Συντάξεις... fast track: Από ποιο Ταμείο θα ξεκινήσουν - Η διαδικασία

Από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, που εμφανίζει μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση των συντάξεων, θα ξεκινήσει η νέα διαδικασία fast track απονομής που εντάχθηκε πρόσφατα στα «πυρομαχικά» του υπουργείου Εργασίας.

Η βασική φιλοσοφία της fast track διαδικασίας, που έχει στόχο την εκκαθάριση 75.000 κύριων συντάξεων μέχρι το τέλος Ιουνίου, είναι ότι τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί δεν επαληθεύονται πριν από την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, αλλά ελέγχονται εκ των υστέρων σε διάστημα έως και 10 ετών, σύμφωνα με το imerisia.gr

Η διαδικασία θα ξεκινήσει από το ΓΛΚ για δύο λόγους:

1. Το ΓΛΚ είναι ο μόνος φορέας που το πρώτο τρίμηνο του 2022 αύξησε αντί να μειώσει το στοκ των εκκρεμών συντάξεων όπως έγινε στα υπόλοιπα ταμεία. Ο κύριος λόγος είναι η μετακίνηση πάνω από 30 υπαλλήλων στο υπουργείο Οικονομικών.
2. Η διαδικασία είναι απλούστερη γιατί τα στοιχεία αντλούνται μέσω του ΔΑΥΚ (του Δελτίου Υπηρεσιακής Κατάστασης) το οποίο καταγράφει τις αποδοχές των υπαλλήλων, τις εισφορές στα Ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ, καθώς και στο Μετοχικό τους Ταμείο (ΜΤΠΥ). Επομένως δεν υπάρχει σοβαρή περίπτωση λάθους υπολογισμού του χρόνου ασφάλισης και του ποσού της σύνταξης.

Εκδοση σύνταξης μέσα σε τρεις μήνες

Οι κύριες συντάξεις θα εκδίδονται εντός τριών μηνών από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, οι επικουρικές εντός τριών μηνών μετά την έκδοση της κύριας σύνταξης και τα εφάπαξ σε έξι μήνες.

Ετσι, ο ασφαλισμένος που υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης, για παράδειγμα, την 1η Απριλίου του 2022 θα πρέπει να έχει λάβει τη συνταξιοδοτική απόφαση τέλος Ιουνίου. Αν αυτό δεν έχει συμβεί, οι υπηρεσίες υποχρεωτικά πρέπει να εκδώσουν την εν λόγω σύνταξη εντός τριμήνου, δηλαδή τον Σεπτέμβριο.

H διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει δοκιμαστικά και έχουν δοθεί οδηγίες στους υπαλλήλους με εγκύκλιο του διοικητή του ΕΦΚΑ.

Όπως έχει υπογραμμίσει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, οι δύο αυτοί νέοι θεσμοί έρχονται να προστεθούν στα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί για την επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής συντάξεων και έχουν ήδη αποδώσει καρπούς, κάτι που αποτυπώνεται -μεταξύ άλλων- στο ρεκόρ όλων των εποχών στην έκδοση κύριων συντάξεων το 2021 και στη μείωση των εκκρεμών συντάξεων. Στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι η εξάλειψη του «στοκ» των ληξιπρόθεσμων κύριων συντάξεων εντός του καλοκαιριού και η έκδοση των νέων συντάξεων σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Η fast track διαδικασία αφορά τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα υποβάλλονται από εδώ και στο εξής. Από την άλλη πλευρά, οι «συντάξεις εμπιστοσύνης» αφορούν στην εξάλειψη του στοκ των συντάξεων που έχει δημιουργηθεί στον ΕΦΚΑ.

Η επιτάχυνση των συντάξεων θα γίνει μέσω της αξιοποίησης των πληροφοριών που ήδη διαθέτει ο ΕΦΚΑ, κυρίως στα ηλεκτρονικά του αρχεία, και των δηλώσεων και των στοιχείων που προσκομίζουν οι ασφαλισμένοι, τα οποία τεκμαίρονται κατ’ αρχήν ως αληθινά (αρχή της εμπιστοσύνης προς τον διοικούμενο). Η επαλήθευση των στοιχείων και των δηλώσεων θα γίνει μετά την έκδοση των συντάξεων για όλες τις συντάξεις fast track και τις συντάξεις εμπιστοσύνης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες της διοίκησης του ΕΦΚΑ, οι υπάλληλοι καλούνται να σταματήσουν αμέσως κάθε αλληλογραφία για την επαλήθευση στοιχείων που αφορούν τις αιτήσεις συνταξιοδότησης, οι οποίες είχαν υποβληθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου 2022, και να εκδώσουν πράξεις απονομής σύνταξης ή απορριπτικές αποφάσεις με βάση: α. τα στοιχεία του ηλεκτρονικού ασφαλιστικού ιστορικού του αιτούντος (σύστημα «ΑΤΛΑΣ» ή άλλα ηλεκτρονικά συστήματα που τηρούνται στον ΕΦΚΑ) και β. τη δήλωση του αιτούντος για ασφαλιστικό χρόνο πέρα από αυτόν που έχει καταγραφεί ηλεκτρονικά (συντάξεις εμπιστοσύνης).

