Κτηματολόγιο 2019: Τι ισχύει για τις ενστάσεις και πώς υποβάλλονται

Τα προσωρινά κτηµατολογικά διαγράµµατα και οι προσωρινοί κτηµατολογικοί πίνακες αναρτώνται στα Γραφεία Κτηµατογράφησης και παραµένουν αναρτηµένα για δύο µήνες από την ηµεροµηνία έναρξης του υπολογισµού προθεσµίας και τέσσερις µήνες για τους ιδιοκτήτες εξωτερικού. Το πρώτο στάδιο µετά τη συλλογή και επεξεργασία των δηλώσεων ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο είναι η προανάρτηση των κτηµατολογικών πινάκων. Κατά την περίοδο της προανάρτησης, οι πολίτες που έχουν δηλώσει την περιουσία τους θα λάβουν επιστολές, στις διευθύνσεις που έχουν δώσει, και θα έχουν τη δυνατότητα για διάστηµα δύο µηνών (το οποίο µπορεί να παραταθεί για άλλους δύο) να προβούν σε απλές διορθώσεις (τυπογραφικά κ.λπ.), καθώς επίσης και να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία επικοινωνίας τους υποβάλλοντας «αίτηση επανεξέτασης στοιχείων».

Οι σχετικές διορθώσεις θα γίνουν άµεσα και θα ακολουθήσει η περίοδος της ανάρτησης. Η ανάρτηση, µέσω της δηµοσιότητας των στοιχείων της κτηµατογράφησης, έχει ως στόχο να δοθεί η δυνατότητα στους δηλούντες (φυσικά και νοµικά πρόσωπα) και στο ελληνικό ∆ηµόσιο να λάβουν γνώση των αναρτηµένων κτηµατολογικών πινάκων και διαγραµµάτων, ώστε να µπορούν να ελέγξουν, να επιβεβαιώσουν και να διορθώσουν, αν χρειαστεί, τυχόν σφάλµατα που ενδέχεται να υπάρχουν στην καταγραφή των δικαιωµάτων τους ή στη γεωγραφική απεικόνιση του ακινήτου τους στα κτηµατολογικά διαγράµµατα.

Οι δικαιούχοι που διαφωνούν µε κάποιο από τα στοιχεία της ανάρτησης αλλά και οποιοσδήποτε έχει έννοµο συµφέρον θα µπορεί να υποβάλει αίτηση διόρθωσης κτηµατολογικής εγγραφής ή ένσταση (µέσα σε προθεσµία δύο µηνών για τους κατοίκους εσωτερικού και σε προθεσµία. τεσσάρων µηνών για τους κατοίκους εξωτερικού και το ελληνικό ∆ηµόσιο).

Ενσταση ή αίτηση διόρθωσης κτηµατολογικής εγγραφής µπορεί να υποβάλει όποιος έχει έννοµο συµφέρον. Μαζί µε την αίτηση πρέπει να υποβάλει όλα τα απαραίτητα έγγραφα και τοπογραφικά διαγράµµατα που αποδεικνύουν το έννοµο συµφέρον του. Η αίτηση υποβάλλεται εγγράφως στο αρµόδιο Γραφείο Κτηµατογράφησης  Στα είδη ενστάσεων συγκαταλέγονται:

• Οι αιτήσεις πρόδηλου σφάλµατος, δηλαδή λανθασµένη αντιγραφή των στοιχείων του δικαιούχου, του είδους του καταχωρισθέντος δικαιώµατος και της αναγραφής του τίτλου κτήσης.

• Οι διορθώσεις γεωµετρικών στοιχείων, δηλαδή της θέσης, του σχήµατος, των ορίων και του εµβαδού.

• Οι αιτήσεις αλλαγής δικαιούχου (εκτοπισµός).

