Σχέδιο νομιμοποίησης χιλιάδων καταπατημένων ακινήτων και εκτάσεων του Δημοσίου

Οριστική λύση σε ένα πρόβλημα που κρατάει πάνω από έναν αιώνα, με τη νομιμοποίηση χιλιάδων καταπατημένων δημοσίων ακινήτων και γαιών, θα επιχειρήσει να δώσει το υπουργείο Οικονομικών με νομοσχέδιο το οποίο παρουσιάζεται σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και τον υφυπουργό Απόστολο Βεσυρόπουλο.

Το νομοσχέδιο, που αναμένεται να ψηφιστεί στις αρχές του καλοκαιριού, θα παρέχει σύμφωνα με την imerisia.gr τη δυνατότητα σε χιλιάδες καταπατητές να εξαγοράσουν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις τα ακίνητα τα οποία έχουν καταπατήσει προκειμένου να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητας.

Το φαινόμενο της καταπάτησης δημόσιας περιουσίας είναι τόσο παλιό όσο η δημόσια περιουσία. Eκτιμάται ότι στα «χέρια» καταπατητών βρίσκεται το 40,04% της γνωστής δημόσιας ακίνητης περιουσίας. 

Οι καταπατητές εμφανίζονται στην εφορία και στα δικαστήρια ως νόμιμοι ιδιοκτήτες των ακινήτων με τίτλους ιδιοκτησίας που είτε δημιούργησαν οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή έχουν τίτλους που δημιούργησαν απώτατοι καταπατητές μετά το 1884! Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση, που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους και οι αυθαίρετοι κάτοχοι εισπράττουν ποσά από ενοίκια.

Η διαδικασία

Σε πρώτη φάση, θα συγκροτηθεί επιτροπή στην οποία θα συμμετέχουν στελέχη των αρμοδίων υπουργείων και υπηρεσιών, όπου οι ενδιαφερόμενοι θα καταθέτουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Στη συνέχεια θα εξετάζεται η νομιμότητα των εγγράφων. Για τις περιπτώσεις όπου έχει προηγηθεί δικαστικά προσφυγή θα συνεκτιμηθούν όλα τα έγγραφα τα οποία έχουν κατατεθεί στα δικαστήρια. 

Οι όροι και προϋποθέσεις για τις δυνατότητες νομιμοποίησης της κυριότητας των καταπατημένων θα έχουν έναν «ευρύ» χαρακτήρα, όπως αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, ώστε να κάνουν χρήση της όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες. Με αυτόν τον τρόπο το Δημόσιο θα μπορεί να απαλλαγεί από χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες για τη διεκδίκηση των καταπατημένων ακινήτων, ενώ θα έχει και δημοσιονομικά οφέλη σε μία περίοδο που χρειάζεται έξτρα έσοδα. Το σχέδιο θα αφήνει εκτός συναλλαγής τις δασικές εκτάσεις ή εκτάσεις σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες, ακίνητα σε περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος και σε προστατευόμενες από τη νομοθεσία ή διεθνείς συμβάσεις περιοχές που απαγορεύεται η δόμηση.

Η διάρκεια κατοχής του ακινήτου θα κρίνει την εξαγορά

Βασικό ρόλο στη ρύθμιση θα παίξει η χρονική διάρκεια της κατοχής του καταπατημένου ακινήτου καθώς θα διαμορφωθεί με σημείο αναφοράς τον χρόνο κατοχής. Για παράδειγμα, για να έχει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο πάνω από 50 χρόνια αν ληφθεί υπόψη ως έτος βάσης το 1970, ή πάνω από 40 χρόνια αν η αφετηρία είναι το 1980. 

Στον προϋπολογισμό του 2022 αναφέρεται ότι η τακτοποίηση των κατεχομένων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων στοχεύει στην εξάλειψη κοινωνικών αδικιών ιστορικά τεκμηριωμένων, συγκρούσεων και διεκδικήσεων που εκδηλώνονται κάθε φορά που η Πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με χρονική υστέρηση, την περιουσία της, στην εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό, στην αποτελεσματική προστασία της κοινόχρηστης περιουσίας του Δημοσίου και στην απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Το ύψος του τιμήματος

Το κόστος της απόκτησης των τίτλων κυριότητας θα είναι ένα ποσοστό επί της τρέχουσας αντικειμενικής αξίας της περιοχής όπου εδρεύει το ακίνητο. Η εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα γίνεται αποκλειστικά από όσους δηλώνουν επαγγελματίες αγρότες. Εξετάζεται να είναι ακριβότερο το τίμημα εξαγοράς για καταπατημένα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς, όπως ξενοδοχεία και εργοστάσια.

Για την τελική διαμόρφωση του τιμήματος θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, θα είναι χαμηλό για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης.