Πώς θα φορολογηθούν τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας: Το σχέδιο της κυβέρνησης – Πότε ξεκινά η εφαρμογή του νέου μηχανισμού

Στη Βουλή κατέθεσε το υπουργείο Ενέργειας την τροπολογία για τη φορολόγηση με συντελεστή 90% των υπερεσόδων των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση επισημοποιεί και την επέκταση της έκτακτης φορολόγησης στην περίοδο Απριλίου – Ιουνίου καθώς, το επίμαχο πόρισμα της ΡΑΕ που συζητήθηκε πρόσφατα στη Βουλή, αφορούσε μόνο στην περίοδο Οκτωβρίου - Μαρτίου. Τα υπέρ-έσοδα Απριλίου – Ιουνίου θα προστεθούν σε αυτή την περίοδο προκειμένου να προκύψει ο τελικός λογαριασμός. Ο νέος μηχανισμός, που θα αφαιρεί τα υπερέσοδα στην πηγή, αναμένεται να μπει σε εφαρμογή από τον Ιούλιο.

Λογαριασμοί ρεύματος: Πώς θα γίνεται η φορολόγηση 90% των υπερεσόδων

Σύμφωνα με το imerisia.gr, με την τροπολογία νομοθετείται το ειδικό τέλος 90% (με τη μορφή έκτακτης εισφοράς) στα επιπλέον κέρδη που επιφύλαξε για τους ηλεκτροπαραγωγούς η εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου κατά τους εννέα τελευταίους μήνες, και κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για τον κλιματικό νόμο που ξεκινάει η συζήτησή του στην Ολομέλεια της Βουλής.

Τελικά, η εξίσωση μιλά για φορολόγηση άπαξ του μικτού περιθωρίου κέρδους αφού όμως πρώτα ληφθεί υπόψη το ποσοστό σταθερών τιμολογίων που προσφέρει η εταιρεία και αφαιρεθούν επίσης οι εκπτώσεις που έχουν χορηγηθεί στους καταναλωτές και οι επιστροφές από τυχόν διμερείς συμβάσεις.

Προσοχή, δεν αφαιρούνται από τον φόρο οι ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας στα σταθερά τιμολόγια εφόσον οι όροι τους άλλαξαν εν μέσω ενεργειακής κρίσης. Δηλαδή εταιρείες που "έσπασαν" τα σταθερά τιμολόγια λόγω της κρίσης δεν μπορούν να αφαιρέσουν από το φόρο τις εν λόγω ποσότητες ενέργειας.

Ο συντελεστής 90% θα επιβληθεί στα υπερέσοδα της περιόδου 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30η Ιουνίου 2022, ενώ για να υπολογιστεί θα λαμβάνεται υπόψη το μικτό περιθώριο κέρδους και οι υπόλοιποι συντελεστές της εξίσωσης μήνα - μήνα συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του προηγούμενους έτους, δηλαδή με την περίοδο 1η Οκτωβρίου 2020 - 30η Ιουνίου 2021.

Οι ποσότητες ενέργειας στα σταθερά τιμολόγια πρέπει να πιστοποιηθούν από ορκωτούς λογιστές και αφορούν σε κάθε περίπτωση συμβόλαια σταθερής τιμής που συνήφθησαν πριν από την 1η Οκτωβρίου του 2021. Από ορκωτό λογιστή πρέπει να υπολογιστούν και οι εκπτώσεις όπως και οι επιστροφές δυνάμει Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας οι οποίες έχουν συναψθεί πριν την 8η Μαρτίου 2022.

Το τελικό ποσό της εισφοράς θα υπολογιστεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ανά παραγωγό και θα εισπράπεται αμελλητί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Η εισφορά πρέπει να καταβληθεί εντός 3 μηνών από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης προσδιορισμού. Η προθεσμία και η άσκηση προσφυγής κατά της πράξης προσδιορισμού δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης. Δηλαδή ακόμη κι αν οι εταιρείες προσφύγουν στα δικαστήρια η όποια απόφαση δεν θα έχει προσωρινά ανασταλτικό χαρακτήρα. Θα πληρώσουν τουλάχιστον μέχρι να βγει η τελική απόφαση.

Το ποσό του φόρου θα εκπίπτει από την φορολογία εισοδήματος των εταιρειών. Όπως αναφέρεται στην διάταξη, "οι υπόχρεοι δύνανται, κατά τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών για σκοπούς επιβολής φόρου εισοδήματος, να εκπίπτουν το ποσό της εισφοράς, ως δαπάνη, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε".

Οι υπόχρεοι και οι εξαιρέσεις

Ειδικότερα με τροπολογία που κατέθεσε το ΥΠΕΝ στον κλιματικό νόμο προβλέπεται πως: «επιβάλλεται άπαξ έκτακτη εισφορά με βάση την αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους από τη συμμετοχή εκάστης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας του ν. 4425/2016 (Α’ 185) για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30η Ιουνίου 2022. Υπόχρεοι για την καταβολή της εισφοράς είναι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των μονάδων παραγωγής τους καθώς και εκείνες που εκπροσωπούνται από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟ.Σ.Ε.)».