Για τα δύο τελευταία είδη αιτήσεων οι ενστάσεις υποβάλλονται εντός προθεσµίας δύο µηνών (ή τεσσάρων µηνών για τους κατοίκους εξωτερικού) και εξετάζονται από την επιτροπή ενστάσεων. Η επιτροπή, η οποία είναι τριµελής και αποτελείται από έναν δικηγόρο, έναν τοπογράφο και έναν δικαστικό, οφείλει να αποφανθεί αιτιολογηµένα για τις ενστάσεις εντός δύο µηνών από την παράδοση των φακέλων των ενστάσεων από το Γραφείο Κτηµατογράφησης. Ωστόσο, έως τώρα, σε πολλές περιπτώσεις, η προθεσµία δεν τηρείται λόγω δυσκολιών στη στελέχωση των επιτροπών. Η συγκεκριµένη προθεσµία, πάντως, µπορεί να παραταθεί µε απόφαση του Κτηµατολογίου.

Οι ενδιαφερόµενοι έχουν δικαίωµα να παρίστανται αυτοπροσώπως, είτε µετά ή διά πληρεξούσιου δικηγόρου, ενώ επιτρέπεται και η συµµετοχή τεχνικών συµβούλων των παρισταµένων. Θετικό είναι το γεγονός πως στο εξής οι πολίτες θα απαλλαγούν από την πληρωµή του τέλους ύψους 5 ευρώ για την υποβολή αίτησης διόρθωσης-ένστασης για τη διόρθωση των προσωρινών κτηµατολογικών στοιχείων της ανάρτησης.

Αυτό ορίζεται στον νέο νόµο, ο οποίος παράλληλα καταργεί και κάθε άλλη χρέωση για έγγραφα, δηλαδή πιστοποιητικά, αντίγραφα αποσπασµάτων που εκδίδονται από τα Υποθηκοφυλακεία ή τα Κτηµατολογικά Γραφεία ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόµενου, ώστε να συνυποβληθούν µε την αίτηση εξέτασης πρόδηλου σφάλµατος. Για τα έγγραφα αυτά οι πολίτες κατά περίπτωση χρεώνονταν ακόµα και ανά σελίδα, µε το ποσό να αυξάνεται σηµαντικά στις περιπτώσεις πολυσέλιδων εγγράφων, όπως τα συµβόλαια.

Κατά την περίοδο αυτή, εκτός της ανάρτησης των κτηµατολογικών στοιχείων στα Γραφεία Κτηµατογράφησης, προβλέπεται και ταχυδροµική αποστολή αποσπασµάτων από τους κτηµατολογικούς πίνακες και τα διαγράµµατα, στη διεύθυνση επικοινωνίας που έχει δηλωθεί από κάθε δικαιούχο. Με τον τρόπο αυτό, καθένας λαµβάνει γνώση της καταγραφής των δικαιωµάτων του και της γεωγραφικής απεικόνισης του ακινήτου του, και εφόσον συµφωνεί µε τα στοιχεία αυτά δεν χρειάζεται να προβεί σε κάποια ενέργεια. Εάν όµως δεν συµφωνεί µε κάποιο από τα καταγεγραµµένα στοιχεία, µπορεί να υποβάλει αίτηση διόρθωσης ή ένσταση.

Συγκεκριµένα, κάθε δικαιούχος θα λάβει φάκελο µε τα ακόλουθα έντυπα:

Εντυπο Α: Στοιχεία ∆ικαιούχου-Κωδικοί Ιδιοκτησίας. Το έντυπο περιλαµβάνει:

• Tα προσωπικά στοιχεία του δικαιούχου, όπως έχουν καταχωριστεί στο Εθνικό Κτηµατολόγιο.

• Tους κωδικούς ιδιοκτησίας των δικαιωµάτων, για τα οποία έχει υποβάλει δήλωση. Οι κωδικοί ιδιοκτησίας είναι αυτοί που αναγράφονταν στο «Αποδεικτικό Υποβολής ∆ήλωσης», που έλαβε κατά την υποβολή της δήλωσης.

