικής αγοράς ενέργειας μέσω της εφαρμογής του Target Model από την 1^η Νοεμβρίου.

Ωστόσο αυτό δεν είναι το μόνο τέλος, το οποίο τελικά θα μετακυληθεί στους καταναλωτές, αφού βάσει των μέτρων που ανακοινώθηκαν προβλέπεται επίσης και εφάπαξ έκτακτο τέλος χρέωσης προμηθευτών ίσο με 2 ευρώ/Mεγαβατώρα για το έτος 2021 καθώς και επιβάρυνση κατά ποσό της τάξης των 180 εκατ. ευρώ από την εκκαθάριση των χρεώσεων ΕΤΜΕΑΡ -με αναδρομική ισχύ από την 1^η Ιανουαρίου 2019- για συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών, μέσης και υψηλής τάσης με την εξαίρεση των ξενοδοχείων.

Αναφορικά με το χαράτσι στο πετρέλαιο κίνησης, το υπουργείο επισημαίνει ότι πρόκειται για την «επιβολή πράσινου τέλους στην κατανάλωση πετρελαίου κίνησης (diesel) ίσου με 0,03 ευρώ/λίτρο για την ενίσχυση πράσινων δράσεων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων (στήριξη ανάπτυξης έργων ΑΠΕ, ανάπτυξη ηλεκτροκίνησης, ενεργειακή εξοικονόμηση κλπ.). Το μέτρο αυτό που είναι μια μορφή “Ειδικού φόρου άνθρακα» (Special Carbon Tax) ήδη εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες της ΕΕ και υπολογίζεται ότι θα ενισχύει μόνιμα τις πράσινες δράσεις κατά 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Με Υπουργική Απόφαση το ποσό θα κατανέμεται ετησίως ανάλογα με τις ανάγκες.

Η επιβολή του έρχεται μόλις ένα μήνα μετά το ρεπορτάζ του «ethnos.gr» σχετικά με την ξεκάθαρη σύσταση που είχε κάνει ο ΟΟΣΑ προς τη χώρα μας να προχωρήσει σε αυξημένη φορολόγηση των πετρελαιοκίνητων οχημάτων  με την ευκαιρία της ανακοίνωσης της έκθεσης αξιολόγησης των Περιβαλλοντικών Επιδόσεων της Ελλάδας για τη δεκαετία 2009-2019.

Ο ΟΟΣΑ είχε επισημάνει «το μεγάλο χάσμα μεταξύ των φόρων σε βενζίνη και ντίζελ» προτείνοντας το σταδιακό κλείσιμο της ψαλίδας και τονίζοντας ότι το εν λόγω χάσμα είναι από τα μεγαλύτερα που παρατηρούνται στις χώρες του ΟΟΣΑ.

Η επιβολή του τέλους στο ντίζελ κίνησης αναμένεται να επηρεάσει χιλιάδες κατόχους πετρελαιοκίνητων οχημάτων δεδομένου ότι στη χώρα μας υπολογίζεται ότι μέσα στην τελευταία δεκαετία έχουν πουληθεί περίπου 500.000 πετρελαιοκίνητα οχήματα. Πολλοί ήταν οι αγοραστές που τα προηγούμενα χρόνια είχαν στραφεί σε αυτό το είδος καυσίμου εξαιτίας της οικονομίας στα καύσιμα δεδομένης της φθηνότερης τιμής του πετρελαίου σε συνδυασμό με την άρση της απαγόρευσης της κυκλοφορίας τους στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Να σημειωθεί, πάντως, ότι ο ΟΟΣΑ στη συγκεκριμένη έκθεση έθετε εκ νέου και το ζήτημα της κυκλοφορίας των πετρελαιοκίνητων οχημάτων στα κέντρα των μεγάλων πόλεων.

