Προϋπολογισμός: Από το 2023 αναμένονται πλεονάσματα - Οι 3 ανατροπές που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία

Το αποτύπωμα του πολέμου στην Ουκρανία για την ελληνική οικονομία θα φανεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που πρόκειται να αποσταλεί στις Βρυξέλλες έως τα τέλη της εβδομάδας. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του imerisia.gr, από τον νέο πολυετή προϋπολογισμό που θα κατατεθεί στα επίσημα κοινοτικά όργανα προκύπτει ότι το 2022 μειώνεται ο στόχος της ανάπτυξης, εκτοξεύεται η πρόβλεψη του πληθωρισμού, ενώ «φουσκώνει» το πρωτογενές έλλειμμα.

Στον αντίποδα, βελτιώνεται η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ, ενώ η χώρα επιστρέφει σε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023. Όπως σημειώνουν από το οικονομικό επιτελείο, η αβεβαιότητα είναι μεγάλη και οι προβλέψεις μπορεί στην πορεία των επομένων μηνών να αποδειχτούν εξαιρετικά  επισφαλείς.

Tρεις αλλαγές στον προϋπολογισμό

Οι τρεις βασικές αλλαγές στον προϋπολογισμό θα είναι οι εξής:

1. Αύξηση του πρωτογενούς ελλείμματος από το 1,4% που είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2022, διαμορφώνεται πλέον στην περιοχή του 2% λόγω των αυξημένων δαπανών για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από την ενεργειακή ακρίβεια και τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Ωστόσο, ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι δεν θα υπάρξει και νέα αύξηση του πρωτογενούς ελλείμματος, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται όπως και οι κλυδωνισμοί που προκαλεί. Εάν ο πόλεμος συνεχιστεί και μετά το καλοκαίρι, τότε το πρωτογενές έλλειμμα μπορεί να διαμορφωθεί ακόμα και πέριξ του 3%.Το μικρότερο έλλειμμα του 2021, που φαίνεται να έκλεισε στο 5,5% του ΑΕΠ έναντι αρχικής εκτίμησης για 7% του ΑΕΠ, διευκολύνει τον κυβερνητικό σχεδιασμό. Και αυτό διότι δίνει περιθώρια για δημοσιονομικές παροχές, καθώς αξιοποιείται η επίδραση που έχει στο 2022 η καλύτερη από το αναμενόμενο πορεία του ελλείμματος.

2. Κατά μιάμιση μονάδα μειώνεται η ανάπτυξη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και διαμορφώνεται από 4,5% σε 3%. Αυτό που ανησυχεί περισσότερο και προκαλεί έντονο προβληματισμό είναι οι συνέπειες στο εμπορικό ισοζύγιο λόγω καυσίμων που ξεπερνά το ένα δις ευρώ τον μήνα. O τετραπλασιασμός του ελλείμματος του εξωτερικού ισοζυγίου της χώρας κατά το πρώτο δίμηνο του έτους προκαλεί βαθιά ανησυχία για τη συνέχεια και ενέχει τον κίνδυνο επανεμφάνισης των δίδυμων ελλειμμάτων, σε συνδυασμό και με τον ελλειμματικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το πρώτο δίμηνο του 2022, εκτοξεύτηκε σε 4,12 δισ. ευρώ, από 1,19 δισ. ευρώ που ήταν το αντίστοιχο δίμηνο του 2021.

3. Στο μέτωπο του πληθωρισμού, από 1% που ήταν η πρόβλεψη για ολόκληρο το 2022 αυξάνεται στο 5,5% για το σύνολο της χρονιάς. Ήδη ο μέσος όρος του πρώτου τριμήνου είναι εξαιρετικά υψηλός, ειδικά μετά την εκτόξευση του πληθωρισμού στο 8,9% για τον Μάρτιο. Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι θα υπάρξει μια σημαντική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από τον Ιούνιο και καθ' όλη τη διάρκεια του β' εξαμήνου του έτους. Η παρέμβαση στην αγορά ενέργειας και η σημαντική μείωση των τιμολογίων ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα επηρεάσει όλη την αλυσίδα αγαθών και υπηρεσιών και θα σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για περιορισμό του πληθωρισμού. Ωστόσο, τόσο τον Απρίλιο όσο και τον Μάιο αναμένεται να καταγραφεί νέο ρεκόρ.

Eπιστροφή σε πλεονάσματα

Ανεξάρτητα από τις αποφάσεις της ΕΕ, η κυβέρνηση επιδιώκει από το 2023 να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα 1%, στόχος που χαρακτηρίζεται ως ρεαλιστικός. Πρόκειται για ένα σαφές μήνυμα προς τις αγορές ότι η κυβέρνηση κινείται με βάση τη δημοσιονομική σύνεση που αποτελεί έναν από τους επτά πυλώνες της οικονομικής πολιτικής.

Τα δύσκολα ξεκινούν από το 2024 και μετά. Ο πήχης για τα πρωτογενή πλεονάσματα θα ανέλθει στο 2% - 2,3% του ΑΕΠ από το 2024, καθώς είναι το επίπεδο το οποίο απαιτείται προκειμένου να θεωρείται το χρέος βιώσιμο. Ολες οι υποθέσεις εργασίας με τα πλεονάσματα έχουν κοινό παρονομαστή το ελληνικό χρέος, με το βάρος να πέφτει στη βιωσιμότητά του μετά το 2030 που αποτελεί έτος-σταθμό, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός έχει ανεβάσει τα κόστη δανεισμού στις οικονομίες του πλανήτη με την αύξηση των επιτοκίων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Η επιστροφή στα πλεονάσματα θα γίνει με προσεκτικά και σταδιακά βήματα, σε συνάρτηση και με τις αποφάσεις που θα πάρει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας, που σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες σίγουρα θα κινηθεί σε χαλαρό πλαίσιο και τον επόμενο χρόνο.