Πώς θα αντιμετωπιστεί το ράλι τιμών στην ενέργεια: «Παράθυρο» Σκρέκα για «κόφτη» στα κλιματιστικά - Το σχέδιο της κυβέρνησης

Ανοιχτό αφήνει το ενδεχόμενο για «κόφτη» στα κλιματιστικά σε κτίρια του δημοσίου τομέα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ενώ πρόσθεσε ότι για νοικοκυριά και επιχειρήσεις μπορεί να υπάρξει και αντίστοιχη σύσταση. 

«Με τους αρμόδιους υπουργούς Θεόδωρο Σκυλακάκη και Μάκη Βορίδη σχεδιάζουμε μια σειρά μέτρων και δράσεων για να μπορέσει το δημόσιο να εξοικονομήσει ενέργεια. Επειδή πέρυσι με τον καύσωνα είχαμε φτάσει σε ρεκόρ ζήτησης, το κλιματιστικό αν το ορίσουμε στους 26 βαθμούς πετυχαίνουμε το καλύτερο αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά στην ποιότητα του αέρα και την εξοικονόμηση ενέργειας», δήλωσε συγκεκριμένα.

Ωστόσο, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, συμπλήρωσε ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο ως σύσταση σε νοικοκυριά και ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ «στο δημόσιο θα υπάρξουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας».

«Αν υπάρξει δημοσιονομικό περιθώριο» θα έρθουν νέα μέτρα για τα καύσιμα

Σε ερώτηση αν θα υπάρξει νέο πακέτο μέτρων για την απορρόφηση των αυξήσεων στα καύσιμα, ο υπουργός τόνισε ότι για να βρεθεί λύση, πρέπει να βρεθούν τα χρήματα.

«Το υπουργείο Οικονομικών διερευνά τη δυνατότητα να βρει τρόπους για να στηρίξει. Αν υπάρξει δημοσιονομικό περιθώριο, είναι βέβαιο ότι θα το κάνει», είπε.

Σε ό,τι αφορά στο ηλεκτρικό ρεύμα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ανέφερε πως ήδη έχουν αρχίσει να φαίνονται οι πρώτες μειώσεις στους λογαριασμούς υπογραμμίζοντας ότι από την 1η Ιουλίου με την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής και το πλαφόν στη λιανική, οι μειώσεις θα είναι ακόμα μεγαλύτερες και οριζόντιες για όλους.

«Χθες κατέθεσα κάποιους μηνιαίους επαγγελματικούς λογαριασμούς στη ΔΕΗ μέχρι 35 KVA, που αφορά στο 90% της παραγωγικής βάσης της χώρας μας. Το πληρωτέο ποσό ήταν 1.300 ευρώ και η επιδότηση 1.600 ευρώ. Σε άλλη περίπτωση το πληρωτέο ήταν 400 ευρώ και η επιδότηση 1.200 ευρώ. Και αυτό συμβαίνει γιατί είναι από τον Μάρτιο τα μέτρα που ανακοινώσαμε, η ενισχυμένη επιδότηση που κάνουμε για τους επαγγελματίες. Και δίνουμε επιδότηση και στους οικιακούς καταναλωτές άσχετα από το αν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους προμηθευτές», διευκρίνισε.

«Από 1η Ιουλίου αναστέλλουμε τη ρήτρα αναπροσαρμογής»

Σχετικά με τις καταναλώσεις Ιανουαρίου - Μαρτίου που τα επαγγελματικά τιμολόγια είχαν αυξημένους λογαριασμούς, επισήμανε ότι δοθεί πίσω αναδρομικά επιδότηση, η οποία θα καλύπτει το 80%-85% της αύξησης, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και το 50% στις μεγάλες επιχειρήσεις.

«Από 1η Ιουλίου αναστέλλουμε τη ρήτρα αναπροσαρμογής και βάζουμε και ένα πλαφόν στη λιανική ώστε να απορροφούμε οριζόντια τις αυξήσεις. Αυτό θα γίνει για 12 μήνες και έχουμε δημιουργήσει ένα μόνιμο δίχτυ προστασίας», πρόσθεσε ο κ. Σκρέας. 

