Νέο Εξοικονομώ κατ' Οίκον: Έρχεται τον Οκτώβριο - Τα κριτήρια και όλες οι αλλαγές

Τον προσεχή Οκτώβριο θα ανοίξει η πλατφόρμα του νέου «Εξοικονομώ κατ' οίκον» για την ενεργειακή αναβάθμιση, το οποίο θα αφορά περισσότερες από 50.000 κατοικίες, ενώ σε ξεχωριστή κατηγορία με προυπολογισμό 100 εκατομμυρίων ευρώ θα μπορούν να εντάσσονται στο πρόγραμμα τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Στο νέο «Εξοικονομώ», όπως είχε ήδη γράψει το «ethnos.gr» καταργείται η χρονική προτεραιότητα για την υποβολή των αιτήσεων και θεσπίζονται κοινωνικά κριτήρια για την υπαγωγή.

Η πλατφόρμα αναμένεται να ανοίξει τον Οκτώβριο, ενώ θα αναπτυχθεί, θα λειτουργεί και θα συντηρείται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) μέσω προγραμματικής σύμβασης με το υπουργείο προυπολογισμού 19,8 εκατομμυρίων ευρώ, όπως προβλέπεται σε σχετική τροπολογία που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του Κτηματολογίου.

Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την καθορισμένη ημερομηνία έναρξης και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 632 εκατομμύρια ευρώ (εκ των οποίων τα 100 εκ. θα διατεθούν σε ευάλωτα νοικοκυριά) και μαζί με τη μόχλευση εκτιμάται ότι θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση ανέρχεται στο 62% της συνολικής δαπάνης, ενώ στόχος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων κατοικιών σε ποσοστό 38% συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος.

Το νέο «Εξοικονομώ» παρουσιάστηκε σήμερα Πέμπτη σε συνέντευξη Τύπου από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Αλεξάνδρα Σδούκου και τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργο Στασινό.

Με το νέο σύστημα υποβολής αιτήσεων καταργείται η χρονική προτεραιότητα, ενώ οι αιτήσεις θα βαθμολογούνται βάσει ενεργειακών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων. Θα δοθεί προτεραιότητα σε νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα, σε ΑΜΕΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια ανέργους, πολύτεκνους και σε νοικοκυριά με αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%. Τα υπόλοιπα κριτήρια μοριοδότησης αφορούν:

• την υφιστάμενη ενεργειακή κλάση κατά 5%

• τις βαθμοημέρες θέρμανσης κατά 7%

• την παλαιότητα της κατασκευής κατά 3%

• το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων κατά 5%

• τη μονογονεική οικογένεια κατά 5%

• την ιδιότητα του μακροχρόνια ανέργου κατά 5%

• αν υπάρχει ΑΜΕΑ στο νοικοκυριό κατά 5%

Στις προυποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα εντάσσεται και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, η οποία ωστόσο θα επιδοτείται.

Ο προυπολογισμός του επόμενου προγράμματος, πάντως, θα είναι μικρότερος από το τρέχον (αν και μεγαλύτερος από τα παλαιότερα). Ωστόσο το υπουργείο φιλοδοξεί ότι με την βελτιωμένη διάχυση των πόρων, θα επιτευχθούν υψηλότεροι στόχοι: «Παρόλο που τελικά η δημόσια δαπάνη θα είναι χαμηλότερη στα 632 εκ. ευρώ από το προηγούμενο πρόγραμμα, το νέο <Εξοικονομώ> είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας με αύξηση κατά 43% των εξοικονομούμενων κιλοβατώρων ενέργειας και κατά 37% των ωφέλιμων επιφανειών οι οποίες θα αναβαθμιστούν», σημείωσε ο κ. Σκρέκας προσθέτοντας ότι: «Εστιάζουμε πολύ καλύτερα στο που θα κατανεμηθούν τα χρήματα ώστε να πιάσουν τόπο».

Εξήγησε μάλιστα ότι με δεδομένο ότι έως το 2030 θα πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί περί τις 600.000 κατοικίες, αν η δημόσια δαπάνη για 30.000 - 40.000 σπίτια ήταν 1 δισεκ.ευρώ θα χρειαζόμαστε πάνω 15 -16 δισεκ. Εφόσον η δαπάνη για 50.000 οικίες ανέρχεται σε 600 εκ. ευρώ, θα απαιτηθούν περίπου 6 δισεκ. Ευρώ.