Η διαδικασία για την έκδοση σύνταξης

Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας διαδικασίας είναι τα εξής:

1. Δεν απαιτείται οι ασφαλισμένοι να προσκομίσουν δικαιολογητικά (φυσικά παραστατικά), τα οποία ωστόσο πρέπει να φυλάξουν έως 10 έτη προκειμένου να τα προσκομίσουν αν ζητηθούν κατά τη διάρκεια των ελέγχων. Αν δεν προσκομιστούν τα δικαιολογητικά, αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης.
2. Οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ εντός τριών μηνών πρέπει να ελέγξουν  το ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και να αποφασίσουν αν δικαιούται σύνταξη και το ύψος της. Εάν δεν καταφέρουν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία μέσα σε τρεις μήνες, τότε η σύνταξη απονέμεται με βάση δύο μόνο δεδομένα: Πρώτον, το ασφαλιστικό ιστορικό όπως είναι καταγεγραμμένο στο ηλεκτρονικό σύστημα «ΑΤΛΑΣ» του ΕΦΚΑ. Και, δεύτερον, τις δηλώσεις και στοιχεία που έχουν υποβάλει οι ασφαλισμένοι με την αίτησή τους για συνταξιοδότηση για να τεκμηριώσουν ότι έχουν περισσότερο χρόνο από αυτόν που «βλέπει» το σύστημα του ΕΦΚΑ. Μετά την πάροδο του τριμήνου δηλαδή, τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί δεν επαληθεύονται πριν από την πράξη απονομής σύνταξης, αλλά ελέγχονται εκ των υστέρων. Εν τω μεταξύ όμως ο ασφαλισμένος λαμβάνει τη σύνταξή του χωρίς να περιμένει, όπως περίμενε μέχρι τώρα.
3. Τι γίνεται σε περίπτωση λάθους ή απόκλισης με υπαιτιότητα του ασφαλισμένου; Εάν, π.χ., υπάρχει απόκλιση ανάμεσα στη δήλωση και την πραγματική ασφάλιση -μικρότερη των δύο ετών-, ο  ασφαλισμένος θα έχει τη δυνατότητα να καλύπτει τη διαφορά, τις εισφορές που λείπουν δηλαδή, και να συνεχίσει να παίρνει τη σύνταξή του κανονικά. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, που έχει καταβληθεί μεγαλύτερη σύνταξη από όση θα έπρεπε, τα επιπλέον χρήματα θα ανακτηθούν με τις σχετικές διαδικασίες που προβλέπονται παγίως το Δημόσιο. Η ευνοϊκότερη διαδικασία που ισχύει για τις συντάξεις χηρείας προβλέπει παρακράτηση σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 1/10 του ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης για συντάξεις μέχρι το ποσό των χιλίων (1.000,00) ευρώ και το ένα έκτο (1/6) του ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης κατά το μέρος της που τυχόν υπερβαίνει το ποσό των χιλίων (1.000,00) ευρώ. Το ποσό της μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των πενήντα (50,00) ευρώ.
4. Αν τα στοιχεία που προσκόμισε ο συνταξιούχος είναι πλαστά, θα επιβληθούν οι ποινές που παγίως προβλέπονται για την εξαπάτηση της Δημόσιας Διοίκησης.
5. Αυτοματοποιημένος θα είναι ο έλεγχος και στην περίπτωση ύπαρξης οφειλών του ασφαλισμένου προς τον e-ΕΦΚΑ άνω του ορίου που αποκλείει τη συνταξιοδότηση. Ο οφειλέτης «ενεργοποιεί» και πάλι το δικαίωμά του για συνταξιοδότηση εφόσον εξοφλήσει τις οφειλές του εντός δύο μηνών.
6. Οι ασφαλισμένοι που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη μπορούν να αναγνωρίσουν περισσότερο χρόνο ασφάλισης έως και 6 μήνες προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν αναγνωρίσει περισσότερα από 5 πλασματικά έτη ασφάλισης. Εναλλακτικά μπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους χωρίς να γίνεται έλεγχος των προϋποθέσεων ικανότητας προς εργασία, και για χρονικό διάστημα μέχρι 3 έτη.
7. Ο επιπλέον χρόνος μπορεί να θεμελιώνεται και με βεβαιώσεις πιστοποιημένων επαγγελματιών, δικηγόρων και φοροτεχνικών. Επομένως μπορεί να υπάρχει συνδυασμός του ασφαλιστικού ιστορικού που βρίσκεται στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ» (για τον ασφαλιστικό χρόνο που είναι καταγεγραμμένος εκεί) και της βεβαίωσης του πιστοποιημένου επαγγελματία για τον υπόλοιπο χρόνο.