Τα «όπλα» των τραπεζών στη μάχη των stress test

Με πέντε πλεονεκτήματα  §e πλεονεκτήματα ρίχνονται στη μάχη των stress tests οι τράπεζες, με αιχμή τον περιορισμό των «κόκκινων» δανείων. Οι πλειστηριασμοί, οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων, οι διαγραφές δανείων, οι γενναίες ρυθμίσεις καθυστερούμενων δανείων και ο περιορισμός του λειτουργικού κόστους (και με μείωση του προσωπικού), με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, συνθέτουν το οπλοστάσιό τους.

Το απόγευμα της 31ης Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) θα εγκαινιάσει τη δοκιμασία ακραίων καταστάσεων (stress test) του 2018 για τις τράπεζες της ΕΕ και θα δημοσιεύσει τα κοινά μακροοικονομικά σενάρια για αυτήν την άσκηση.

Σε τρεις μέρες οι διοικήσεις των ελληνικών συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων θα γνωρίζουν τις μακροοικονομικές παραδοχές από τις οποίες θα εξαρτηθεί και ο τελικός λογαριασμός των κεφαλαιακών αναγκών.

Στην άσκηση αντοχής, που θα αρχίσει στα μέσα Φεβρουαρίου, η αξία των ακινήτων έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Και εκ των πραγμάτων το θέμα των πλειστηριασμών πρωταγωνιστεί.

Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, στο δυσμενές σενάριο οι παραδοχές με τις οποίες θα στρεσαριστούν τα χαρτοφυλάκια των «κόκκινων» δανείων θα έχουν επίκεντρο τα ακίνητα που οι τράπεζες έχουν ως ενέχυρα τόσο για τα εξυπηρετούμενα όσο και για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, τις συνθήκες ρευστοποίησής τους και τις τιμές που διαμορφώνονται στην αγορά.Και καθώς τα ακίνητα 
αποτελούν περίπου το 83% των εξασφαλίσεων που έχουν οι τράπεζες, η τιμή που θα διαμορφωθεί στην αγορά έχει τεράστια σημασία. Το προηγούμενο διάστημα τόσο η ΕΚΤ όσο και ο SSM επέμεναν στο θέμα των πλειστηριασμών και στην ηλεκτρονική διενέργειά τους, προκειμένου να έχουν στη διάθεση τους συγκρίσιμες τιμές και εικόνα της αγοράς πριν από την ολοκλήρωση του stress test.

Πλειστηριασμοί

Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, χαρακτηρίζει τους πλειστηριασμούς αποτελεσματικό εργαλείο, αλλά όχι βασικό παράγοντα μείωσης των καθυστερούμενων οφειλών. Απαντώντας την περασμένη Τετάρτη σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή, ο Μάριο Ντράγκι σημείωσε: Ένα αποτελεσματικό σύστημα πλειστηριασμών είναι σημαντικό κομμάτι των εργασιών προς τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, παρόλο που, σύμφωνα με τις προβολές των τραπεζών, η ανάκτηση κυριότητας ή η ρευστοποίηση εξασφαλίσεων δεν αποτελούν βασικό παράγοντα μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Η διενέργεια πλειστηριασμών αναμένεται να δημιουργήσει τα κατάλληλα κίνητρα για τους δανειολήπτες και τους δανειστές για να επιταχυνθεί η διαδικασία αναδιάρθρωσης δανείων.

Εκτός όμως από τους πλειστηριασμούς, οι τράπεζες υιοθετούν πολιτική «αλά καρτ» ρυθμίσεων, με στόχο να επαναφέρουν στην πράσινη περιοχή το μεγάλο μέρος από τα 100 δισ. ευρώ των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Και εστιάζουν στις μακροχρόνιες και βιώσιμες λύσεις. Ενώ σημαντική ελάφρυνση στα «κόκκινα» χαρτοφυλάκια θα επιτευχθεί όταν αρχίσουν οι αναδιαρθρώσεις των προβληματικών επιχειρηματικών δανείων. 

Ενιαία μεθοδολογία για όλα τα ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα

Σε κάθε περίπτωση, τα τραπεζικά στελέχη σημειώνουν πως στο επικείμενο stress test η μεθοδολογία θα είναι ενιαία για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Και επαναλαμβάνουν πως οι μακροοικονομικές και άλλες παραδοχές του δυσμενούς σεναρίου θα κρίνουν το τελικό αποτέλεσμα. Τις επόμενες μέρες η ΕΚΤ θα θέσει τις παραδοχές για την πορεία του ΑΕΠ, την απασχόληση και την εξέλιξη των τιμών των ακινήτων για την τριετία 2018-2020. Οι παραδοχές θα περιλαμβάνουν δύο σενάρια: το βασικό σενάριο για την πορεία της οικονομίας την επόμενη τριετία και το δυσμενές σενάριο, που θα στηρίζεται σε απαισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας.

Οι Έλληνες τραπεζίτες ρίχνονται στη «μάχη» της νέας άσκησης περισσότερο αισιόδοξοι, καθώς για πρώτη φορά φαίνεται να υπάρχει βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και καλές επιδόσεις στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Θεωρούν, λοιπόν, ότι το δυσμενές σενάριο δεν θα αποδειχθεί τελικώς δυσμενές... Μάλιστα σημειώνουν ότι η πορεία της οικονομίας την τριετία 2015-2017 αποδείχθηκε πολύ καλύτερη σε σχέση με τις παραδοχές της ΕΚΤ τόσο για το βασικό όσο και το δυσμενές σενάριο, βάσει των οποίων πραγματοποιήθηκε το stress test του 2015.

Εκτιμούν ότι τα αποτελέσματα του stress test θα είναι διαχειρίσιμα. Σε αυτό συνηγορούν η βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος, η προοπτική επιτυχούς εξόδου από το πρόγραμμα τον ερχόμενο Αύγουστο, η υψηλή κεφαλαιακή βάση των τραπεζών και οι καλές επιδόσεις αναφορικά με τη μείωση των «κόκκινων» δανείων.

Φόβοι για νέες πιέσεις στις τιμές των ακινήτων

Υπάρχει η ανησυχία ότι η μαζική διάθεση ακινήτων θα πιέσει τις τιμές ακόμα περισσότερο, αλλά και τους ισολογισμούς των τραπεζών, αφού η αξία των ενεχύρων θα απομειωθεί.

Τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δείχνουν ότι οι τιμές των κατοικιών έχουν υποχωρήσει κατά 44% και των εμπορικών ακινήτων κατά 50%, από το 2008 μέχρι σήμερα.

Γι' αυτόν τον λόγο οι τράπεζες θα «χτυπάνε» οι ίδιες στους πλειστηριασμούς ώστε να συγκρατηθούν οι τιμές. Οι πλειστηριασμοί αποτελούν το «όπλο» των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων κατά των στρατηγικά κακοπληρωτών, οι οποίοι υπό τον φόβο να χάσουν μεγάλης αξίας ακίνητη περιουσία σπεύδουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.