Πρώτη κατοικία: Αναστολή πλειστηριασμών ως 31 Μαΐου - Ποιες οι προϋποθέσεις

Νέες διατάξεις φέρνει η κυβέρνηση σε νομοσχέδιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, πριν από την 7η Ιουλίου 2019, τη διετία 2017-2019, είχαν διενεργηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πάνω από 25.000 πλειστηριασμοί. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ελλείψει οποιουδήποτε ελέγχου, στις ευεργετικές ρυθμίσεις είχαν παρεισφρήσει χιλιάδες στρατηγικοί κακοπληρωτές, οι οποίοι και υψηλά εισοδήματα απολάμβαναν και όλη την περιουσία τους –και όχι μόνο την α’ κατοικία τους– είχαν προστατευμένη.

Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας, η κυβέρνηση έθεσε τον τελευταίο χρόνο την πρώτη κατοικία των νοικοκυριών που πλήττονται σε προστασία, κάτι που αποτελεί πρώτο στόχο και του νέου νόμου για τη «δεύτερη ευκαιρία». 

Διαβάστε επίσης: Νέα μέτρα στήριξης για τον Απρίλιο - Τι ισχύει για το δώρο Πάσχα

Άλλωστε, την προστασία της πρώτης κατοικίας η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, από την πρώτη μέρα, την έθεσε σε προτεραιότητα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές:

• Θέσπισε τη «δεύτερη ευκαιρία» για ρύθμιση χρεών έως και σε 240 δόσεις (διπλάσιες από τις έως τότε προβλέψεις), με κρατική επιδότηση σε ευάλωτα νοικοκυριά και αποτροπή εξώσεων, με επαναμίσθωση ή επαναγορά.
• Με το πρόγραμμα «Γέφυρα» επιδοτήθηκε το δάνειο της πρώτης κατοικίας σε νοικοκυριά που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Έχουν ήδη καταβληθεί 47,9 εκ. ευρώ, που αντιστοιχεί στην επιδότηση 110.037 δανείων, σε 69.443 δικαιούχους.
• Από τη «Γέφυρα 2» αναμένεται να ωφεληθούν 100.000 περιπτώσεις δανείων.    
• Ζήτησε από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να προχωρήσουν σε διμερείς ρυθμίσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με αποτέλεσμα έως τον Δεκέμβριο του 2020 να ρυθμιστούν περίπου 397.000 μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια ύψους 21,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
• Με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, εξαιτίας της πανδημίας «πάγωσαν» τον Μάρτιο του 2020, και με διαδοχικές παρατάσεις για ένα χρόνο, οι δόσεις των δανείων.
• Στο ίδιο πλαίσιο, λόγω των έκτακτων συνθηκών στις δύο περιόδους «καραντίνας», «πάγωσαν» όλα τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης (εξώσεις, πλειστηριασμοί, κατασχέσεις, διαταγές πληρωμής).
• Με βελτιώσεις στον νόμο για τα «κόκκινα δάνεια» περίπου 6.500 αιτήσεις έχουν υποβληθεί για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας τους.

Τι προβλέπουν οι νέες διατάξεις για την πρώτη κατοικία

Με τη νέες διατάξεις, ματαιώνονται οι πλειστηριασμοί ως τις 13 Μαΐου 2021, ενώ ως τις 31 Μαΐου 2021, προστατεύεται πλήρως η πρώτη κατοικία όσων επλήγησαν από την πανδημία. Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, συνεχίζουν να αναστέλλονται ως 31 Μαΐου 2021 όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.

Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιουνίου 2021 νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις μπορούν να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο  νέος Νόμος «Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας» (ν.4738/2020), με τους εξής δύο τρόπους:

1. Μέσω του  εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Ειδικά για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης σε έως και 240 δόσεις. Επιπρόσθετα, στις περιπτώσεις των ευάλωτων νοικοκυριών, παρέχεται κρατική επιδότηση της δόσης του δανείου της Α΄ κατοικίας για 5 έτη.
2. Μέσω της διαδικασίας διαγραφής όλων των οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβουν τη 2η ευκαιρία, αφού θα έχει προηγηθεί, με συγκεκριμένους τρόπους που προβλέπονται στο νόμο, η απαλλαγή τους από όλα τα χρέη.

Με τις παραπάνω δράσεις, η Κυβέρνηση αποδεικνύει, για ακόμα μία φορά, ότι αντιμετωπίζει με ευαισθησία και κοινωνική δικαιοσύνη το κρίσιμο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους.

