Εκκρεμείς συντάξεις: Η διαδικασία, το κόστος και τα προβλήματα

Η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας που δημοσιεύτηκε χθες Τρίτη 20 Απριλίου και αφορά στις εκκρεμείς συντάξεις, επικεντρώνεται στην έγκαιρη επεξεργασία του φακέλου του ασφαλισμένου με τη συμμετοχή πιστοποιημένων δικηγόρων και λογιστών. Οπως αναφέρει το imerisia.gr, κλειδί του νέου πλαισίου για τις εκκρεμείς συντάξεις είναι ο περιορισμός της γραφειοκρατίας ενώ την ίδια στιγμή η υποχρεωτική χορήγηση προσωρινής σύνταξης σε περισσότερους δικαιούχους εξασφαλίζει το επίπεδο διαβίωσης των συνταξιούχων μέχρι να λάβουν την οριστική τους σύνταξη.

Ωστόσο, πολλές είναι οι ενστάσεις που εγείρονται από πολλές πλευρές για την αποτελεσματικότητα των μέτρων κυρίως λόγω της έλλειψης προσωπικού στον ΕΦΚΑ αλλά και τις δυσκολίες που ενδεχομένως προκύψουν κατά τη συνεργασία των υπαλλήλων με τους ιδιώτες συνεργάτες. Σημαντικό, άλλωστε, τμήμα της διαδικασίας είναι και η φόρμουλα της αμοιβής των ιδιωτών πιστοποιημένων δικηγόρων - λογιστών. Σύμφωνα με την τροπολογία, ο e-ΕΦΚΑ καταβάλλει κατ’ αποκοπήν αποζημιώσεις στους πιστοποιημένους επαγγελματίες για κάθε επιμέρους πράξη. Οι αποζημιώσεις αυτές θα είναι αφορολόγητες και ακατάσχετες. Με ΚΥΑ των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας θα καταρτιστεί το «τιμολόγιο» των πράξεων που θα αναλάβουν να εκτελέσουν οι ιδιώτες επιστήμονες. Η προωθούμενη ρύθμιση δεν απαγορεύει, ωστόσο, στον ιδιώτη δικηγόρο – λογιστή να αξιώνει από τον ασφαλισμένο μεγαλύτερη αμοιβή από την κατ' αποκοπή αποζημίωση που θα καλύπτει ο ΕΦΚΑ, σε περίπτωση που ο ίδιος κοστολογεί διαφορετικά την δουλειά του. Ο υπουργός Εργασιας, Κωστής Χατζηδάκης, πάντως, ανέφερε την τρίτη πως ο ΕΦΚΑ θα προσπαθήσει να δώσει τιμές αγοράς.

Διαβάστε επίσης: Εκκρεμείς συντάξεις: Διαδικασία για ταχύτερη έκδοση συντάξεων - Η τροπολογία 

Στην πράξη, διαμορφώνεται ένας νέος οδικός χάρτης για τον ασφαλισμένο που βρίσκεται κοντά στη σύνταξη. Ας δούμε ποια στάδια πρέπει να ακολουθήσει για να εκμεταλλευτεί προς όφελός του τις νέες διατάξεις:

1. Δύο χρόνια πριν καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης, οι ασφαλισμένοι όλων των πρώην ταμείων -και όχι μόνο του τ. ΙΚΑ που ίσχυε μέχρι σήμερα- μπορούν να υποβάλουν αίτηση για προσυνταξιοδοτική βεβαίωση. Ο e-ΕΦΚΑ υποχρεούται να προβαίνει στον προσδιορισμό του χρόνου ασφάλισής του, πιο απλά στην καταμέτρηση των ενσήμων και να χορηγεί την αντίστοιχη προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, αφού καλέσει τον ασφαλισμένο να συμπληρώσει τα τυχόν ελλείποντα δικαιολογητικά. Η βεβαίωση εξομοιώνεται με απόφαση, αποτελεί εκτελεστή πράξη της Διοίκησης και υπόκειται στις διοικητικές προσφυγές που προβλέπονται από τη νομοθεσία. Η προθεσμία για τη διαδικασία δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 3 μήνες. Μάλιστα στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης όπου η διαδικασία είναι χρονοβόρα η αίτηση για την καταμέτρηση των ενσήμων είναι υποχρεωτική, υποβάλλεται άπαξ, λογίζεται δε ότι συμπεριλαμβάνει όλους τους πρώην ασφαλιστικούς φορείς. Η σχετική προσυνταξιοδοτική βεβαίωση συνυποβάλλεται με την αίτηση συνταξιοδότησης. Οι προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις μπορούν να εκδίδονται και από πιστοποιημένους επαγγελματίες, δικηγόρους ή λογιστές.
2. Όταν έρθει η ώρα να καταθέσει ο ασφαλισμένος την αίτηση συνταξιοδότησης, πρέπει να σπεύσει να συγκεντρώσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά καθώς το πλαίσιο γίνεται πιο αυστηρό και για τον ίδιο. Σύμφωνα με την τροπολογία, τα δικαιολογητικά που απαιτούνται, κατά περίπτωση, για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος υποβάλλονται μέχρι την τελευταία ημέρα του πρώτου (1ου) μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Σφίγγει δηλαδή η 6μηνη προθεσμία που υπήρχε για την συγκέντρωση των δικαιολογητικών στον 1 μήνα μόλις με στόχο να επιταχυνθεί η διεκπεραίωση των αιτήσεων σε συνδυασμό με την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία του ενός μηνός για την υποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών με υπαιτιότητα του ασφαλισμένου, η αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος απορρίπτεται και εκδίδεται σχετική απόφαση.
3. Ο ασφαλισμένος δεν χρειάζεται να υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση προσωρινής σύνταξης, καθώς η απονομή της καθίσταται πλέον υποχρεωτική. Την προσωρινή σύνταξη δικαιούνται στο εξής περισσότεροι εν αναμονή συνταξιούχοι καθώς τροποποιήθηκαν τα όρια των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ που στερούσαν την παροχή σε χιλιάδες συνταξιούχους. Ειδικότερα με την τροπολογία αυξάνεται και ενοποιείται το όριο των οφειλών εντός του οποίου είναι δυνατή η χορήγηση σύνταξης στα 20.000 ευρώ για όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και στα 6.000 ευρώ για τον τ. ΟΓΑ. Επίσης, στην περίπτωση που εκκρεμεί η αναγνώριση πλασματικών ετών ο εν αναμονή συνταξιούχος μπορεί να λάβει προσωρινή σύνταξη εφόσον εκδοθεί η απόφαση αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, ακόμα και αν η εξαγορά του χρόνου αυτού γίνει τμηματικά με παρακράτηση του σχετικού ποσού από τη σύνταξη του δικαιούχου.
4. Παράλληλα, ο εν αναμονή συνταξιούχος (του οποίου η αίτηση εκκρεμεί) μπορεί να αναθέσει στον ιδιώτη δικηγόρο ή λογιστή την έκδοση της σύνταξής του υποβάλλοντας υπεύθυνη δήλωση στον e-ΕΦΚΑ. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες εγγράφονται σε ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών που τηρείται στον e-ΕΦΚΑ, εποπτεύεται από αυτόν και είναι προσβάσιμο μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (ΕΨΠ-gov.gr).

