Χίµαιρα η αγορά σπιτιού για τους Ευρωπαίους

Το 35% των Ευρωπαίων θεωρούν ότι δεν θα κατορθώσει ποτέ να αγοράσει σπίτι. Από αυτούς που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο για να αποκτήσουν το πολυπόθητο «κεραµίδι», µόλις το 34% καλύπτει µε ευκολία τις µηνιαίες δόσεις, το δε 13% δαπανά πάνω από το µισό του διαθέσιµου εισοδήµατός του είτε για το ενοίκιο, είτε για τη δόση του στεγαστικού δανείου. Αυτά είναι µερικά από τα συµπεράσµατα διεθνούς έρευνας για τις τάσεις στην αγορά κατοικίας που εκπόνησε η ολλανδική τράπεζα ING, στην οποία συµµετείχαν 15.000 άτοµα από 12 ευρωπαϊκές χώρες (Γερµανία, Γαλλία, Πολωνία, Αυστρία, Τσεχία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ρουµανία, Λουξεµβούργο, Μ. Βρετανία) και την Τουρκία (την οποία η ING κατατάσσει στην Ευρώπη).

Παρότι το 53% των ερωτώµενων εκτιµούν ότι η αγορά κατοικίας στη χώρα τους «κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση» (κάτι που δεν αφορά µόνο στις τιµές, αλλά και σε άλλους παράγοντες, όπως τη διαθεσιµότητα των κατοικιών, την προστασία των ενοικιαστών κ.λπ.), εντούτοις το 71% θεωρούν ότι είναι προτιµότερο να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία, παρά να ενοικιάζουν. Σε όλες σχεδόν τις χώρες που καλύπτει η µελέτη της ΙΝG, η µεγάλη πλειονότητα των ερωτώµενων εκτιµούν ότι η είσοδος στην αγορά κατοικίας έχει καταστεί πιο δύσκολη από ποτέ.

Στην ερώτηση «Πότε εκτιµάτε ότι θα µπορέσετε να αγοράσετε σπίτι;» το 35% των Ευρωπαίων απάντησαν ποτέ (το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ είναι µόλις 24%). Τα υψηλότερα ποσοστά αυτών που εκτιµούν ότι... θα µείνουν για πάντα στο νοίκι εντοπίζονται στη Γερµανία (45%) και στην Ιταλία (44%), ενώ τα χαµηλότερα ποσοστά καταγράφονται στην Ισπανία (17%) και στην Τουρκία (17%). Το 13% των ερωτώµενων θεωρεί ότι θα µπορέσει να αγοράσει σπίτι στην ηλικία των 30-35 ετών, το 10% µετά τα 35 και µόλις το 9% -κατά µέσο όρο πάντα- πιστεύει ότι θα έχει ιδιόκτητη κατοικία πριν τα 30.

Oι λόγοι που µένουν στο νοίκι

Οι περισσότεροι από αυτούς που πιστεύουν ότι δεν θα µπορέσουν ποτέ να αγοράσουν σπίτι αναφέρουν ως βασική αιτία την πεποίθησή τους ότι το εισόδηµά τους θα είναι ανεπαρκές σε βάθος χρόνου (µε τους Πολωνούς και τους Τσέχους να εµφανίζονται ως οι πλέον απαισιόδοξοι). Το 20% εκτιµά ότι οι τιµές των κατοικιών θα παραµείνουν υψηλές, ενώ το 16% έκανε λόγο για «έλλειψη εργασιακής ασφάλειας». Οι λόγοι που προβάλλονται ως βασικό εµπόδιο για την αγορά κατοικίας ποικίλλουν σηµαντικά από χώρα σε χώρα: Η εργασιακή ανασφάλεια είναι ανασταλτικός παράγοντας για το 40% των Ιταλών, αλλά µόνο για το 3% των Λουξεµβούργιων. Από την άλλη πλευρά, οι υψηλές τιµές είναι πρόβληµα για το 54% των Λουξεµβούργιων, ενώ το 15% των Βέλγων που συµµετείχαν στην έρευνα πιστεύουν ότι... είναι πολύ µεγάλοι σε ηλικία για να πάρουν στεγαστικό δάνειο!