Παραδείγματα οφειλετών και σύγκριση παλιού και νέου Νόμου

• Οφειλέτης με εισόδημα 5 χιλ. ευρώ μηνιαίως και 2 σπίτια (α’ κατοικία και εξοχική κατοικία) αξίας πάνω από 1 εκατ. ευρώ:

1. Με το παλιό καθεστώς, υπέβαλε αίτηση στο Νόμο Κατσέλη το 2018 και έλαβε δικάσιμο ημερομηνία για το 2032. Μέχρι τότε πληρώνει μόνο 50 ευρώ το μήνα στις τράπεζες. Όταν φτάσει η ώρα της δίκης, τότε παραιτείται 1 ημέρα πριν το δικαστήριο και αιτείται στην τράπεζα να ρυθμίσει τα χρέη του. Άρα προστάτεψε ολόκληρη την περιουσία του, πληρώνοντας αμελητέα ποσά (συγκριτικά με την ικανότητα αποπληρωμής του) για μεγάλο χρονικό διάστημα.
2. Με το νέο Νόμο για τη 2η ευκαιρία θα καλούταν εντός 2 μηνών (το αργότερο) να πληρώσει, αλλιώς θα χάσει την περιουσία του. Είναι εφικτή η ρύθμιση σε βραχυχρόνιο ορίζοντα.

• Μακροχρόνια άνεργος με μοναδικό εισόδημα το κοινωνικό επίδομα και ένα σπίτι 1η κατοικία αξίας 50 χιλ. ευρώ:*

1. Με το παλιό καθεστώς, υπέβαλε αίτηση στο Νόμο Κατσέλη το 2015 και έλαβε δικάσιμο ημερομηνία για το 2018. Γίνεται το δικαστήριο και εκδίδεται η δικαστική απόφαση, σύμφωνα με το Νόμο Κατσέλη, η οποία ορίζει να πληρώνει 160 ευρώ κάθε μήνα για 25 έτη. Αδυνατεί να τα πληρώσει και έτσι αθετεί τη δικαστική απόφαση και ως εκ τούτου χάνει την προστασία 1ης κατοικίας που έλαβε και καταλήγει σε έξωση.
2. Με το νέο Νόμο υποβάλλει αίτηση για 2η ευκαιρία και του διαγράφονται όλα τα χρέη. Η 1η κατοικία αποκτάται από τον ειδικό ιδιωτικό Φορέα και του παρέχει μίσθωση για 12 έτη. Το Κράτος καταβάλλει το μηνιαίο μίσθωμα, μέσω του κοινωνικού επιδόματος στέγασης. Συνεπώς ο πολίτης παραμένει στην 1ηκατοικία του (δηλ. αποφεύγει την έξωση) και έχει και το δικαίωμα να την ξανά αγοράσει στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά.

• Επιχειρηματίας ιδιοκτήτης επιχείρησης με επιχειρηματικό δάνειο με υποθήκη στο μαγαζί του και στην πρώτη κατοικία του με ετήσια έσοδα πάνω από 100 χιλ. ευρώ και 2 εργαζομένους:*

1. Με το παλιό καθεστώς, υπέβαλε αίτηση στο Νόμο Κατσέλη και μετά από μερικούς μήνες απορριπτόταν επειδή έχει «εμπορική ιδιότητα». Άρα έχανε και την πρώτη κατοικία και την επαγγελματική του στέγη και βρισκόταν αντιμέτωπος με μια έξωση.
2. Με το νέο Νόμο υποβάλλει αίτηση για ρύθμιση οφειλών και αποπληρώνει τα χρέη του σε 240 δόσεις. Εάν δεν μπορεί να εξυπηρετήσει μια ρύθμιση, τότε υποβάλλει αίτηση για δεύτερη ευκαιρία και του διαγράφονται όλα τα χρέη. Η πρώτη κατοικία αποκτάται από τον ειδικό ιδιωτικό Φορέα και του παρέχει μίσθωση για 12 έτη. Το Κράτος καταβάλλει το μηνιαίο μίσθωμα, μέσω του κοινωνικού επιδόματος στέγασης. Συνεπώς ο πολίτης παραμένει στην πρώτη κατοικία του (δηλ. αποφεύγει την έξωση) και έχει και το δικαίωμα να την ξανά αγοράσει στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Παράλληλα, αμέσως μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης δεύτερης ευκαιρίας έχει το δικαίωμα να ανοίξει μια νέα επιχείρηση και να ξανά δραστηριοποιηθεί.

Διαβάστε επίσης: Αναστολή σύμβασης: Τι ισχύει για τις περιοχές που μπήκαν σε σκληρό lockdown