«Η παρέμβαση που έχουμε επεξεργαστεί για την αγορά των ΑΠΕ συμβάλλει στην επίτευξη δυο στόχων: Πρώτον, αντιμετωπίζει για το ορατό μέλλον τις αυξημένες ανάγκες του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ με έναν συνδυασμό μέτρων, τα οποία επιχειρείται να κατανεμηθούν λελογισμένα και χωρίς υπέρμετρες επιβαρύνσεις. Και δεύτερον, θέτει τις βάσεις για τη σταδιακή απελευθέρωση της αγοράς των ΑΠΕ, ώστε μετά τα μεταβατικά μέτρα που σήμερα ανακοινώνονται, η αγορά των ΑΠΕ να ενταχθεί τελικά πλήρως στο Target Model και να συμβάλλει περισσότερο στη μείωση του κόστους της ενέργειας» επεσήμανε σε δήλωσή του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης.

Αναλυτικά τα μέτρα που ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι:

Α. ΜΕΤΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

- Αύξηση των εισροών στον ΕΛΑΠΕ μέσω της αύξησης του ποσοστού πώλησης δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων στο 78% (από 65% που είναι σήμερα) που θα ενισχύσει τον Ειδικό Λογαριασμό κατά 65 εκατ. ευρώ ήδη από το 2020 και θα συνεχίσει να τον ενισχύει κατά το ίδιο ποσό τα επόμενα χρόνια.

Ενίσχυση του Ειδικού Λογαριασμού κατά 25 εκατ. Ευρώ περίπου για το 2020 και κατά αντίστοιχο ποσό για το 2021, μέσω των εκτιμώμενων εσόδων από το Ειδικό Τέλος Έκδοσης Βεβαίωσης Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ που ήδη καταβάλλεται στη ΡΑΕ υπέρ του ΕΛΑΠΕ.

Εφάπαξ έκτακτη εισφορά μόνο για το 2020 -για την αντιμετώπιση των παρενεργειών της πανδημίας του κορωνοϊού- για έργα ΑΠΕ που βρίσκονται σε καθεστώς Feed-in Tariff και έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2015. Η εισφορά θα ισούται με το 6% του κύκλου εργασιών τους για το έτος 2020. Η εκτιμώμενη ενίσχυση των εσόδων του ΕΛΑΠΕ από το μέτρο αυτό είναι της τάξης των 110 εκατ. ευρώ.

Θέσπιση εφάπαξ έκτακτου τέλους χρέωσης προμηθευτών ίσο με 2 ευρώ/Mεγαβατώρα για το έτος 2021, ως συμμετοχή και των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας στην εξισορρόπηση του ΕΛΑΠΕ. Από το μέτρο αυτό υπολογίζεται ότι ο ΕΛΑΠΕ θα ενισχυθεί κατά 110 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος. Επισημαίνεται ότι η επιβάρυνση και των παραγωγών ΑΠΕ και των προμηθευτών είναι εφάπαξ, ισόποση και έχει επίπτωση μόνο για ένα έτος.

Επιβολή πράσινου τέλους στην κατανάλωση πετρελαίου κίνησης (diesel) ίσου με 0,03 ευρώ/λίτρο για την ενίσχυση πράσινων δράσεων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων (στήριξη ανάπτυξης έργων ΑΠΕ, ανάπτυξη ηλεκτροκίνησης, ενεργειακή εξοικονόμηση κλπ.). Το μέτρο αυτό που είναι μια μορφή “Ειδικού φόρου άνθρακα» (Special Carbon Tax) ήδη εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες της ΕΕ και υπολογίζεται ότι θα ενισχύει μόνιμα τις πράσινες δράσεις κατά 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Με Υπουργική Απόφαση το ποσό θα κατανέμεται ετησίως ανάλογα με τις ανάγκες.