Εντυπο Α1: Απόσπασµα Πίνακα Ανάρτησης. Το έντυπο περιλαµβάνει τα στοιχεία του ακινήτου/δικαιώµατος του Κτηµατολογικού Πίνακα που αφορούν στην ιδιοκτησία κάθε δικαιούχου.

Εντυπο Α2: Απόσπασµα ∆ιαγράµµα

ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

• Στην περίπτωση ιδιοκτησιών που δηλώθηκαν, αλλά είτε δεν κατέστη δυνατός ο εντοπισµός τους είτε τα στοιχεία που προσκοµίστηκαν δεν κρίθηκαν επαρκή, οι δικαιούχοι θα λάβουν µόνο το Εντυπο Α.

• Επίσης, στο Εντυπο Α ενδέχεται κάποιοι δικαιούχοι να βρουν στοιχεία δικαιωµάτων που τους αφορούν, για τα οποία δεν έχουν υποβάλει δήλωση, αλλά προέκυψαν από την επεξεργασία άλλων στοιχείων που συλλέχθηκαν.

Για τα δικαιώµατα αυτά, εφόσον κάποιος συνεχίζει να είναι δικαιούχος, οφείλει να υποβάλει δήλωση του Ν. 2308/95, καταβάλλοντας και το προβλεπόµενο πάγιο τέλος (35 ή 20 ευρώ). Στις περιπτώσεις αυτές οι δικαιούχοι θα πρέπει να προσέλθουν στο Γραφείο Κτηµατογράφησης, προκειµένου να τους δοθούν οδηγίες για τις ενέργειές τους.

Σύµφωνα µε τις οδηγίες του Κτηµατολογίου, το πιο κρίσιµο σηµείο της διαδικασίας είναι ο προσεκτικός έλεγχος των εγγράφων που θα παραλάβει κάθε δικαιούχος ταχυδροµικά. Σηµειώνεται ότι καθένας θα λάβει τόσα αποσπάσµατα όσα είναι και τα δικαιώµατα που δήλωσε στον ίδιο ΟΤΑ που πραγµατοποιείται ανάρτηση. Εάν κάποιος ιδιοκτήτης που έκανε δήλωση ιδιοκτησίας δεν παραλάβει φάκελο, θα πρέπει να απευθυνθεί στο Γραφείο Κτηµατογράφησης της περιοχής που ανήκει το ακίνητό του.

Η περίοδος της ανάρτησης αποτελεί και την τελευταία ευκαιρία οι δικαιούχοι που για οποιονδήποτε λόγο δεν έχουν υποβάλει µέχρι τότε δήλωση να προσέλθουν στο Γραφείο Κτηµατογράφησης και να καταγράψουν το δικαίωµά τους ώστε να αποφύγουν άσκοπη ταλαιπωρία στο µέλλον. Κατά τη διάρκεια της ανάρτησης οι πολίτες µπορούν να ελέγχουν ηλεκτρονικά τα κτηµατολογικά στοιχεία µέσω της ιστοσελίδας του Κτηµατολογίου (ktimatologio.gr) επιλέγοντας το portal των ηλεκτρονικών υπηρεσιών e-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Ειδικά για τα προσωπικά στοιχεία µπορούν να ζητήσουν τη διόρθωσή τους και ηλεκτρονικά µέσω του e-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ/Κτηµατογράφηση/Ανάρτηση. Μέσω του e-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ κάθε δικαιούχος, αφού δηµιουργήσει τον προσωπικό του κωδικό, µπορεί να έχει πρόσβαση στα στοιχεία της ανάρτησης που τον αφορούν. Απαραίτητα στοιχεία για την πρόσβαση στην υπηρεσία αυτή είναι οι τρεις αριθµοί-«κλειδιά» οι οποίοι αναγράφονται πάνω στο αποδεικτικό υποβολής δήλωσης, και συγκεκριµένα ο Αριθµός Πρωτοκόλλου ∆ήλωσης, ο Κωδικός Προσώπου και ο Κωδικός Ιδιοκτησίας. Να σηµειωθεί ότι µέσω της ίδιας εφαρµογής µπορεί να γίνει και αναζήτηση όλων των ακινήτων των περιοχών που βρίσκονται σε ανάρτηση και έχουν συνδεθεί µε ένα ΑΦΜ σας, µε τη χρήση των κωδικών ασφαλείας που χρησιµοποιούνται στις εφαρµογές Τaxisnet.