Αναφορά έκανε και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν γεωργοί και κτηνοτρόφοι: «Θα έλεγα ιδιαίτερα οι κτηνοτρόφοι γιατί έχουν αυξηθεί πάρα πολύ οι ζωοτροφές, δεν έχουν ανεβεί αντίστοιχα οι τιμές του γάλακτος και του κρέατος. Άρα, χρειάζονται στήριξη και γνωρίζω ότι ο κ. Γεωργαντάς ήδη ετοιμάζει παρεμβάσεις πέρα από αυτές που έχουν ανακοινωθεί».

Το ενεργειακό plan b της κυβέρνησης και ο φόβος για το καλοκαίρι

Το ράλι των τιμών στην ενέργεια οδηγεί σε ένα νέο πακέτο μέτρων, καθώς τα νοικοκυριά αλλά και οι επιχειρήσεις απειλούνται με... ηλεκτροσόκ. Σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται για ένα κουαρτέτο παρεμβάσεων, με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση σπιτιών, μικρομεσαίων επιχειρήσεων αλλά και δημοσίων κτιρίων.

Παράλληλα έρχεται πακέτο και για το δημόσιο τομέα και ήδη έχει γίνει η σχετική προεργασία στο υπουργείο Εσωτερικών και μένει να οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις. Το σχέδιο θα περιλαμβάνει υιοθέτηση του μοντέλου τηλεργασίας -κάτι ανάλογα με αυτό που εφαρμόστηκε στον covid- σε περιπτώσεις καύσωνα αλλά και ρύθμιση των κλιματιστικών στις δημόσιες υπηρεσίες σε συγκεκριμένες θερμοκρασίες για να γίνει εξοικονόμηση ενέργειας.

Δεδομένο είναι πως η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μείζον πρόβλημα, καθώς από τη μια πλευρά πρέπει να ανακόψει το σπιράλ των αυξήσεων και από την άλλη πλευρά πρέπει να βρει τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας. Να σημειωθεί πως το ενεργειακό έχει και πολιτικό κόστος και υπάρχει «pressing» για νέα μέτρα, καθώς οι φουσκωμένοι λογαριασμοί δυναμιτίζουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Για «ένα συνολικό σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας» που θα παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα μίλησε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σημειώνοντας πως «με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια, να γλιτώσουμε χρήματα, να διευκολύνουμε την προσπάθεια της χώρας να μειώσει συνολικά το ενεργειακό της αποτύπωμα». Βέβαια στην κυβέρνηση αναμένουν και την Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει στις 30 και 31 Μαΐου, όπου τα ενεργειακό θα είναι κεντρικό… πιάτο στο μενού.

Πάντως, ανεξαρτήτως των ευρωπαϊκών αποφάσεων το επόμενο διάστημα το κυβερνητικό σχέδιο θα ξεδιπλωθεί - σύμφωνα με πληροφορίες - σε τέσσερις άξονες:

Έρχεται ένα πρόγραμμα επιδότησης για την αντικατάσταση ηλεκτροβόρων συσκευών μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή καθώς το νέο πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά και μόνο κλιματιστικά, ψυγεία και καταψύκτες και όχι άλλες συσκευές. Επίσης θα υπάρξει μοριοδότηση και θα ληφθούν υπόψη κριτήρια εισοδηματικά αλλά και κοινωνικά (π.χ. πολύτεκνοι) , με το ποσό της επιδότησης να κυμαίνεται από 35% έως 50%.

Οι δικαιούχοι θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτηση τους, ενώ θα προμηθευτούν ένα voucher το οποίο θα αξιοποιήσουν όταν προχωρήσουν στην αγορά της νέας συσκευής. Βέβαια τα προϊόντα που θα αγοράσουν οι δικαιούχοι πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα ενεργειακά κριτήρια, ενώ δεν θα προβλέπεται επιδότηση για την αντικατάσταση συσκευών που δεν λειτουργούν.