Υιοθέτηση μηχανισμού ισόποσης αυξομείωσης μεταξύ Χρέωσης Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) και Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) που θα επιτευχθεί μέσω της σταδιακής διασύνδεσης των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών με την ηπειρωτική χώρα, χωρίς καμία επιβάρυνση των καταναλωτών. Ήδη από το 2021, με την έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Πελοποννήσου, θα υπάρχει η δυνατότητα ενίσχυσης των εσόδων του ΕΛΑΠΕ κατά 50 εκατ. ευρώ κατ’έτος. Υπολογίζεται δε ότι από το έτος 2024, μετά της έναρξη λειτουργίας και της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής και εφεξής ο ΕΛΑΠΕ θα μπορεί να ενισχύεται με έσοδα της τάξης των 200 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ κατά 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση να ικανοποιηθεί το σχετικό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης. Το ποσό αυτό θα συντελέσει στην στήριξη του Ειδικού Λογαριασμού έως ότου ολοκληρωθούν και εφαρμοστούν στην αγορά οι δομικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί το ΥΠΕΝ.

Επιπροσθέτως, ο ΕΛΑΠΕ ενισχύεται κατά ποσό της τάξης των 180 εκατ. ευρώ από την εκκαθάριση των χρεώσεων ΕΤΜΕΑΡ -με αναδρομική ισχύ από την 1^η Ιανουαρίου 2019- για συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών, μέσης και υψηλής τάσης, στη βάση σχετικών κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ. Το μέτρο προβλεπόταν από προηγούμενη υπουργική απόφαση (του Σεπτεμβρίου του 2019) της οποίας η εφαρμογή αποδίδει τα συγκεκριμένα αποτελέσματα. Επισημαίνεται ότι από την αναπροσαρμογή αυτή με τροποποίηση της Υπουργικής Απόφασης θα εξαιρεθούν τα ξενοδοχεία, καθώς ο εν λόγω κλάδος έχει πληγεί ιδιαίτερα από την πανδημία του κορωνοϊού.

Υπενθυμίζεται ότι η χρέωση Μεσοσταθμικού Μεταβλητού Κόστους Θερμικών Συμβατικών Μονάδων (ΜΜΚΘΣΣ) με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία θα καταργηθεί από την 1.1.2021. Β. ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Τα μέτρα που προαναφέρθηκαν πλαισιώνονται και ενισχύονται από διαρθρωτικές παρεμβάσεις για την σταδιακή απελευθέρωση και την ορθολογικότερη λειτουργία της αγοράς ΑΠΕ. Πιο συγκεκριμένα:

Επέκταση των διαγωνιστικών διαδικασιών για έργα ΑΠΕ το αργότερο έως το 2024, με διενέργεια έξι κοινών διαγωνισμών για αιολικά και φωτοβολταϊκά, με ποσόστωση ανά τεχνολογία και δημοπρατούμενη ισχύ 350 MW σε καθέναν από αυτούς (2,1GW συνολικά). Το νέο σχήμα θα ενσωματώνει και βελτιώσεις στην αρχιτεκτονική του σε σχέση με το υφιστάμενο (που λήγει στο τέλος του έτους), με γνώμονα την αύξηση του ανταγωνισμού μέσω της πιο ενεργής συμμετοχής στο Target Model και τη μείωση των τιμών προς όφελος των καταναλωτών, εξασφαλίζοντας όμως ένας σαφές πλαίσιο και για τους παραγωγούς ΑΠΕ. Σημειώνεται ότι τον Δεκέμβριο θα προκηρυχθεί ο τελευταίος, κοινός διαγωνισμός υπό το ισχύον καθεστώς, μέσω του οποίου θα δημοπρατηθεί ισχύς 350 MW στις αρχές του 2021.

