Αξιολόγηση: Αντίστροφη µέτρηση για το πρώτο κρας τεστ της χρονιάς

Επιστρέφουν στην Αθήνα οι θεσµοί προκειµένου να ελέγξουν την πρόοδο που έχει συντελεστεί στο µέτωπο των µεταρρυθµίσεων και να δώσουν ή όχι το πράσινο φως για την εκταµίευση των 600 εκατ. ευρώ από τα κέρδη επί των ελληνικών οµολόγων που διακρατούν οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες.

Η δεύτερη µεταµνηµονιακή αξιολόγηση βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη καθώς µέσα στην εβδοµάδα και στο περιθώριο της συνεδρίασης του EuroWorking Group την Πέµπτη θα ξεκινήσει να ανεβαίνει το θερµόµετρο εν όψει της επιστροφής των θεσµών στην Αθήνα.

Στόχος είναι µέσα στον Φεβρουάριο να έχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις της δεύτερης αξιολόγησης και στη βάση της έκθεσης που θα συντάξει η Κοµισιόν να γίνει µέσα στο πρώτο τρίµηνο η εκταµίευση των περίπου 600 εκατ. ευρώ που έχει να λαµβάνει η Ελλάδα από επιστροφές κερδών από οµόλογα που είχαν στην κατοχή τους κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.

Ο όγκος των εκκρεµοτήτων που είχαν µείνει από την προηγούµενη αξιολόγηση ήταν σηµαντικός, περίπου 16 µεταρρυθµίσεις παρέµεναν σε εκκρεµότητα και τα θέµατα αυτά θα πρέπει να κλείσουν προκειµένου να δοθεί πράσινο φως για την εκταµίευση, κυρίως όµως για να δοθεί ένα ηχηρό σήµα στις αγορές ότι η Ελλάδα προχωρά κανονικά και τηρεί τις δεσµεύσεις της παρά το ότι βγήκε από το µνηµόνιο. Οι συζητήσεις άλλωστε θα διενεργηθούν στη σκιά των παροχών στις οποίες προχώρησε η κυβέρνηση, της ακύρωσης του µέτρου των συντάξεων αλλά και των δικαστικών αποφάσεων που ανοίγουν «παράθυρα» αντισυνταγµατικότητας για πολλές από τις µνηµονιακές περικοπές σε µισθούς και σε συντάξεις, σε µια χρονιά που ούτως ή άλλως για τους επενδυτές και τους θεσµούς είναι χρονιά προεκλογική.

«Βαρόμετρο» για το κλίμα στις διεθνείς αγορές για την ελληνική οικονοµία αλλά και για τη στάση που θα κρατήσουν οι ξένοι οίκοι το επόµενο διάστηµα, µε µεγάλο ζητούµενο εάν θα αναβαθµιστεί περαιτέρω η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας τους επόµενους µήνες, είναι οι εξελίξεις στα εξής µέτωπα:

1. Οµαλή έναρξη αλλά κυρίως οµαλή ολοκλήρωση, χωρίς καθυστερήσεις, της δεύτερης µεταµνηµονιακής αξιολόγησης και µια θετική έκθεση για τη δεύτερη αξιολόγηση από την Κοµισιόν, που θα ρίξει την µπάλα στα ευρωπαϊκά κοινοβούλια για να αποφασίσουν την εκταµίευση των 600 εκατ. ευρώ. Οι συζητήσεις δεν αναµένεται να είναι εύκολες µε δεδοµένο ότι ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται το θέµα του διάδοχου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας καθώς η παράταση του Νόµου Κατσέλη ισχύει µέχρι το τέλος Φεβρουαρίου. Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγµάτευση και η ανταλλαγή απόψεων µεταξύ του οικονοµικού επιτελείου, των εποπτικών Αρχών εντός και εκτός Ελλάδας και των θεσµών για το πλαίσιο διαχείρισης των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών. Τα θέµατα αυτά βρίσκονται εκ των πραγµάτων στην πρώτη γραµµή των συζητήσεων αλλά και στο µικροσκόπιο των αγορών καθώς η ευρωστία του ελληνικού χρηµατοπιστωΤΑ ΤΡΙΑ «ΚΛΕΙ∆ΙΑ» ΠΟΥ ΘΑ ΚΡΙΝΟΥΝ ΤΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΩΝ τικού συστήµατος είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε την οµαλή υλοποίηση του µεταµνηµονιακού σχεδίου για την ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµίας φέτος και τον επόµενο χρόνο. Ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται και το θέµα των ληξιπρόθεσµών οφειλών του ∆ηµοσίου προς επιχειρήσεις, µε τους θεσµούς να παρακολουθούν εδώ και καιρό το θέµα από κοντά καθώς πρόκειται για οφειλές που αφορούν σε πολλές επιχειρήσεις και οι οποίες στερούν πολύτιµη ρευστότητα από την αγορά.

