Από «κόσκινο» τα Ε9 για τα «κόκκινα» δάνεια

Έρχεται τραπεζικό περιουσιολόγιο για τους κακοπληρωτές. Πρόσβαση στο Ε9, που απεικονίζει την πλήρη περιουσιακή κατάσταση των δανειοληπτών, θα έχουν πολύ σύντομα οι τράπεζες, για εκείνες τις περιπτώσεις πελατών που τα δάνειά τους είναι για μεγάλο διάστημα στο «κόκκινο» και έχουν ήδη καταγγελθεί.

Η δυνατότητα αυτή της ανταλλαγής στοιχείων μεταξύ των τραπεζών περιλαμβάνεται ανάμεσα στις αλλαγές που θα θεσμοθετηθούν μέχρι τον Μάιο, στο πλαίσιο της ενεργού διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και έχουν στόχο να αποκλείσουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές από τις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου Κατσέλη.

Ενιαία πλατφόρμα

Η ανταλλαγή των στοιχείων -για στοχευμένες περιπτώσεις ιδιωτών και επιχειρηματιών- θα γίνεται μέσω της ενιαίας πλατφόρμας για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων.

Το Ε9 θα αποτελεί λοιπόν τον «μπούσουλα» σχετικά με το κατά πόσο δανειολήπτες που δηλώνουν «πένητες» και συστηματικά δεν εξυπηρετούν τις οφειλές τους βρίσκονται πράγματι σε αδυναμία ή, αντίθετα, διαθέτουν μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Μόλις το θεσμικό πλαίσιο το επιτρέψει, οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να «τσεκάρουν» λοιπόν το πλήρες περιουσιακό προφίλ αυτών των πελατών. Διότι μέχρι τώρα μπορούν να δουν μόνο τα δάνεια που έχουν σε άλλες τράπεζες και αυτό μέσα από τη «μαύρη» αλλά και τη «λευκή» λίστα του Τειρεσία. Εφεξής θα «βλέπουν» και το Ε9 του πελάτη που έχει καταγγελμένο δάνειο και έτσι θα έχουν μια καλύτερη εικόνα για το πόσο πλούσιος ή φτωχός είναι. Σημειώνουμε, δε, ότι η ανταλλαγή στοιχείων περιουσιακής κατάστασης εφαρμόζεται σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Οι τράπεζες ανεβάζουν στροφές σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων και όπως είναι επόμενο εστιάζουν στον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, ο αριθμός τους προσεγγίζει τους 70.000 δανειολήπτες, με τους περισσότερους να έχουν δάνεια σε δύο και τρεις τράπεζες. Πολλοί δε από αυτούς -περισσότεροι από 40.000- έχουν βρει καταφύγιο στον νόμο Κατσέλη και παρότι διαθέτουν σημαντική ακίνητη περιουσία αποφεύγουν συστηματικά να πληρώσουν.

Επαγγελματικά ακίνητα

Μάλιστα οι ίδιες τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι στα Ε9 των κακοπληρωτών περιλαμβάνονται περισσότερα από 50.000 επαγγελματικά ακίνητα. Στον αριθμό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και τουλάχιστον 100.000 άλλα ακίνητα, όπως είναι βίλες, πολυτελείς κατοικίες, εξοχικά και διαμερίσματα. Και μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι οι επιχειρηματίες που αναδιαρθρώνουν το τελευταίο διάστημα τα δάνειά τους υπογράφουν σχετική ρήτρα πως δεν έχουν κρύψει περιουσιακά στοιχεία. Συγκεκριμένα, όταν πρόκειται για αναδιαρθρώσεις μεγάλων επιχειρηματικών δανείων ο δανειολήπτης αναλαμβάνει δέσμευση απέναντι στην τράπεζα ότι δεν έχει αποκρύψει περιουσιακά στοιχεία.