Τα προβλήματα με το Δημόσιο

το… ελληνικό ∆ηµόσιο βρίσκονται συχνά οι ιδιώτες ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς αναγκάζονται να καταφεύγουν σε χρονοβόρες και ακριβές διαδικασίες για να αποδείξουν ακόµα και κατοχυρωµένες κυριότητες ακινήτων. Αν και ο αριθµός των ενστάσεων τα τελευταία χρόνια εµφανίζεται αναλογικά µειωµένος, καθώς οι νέες προδιαγραφές των έργων είναι περισσότερο σαφείς (αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι περιγράφονται στα έργα σε 200 σελίδες, αντί για 10 στα πρώτα πιλοτικά προγράµµατα), το ελληνικό ∆ηµόσιο εξακολουθεί να διεκδικεί εκτάσεις οι οποίες αποδεδειγµένα ανήκουν σε ιδιώτες.

Ετσι, ενώ στα πρώτα προγράµµατα κτηµατογράφησης, τα οποία είχαν ολοκληρωθεί έως το 2008, το ποσοστό των ενστάσεων ήταν κατά την πρώτη ανάρτηση (τότε υπήρχαν δύο φάσεις ανάρτησης) 20% και έπεφτε στο 10% κατά τη δεύτερη, στις νέες κτηµατογραφήσεις το ποσοστό των ενστάσεων κυµαίνεται από 2% έως 5%, µε σηµαντικό τµήµα του να προέρχεται από το ελληνικό ∆ηµόσιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό των ενστάσεων αυξάνεται στο 10% στις περιοχές όπου οι διεκδικήσεις προέρχονται από το ∆ηµόσιο, το οποίο επικαλείται συνήθως τον δασικό χαρακτήρα της περιοχής. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί, καθώς, όπως εξηγούν πηγές του Ελληνικού Κτηµατολογίου, όπου δεν υπάρχει τεκµήριο κυριότητας, η τύχη αυτών των ενστάσεων είναι σχεδόν προδιαγεγραµµένη.

Αποδίδουν µάλιστα αυτήν τη σπουδή του ∆ηµοσίου στην εντατικοποίηση της κτηµατογράφησης της χώρας, η οποία έχει αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για τα ακίνητα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί το Περιστέρι, µια περιοχή της Αττικής στην οποία συγκεντρώνονται περίπου 200.000 δικαιώµατα. Συνολικά υποβλήθηκαν 2.253 ενστάσεις. Από αυτές, οι 1.915 παραπέµφθηκαν στις επιτροπές ενστάσεων (καθώς οι υπόλοιπες «έκλεισαν» µε υποµνήµατα του Κτηµατολογίου) και οι 476 αφορούσαν ενστάσεις του ελληνικού ∆ηµοσίου. Εντάσεις εκ µέρους του ∆ηµοσίου είχαν υποβληθεί και για την περίπτωση των προσφυγικών πολυκατοικιών της Νέας Ιωνίας στην Αττική, περιοχή εντός σχεδίου πόλης, για την οποία το ∆ηµόσιο υπέβαλε ένσταση δηλώνοντάς την ως δική του.

Η ένσταση κρίθηκε από τις επιτροπές και επιβεβαιώθηκε η κυριότητα των ιδιοκτησιών από τους ιδιώτες, οι οποίοι όµως στο µεταξύ είχαν υποστεί ταλαιπωρία ετών, έχοντας σε αρκετές περιπτώσεις αναγκαστεί να πληρώσουν δικηγόρους και τεχνικούς συµβούλους.