Ολες οι αλλαγές στη συνταξιοδότηση - Ποιους αφορά η ρύθμιση (παραδείγματα)

Πρόσφατα, στο πλαίσιο ενοποίησης όλων των ασφαλιστικών φορέων στον ΕΦΚΑ, ψηφίστηκαν διατάξεις που καθορίζουν ενιαίες προϋποθέσεις έναρξης του δικαιώµατος σύνταξης λόγω γήρατος και θανάτου σύµφωνα µε το άρθρο 1 του Ν. 4554/2018. Οι ρυθµίσεις των διατάξεων αυτών γνωστοποιήθηκαν σε όλους τους φορείς του ΕΦΚΑ στις 4/1/2019 µε σχετικό έγγραφο. Κατ’ αρχάς τονίζεται ότι η υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας συνταξιοδότησης και την άσκηση του δικαιώµατος αυτού σε όλες τις κατηγορίες σύνταξης. Αυτή η υποχρέωση καταλαµβάνει τόσο τους ασφαλισµένους των ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων και του τ. ΟΓΑ όσο και του ∆ηµοσίου.

Ποιους αφορά η νέα ρύθµιση Αφορά όλους τους ασφαλισµένους του ΕΦΚΑ (όλων των Ταµείων και του ∆ηµοσίου) που συνταξιοδοτούνται λόγω γήρατος ή θανάτου. ∆εν ισχύουν οι νέες ρυθµίσεις για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας. Ηµεροµηνία ισχύος της νέας ρύθµισης Η νέα ρύθµιση, που ισχύει από 18/7/2018, καταργεί όλες τις ειδικές ή γενικές διατάξεις που ρύθµιζαν διαφορετικά το θέµα της έναρξης και λήξης των συντάξεων λόγω γήρατος και λόγω θανάτου (για ηµεροµηνία θανάτου από τις 18/7/2018 και µετά). Οµως, ειδικά για τον ΟΓΑ, λόγω της ιδιοµορφίας του τρόπου υπολογισµού της σύνταξης και της έναρξης καταβολής της, οι νέες διατάξεις ισχύουν από 1/1/2019

Προϋποθέσεις έναρξης δικαιώµατος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος

Α) Η σύνταξη λόγω γήρατος, εφόσον κατά την ηµεροµηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή υπάρχει δικαίωµα, µε την έννοια ότι πληρούνται όλες οι νόµιµες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη ηµέρα του επόµενου της κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης µήνα. Εάν όµως κατά την ηµεροµηνία κατάθεσης αυτής της αίτησης δεν συντρέχουν όλες οι νόµιµες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, η έναρξη του δικαιώµατος µε τα συνεπαγόµενα οικονοµικά αποτελέσµατα µεταφέρονται στην πρώτη ηµέρα του µήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο πληρούνται όλες οι νόµιµες προϋποθέσεις.

Παράδειγµα: Ασφαλισµένος του πρώην ΙΚΑ, γεννηµένος στις 22/2/1957, έχοντας προϋποθέσεις για µειωµένη σύνταξη, καταθέτει αίτηση σύνταξης λόγω γήρατος την ηµεροµηνία συµπλήρωσης του απαιτούµενου ορίου ηλικίας, του 62ου δηλ., στις 22/2/2019. Η έναρξη της συνταξιοδότησης, δηλ. της καταβολής της σύνταξής του, θα γίνει από 1/3/2019. Για τους ασφαλισµένους του ∆ηµοσίου για τους οποίους απαιτείται από την κείµενη νοµοθεσία η λύση της υπαλληλικής σχέσης ή η διαγραφή από τις τάξεις των Ενόπλων ∆υνάµεων, των Σωµάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώµατος, προκειµένου να συνταξιοδοτηθούν λόγω γήρατος, η προϋπόθεση αυτή εξακολουθεί να ισχύει.

Β) Προθεσµία κατάθεσης δικαιολογητικών Μετά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, καθορίζεται συγκεκριµένη προθεσµία προκειµένου ο ασφαλισµένος να προσκοµίσει τα απαιτούµενα δικαιολογητικά. Συγκεκριµένα, όλα τα κατά περίπτωση αναγκαία δικαιολογητικά θα πρέπει να έχουν υποβληθεί µέχρι την τελευταία (ηµερολογιακή) ηµέρα του έκτου (6ου) µήνα που έπεται του µήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, επί ποινή απόρριψης της αίτησης αυτής στην περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσµία µε υπαιτιότητα του ασφαλισµένου. Επισηµαίνουµε ότι η προθεσµία αυτή ισχύει µόνο για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος.

