Το άγχος της διατροφής: Γιατί θα σημειωθεί παγκόσμια αύξηση ξανά στις τιμές των τροφίμων - Ανησυχία για την επισιτιστική ασφάλεια

Είναι γνωστό ότι η ακρίβεια έχει γονατίσει τα νοικοκυριά σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο σε μεγάλο βαθμό. Παρά τις ήδη τσουχτερές τιμές σε αρκετά βασικά είδη διατροφής, οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων - όπως του ρυζιού και λαδιού - αυξήθηκαν ξανά μετά από αρκετούς μήνες, μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από μια συμφωνία που επέτρεπε στην Ουκρανία εν μέσω πολέμου να μεταφέρει σιτηρά στον κόσμο ενώ κομβικό ρόλο έχει παίξει η πρόσφατη απαγόρευση εξαγωγών ρυζιού από την Ινδία.

Ενώ έπεφταν, ξανα-αυξάνονται

Σύμφωνα με δημοσίευμα του AP, o Δείκτης Τιμών Τροφίμων του FAO, ο οποίος παρακολουθεί τις μηνιαίες μεταβολές στις διεθνείς τιμές των κοινώς διακινούμενων ειδών διατροφής, αυξήθηκε κατά 1,3% τον Ιούλιο σε σχέση με τον Ιούνιο, λόγω του υψηλότερου κόστους για το ρύζι και το λάδι. Ήταν η πρώτη άνοδος από τον Απρίλιο, όταν οι υψηλότερες τιμές της ζάχαρης ανέβασαν ελαφρώς τον δείκτη για πρώτη φορά μέσα σε ένα χρόνο.

Οι τιμές των αγαθών είχαν αρχίσει να πέφτουν από τα υψηλά ρεκόρ που κατέγραφαν πέρυσι, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η διακοπή του εφοδιασμού από τις δύο χώρες επιδείνωσε την παγκόσμια επισιτιστική κρίση μιας και πρόκειται για δύο από τους σημαντικότερους προμηθευτές σιταριού, κριθαριού, ηλιελαίου και άλλων βασικών προϊόντων διατροφής, ειδικά σε χώρες σε μέρη της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας όπου εκατομμύρια παλεύουν με την πείνα.

Ο κόσμος προσπαθεί εδώ και καιρό να συνέλθει από εκείνες τις τιμές-σοκ, οι οποίες έχουν αυξήσει τον πληθωρισμό, τη φτώχεια και την επισιτιστική ανασφάλεια - κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες που βασίζονται στις εισαγωγές.

Ωστόσο, τώρα υπάρχουν νέοι πονοκέφαλοι, μετά την αποχώρηση της Ρωσίας στα μέσα Ιουλίου από μια συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας, η οποία παρείχε προστασία στα πλοία που μεταφέρουν αγροτικά προϊόντα της Ουκρανίας μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Σε συνδυασμό με τις ρωσικές επιθέσεις στα ουκρανικά λιμάνια και τις υποδομές σιτηρών, οι τιμές του σιταριού και του καλαμποκιού κάνουν σλάλομ στις παγκόσμιες αγορές.

Οι διεθνείς τιμές του σιταριού αυξήθηκαν κατά 1,6% τον Ιούλιο σε σχέση με τον Ιούνιο, στην πρώτη αύξηση εδώ και εννέα μήνες.

Ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια 

Πιο ανησυχητική, ωστόσο, είναι η απαγόρευση του εμπορίου της Ινδίας σε ορισμένες ποικιλίες λευκού ρυζιού, πυροδοτώντας «αγορές πανικού» και «στοκάρισμα» σε ορισμένα μέρη του κόσμου. Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στα τέλη του περασμένου μήνα οφείλονται στο καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο ήρθε νωρίτερα του αναμενόμενου και έφερε μαζί του ξηρότερο, θερμότερο καιρό σε ορισμένες περιοχές της Ασίας, κάτι που αναμένεται να βλάψει την παραγωγή ρυζιού.

Οι τιμές του ρυζιού αυξήθηκαν 2,8% τον Ιούλιο σε σχέση με έναν μήνα νωρίτερα και 19,7% συνολικά φέτος, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδό τους από τον Σεπτέμβριο του 2011.

Το πιο ακριβό ρύζι «εγείρει σημαντικές ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια για ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, ειδικά για εκείνους που είναι πιο φτωχοί και αφιερώνουν μεγαλύτερο μερίδιο του εισοδήματός τους για να αγοράσουν τρόφιμα», ανέφερε ο FAO σε δήλωση.

Ακόμη πιο απότομη είναι η άνοδος των τιμών του λαδιού, όπως σημειώνοντας αύξηση 12,1% τον περασμένο μήνα σε σχέση με τον Ιούνιο, μετά από πτώση επί επτά συνεχόμενους μήνες. Για παράδειγμα, η τιμή του ηλιέλαιου εκτοξεύτηκε 15% πάνω μετά από την «επιστροφή της αβεβαιότητας» σχετικά με τις προμήθειες του μετά το τέλος της συμφωνίας σιτηρών.

«Ενώ ο κόσμος διαθέτει επαρκή ανεφοδιασμό σε τρόφιμα, οι προκλήσεις στις προμήθειες από μεγάλους παραγωγούς λόγω συγκρούσεων, περιορισμών στις εξαγωγές ή ελλείψεων στην παραγωγή λόγω καιρικών συνθηκών μπορεί να οδηγήσουν σε ανισορροπίες προσφοράς και ζήτησης σε διάφορες περιοχές», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του FAO, Μάξιμο Τορέρο.

Σημείωσε, δε ότι οι παγκόσμιες τιμές των βασικών τροφίμων είναι διαφορετικές από αυτές που πληρώνουν οι άνθρωποι στα σούπερ μάρκετ και τα παντοπωλεία. Παρά την πτώση των τιμών στις παγκόσμιες αγορές από πέρυσι, αυτή η ανακούφιση δεν έχει φτάσει στα νοικοκυριά.

Οι τιμές των τοπικών τροφίμων εξακολουθούν να αυξάνονται σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, επειδή τα νομίσματά τους έχουν αποδυναμωθεί έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, το οποίο χρησιμοποιείται για την αγορά σιτηρών και του λαδιού

«Αυτή η μετάδοση από τις χαμηλότερες τιμές των βασικών εμπορευμάτων στις τελικές τιμές καταναλωτή, οι οποίες περιλαμβάνουν άλλα στοιχεία δεν συμβαίνει ακόμη στις αναπτυσσόμενες χώρες» δήλωσε ο Τορέρο.

Η επιστροφή σε υψηλότερες τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής «θα μπορούσε να κάνει αυτή την έλλειψη μετάδοσης να διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο», είπε.