2. Εάν θα καταστεί εφικτή µια οµολογιακή έκδοση µέσα στο πρώτο εξάµηνο του έτους, ιδανικά µέσα στο πρώτο τρίµηνο του 2019. Αν και ταµειακά δεν υπάρχει κάποια επείγουσα ανάγκη για προσφυγή στις αγορές, µια επιτυχηµένη οµολογιακή έκδοση θα λειτουργήσει θετικά συνολικά για το κλίµα στην ελληνική οικονοµία και τις επιχειρήσεις. Είναι απαραίτητο να ξεκινήσει αργά ή γρήγορα να τιµολογείται πάλι το ελληνικό ρίσκο στις αγορές, κάτι που θα δώσει ένα µέτρο και για την προσφυγή στον διεθνή δανεισµό για τις µεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Αλλά και για το ίδιο το ∆ηµόσιο µπορεί να υπάρχει η πολυτέλεια να καθυστερήσει το επόµενο βήµα στις αγορές καθώς υπάρχει επαρκής ρευστότητα, ωστόσο µέσα στην τρέχουσα διετία πρέπει να δηµιουργηθούν οι συνθήκες για πλήρη επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές. ∆ηλαδή σε δύο περίπου χρόνια η Ελλάδα θα πρέπει να είναι σε θέση να χρηµατοδοτείται πλήρως από τις αγορές, µε βιώσιµο κόστος, καθώς η τρέχουσα ταµειακή διευθέτηση που έχει γίνει µε τους θεσµούς δεν έχει απεριόριστη χρονική διάρκεια. Ο σχεδιασµός άλλωστε του µεταµνηµονιακού πλαισίου προέβλεπε πως η Ελλάδα θα είχε, όπως και έχει, στη διάθεσή της ένα ισχυρό ταµειακό µαξιλάρι, για να οικοδοµήσει σταδιακά µια σταθερή σχέση µε τις αγορές και σε διάστηµα περίπου 24 µηνών από την έξοδο από το µνηµόνιο να δανείζεται για να καλύπτει πλήρως τις χρηµατοδοτικές της ανάγκες. Ο σχεδιασµός αυτός έχει δυσκολέψει µε δεδοµένο ότι το κόστος δανεισµού για την Ελλάδα παραµένει σε υψηλά επίπεδα, και λόγω εξωγενών παραγόντων, µε αποτέλεσµα να µην προχωρήσει ο αρχικός σχεδιασµός για έκδοση οµολόγου τον Αύγουστο ή τον Σεπτέµβριο. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός σοβαρού απροόπτου, µέσα στις επόµενες εβδοµάδες θα αναζητηθεί παράθυρο ευκαιρίας για µια νέα έκδοση, πιθανόν 5ετούς ή 7ετούς διάρκειας, χωρίς όµως να µπορεί να θεωρηθεί τίποτα δεδοµένο και είναι βέβαιο πως οι αρµόδιοι φορείς και συγκεκριµένα ο Οργανισµός ∆ιαχείρισης ∆ηµοσίου Χρέους, υπό τον νέο του επικεφαλής κ. ∆. Τσάκωνα, δεν θα εισηγηθούν µια παρακινδυνευµένη κίνηση που θα πλήγωνε περαιτέρω µια ήδη προβληµατική αγορά οµολόγων όπως είναι η ελληνική.

3. Το πολιτικό ρίσκο. Πρόκειται για έναν παράγοντα που βρίσκεται στο µικροσκόπιο των διεθνών επενδυτών όταν αξιολογείται το θέµα «Ελλάδα». Η χώρα βρίσκεται πια σε προεκλογική περίοδο και µπορεί για τους ξένους να µην υπάρχει πια στη χώρα ο κίνδυνος µιας νέας αντισυστηµικής κυβέρνησης, ωστόσο η παροχολογία σε συνθήκες πολιτικής πόλωσης και το ερώτηµα του εάν η επόµενη κυβέρνηση θα έχει αυτοδυναµία βρίσκονται ήδη στα ραντάρ των αγορών εν αναµονή της επόµενης εκλογικής αναµέτρησης. Αυτό δυσχεραίνει τα πράγµατα καθώς στους µήνες που αποµένουν ιδανικά τα πράγµατα πρέπει να «τρέξουν» στην οικονοµία κυρίως στο πεδίο των επενδύσεων προκειµένου να παγιωθεί και να επιταχυνθεί η ανάκαµψη. Την ίδια στιγµή και το εξωτερικό περιβάλλον αποτελεί πια εστία ανησυχίας µε δεδοµένη την επιβράδυνση που αναµένεται στην οικονοµία της Ευρωζώνης αλλά και στην αµερικανική οικονοµία σε µια χρονιά µε µεγάλα ορόσηµα πολιτικής σηµασίας όπως το Brexit και οι ευρωεκλογές τον Μάιο.