Self test για covid στην εργασία: 10 απαντήσεις για εργαζόμενους, ποιες οι κυρώσεις

Τα υποχρεωτικά τεστ για τον κορονοϊό μπαίνουν στη ζωή των εργαζόμενων και γεννιούνται πολλά ερωτήματα σχετικά με τις υποχρεώσεις αλλά και τις ενδεχόμενες κυρώσεις που μπορεί να επιφέρει η μη συμμόρφωση στους νέους κανόνες που έφερε η πανδημία στο εργασιακό περιβάλλον. Το ethnos.gr σε συνεργασία με τον δικηγόρο – εργατολόγο, Γιάννη Καρούζο και την δικηγόρο – δημοσιολόγο Μαριάννα Κατσιάδα δίνει απαντήσεις σε 10 ερωτήματα που εύλογα θα γεννηθούν το επόμενο διάστημα. 

Το υποχρεωτικό αρνητικό αποτέλεσμα στο τεστ για τον κορονοιό μπαίνει σταδιακά εντός Απριλίου στη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων, καθώς κλάδοι της οικονομίας προετοιμάζονται να ανοίξουν μετά από πολύμηνο lockdown.

Η σχετική νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση καθιστά υποχρεωτικό τον διαγνωστικό έλεγχο, ως προϋπόθεση για την προσέλευση στον εργασιακό χώρο όσων απασχολούνται στους παρακάτω κλάδους:

• λιανεμπόριο 
• επισιτισμός
• τουρισμός 
• μεταποίηση
• μεταφορές (χερσαίες, ακτοπλοϊκές και αερομεταφορές) 
• εκπαιδευτικές μονάδες (εκπαιδευτικό, διοικητικό και λοιπό προσωπικό)
• δικαστικοί λειτουργοί και δικαστικοί υπάλληλοι

Δικαιούμαι άδεια για τη διενέργεια rapid test; 

• Οι εργαζόμενοι, συμπληρώνοντας τη σχετική πλατφόρμα του Υπουργείου Υγείας, μπορεί να επιλεγούν για τη διενέργεια δωρεάν rapid tests. Τέτοια δυνατότητα θα έχουν και από την ειδική πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας, οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων, που απασχολούν άνω των 20 εργαζομένων, και μάλιστα δύο φορές το μήνα. Ωστόσο, η δυνατότητα αυτή έχει προς το παρόν εξαγγελθεί και αναμένεται να νομοθετηθεί. Κατόπιν, οι εργαζόμενοι θα ενημερώνονται με σχετικό μήνυμα (SMS) για τον τόπο και χρόνο διεξαγωγής του test. Εφόσον, η ώρα διεξαγωγής εμπίπτει στο νόμιμο ωράριο του εργαζομένου, ο τελευταίος δικαιούται τρίωρη άδεια, προκειμένου να υποβληθεί στο test ανίχνευσης κορονοϊού. 

Πώς ενημερώνω τον εργοδότη μου; 

• Ο εργαζόμενος ενημερώνει άμεσα τον εργοδότη του. Με μόνη την επίδειξη του μηνύματος ενημέρωσης και επιβεβαίωσης του ραντεβού για τη διενέργεια του test ανίχνευσης κορονοϊού, δικαιούται να κάνει χρήση της τρίωρης άδειάς του. 

Μπορεί να μου το απαγορεύσει ο εργοδότης μου; 

• Ο εργοδότης δεσμεύεται και δεν μπορεί να αρνηθεί στον εργαζόμενο τη δικαιολογημένη απουσία του, για τη διενέργεια του test. Με άλλα λόγια, ο εργοδότης δεν έχει τη διακριτική ευχέρεια να αρνηθεί, προφασιζόμενος ανάγκες της επιχείρησης κτλ. 

Μπορεί ο εργοδότης να απαιτήσει το αρνητικό αποτέλεσμα του self test ως προϋπόθεση προσέλευσης στην εργασία μου;

• Αρχικά, ο εργοδότης επιβαρύνεται με την υποχρέωση πρόνοιας έναντι των εργαζομένων του, για την εκπλήρωση της οποίας οφείλει να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας της υγείας και προάσπισης της ασφάλειας των εργαζομένων του. Υπό αυτή την έννοια η υποβολή σε test ανίχνευσης κορονοϊού, μπορεί να χαρακτηριστεί ως μέτρο ασφάλειας και πρόνοιας, το οποίο ο εργοδότης μπορεί να το απαιτήσει από τους εργαζομένους του. 

Ακόμα όμως, σύμφωνα με το άρθρο 5 του πρόσφατου σχεδίου νόμου, με κοινή υπουργική απόφαση, ο εργοδότης πρέπει  να απαιτήσει την προσκόμιση αρνητικού αποτελέσματος test Covid, προκειμένου να επιτρέψει την προσέλευση του εργαζόμενου στον χώρο εργασίας και να δεχθεί τις υπηρεσίες του. 

Με τη ψήφιση του ως άνω νομοσχεδίου και την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης, η υποβολή των εργαζόμενων σε test Covid θα είναι υποχρεωτική .