Οι σημαντικότερες αλλαγές στο νέο «Εξοικονομώ» σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα:

Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων.

Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας.

Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.

Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.

Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών όταν το μεγαλύτερο που έχει επιτευχθεί σε προηγούμενα προγράμματα είναι περί τα 40.000 νοικοκυριά.

Το πρόγραμμα εστιάζει στα πιο ενεργοβόρα κτίρια και στις Περιφέρειες με περισσότερο κρύο τον χειμώνα.

Επανακαθορίζονται τα ποσοστά επιδοτήσεων με γνώμονα την εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ανά Kwh, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.

Με στόχο την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν. Μάλιστα θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις ακόμα και εντός του ίδιου νομού σε επίπεδο δήμου.

Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν έμπρακτο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.

Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία αίτηση.

Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.

Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος.

Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και αύξηση των δικαιούχων.

Πως προκύπτει το ύψος της επιδότησης

Πλαφόν τα 28.000 ευρώ έχει τεθεί για τις επιλέξιμες παρεμβάσεις. Οπως εξήγησε ο κ. Σκρέκας, ο ανώτατος προϋπολογισμός επιλέξιμων παρεμβάσεων ενεργειακής εξοικονόμησης ανά αίτηση, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α, δεν μπορεί να υπερβαίνει:

✓ Το γινόμενο του 0,9 € επί την ετήσια εκτιμώμενη εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας (kWh) όπως προκύπτει από το Α’ ΠΕΑ (ελέγχεται εκ νέου κατά την υποβολή του Β’ ΠΕΑ)

✓ Το γινόμενο του 180,00 € επί την επιφάνεια κυρίων χώρων (m2)

✓ Το ποσό των 28.000 € για επιλέξιμες παρεμβάσεις

Στο νέο πρόγραμμα, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος δε θα επιδοτούνται τα φωτοβολταϊκά στέγης, οι φορτιστές ηλεκτροκίνησης και οι μπαταρίες, διότι ετοιμάζεται ξεχωριστό πρόγραμμα ενεργειακής αυτονομίας των κατοικιών.

Επιπλέον από τις επιδότησεις εξαιρούνται και οι αντικαταστάσεις ανελκυστήρων, καθώς αυτές οι δράσεις θα καλυφθούν από επόμενο επιδοτούμενο πρόγραμμα, που καταρτίζεται ήδη και θα αφορά την προσβασιμότητα στα κτίρια.

Τα ευάλωτα νοικοκυριά

Ειδικά για φυσικά πρόσωπα και νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, έχει προβλεφθεί ξεχωριστός προϋπολογισμός που θα φτάσει τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Για φυσικά πρόσωπα με ατομικά εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και για νοικοκυριά με οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η επιδότηση θα ανέρχεται στο 75%. Για το υπόλοιπο ποσό που θα αποτελεί ίδια συμμετοχή εισάγεται εγγυοδοσία για τον τραπεζικό δανεισμό τους προκειμένου να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Το χρηματοδοτικό εργαλείο ήδη συζητείται με τς Τράπεζες. Μένει βέβαια να φανεί αν νοικοκυριά με ατομικό εισόδημα μικρότερο των 5.000 ευρώ ή οικογενειακό μικρότερο των 10.000 ευρώ θα είναι σε θέση να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα έστω και υπ΄αυτές τις προυποθέσεις της δανειοδότησης.

Προβλέπεται, πάντως, ότι σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων για τη συγκεκριμένη κατηγορία, θα δοθούν πρόσθετα κεφάλαια από τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος για την ένταξη επιπλέον ωφελούμενων.

Οπως μάλιστα επεσήμανε ο κ. Σκρέκας, με βάση τα στοιχεία από τη συμμετοχή των νοικοκυριών της εν λόγω κατηγορίας στα παλαιότερα προγράμματα, θα καλυφθούν όλοι όσοι θα αποφασίσουν να υποβάλουν αίτηση.

Ποιες κατοικίες είναι επιλέξιμες – Τι θα γίνει με τις πολυκατοικίες

Ωφελούμενοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν έμπρακτο δικαίωμα στο σπίτι και αυτό αποτελεί την κύρια κατοικία τους. Επίσης δίνεται η δυνατοτητα και για αιτήσεις διαμερισμάτων σε πολυκατοικίες ακόμα και αν αυτά είναι παραχωρημένα ή μισθωμένα υπό την προυπόθεση να αποτελούν την πρώτη κατοικία του ενοικιαστή. Για το σκοπό αυτό προβλέπεται οριζόντια επιδότηση σε ποσοστό 40%, η οποία θα προσαυξανεται επίσης οριζόντια κατά 10% και θα φτάνει το 50% εφόσον ενταχθεί όλη η πολυκατοικία.