Από 1^η Ιανουαρίου 2021, όλες οι νέες αιτήσεις για «μικρά» φωτοβολταϊκά ισχύος κάτω των 500 kW (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων που δεν θα έχουν πληρότητα ως την 1η Ιανουαρίου του 2021) θα υποχρεούνται να συμμετάσχουν σε ανταγωνιστική διαδικασία για να «κλειδώσουν» τιμή. Προς τον σκοπό αυτό, στο νέο σχήμα των διαγωνιστικών διαδικασιών για την περίοδο 2021-2024, πέραν των 6 διαγωνισμών για τα μεγάλα έργα, προβλέπεται η δυνατότητα διεξαγωγής ειδικών διαγωνισμών με προκαθορισμένη διαθέσιμη ισχύ, μόνο για τη συγκεκριμένη κατηγορία έργων. Οι διαγωνισμοί για τα μικρά φωτοβολταϊκά θα γίνονται σε μια ειδική, απλοποιημένη και φιλική στο χρήστη πλατφόρμα που θα διασφαλίζει την ευχερή πρόσβαση και χρήση από όλους. Ειδικό καθεστώς για την κατηγορία αυτή θα προβλέπεται για τους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχών.

Από την 1^η Ιανουαρίου του 2021 το όριο ισχύος των 18 MW για τη λήψη λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικής διαδικασίας, καταλαμβάνει αποκλειστικά τα έργα των Ενεργειακών Κοινοτήτων στις οποίες συμμετέχουν Ο.Τ.Α. Α’ και Β΄ βαθμού ή περισσότερα από 60 μέλη (εκ των οποίων τουλάχιστον τα 50 είναι φυσικά πρόσωπα). Οι Ενεργειακές Κοινότητες που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω κατηγορίες και υποβάλλουν αιτήσεις για φωτοβολταϊκά κάτω του 1 MW, από την 1^η Ιανουαρίου 2021 και έπειτα, θα υποχρεώνονται να συμμετάσχουν σε ανταγωνιστική διαδικασία για να «κλειδώσουν» τιμή και να συνάψουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης με το ΔΑΠΕΕΠ.

Οι εκκρεμείς αιτήσεις από ιδιώτες για φωτοβολταϊκά ισχύος κάτω των 500 kW που έχουν καταστεί πλήρεις ως το τέλος του έτους και περιμένουν όρους σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ, λαμβάνουν προθεσμία υπογραφής σύμβασης με το ΔΑΠΕΕΠ έως την 31^η Δεκεμβρίου 2021 για να «κλειδώσουν» τιμή εκτός διαγωνισμών. Μετά την 1^η Ιανουαρίου 2022, τα έργα που δεν θα έχουν υπογράψει σύμβαση με το ΔΑΠΕΕΠ θα λαμβάνουν τιμή μέσω διαγωνισμού. Για τις αντίστοιχες αιτήσεις από Ενεργειακές Κοινότητες που δεν εμπίπτουν στις δυο ειδικές κατηγορίες της προηγούμενης παραγράφου (συμμετοχή Ο.Τ.Α. ή άνω των 60 μελών), η ανωτέρω προθεσμία υπογραφής σύμβασης με τον ΔΑΠΕΕΠ τίθεται έως την 30^η Ιουνίου 2021.

Όσον αφορά τις επενδύσεις ΑΠΕ που αιτούνται την υπαγωγή τους στο καθεστώς των Στρατηγικών Επενδύσεων, στο εξής στο πλαίσιο αυτό θα προτεραιοποιούνται επενδυτικές προτάσεις για καινοτόμα έργα ΑΠΕ με ελάχιστο προϋπολογισμό τα 100 εκατ. ευρώ που αφορούν σε συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών πάρκων, παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου κ.α. Έργα συμβατικών τεχνολογιών ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά και αιολικά) θα θεωρούνται επιλέξιμα μόνο εφόσον, πέραν του προαναφερθέντος ορίου προϋπολογισμού, θα συνδέονται με κοινό σημείο σύνδεσης στο Σύστημα, αλλά θα εξαιρείται η προτεραιότητα που λαμβάνουν στη δέσμευση ηλεκτρικού χώρου μέσα από το Κίνητρο Ταχείας Αδειοδότησης του άρθρου 13 του νόμου για τις Στρατηγικές Επενδύσεις. Για τα έργα συμβατικών τεχνολογιών ΑΠΕ που βρίσκονται ήδη υπό αξιολόγηση από το Enterprise Greece (έχοντας καταβάλει το αντίτιμο για την ένταξη στη διαδικασία fast-track), αλλά δεν έχουν ακόμη χαρακτηριστεί ως Στρατηγικές Επενδύσεις από την αρμόδια Διυπουργική Επιτροπή, εάν υπαχθούν σε καθεστώς fast track, απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από την ένταξη τους στο πρόγραμμα αυτό, πλην της προτεραιότητας για δέσμευση ηλεκτρικού χώρου στα δίκτυα.

