Αδεια ειδικού σκοπού: Τι ισχύει για εργαζόμενους γονείς όταν δεν έχουν θερινή άδεια

Στο προσκήνιο και σε γενική χρήση επανέρχεται το μέτρο της άδειας ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους γονείς, καθώς μπαίνει προσωρινό λουκέτο λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και στα δημοτικά σχολεία και στα νηπιαγωγεία.

Όπως έχει διευκρινίσει το υπουργείο Εργασίας με πρόσφατη εγκύκλιό του, προκειμένου για εργαζόμενους/ες που έχουν ήδη εξαντλήσει το δικαίωμα της ετήσιας κανονικής άδειας για το έτος 2020, γίνεται αποδεκτό ότι, κατά την τέταρτη μέρα του 4ημέρου σχήματος της άδειας ειδικού σκοπού, μπορεί να δηλωθεί οποιαδήποτε άλλη νόμιμη άδεια δικαιούται ο εργαζόμενος, είτε αυτή χορηγείται με αποδοχές είτε χωρίς αποδοχές, όπως π.χ. άδεια για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών, άδεια λόγω ασθένειας τέκνου, άδεια άνευ αποδοχών.

Σύμφωνα με την σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, το μέτρο της άδειας ειδικού σκοπού χορηγείται υπό τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις για όλο το διάστημα που διαρκεί η αναστολή λειτουργίας των σχολείων, χωρίς να χρειάζεται να εκδοθεί νέα ρύθμιση.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΜΕ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ

Προκειμένου για εργαζόμενους γονείς τέκνων τα οποία είναι εγγεγραμμένα ή φοιτούν σε μονάδες/δομές παροχής φροντίδας ή εκπαίδευσης των οποίων η λειτουργία ή η δια ζώσης εκπαιδευτική λειτουργία αναστέλλεται, συστήνεται κατ' αρχήν η παροχή εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτή είναι εφικτή. 

Εάν δεν είναι δυνατή η παροχή εξ' αποστάσεως εργασίας, τότε ως εναλλακτική χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού, ως ισχύει και σύμφωνα με τις σχετικές εγκύκλιες οδηγίες που έχουν ήδη εκδοθεί για τους δικαιούχους αυτής και για άλλα επιμέρους ζητήματα.

Με την ίδια εγκύκλιο διευκρινίζεται επίσης ότι η άδεια ειδικού σκοπού δύναται να χορηγείται και στην περίπτωση που παιδί το οποίο φοιτά στο δημοτικό σχολείο τίθεται σε κατ' οίκον περιορισμό έπειτα από επαφή του με επιβεβαιωμένο κρούσμα εντός της σχολικής μονάδας, όπως τμήμα του ολοήμερου σχολείου ή μαθήματα ειδικότητας (π.χ. γαλλικών ή γερμανικών), τα οποία τα παιδιά παρακολουθούν διατμηματικά, εξαιτίας του οποίου αναστέλλεται η λειτουργία του τμήματος το οποίο παρακολούθησε το παιδί που νόσησε αλλά και το παιδί που τίθεται σε κατ' οίκον περιορισμό, χωρίς ωστόσο να ανασταλεί η λειτουργία του βασικού τμήματος στο οποίο φοιτά το τελευταίο. Στην περίπτωση αυτή τα σχολεία θα πρέπει να χορηγούν στους γονείς σχετικές βεβαιώσεις.

Πώς χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού

Υπενθυμίζεται ότι η άδεια ειδικού σκοπού αποτελεί ένα ειδικό σχήμα άδειας τριών ημερών που ακολουθείται από τη χορήγηση μίας ημέρας ετήσιας κανονικής άδειας, σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται κυκλικά ανά τέσσερις ημέρες. Αναλυτικότερα, οι δύο πρώτες ημέρες χορηγούνται με αποδοχές από τον εργοδότη, η τρίτη ημέρα επιδοτείται από τον τακτικό προϋπολογισμό και η τέταρτη ημέρα αφαιρείται από την ετήσια κανονική άδεια του εργαζόμενου. Τα σχήμα αυτό επαναλαμβάνεται κυκλικά, σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου, κατά το διάστημα της προσωρινής αναστολής λειτουργίας της εν λόγω σχολικής ή μονάδας φροντίδας του παιδιού.