Επιλέξιμες κατοικίες μπορεί να είναι μεμονωμένα διαμερίσματα, οι μονοκατοικίες καθώς και οι πολυκατοικίες, οι οποίες:

- Υφίστανται νόμιμα και δεν έχουν κριθεί κατεδαφιστέες.

- Χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και ιδιοκατοικούνται.

- Έχουν καταταχθεί βάσει του A’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (A’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

- Εχει εκδοθεί γι΄αυτές Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας

- Η πολυκατοικία έχει σε ισχύ ΑΦΜ πολυκατοικίας

- Για αίτηση Μεμονωμένου Διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας, η κύρια χρήση αφορά αποκλειστικά στον αιτούντα (ιδιοκατοίκηση).

Να σημειωθεί ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτιρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο)

Τι είπαν για το πρόγραμμα

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε: «Την επόμενη πενταετία θα υλοποιήσουμε ένα τεράστιο κύμα ενεργειακής αναβάθμισης εκατοντάδων χιλιάδων νοικοκυριών, επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων και για τον σκοπό αυτόν θα κινητοποιήσουμε περισσότερα από 3 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχουμε θέσει για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Επίσης, θα συμβάλλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας, με τον περιορισμό του κόστους ενέργειας για νοικοκυριά, ενισχύοντας παράλληλα την ανάπτυξη με την τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Για να κάνουμε δικαιότερο και αποδοτικότερο το πρόγραμμα, καταργούμε τη χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και θεσπίζουμε ενεργειακά, κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια. Όπως έχουμε ξαναπεί, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, είναι μια μάχη που δίνουμε όλοι μαζί. Αποτελεί σταθερή μας δέσμευση, που κάνουμε και πράξη, να μην αφήσουμε κανέναν συμπολίτη μας πίσω καθώς οικοδομούμε ένα καλύτερο περιβάλλον για όλους μας».

Η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, δήλωσε: «Το νέο Εξοικονομώ μπαίνει σήμερα στη γραμμή της αφετηρίας. Η ριζική ανανέωση του προγράμματος απαντά στις σύγχρονες ανάγκες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Συγχρόνως, ανταποκρίνεται στις νέες απαιτήσεις για πιο «έξυπνα» σπίτια (smarthomes), με την επιδότηση της εγκατάστασης έξυπνων συστημάτων διαχείρισης, τα οποία συμβάλλουν στη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας. Με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών, αριθμός που ξεπερνά όλα τα προηγούμενα προγράμματα, το «Εξοικονομώ» συγκαταλέγεται μεταξύ των δράσεων με έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα με άμεσο όφελος για τους πολίτες, αλλά και την απασχόληση, καθώς δημιουργεί άμεσα κύκλο εργασιών σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Το νέο πρόγραμμα αναμένεται μέσα στον επόμενο χρόνο να κινητοποιήσει πόρους σχεδόν 1 δισ. ευρώ».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, δήλωσε: «Το νέο πρόγραμμα για την αναβάθμιση περισσότερων από 50.000 κατοικιών θα είναι πιο δίκαιο και αποτελεσματικό, δεδομένου ότι για πρώτη φορά το βασικό κριτήριο θα είναι η ενεργειακή αναβάθμιση της κάθε κατοικίας και όχι η ταχύτητα υποβολής της αίτησης που ίσχυε έως τώρα. Πρόκειται για ουσιαστική αλλαγή την οποία είχε προτείνει το ΤΕΕ εδώ και καιρό. Παράλληλα, στο νέο «Εξοικονομώ» περιορίζεται η γραφειοκρατία, καθώς η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου θα είναι πλέον υποχρεωτική με αποτέλεσμα να μειώνεται δραστικά ο αριθμός των δικαιολογητικών που θα πρέπει να προσκομίζουν οι πολίτες. Με τον νέο τρόπο αξιολόγησης των αιτήσεων διασφαλίζεται η απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων στο σύνολό τους διότι εκτός από τις αιτήσεις που θα αξιολογηθούν θετικά θα υπάρχει και λίστα επιλαχόντων, οι οποίοι θα εντάσσονται στο πρόγραμμα όταν θα υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι».

H παρουσίαση του νέου Εξοικονομώ