«Αιχμάλωτη πολέμου» η οικονομία - Παράθυρο για ρήτρα διαφυγής και το 2023

Eπιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας από μία έως δύο μονάδες μπορεί να προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ σοβαρές θα είναι οι αναταράξεις στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Πρόβλεψη για πληθωρισμό 8,4% στην Ελλάδα

Ανάλογα με την έκταση και τη διάρκεια της πολεμικής σύγκρουσης, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα μπορούσε να μειωθεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, από 0,4% έως και 1%. Πιο απαισιόδοξη εμφανίζεται σε ανάλυσή της η Wood, που εκτιμά ότι η ανάπτυξη στις ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να μειωθεί κατά 2%, ενώ ο πληθωρισμός θα εκτιναχθεί στα ύψη, όπως μεταδίδει το imerisia.gr.

Ειδικότερα για την Ελλάδα η πρόβλεψη είναι ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει το 8,4%, ενώ στην Ευρωζώνη θα εκτοξευθεί στο 11,7%.

Εν μέσω όλων αυτών των δυσμενών σεναρίων για τις αναταράξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία, οι Ευρωπαίοι αφήνουν για πρώτη φορά ανοιχτό το παράθυρο για παράταση ισχύος της ρήτρας διαφυγής και το 2023, όπου σε κανονικές συνθήκες μετά την παρένθεση της πανδημίας θα επέστρεφαν οι δημοσιονομικοί κανόνες.

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις μετά την ολοκλήρωση του Εurogroup υποστήριξε ότι τα προκαταρκτικά μοντέλα της Κομισιόν παραπέμπουν σε επιβράδυνση της οικονομίας της ΕΕ, αλλά όχι σε εκ νέου διολίσθηση σε ύφεση.

Επί του παρόντος, είπε ο Ντομπρόβσκις, η γενική ρήτρα διαφυγής, που αναστέλλει τη λειτουργία των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, προβλέπεται να καταργηθεί στο τέλος του 2022. Ωστόσο, όπως τόνισε, αν τα οικονομικά δεδομένα αλλάξουν προς το χειρότερο, «είμαστε έτοιμοι να αναθεωρήσουμε» αυτήν την πολιτική.

Δείτε λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις από το live blog του ethnos.gr

Πόσο θα πληγεί το ελληνικό ΑΕΠ

Στην περίπτωση που υλοποιηθεί το δυσμενές «πολεμικό σενάριο», που απορρέει από τη διατήρηση των τιμών στην ενέργεια σε δυσθεώρητα ύψη και τον καλπασμό του πληθωρισμού για μεγάλο χρονικό διάστημα, το πλήγμα για το ΑΕΠ θα είναι μεγάλο.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της UBS, κάθε 10% αύξησης της τιμής της ενέργειας αφαιρεί 0,4% από την κατανάλωση των νοικοκυριών και 0,2% από το ΑΕΠ της ευρωζώνης.

Αν διαρκέσουν οι υψηλές τιμές περισσότερο από το δεύτερο μισό του έτους και κλιμακωθούν οι πληθωριστικές πιέσεις λόγω της ξέφρενης κούρσας των τιμών σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα, θα υπάρξουν σοβαρές παρενέργειες σε κρίσιμους δείκτες της οικονομίας που θα οδηγήσουν σε ριζική αναθεώρηση του προϋπολογισμού. 

Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει πρόβλεψη για μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά 4,5%, που θα αναθεωρηθεί ανάλογα με το εύρος των κλυδωνισμών στην οικονομία.

Απειλεί τα νοικοκυριά ο πληθωρισμός

Το ίδιο ισχύει και για την πρόβλεψη για πληθωρισμό της τάξεως του 0,9%, που έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις και τείνει να διαμορφωθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών. O υψηλός πληθωρισμός όλα δείχνουν ότι θα συνεχίσει σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα και το τρίτο τρίμηνο του έτους, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα εισοδήματα των νοικοκυριών.

Όπως προβλέπει άλλωστε χθεσινή ανάλυση της Alpha Bank, η ολόπλευρη ρωσική επιχείρηση εισβολής στην επικράτεια της Ουκρανίας δύναται να μετατρέψει την κρίση φυσικού αερίου σε μια μονιμότερη πληθωριστική πίεση στις πρώτες ύλες και τα βασικά αγαθά, επαναφέροντας τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού πάνω από την Ευρώπη.

Σύμφωνα με την έκθεση, ακόμα και εάν η τροφοδοσία φυσικού αερίου μέσω των αγωγών συνεχιστεί απρόσκοπτα, οι τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου (η Ρωσία μαζί με τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς πετρελαίου παγκοσμίως) αναμένεται να καταγράψουν, βραχυπρόθεσμα, μεγάλη άνοδο.

Η εξέλιξη αυτή θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πλειονότητα των οποίων παρουσιάζει υψηλό ποσοστό εξάρτησης από τις εισαγωγές φυσικού αερίου.

Επιπλέον, θα προκαλούνταν περαιτέρω αύξηση του ενεργειακού κόστους, αφενός συμπιέζοντας το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και αφετέρου αυξάνοντας το κόστος παραγωγής για τις επιχειρήσεις.

Αποτέλεσμα αυτών θα ήταν να ενταθούν οι πληθωριστικές πιέσεις σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, υποχρεώνοντας, ενδεχομένως, τις εθνικές κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.