Πρεμιέρα τον Ιούλιο αναμένεται να κάνει το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, στα οποία μεταξύ άλλων θα είναι νοσοκομεία, σχολεία και αθλητικές εγκαταστάσεις. Οι επενδύσεις συνδέονται με τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων θέρμανσης - ψύξης, μόνωση του κτιριακού κελύφους καθώς και εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ενίσχυση των νοικοκυριών για να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά και αντλίες θερμότητας. Η σχετική συζήτηση έχει «φουντώσει» στην Ε.Ε., καθώς για παράδειγμα εκτιμάται πως τα φωτοβολταϊκά στις στέγες θα μπορούσαν να δίνουν σχεδόν το 25% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας

Το φθινόπωρο θα μπει σε εφαρμογή το «Εξοικονομώ για Επιχειρήσεις». Μεταξύ άλλων θα δίνονται κίνητρα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις στέγες των κτιρίων και στόχος είναι η εξοικονόμηση κατ' ελάχιστον 30% του ενεργειακού κόστους. Όσον αφορά στο ύψος της επιδότησης θα είναι κλιμακούμενο και μεταξύ των άλλων θα εξαρτάται από την περιοχή που δραστηριοποιείται η επιχείρηση και το μέγεθός της. Υπολογίζεται πως θα καλυφθούν περίπου 10.000 επιχειρήσεις.

Για την υλοποίηση αυτών των δράσεων θα αξιοποιηθούν σε μεγάλο βαθμό ευρωπαϊκά κονδύλια (π.χ. από το Ταμείο Ανάκαμψης) , καθώς τα δημοσιονομικά περιθώρια της χώρας είναι πεπερασμένα. Άλλωστε με το ράλι των αυξήσεων να συνεχίζεται - όπως φαίνεται και στις τιμές της βενζίνης στα νησιά και όχι μόνο- θα πρέπει να διατηρηθούν εφεδρείες σε περίπτωση που απαιτηθούν και νέα μέτρα.

Η «επιχείρηση» κλιματιστικά

Το μεσογειακό καλοκαίρι που συνοδεύεται από υψηλές θερμοκρασίες προβληματίζει τις κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου. Η Ισπανία και η Ιταλία έχουν ήδη πάρει μέτρα για να προλάβουν μια εκτόξευση της κατανάλωσης ενέργειας, ενώ οι τελευταίες πινελιές μπαίνουν και στο ελληνικό σχέδιο.

Να σημειωθεί πως η Ισπανία έχει ανακοινώσει σχέδιο που προβλέπει πως το καλοκαίρι σε όλα τα δημόσια κτίρια δεν μπορεί η θερμοκρασία στα κλιματιστικά να «πέσει» κάτω από 27 βαθμούς Κελσίου. Μάλιστα υπάρχει ήδη σχέδιο για το χειμώνα, οπότε και ο θερμοστάτης θα ρυθμίζεται στους 19 βαθμούς.

Σύμφωνα με πληροφορίες το επόμενο διάστημα το υπουργείο Εσωτερικών θα προχωρήσει σε ανακοινώσεις για την ρύθμιση της θερμοκρασίας στα κλιματιστικά στις δημόσιες υπηρεσίες. Πρόκειται για ένα από τα βασικά μέτρα, που θα μπουν το καλοκαίρι σε εφαρμογή ώστε να υπάρξει εξοικονόμηση ενέργειας.

Επίσης, μεταξύ άλλων στην κυβέρνηση εξετάζεται να υπάρξει σύσταση στους πολίτες για μεγαλύτερη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, για χαμηλότερες θερμοκρασίες και στα κλιματιστικά των κατοικιών κ.α. Ωστόσο, πρόκειται για μέτρα που δεν είναι σίγουρο πως θα αποδώσουν, καθώς δεν μπορεί να μπουν περιορισμοί και να διασφαλιστεί πως αυτοί να τηρηθούν. Άρα θα πρόκειται απλά για προτροπές, με αμφίβολο αποτέλεσμα.

Αυτό που θέλει πάση θυσία να αποφύγει η κυβέρνηση είναι το ενδεχόμενο διακοπών ρεύματος, καθώς κάτι τέτοιο δεν θα επηρέαζε μόνο την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα αλλά θα είχε και πολιτικό κόστος.