Παράδειγµα: Ασφαλισµένος του πρώην ΟΑΕΕ καταθέτει αίτηση συνταξιοδότησης στις 15 Ιανουαρίου 2019. O υποψήφιος συνταξιούχος οφείλει να έχει καταθέσει όλα τα δικαιολογητικά µέχρι τις 31 Ιουλίου 2018. Για να απορριφθεί η αίτηση στην περίπτωση που περάσει το εξάµηνο και ο υποψήφιος συνταξιούχος δεν έχει προσκοµίσει όλα τα δικαιολογητικά, θα πρέπει να διαπιστωθεί ότι αυτό συνέβη λόγω υπαιτιότητάς του. Η υπαιτιότητα του ασφαλισµένου θα πρέπει να διαπιστωθεί κατά τη διαδικασία της προηγούµενης ακρόασης, η οποία θα πρέπει να τηρηθεί. Η προηγούµενη ακρόαση ενώπιον του αρµόδιου διοικητικού οργάνου δίνει τη δυνατότητα στον ασφαλισµένο να προβάλει συγκεκριµένους ισχυρισµούς, ώστε να αποδείξει ότι η προθεσµία παρήλθε άπρακτη για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή του.

Προϋποθέσεις έναρξης δικαιώµατος συνταξιοδότησης λόγω θανάτου

Το δίκαιωμα σε σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισµένου ή συνταξιούχου αρχίζει από την πρώτη ηµέρα του µήνα που έπεται της ηµεροµηνίας θανάτου.

Παραδείγµατα:

• Συνταξιούχος του πρώην ΙΚΑ απεβίωσε στις 10/9/2018. Η χήρα υπέβαλε αίτηµα µεταβίβασης της σύνταξης του θανόντος συζύγου της στις 10/12/2018. Η έναρξη της σύνταξής της θα γίνει από 1/10/2018, δηλ. την πρώτη ηµέρα του επόµενου από τον θάνατο µήνα. Οµως εάν η αίτηση συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή κατατεθεί πολύ µεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης δεν µπορεί να ανατρέξει σε χρονικό διάστηµα µεγαλύτερο από ένα έτος πριν από το τέλος του µήνα στον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης, σε καµία δε περίπτωση πριν από την πρώτη µέρα του µήνα που έπεται της ηµεροµηνίας θανάτου.
• Έστω ότι η ηµεροµηνία θανάτου είναι 10/9/2018 και η αίτηση για συνταξιοδότηση λόγω θανάτου υποβάλλεται στις 15/11/2019. Με αφετηρία το τέλος του µήνα κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση συνταξιοδότησης, η έναρξη του δικαιώµατος τοποθετείται την 1η/12/2018. Εάν η αίτηση είχε υποβληθεί στις 25/8/2019, ηµεροµηνία έναρξης θα ήταν η 1η/10/2018. Το διάστηµα που έχει συνεπώς δυνατότητα ο υποψήφιος συνταξιούχος λόγω θανάτου-χηρείας να υποβάλει αίτηση µε τις νέες ρυθµίσεις αυξάνεται κατά ένα εξάµηνο σε σχέση µε τα προβλεπόµενα µε το προγενέστερο καθεστώς. Με το προγενέστερο καθεστώς εάν η αίτηση συνταξιοδότησης της χήρας ή του χήρου ή των παιδιών υποβαλλόταν µετά τη παρέλευση εξαµήνου από την ηµεροµηνία θανάτου, η έναρξη της σύνταξης δεν γινόταν από την πρώτη ηµέρα του επόµενου µήνα του θανάτου, αλλά από την πρώτη ηµέρα του επόµενου µήνα της υποβολής της αίτησης. Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι όλων των ασφαλιστικών ταµείων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ θα πρέπει από εδώ και πέρα να είναι περισσότερο προσεκτικοί κατά τη διαδικασία προετοιµασίας του συνταξιοδοτικού φακέλου που κατά περίπτωση θα υποβάλλουν, προκειµένου να µη χάνουν τις σχετικές προθεσµίες υποβολής των αναγκαίων δικαιολογητικών και θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν την ηµεροµηνία έναρξης της καταβολής της σύνταξής τους ακριβώς. 

Της Ηλίας Γούναρη (Πρώην προϊσταμένη συντάξεων ΙΚΑ, κοινωνιολόγος του Δικαίου)

Ακολουθήστε το ethnos.gr στο Instagram