Ανήκω σε ευπαθή ομάδα. Μπορώ να επικαλεστώ το πρόβλημα της υγείας μου προκειμένου να μην υποβληθώ σε self test;

• Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να αρνηθεί την υποβολή του σε τεστ COVID για λόγους που άπτονται της υγεία του. Και τούτο διότι, η διενέργεια του test δεν υποκρύπτει, σύμφωνα με τα διδάγματα και το δόγμα της ιατρικής επιστήμης, κίνδυνο για τη ζωή και την υγεία των πολιτών. Ως εκ τούτου, μία τέτοια άρνηση του εργαζόμενου θα ήταν αδικαιολόγητη και παράνομη. 

Μπορώ να αρνηθώ; 

• Ο εργαζόμενος σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να αρνηθεί την υποβολή του σε test covid, πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που εκείνη συμπεριληφθεί και μνημονευτεί σε κοινή υπουργική απόφαση. Μία τέτοια άρνηση θα αποτελούσε μη συμμόρφωση και τήρησης μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, υποχρέωση που βαρύνει και τους εργαζόμενους και είναι παρεπόμενη των συμβάσεων εργασίας τους. 
• Σε μία τέτοια περίπτωση, ο εργοδότης δικαιούται να απομακρύνει τον εργαζόμενο από τον χώρο εργασίας του και να μην του καταβάλλει τις αναλογούντες αποδοχές. 
• Μόνο στην περίπτωση που η υποχρεωτικότητα του τεστ ανίχνευσης COVID δεν συμπεριληφθεί σε διάταξη νόμου, και μόνο εφόσον ο εργοδότης δεν τηρεί την αρχή της αναλογικότητας, ο εργαζόμενος υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να εναντιωθεί στη διενέργεια του. Για παράδειγμα, και μόνο στην περίπτωση που κατηγορίες εργαζομένων δεν συμπεριληφθούν στην υπουργική απόφαση, θα μου ήταν αδιανόητο, ένας εργοδότης που δεν τηρεί κανένα μέτρο ασφάλειας της υγείας των εργαζομένων, όπως απολύμανση χώρου, διαχωριστικά, μάσκες, εκ περιτροπής εργασίας, τηλεργασία, προσέλευση και αποχώρηση σε κύματα, μολαταύτα να απαιτεί το πλέον δυσανάλογο μέτρο, εκείνο της υποβολής σε test. 

Αν είμαι θετικός στον sars-cov-2 είμαι υποχρεωμένος να το ανακοινώσω στον εργοδότη μου;

• Ο εργαζόμενος, πέρα από τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει από τη σύμβαση εργασίας του, περί εκτέλεσης συγκεκριμένων καθηκόντων, σε ορισμένο ωράριο κ.τ.λ., αναλαμβάνει, με την κατάρτιση της σύμβασης, παράλληλα και επιπλέον υποχρεώσεις που απορρέουν από εκείνη. Μεταξύ αυτών των παρεπόμενων υποχρεώσεων, είναι η υποχρέωση ενημέρωσης του εργοδότη για το αν ο εργαζόμενος πάσχει από μεταδοτική ασθένεια. Η ανωτέρω υποχρέωση χαρακτηρίζεται ως υποχρέωση προστασίας των συμφερόντων του εργοδότη και της επιχείρησης. 
• Επομένως, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να κοινοποιήσει και να ανακοινώσει άμεσα το θετικό αποτέλεσμα του τεστ στον εργοδότη του.

Ποιες οι συνέπειες στην εργασιακή μου σύμβαση αν αποκρύψω ότι είμαι κρούσμα κορονοϊού;

• Αν ο εργαζόμενος παραβιάσει την παραπάνω παρεπόμενη εργασιακή του υποχρέωση τότε, αφενός ευθύνεται για κάθε ζημία που θα προκληθεί στον εργοδότη του, και υπέχει ευθύνη αποζημίωσής του, αφετέρου ο τελευταίος μπορεί να προβεί στην καταγγελία της σύμβασης εργασίας του εργαζομένου.

Δικαιούται ο εργοδότης να ανακοινώσει στους υπόλοιπους εργαζόμενους ότι είμαι θετικό κρούσμα, προκειμένου να επανεξεταστούν αυτοί και οι οικογένειές τους;

• Τα αποτελέσματα του τεστ ανίχνευσης κορονοϊού, συνιστούν δεδομένα υγείας, τα οποία συγκαταλέγονται στα “ευαίσθητα” δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Επομένως, σε καμία περίπτωση ο εργοδότης δεν μπορεί να κοινοποιήσει στους λοιπούς εργαζομένους το όνομα και τα στοιχεία του εργαζόμενου που διαγνώστηκε με κορωνοϊό. Μια τέτοια ενέργεια, θα συνιστούσε, υπό προϋποθέσεις, παράνομη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η οποία ενεργοποιεί, πέρα από υψηλά διοικητικά πρόστιμα, και ευθύνη αποζημίωσης του εργοδότη έναντι του εργαζόμενου. 

Ανακοίνωσα στον εργοδότη μου ότι είμαι θετικό κρούσμα. Μπορεί να με απολύσει;

• Στην περίπτωση εμφάνιση κρούσματος, ο εργοδότης δικαιούται να σας θέσει σε άδεια καραντίνας 7 ή 14 ημέρες με την παροχή της τηλεργασίας. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, κατά την επιστροφή σας θα εργάζεστε μία ώρα επιπλέον για το μισό χρόνο που λείψατε. Η απόλυση με την επίκληση ασθένειας covid είναι παράνομη και άκυρη. 

Διαβάστε επίσης: Καταστήματα: Τι ισχύει για αγορές με sms στο 13032 και στο 13033