ΣΥΡΙΖΑ: Πενταπλή επιβάρυνση των πολιτών εν μέσω πανδημίας και lockdown

«Πέντε τρόπους να επιβαρύνει την κοινωνία για να «λύσει» το διαρκώς αυξανόμενο έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό για τις ΑΠΕ, το οποίο δημιούργησε ο ίδιος ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κύριος Χατζηδάκης» χαρακτηρίζει τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο, ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος προσθέτοντας ότι οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν «Παρασκευή απόγευμα για να περάσει κάτω από τα «ραντάρ» των ειδήσεων».

Ο κ. Φάμελλος χαρακτηρίζει «προκλητική αλλά και αποκαλυπτική» την επιλογή του κ. Χατζηδάκη «να επιβαρύνει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις ενώ βρισκόμαστε σε lock down και συνεπώς προτεραιότητα όλων είναι να μείνουμε ασφαλείς».

Προσθέτει ότι το έλλειμμα του λογαριασμού των ΑΠΕ που καλύπτεται, δημιουργήθηκε αποκλειστικά με ευθύνη του υπουργού Περιβάλλοντος «όταν προσπάθησε να κρύψει έτσι τις άδικες αυξήσεις της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο του 2019».

Σύμφωνα με τον κ. Φάμελλο με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν «ο κύριος Χατζηδάκης διορθώνει τις άδικες αυξήσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας με νέες αυξήσεις εις βάρος όλων των καταναλωτών και μάλιστα εν μέσω της πανδημίας!»

Οπως επισημαίνει ο Τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ, τα μέτρα περιλαμβάνουν σειρά επιβαρύνσεων για τους πολίτες και συγκεκριμένα: «Θέσπιση εφάπαξ έκτακτου τέλους χρέωσης προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, 2 ευρώ/MWh για το έτος 2021, το οποίο θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές ως επιβάρυνση 110 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος.

Επιβολή πράσινου τέλους στην κατανάλωση πετρελαίου κίνησης (diesel) ίσου με 0,03 ευρώ/λίτρο, ως “Ειδικός φόρος άνθρακα» (Special Carbon Tax) που υπολογίζεται σε 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ακόμα ένας άδικος φόρος της ΝΔ που θα επιβαρύνει όλους τους πολίτες.

Υιοθέτηση μηχανισμού ισόποσης αυξομείωσης μεταξύ Χρέωσης Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) και Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ). Ακυρώνονται έτσι οι μειώσεις των χρεώσεων ΥΚΩ και το όφελος των καταναλωτών από τα έργα διασύνδεσης των νησιών.

Επιβάρυνση των επιχειρήσεων μέσης τάσης με 180 εκατ. ευρώ, επαγγελματίες, βιομηχανία και βιοτεχνία, από την εκκαθάριση των χρεώσεων ΕΤΜΕΑΡ, με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2019, εν μέσω lock down!

Έκτακτη εισφορά των παραγωγών ΑΠΕ, δηλαδή πράσινης ενέργειας, ύψους 110 εκατομμυρίων ευρών, παρότι η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είχε δεσμευτεί ότι δε θα επιτρέψει κάποια αναδρομική παρέμβαση στο μέλλον, το 2014, όταν έγινε πάλι αντίστοιχη περικοπή (new deal)».