Για να ανατεθεί η έκδοση της σύνταξης πρέπει ο εξωτερικός συνεργάτης να έχει πιστοποιηθεί. Δηλαδή πρέπει να διαθέτει την προβλεπόμενη ελάχιστη επαγγελματική εμπειρία και έχει επιτυχώς παρακολουθήσει ειδικό πρόγραμμα κατάρτισης στον οικείο επαγγελματικό σύλλογο. Ο ΕΦΚΑ διενεργεί δειγματοληπτικό έλεγχο στο 5% των περιπτώσεων και αν διαπιστώσει ελλείψεις και λάθη ακυρώνει τη συνεργασία με τον πιστοποιημένο ιδιώτη. Μάλιστα αν διαπιστωθεί βαριά αμέλεια που ζημιώνει τον ΕΦΚΑ, επιβάλλεται πρόστιμο στον πιστοποιημένο συνεργάτη. Εάν από μεταγενέστερο έλεγχο προκύψει ότι η σύνταξη χορηγήθηκε εσφαλμένα, η απόφαση απονομής σύνταξης ανακαλείται ή μεταρρυθμίζεται λόγω πλάνης το αργότερο εντός δεκαετίας, χρονικό διάστημα που θεωρούν μεγάλο οι ειδικοί στην ασφάλιση.

Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες διαπιστώνουν τον χρόνο ασφάλισης, την ύπαρξη ή μη οφειλόμενων εισφορών του ασφαλισμένου και στο τέλος συντάσσουν ένα σχέδιο συνταξιοδοτικής απόφασης. Ο υπάλληλος του ΕΦΚΑ θα πρέπει εντός 30 ημερών να εγκρίνει ή να απορρίψει το σχέδιο προσωρινής ή οριστικής σύνταξης. Αν το σχέδιο δεν επικυρωθεί εντός της προθεσμίας, θεωρείται ότι εγκρίθηκε και προχωρά η έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης.

Σύμφωνα με την τροπολογία, ο e-ΕΦΚΑ θα καταβάλει κατ’ αποκοπήν αποζημιώσεις στους πιστοποιημένους επαγγελματίες για κάθε επιμέρους πράξη. Ωστόσο το κρίσιμο θέμα αμοιβής των εξωτερικών συνεργατών παραμένει ανοιχτό και θα ρυθμιστεί σε δεύτερο χρόνο με υπουργική απόφαση. Ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, ανέφερε πρόσφατα ότι το υπουργείο θα καταβάλλει ένα λογικό ποσό στους ιδιώτες. Ωστόσο στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιθυμεί να απευθυνθεί σε ένα επώνυμο ακριβό δικηγορικό γραφείο, θα πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη για να συμπληρώσει το επιπλέον ποσό.

Οι δυσκολίες για την υλοποίηση

Σύμφωνα με τους ειδικούς της ασφάλισης, υπάρχουν συγκεκριμένες δυσκολίες για την υλοποίηση της τροπολογίας. Αναλυτικότερα:

• Δεν μπορεί να υλοποιηθεί το μέτρο της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης λόγω έλλειψης προσωπικού στον ΕΦΚΑ.
• Ο δειγματοληπτικός έλεγχος του 5% στα σχέδια αποφάσεων των ιδιωτών είναι μικρό ποσοστό και ο εκ των υστέρων έλεγχος που μπορεί να διαρκέσει έως και 10 χρόνια θεωρείται μεγάλο διάστημα. «Αν έχει γίνει λάθος, δεν μπορείς να ζητήσεις να επιστρέψει ο συνταξιούχος αχρεωσθήτως καταβληθέντα 10 ετών», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ειδικοί στην ασφάλιση.
• Σύμφωνα με την τροπολογία, ομάδα υπαλλήλων θα αναλάβει επικοινωνία και συνεργασία με τους πιστοποιημένους δικηγόρους και λογιστές. Οι ειδικοί στην ασφάλιση τονίζουν πως η συνεργασία θα είναι δύσκολη εξαιτίας του εχθρικού κλίματος που μπορεί να καλλιεργηθεί.

Διαβάστε επίσης: Σκυλακάκης: Ερχονται μέτρα για μακροχρόνια άνεργους και εργαζόμενους στον τουρισμό