Το 56% των ατόµων που συµµετείχαν στην έρευνα ήταν ιδιοκτήτες κατοικίας (είτε έχοντας λάβει στεγαστικό δάνειο, είτε όχι). Τα µεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκτητών καταγράφηκαν σε Λουξεµβούργο και Ιταλία (71% και 70% αντίστοιχα) και τα µικρότερα σε Γερµανία (36%) και Αυστρία (39%). Οι έξι από τους 10 ιδιοκτήτες αγόρασαν το σπίτι πριν µπουν στην τέταρτη δεκαετία της ζωής τους. Στη Γερµανία, το 53% αγόρασε σπίτι µετά τα 30, ενώ τα µεγαλύτερα ποσοστά «εικοσάρηδων» ιδιοκτητών εµφανίζονται στη Μ. Βρετανία και την Ολλανδία (47% και 43% αντίστοιχα).

Περνώντας στο δείγµα των Ευρωπαίων ενοικιαστών, το 66% παραδέχονται ότι θα προτιµούσαν να αγοράσουν σπίτι αντί να νοικιάζουν (εάν µπορούσαν) και το 65% δήλωσε ότι η ιδιόκτητη κατοικία αποτελεί σύµβολο επιτυχίας και οικονοµικής ανέλιξης. Μόλις το 14% των ερωτώµενων είπαν ότι δεν επιθυµούν να έχουν το δικό τους σπίτι. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι τα ποσοστά των ενοικιαστών που θεωρούν την αγορά κατοικίας στη χώρα τους ως «ακριβή» ή «άδικη» είναι σηµαντικά υψηλότερα από τα αντίστοιχα ποσοστά των ιδιοκτητών, το 22% των οποίων αντιµετωπίζει την αγορά κατοικίας ως «επενδυτική ευκαιρία».

Κάθε χρόνο, η ING ρωτά τους ενοικιαστές και τους δανειολήπτες κατά πόσο δυσκολεύονται να πληρώσουν το ενοίκιό τους ή τη µηνιαία δόση του δανείου τους. Το 40% των Ευρωπαίων δανειοληπτών δήλωσε ότι εξυπηρετεί εύκολα το δάνειό του, ενώ µόνο το 29% των ενοικιαστών είπε ότι πληρώνει µε άνεση το ενοίκιο. Στη συγκεκριµένη ερώτηση εντοπίζονται και... φυλετικές διαφορές, αφού και στις δύο κατηγορίες (ενοικιαστές-δανειολήπτες), τα ποσοστά των γυναικών που δήλωσαν ότι εξυπηρετούν µε άνεση τις υποχρεώσεις τους ήταν χαµηλότερα από των ανδρών, κατά 10 ποσοστιαίες µονάδες. Υπάρχει ένας άτυπος κανόνας που λέει ότι το ποσοστό του διαθέσιµου εισοδήµατος που κατευθύνεται στο ενοίκιο ή τη δόση του στεγαστικού δανείου δεν πρέπει να υπερβαίνει το 25%.

Το 39% των Ευρωπαίων δανειοληπτών/ενοικιαστών ακολουθεί αυτό τον κανόνα. Το 30% -κατά µέσο όρο- πληρώνει πάνω από το ένα τέταρτο του εισοδήµατός του σε ενοίκιο ή δόση δανείου, ενώ υπάρχει και ένα 13% που πληρώνει πάνω από το µισό του διαθέσιµου εισοδήµατος, µε το εν λόγω ποσοστό να αγγίζει το 20% σε χώρες όπως η Ρουµανία και η Τσεχία. Αξίζει τέλος να σηµειωθεί ότι το 13% των Ευρωπαίων δήλωσε ότι πάνω από δυο γενιές συστεγάζονται στο ίδιο σπίτι (κυρίως για εξοικονόµηση πόρων), το 44% των ερωτώµενων θεωρούν ότι οι γονείς οφείλουν να στηρίζουν οικονοµικά τα παιδιά τους για την αγορά πρώτης κατοικίας. «Τα αποτελέσµατά µας δείχνουν ότι η συµµετοχή της οικογένειας είναι σε πολλές περιπτώσεις ο µόνος τρόπους για να παραµείνει ζωντανό το όνειρο της ιδιόκτητης κατοικίας» καταλήγει η έρευνα της ING.