Από την επιβολή της εισφοράς εξαιρούνται:

• οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.) που έχουν συνάψει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης, σύμφωνα με το ν. 4414/2016 (Α’ 149) ή σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά το άρθρο 12 του ν. 3468/2006 (Α 129) ή αντίστοιχη σύμβαση αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, πριν την έναρξη ισχύος του ν. 3468/2006.
• οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θερμικών μονάδων που είναι εγκατεστημένοι στο Μικρό Συνδεδεμένο Σύστημα (ΜΣΣ) της Κρήτης.

Ειδικά για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού — Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.ΗΘ.Υ.Α.), η εισφορά επιβάλλεται μόνο επί της ποσότητας της παραχθείσας ηλεκτρικής ενέργειας που αποζημιώνεται από τη συμμετοχή του παραγωγού αυτού στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας

Η εξίσωση του έκτακτου φόρου

Η εισφορά υπολογίζεται ανά μήνα με την εφαρμογή συντελεστή 90% επί της θετικής διαφοράς του Μικτού Περιθωρίου Κέρδους του υπόχρεου, μεταξύ του μήνα εξέτασης και του ίδιου μήνα του προηγουμένου έτους, σταθμισμένης με το Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής και αφαιρουμένων εκπτώσεων σε τελικούς καταναλωτές και επιστροφών, δυνάμει Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας, ως εξής:

Έκτακτη Εισφορά = 90%* [Θετική διαφορά του Μικτού Περιθωρίου Κέρδους * (1- Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής) — Εκπτώσεις - επιστροφές Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας].

Συνεπώς, από τα μεικτά υπέρ- κέρδη αφαιρούνται:

• εκπτώσεις που έχουν δοθεί απευθείας στους καταναλωτές
• έμμεσες εκπτώσεις λόγω σταθερών τιμολογίων μέσω της στάθμισης με το ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής
• επιστροφές από τυχόν διμερή συμβόλαια
• Πως θα υπολογιστούν οι επιμέρους συντελεστές

Για την εφαρμογή των παραπάνω:

Διαφορά μεικτού περιθωρίου κέρδους

οι λεπτομέρειες για την "διαφορά του μικτού περιθωρίου κέρδους" δηλαδή ποιο ακριβώς ποσό θα συγκρίνεται με τον μήνα του προηγούμενου χρόνου για να προκύπτει το μεικτό υπερκέρδος του εκάστοτε μήνα δεν καθορίζονται στην τροπολογία αλλά παραπέμπονται στην σχετική ΚΥΑ που θα ακολουθήσει. Εκεί θα διευκρινιστούν η μεθοδολογία, οι παραδοχές, οι παράμετροι και ο τρόπος υπολογισμού

Ποσοστό σταθερών τιμολογίων

ως Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής λαμβάνονται υπόψη, εφόσον πιστοποιηθούν από ορκωτό λογιστή, οι ποσότητες που διατέθηκαν ανά μήνα εξέτασης από τον προμηθευτή σε τελικούς καταναλωτές δυνάμει συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που δεν αναπροσαρμόζονται με βάση τη διακύμανση των τιμών στις ως άνω αγορές και που έχουν συναφθεί πριν την 1η Οκτωβρίου 2021, χωρίς μεταγενέστερη μεταβολή στους όρους αυτών, προς το σύνολο των ποσοτήτων που διατέθηκαν στους τελικούς καταναλωτές, εντός του ίδιου μήνα από τον ως άνω προμηθευτή,

Για παράδειγμα:

Έστω ότι προμηθευτής ενέργειας διέθεσε σε καταναλωτές με σταθερά τιμολόγια συμφωνημένα πριν τον Οκτώβριο του 2021 5.000KWh τον περασμένο Νοέμβριο και συνολικά πούλησε τον ίδιο μήνα 45.000KWh.

Ο συντελεστής στάθμισης είναι 0,11 (11%)

Αν το μεικτό περιθώριο κέρδους για τον ίδιο μήνα είναι 40 εκ. ευρώ, το ποσό από το οποίο θα αφαιρεθούν εκπτώσεις και επιστροφές για να προκύψει το φορολογητέο είναι 35,6 εκ.  

Εκπτώσεις

Ως Εκπτώσεις λαμβάνονται, εφόσον πιστοποιηθούν από ορκωτό λογιστή, τα ποσά που αποδίδονται ανά μήνα εξέτασης προς τους τελικούς καταναλωτές μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας βάσει της κατανάλωσής τους, από προμηθευτή. Για την εφαρμογή του παρόντος, λαμβάνονται υπόψη μόνο οι εκπτώσεις που χορηγούνται επί της κατανάλωσης ενέργειας τιμολογίων προμήθειας που αναπροσαρμόζονται με βάση τη διακύμανση των τιμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιστροφές

Ως Επιστροφές δυνάμει Διμερών Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά μήνα εξέτασης, λαμβάνονται, εφόσον πιστοποιηθούν από ορκωτό λογιστή, τα ποσά που ο υπόχρεος επέστρεψε σε αντισυμβαλλόμενο προμηθευτή, δυνάμει διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες έχουν συναφθεί πριν την 8η Μαρτίου 2022.

Στην επιδότηση των λογαριασμών

Το ποσό της εισφοράς υπολογίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ανά παραγωγό, επιβάλλεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βεβαιώνεται και εισπράπεται αμελλητί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ως δημόσιο έσοδο, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

Τα έσοδα από την εισφορά αποδίδονται στον ειδικό λογαριασμό με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» για την επιδότηση λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας σε καταναλωτές.