Προκειμένου για εργαζόμενους/ες που έχουν ήδη εξαντλήσει το δικαίωμα της ετήσιας κανονικής άδειας για το έτος 2020, γίνεται αποδεκτό ότι, κατά την τέταρτη μέρα του 4ημέρου σχήματος της άδειας ειδικού σκοπού, μπορεί να δηλωθεί οποιαδήποτε άλλη νόμιμη άδεια δικαιούται ο εργαζόμενος, είτε αυτή χορηγείται με αποδοχές είτε χωρίς αποδοχές, όπως π.χ. άδεια για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών, άδεια λόγω ασθένειας τέκνου, άδεια άνευ αποδοχών.

Για άλλες περιπτώσεις κατά τις οποίες το παιδί και όχι ο γονέας, εξαιτίας άλλης επαφής του με επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊού απαιτείται να τεθεί σε κατ' οίκον περιορισμό, λόγω των έκτακτων μέτρων για τον κορωονοϊό COVID-19 και κατόπιν οδηγιών που έχουν δοθεί αρμοδίως από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.), ενώ η μονάδα/το τμήμα παροχής φροντίδας ή εκπαίδευσης των παιδιών δεν έχει αναστείλει τη λειτουργία της/του, τότε ο εργαζόμενος, με απόφαση του εργοδότη, δύναται να παρέχει εξ' αποστάσεως εργασία για το διάστημα αυτό, εφόσον είναι εφικτό.

Εάν δεν είναι εφικτή η παροχή εξ' αποστάσεως εργασίας συστήνεται η εύλογη προσαρμογή του ωραρίου του/της εργαζόμενου/ης για το επίμαχο διάσημα προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες φροντίδας του παιδιού κατά το διάστημα της υποχρεωτικής παραμονής του στο σπίτι και εάν ούτε και αυτό είναι εφικτό τότε ο/η εργαζόμενος/η δύναται να απουσιάζει δικαιολογημένα από την εργασία του/της.

Στην τελευταία περίπτωση και καθώς δεν δικαιολογείται η χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, συστήνεται να γίνεται αναλογική εφαρμογή της διάταξης για τον κατ' οίκον περιορισμό των εργαζομένων, σύμφωνα με την οποία μετά τη λήξη του κατ' οίκον περιορισμού (εν προκειμένω του παιδιού και όχι του ιδίου), ο εργαζόμενος δύναται να αναπληρώνει το ήμισυ των ωρών που αντιστοιχούν στις εργάσιμες ημέρες παραμονής του κατ' οίκον, κατά 1 ώρα ημερησίως, σε άλλες εργάσιμες ημέρες, ενώ ο εργοδότης καταβάλλει κανονικά το σύνολο των αποδοχών και των ασφαλιστικών εισφορών, ως αναλυτικά ορίζεται από τη σχετική διάταξη.

Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω θα πρέπει να εφαρμόζονται με βάση την καλή πίστη και τα χρηστά και συναλλακτικά ήθη, καθώς έρχονται να εξυπηρετήσουν τον σκοπό της διασφάλισης της δημόσιας υγείας, τόσο στο πλαίσιο της εργασίας όσο και στο πλαίσιο λειτουργίας των μονάδων παροχής φροντίδας και εκπαίδευσης των παιδιών και ότι οι εργαζόμενοι γονείς θα πρέπει να διευκολύνονται ως προς την πιστή τήρηση του κατ' οίκον περιορισμού των παιδιών τους.

• Εάν και οι δύο γονείς εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα είτε ο ένας αποκλειστικά, είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν.
• Εάν οι δύο γονείς εργάζονται σε διαφορετικό εργοδότη, μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, είτε ο ένας αποκλειστικά, είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν.
• Εάν ο ένας γονέας εργάζεται με μισθωτή εργασία και ο άλλος είναι ελεύθερος επαγγελματίας τότε τη δικαιούται κανονικά ο μισθωτός γονέας.
• Σε περίπτωση που ο ένας γονέας είναι εργαζόμενος στο Δημόσιο και ο άλλος γονέας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα είτε ο ένας αποκλειστικά, είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν.
• Σε περίπτωση που εργάζεται μόνο ένας εκ των δύο γονέων, τότε αυτός δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, εκτός και αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορονοϊό COVID-19 ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό 67% και άνω, σύμφωνα με απόφαση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής σε ισχύ ή λαμβάνει αναπηρικό επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ ή σύνταξη αναπηρίας.
• Σε περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης των γονέων ή γέννησης τέκνου εκτός γάμου το δικαίωμα της άδειας ασκείται αποκλειστικά από τον γονέα που έχει την επιμέλεια ή τη γονική μέριμνα του παιδιού, εκτός και αν τα ανωτέρω δικαιώματα ασκούνται και από τους δύο γονείς, οπότε μπορούν να κάνουν χρήση και οι δύο με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση (είτε ο ένας αποκλειστικά, είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν)