Πάνω από 537 εκ. ευρώ τζίρου εξανεμίστηκαν από τον κλάδο της εστίασης το 2020 μόνο στην Αττική

Περισσότερα από 537 εκατομμύρια ευρώ έχασαν το 2020, την πρώτη χρονιά της πανδημίας του κορονοϊού σε τζίρο οι πολύ μικρές επιχειρήσεις του κλάδου της εστίασης μόνο στην Περιφέρεια της Αττικής και μάλιστα χωρίς να συνυπολογίζονται οι επιχειρήσεις του Πειραιά, της Δυτικής Αττικής και του Λαυρίου. Η περαιτέρω μείωση για το 2021 στις εν λόγω επιχειρήσεις που απασχολούν από 1 έως 9 εργαζομένους εκτιμάται σε 76,2 εκατομμύρια ευρώ καθώς οι επιχειρήσεις έμειναν κλειστές για διάστημα τεσσάρων μηνών, ενώ εξακολουθούν να λειτουργούν με αυστηρά περιοριστικά μέτρα.

Τα στοιχεία προέρχονται από τη μελέτη της ICAP για τον κλάδο της εστίασης, η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και παρουσιάστηκε σήμερα Τετάρτη.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, η ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων το 2020 έναντι του 2019 ανήλθε σε -42,7%, ενώ για το 2021 προβλέπεται πολύ μικρότερη μείωση κατά -10,6% έναντι του 2020.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 2019 ζημιογόνο ήταν το 28,8% των επιχειρήσεων εστίασης, το ποσοστό αυτό εκτινάχτηκε στο 82,7% το 2020, ενώ και το 2021 ζημίες θα καταγράψουν πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (55,3%).

Πάνω από 2.000 τα λουκέτα

Σε τουλάχιστον 2.000 υπολογίζονται οι επιχειρήσεις που έχουν οδηγηθεί σε λουκέτο, όπως επεσήμανε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), Γιώργος Καββαθάς, ο οποίος προέβλεψε ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί περαιτέρω εξαιτίας του συνδυασμού των προβλημάτων της πανδημίας αλλά και των αυξήσεων στις πρώτες ύλες και κυρίαρχα στην ενέργεια.

Να σημειωθεί, πάντως, ότι ξεκάθαρη εικόνα για τις επιχειρήσεις που οδηγούνται ή θα οδηγηθούν στο λουκέτο είναι δύσκολο να υπάρξει καθώς – όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεδοσίου ουδείς γνωρίζει πόσες παραμένουν μόνο τυπικά ανοιχτές: «Μία επιχείρηση για να κλείσει πρέπει να έχει αποπληρώσει οφειλές σε φόρους και ασφαλιστικά ταμεία. Διαφορετικά μπορεί να μετατραπεί σε επιχείρηση - «ζόμπι». Επιχειρήσεις που δεν κλείνουν βιβλία και τυπικά εμφανίζονται ανοιχτές, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν, δεν λειτουργούν και απλώς βυθίζονται σε χρέη που ποτέ δεν θα μπορέσουν να πληρώσουν. Το πόσες είναι κλειστές θα φανει όταν γίνουν απαιτητές οι υποχρεώσεις», σημείωσε προσθέτοντας πως η κυβέρνηση πρέπει να σκεφτεί το «κούρεμα» οφειλών που οφείλονται στην πανδημία. Τόνισε επίσης ότι και οι τραπεζες δεν πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν ένα σύστημα, το οποίο ουσιαστικά δεν ...υπάρχει: «Το 2020 μόλις 40.000 από τις 830.000 επιχειρήσεις πήραν κάποια μορφή δανείου» υπογράμμισε τονίζοντας πως με αυτήν την κατάσταση η μικρή και μεσαία επιχείρηση οδηγείται στο κλείσιμο. Ζήτησε επίσης να υπάρξει ενημέρωση για τους πόρους του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η συρρίκνωση του τζίρου και το ντόμινο των επιπτώσεων

Η μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων εστίασης όμως δεν πλήττει μόνο τον συγκεκριμένο κλάδο, αλλά λειτουργεί ως ντόμινο και για άλλους κλάδους που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με αυτήν. Ως αποτέλεσμα, η μείωση τζίρου των πολύ μικρών επιχειρήσεων εστίασης εκτιμάται ότι προκάλεσε μείωση τζίρου κατά -607,4 εκατ. ευρώ σε όλους τους κλάδους που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον κλάδο της εστίασης ως προμηθευτές (π.χ υπηρεσίες διαμονής, είδη διατροφής-ποτά, χονδρικό εμπόριο, ακίνητη περιουσία, λιανικό εμπόριο κλπ).

Συγκεκριμένα, η προκληθείσα ζημιά (μείωση τζίρου) σε επιλεγμένους κλάδους από την μείωση τζίρου των πολύ μικρών επιχειρήσεων εστίασης το 2020 είναι

• Υπηρεσίες διαμονής (ξενοδοχεία): -224,0
• Είδη διατροφής, ποτά, προϊόντα καπνού: -59,2
• Υπηρεσίες χονδρικού εμπορίου: -44,6
• Διαχείριση ακίνητης περιουσίας (εκμισθώσεις): -32,9
• Υπηρεσίες λιανικού εμπορίου: -23,7
• Ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, ατμός και κλιματισμός: -17,8
• Χημικές ουσίες και προϊόντα; -16,3

Το 2020 λόγω της πανδημίας το 50% περίπου των επιχειρήσεων εστίασης βρισκόταν σε αναστολή λειτουργίας λόγω υπουργικής απόφασης, ενώ το 21,2% ήταν πληττόμενες χωρίς αναστολή λειτουργίας με ένταξη σε πλαίσιο στήριξης.

Το 63,5% των επιχειρήσεων εστίασης εντάχθηκε σε κάποιο χρηματοδοτικό μέτρο στήριξης. Τα εργασιακά είναι η κατηγορία μέτρων στήριξης με το σημαντικότερο μερίδιο και ακολουθούν οι εγγυήσεις, ενώ τα δανειακά και τα φορολογικά καλύπτουν μικρότερα μερίδια.

Παρά την ένταξή τους σε αυτά, πάντως, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων εστίασης δήλωσε ότι τα μέτρα στήριξης ήταν ανεπαρκή, ενώ το 29% κρίνει ότι μέτρα επαρκούν αλλά σε μικρό βαθμό.

Μεγάλη και η μείωση του εισοδήματος – Χάθηκαν πάνω από 20.000 σχετιζόμενες με τον κλάδο θέσεις εργασίας

Βάσει των συμπερασμάτων της έρευνας, η μείωση τζίρου των πολύ μικρών επιχειρήσεων εστίασης το 2020 προκάλεσε εκτιμώμενη μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων στην εστίαση κατά -139,9 εκατ. ευρώ.

Η απασχόληση στην εστίαση το 2020 μειώθηκε κατά -0,9%, ενώ η πρόβλεψη για το 2021 είναι αύξηση κατά 3,5%. Ωστόσο η προκαλούμενη από την εστίαση πολλαπλασιαστική μείωση των θέσεων εργασίας σε όλους τους κλάδους της οικονομίας εκτιμήθηκε το 2020 σε -20.400 εργαζόμενους.

Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εστίαση στην περιφέρεια Αττικής (πλην Πειραιώς, Δυτικής Αττικής και Λαυρίου) ανεξαρτήτως μεγέθους ανήλθαν το 2018 (έτος με τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) σε 13.783 καλύπτοντας το 4,8% του συνόλου των επιχειρήσεων όλων των κλάδων στην γεωγραφική περιοχή, μερίδιο 1,4% στις πωλήσεις και 8,1% στην απασχόληση.

Χατζηθεοδοσίου: Οι επιστρεπτέες να γίνουν μη επιστρεπτέες

Την ανάγκη οι επιστρεπτέες προκαταβολές στον κλάδο να γίνουν μη επιστρεπτέες, υπογράμμισε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου συμπληρώνοντας πως η κυβέρνηση θα πρέπει να ξανασκεφτεί την επιδότηση ενοικίων και ασφαλιστικών εισφορών. Για το θέμα των επιστρεπτέων προκαταβολών μάλιστα το Επιμελητήριο έστειλε σήμερα σχετική επιστολή στον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταικούρα, με την οποία ζητεί τη μετατροπή τους σε μη επιστρεπτέες και εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, η αποπληρωμή να μετατεθεί έξι μήνες μετά.

Ο κ. Χατζηθεοδοσίου ζήτησε από τις επιχειρήσεις – μέλη του Επιμελητηρίου να στηρίξουν την εμβολιαστική προσπάθεια δεδομένου ότι η πανδημία δεν είναι μία κατάσταση από την οποία θα ξεφύγουμε άμεσα, ενώ υπογράμμισε το σοβαρό πλήγμα που έχει δεχτεί ο κλάδος της εστίασης: «Εάν δε ληφθούν μέτρα, η μία στις τέσσερεις επιχειρήσεις, δηλαδή περίπου 200.000 φοβάται ότι δε θα μπορέσει να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της ακόμα και με δόσεις».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), Γιώργος Καββαθάς επεσήμανε ότι ο κλάδος έχει χάσει πανελλαδικά περισσότερα από 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε κύκλο εργασιών, ενώ παράλληλα από τον περασμένο Σεπτέμβριο με την εφαρμογή των νέων μέτρων έχει μπει σε ένα άτυπο lockdown.

Η σμίκρυνση του τζίρου, η οποία πηγάζει και από τον περιορισμό της δεξαμενής της πελατείας αυτών των επιχειρήσεων δεδομένου ότι ολόκληρες παρέες δεν τις επισκέπτονται πια ακόμα κι αν υπάρχει μόνος ένας ανεμβολίαστος, είναι ένα από τα βασικά σημεία που ανέδειξαν οι επιχειρηματίες του κλάδου στη συζήτηση που ακολούθησε την παρουσίαση της έρευνας.

Ως κορυφαίο πρόβλημα αναδείχθηκαν και οι αυξήσεις στους λογαριασμούς της ενέργειας, οι οποίες σε συνδυασμό με την αύξηση των πρώτων υλών απορροφούν σχεδόν το σύνολο των κερδών των επιχειρήσεων.

Οσο για τις προτάσεις βελτίωσης της κατάστασης, η έρευνα κατέγραψε το αίτημα για μείωση του ΦΠΑ εστίασης, ενώ σημαντικά μέτρα στήριξης θεωρούνται επίσης η μείωση της φορολογίας, η επέκταση της επιδότησης ενοικίου και η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών. Αξιόλογη θέση καταλαμβάνουν η επιδότηση του κόστους ενέργειας, η μείωση των δημοτικών τελών, η διαχείριση του κορονοϊού και η ελαστικοποίηση των μέτρων, η αναβάθμιση της περιοχής, η αναθεώρηση της επιστρεπτέας προκαταβολής και ακολουθούν οι υπόλοιπες προτάσεις με μικρότερα ποσοστά.

Οι ανησυχίες των επιχειρήσεων στον κλάδο της Εστίασης, σύμφωνα με την έρευνα

Τα βασικά προβλήματα και οι ανησυχίες των επιχειρήσεων σχετικά με την αγορά και τους καταναλωτές που καταγράφηκαν στην έρευνα προς τις επιχειρήσεις εστίασης είναι:

• Η αβεβαιότητα
• Ο διχασμός με τους εμβολιασμένους και τους ανεμβολίαστους
• Το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού στους πολίτες
• Η μείωση πελατών λόγου του φόβου της πανδημίας
• Η μειωμένη ρευστότητα στην αγορά
• Το υψηλό ποσοστό ανεμβολίαστων πελατών με κίνδυνο την απώλεια όλου του τζίρου
• Η αστάθεια στην Αγορά και κακή ψυχολογία
• Η απασχόληση των εργαζομένων με τηλεργασία στο σπίτι
• Η κατάσταση του lockdown και τα πιστοποιητικά εμβολιασμού η νόσησης
• Η καθυστέρηση της ανάκαμψης στην καταναλωτική κίνηση
• Η τηλεργασία και η αναστολή εργασίας οδήγησε σε μείωση της κατανάλωσης στον χώρο εργασίας
• Η απαγόρευση εισόδου σε ανεμβολίαστους
• Ο έλεγχος των πελατών κατά την είσοδο στα καταστήματα
• Η καθημερινότητα με την εφαρμογή νέων μέτρων

Τα προβλήματα και οι ανησυχίες σχετικά με τις επιχειρήσεις είναι:

• Η έλλειψη ρευστότητας και ο μειωμένος τζίρος
• Η απουσία περαιτέρω κινήτρων επειδή η υπάρχουσα χρηματοδότηση δεν είναι επαρκής.
• Η δυσκολία διατήρησης του προσωπικού.
• Η αβεβαιότητα λόγω κορονοϊού, τα υψηλά ενοίκια και η δυσκολία αδειοδότησης της εστίασης
• Η αβεβαιότητα για το άμεσο μέλλον
• Η απουσία στήριξης από από ΕΣΠΑ και τράπεζες και η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση
• Η αύξηση κόστους πρώτων υλών
• Η πορεία της αγοραστικής δύναμης του κόσμου
• Η επισφάλεια όσον αφορά τα εργασιακά. O κορονοϊός επηρέασε πολύ τη λειτουργία και κατ επέκταση τη βιωσιμότητα της επιχείρησης.
• Το κράτος δεν είναι φιλικό με τις μικρές επιχειρήσεις όσον αφορά τα ασφαλιστικά και τα φορολογικά
• Ο υψηλός ανταγωνισμός από την είσοδο στην αγορά πολλών νέων επιχειρήσεων εστίασης
• Η αύξηση των λειτουργικών δαπανών και τα επιπλέον χρέη που δημιουργήθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια
• Το νομοθετικό πλαίσιο του κράτους για τις επιχειρήσεις
• Το φορολογικό πλαίσιο για νέες επενδύσεις
• Τα νέα μέτρα για τον κορονοϊό για εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους στις επισιτιστικές επιχειρήσεις