Και για τον λόγο αυτό στη σύμβαση ρύθμισης που υπογράφει υπάρχει σαφής όρος ότι δεν έχει αποκρύψει αλλά και ούτε έχει μεταβιβάσει προσωπικά περιουσιακά στοιχεία την προηγούμενη 5ετία και ότι σε περίπτωση που για τα επόμενα 10 χρόνια η τράπεζα ανακαλύψει ότι είχε «κρύψει» περιουσιακά στοιχεία, για παράδειγμα καταθέσεις στο εξωτερικό, ακίνητα κ.λπ., στην ιδιοκτησία του, θα είναι υποχρεωμένος να τα μεταβιβάσει στις πιστώτριες τράπεζες έναντι των οφειλών του.

Σε ό,τι αφορά το Ε9, σημειώνουμε ότι σήμερα η προσκόμιση της δήλωσης ακίνητης περιουσίας στην τράπεζα αποτελεί ένα από τα βασικά «εργαλεία» αλλά και κριτήριο για το αν ένα «κόκκινο» δάνειο θα πάει σε ρύθμιση ή αν το υποθηκευμένο ακίνητο θα βγει στο σφυρί. Στην περίπτωση δηλαδή που ο δανειολήπτης βρίσκεται σε διαδικασία ρύθμισης του δανείου του, θα πρέπει να προσκομίσει και το Ε9. Αν αρνηθεί να το κάνει, τότε κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως «μη συνεργάσιμος». Μάλιστα η προσκόμιση των στοιχείων περιουσιακής κατάστασης και εισοδημάτων προβλέπεται και από τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα «κόκκινα δάνεια» της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ την ίδια υποχρέωση έχουν και οι εγγυητές των δανείων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο τέλος του 2017 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ήταν της τάξης των 95 δισ. ευρώ. Από τα 95 δισ. ευρώ το 47% -δηλαδή τα 45 δισ. ευρώ- αφορούν δάνεια που έχουν καταγγελθεί. Συγκεκριμένα τα νοικοκυριά έχουν 11,4 δισ. ευρώ στεγαστικά που έχουν καταγγελθεί και άλλα 8 δισ. ευρώ καταγγελμένα καταναλωτικά, συνολικά δηλαδή καταγγελμένα δάνεια της τάξης των 19,4 δισ. ευρώ, ενώ τα επιχειρηματικά δάνεια που έχουν καταγγελθεί είναι ύψους 26 δισ. ευρώ.

Το κυνήγι του «κρυμμένου θησαυρού»Την ίδια ώρα οι τράπεζες έχουν ξεκινήσει το κυνήγι του «κρυμμένου θησαυρού». Και ψάχνουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα να βρουν κρυμμένα περιουσιακά στοιχεία των στρατηγικών κακοπληρωτών. Στο στόχαστρο βάζουν κινητή και ακίνητη περιουσία. Και αναζητούν ακίνητα, μετρητά αλλά και έργα τέχνης.

Η έρευνα ξεκινά από την Ελλάδα και επεκτείνεται και στο εξωτερικό. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα οι τράπεζες κάνουν χρήση του ευρωπαϊκού κανονισμού 655/2014, που επιτρέπει τη δέσμευση καταθέσεων που έχουν «κρυφτεί» σε τράπεζες της Ευρωζώνης.

Στην ατζέντα των τραπεζών περιλαμβάνονται κάθε είδους περιουσιακά στοιχεία, από ακίνητα -εντός και εκτός συνόρων-, καταθέσεις, μετοχές, αμοιβαία αλλά και έργα τέχνης, καθώς κάποιοι από τους επιχειρηματίες που δηλώνουν σήμερα «πτωχευμένοι» διαθέτουν προσωπικές συλλογές που θα τις ζήλευαν και μουσεία.

Ωστόσο είναι άγνωστο αν οι έρευνες θα αποδώσουν καρπούς και θα οδηγήσουν σε πολύτιμες ανακαλύψεις.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση η διαδικασία για την ανακάλυψη των «κρυμμένων θησαυρών» των κακοπληρωτών, που ξεκίνησε δειλά στις αρχές του χρόνου, έχει εντατικοποιηθεί και στο μικροσκόπιο μπαίνουν εκείνοι που έχουν μεγάλα δάνεια -επιχειρηματικά αλλά και προσωπικά-, τα οποία έχουν καταγγελθεί.