Hellenic Train: 15 εκατ. ευρώ αυξημένη αποζημίωση ζητεί η εταιρεία από το Δημόσιο - Το «παραθυράκι» της σύμβασης και οι συνολικές απαιτήσεις

Αυξημένος κατά 15 εκατομμύρια ευρώ είναι ο ...λογαριασμός που θα στείλει στο Ελληνικό Δημόσιο η Hellenic Train για το 2022, καθώς όπως προκύπτει από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας, το ποσό της ετήσιας αποζημίωσης για την κάλυψη των «άγονων» δρομολογίων, το οποίο έχει συμφωνηθεί στα 50 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, αυξάνεται στα 65 εκ. εξαιτίας των ευνοϊκών για τον πάροχο προβλέψεων της ίδιας της σύμβασης, που είχε υπογράψει η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Δεδομένων των όρων της σύμβασης, αλλά και του γεγονότος ότι το Δημόσιο δεν έχει καταβάλει στην εταιρεία αφενός την αποζημίωση για το σύνολο του 2022, αλλά και άλλα ποσά μεταξύ των οποίων και την αποζημίωση για την περίοδο των περιοριστικών μέτρων του κορονοϊού, οι συνολικές απαιτήσεις της ιταλικών συμφερόντων εταιρείας για την προηγούμενη χρονιά φτάνουν τα 76,8 εκ. ευρώ. Και όλα αυτά την ώρα που η χώρα παραμένει χωρίς σιδηρόδρομο ύστερα από τις πρωτοφανείς καταστροφές που άφησαν πίσω τους τα ακραία κύματα κακοκαιρίας.

Το ποσό των απαιτήσεων της εταιρείας για το 2022 αναλύεται ως εξής:

• 65 εκ. ευρώ από την ετήσια αποζημίωση των ΥΔΥ (Υποχρεώσεις Δημόσιας Υπηρεσίας)
• 6 εκ. ευρώ ΦΠΑ
• 4 εκ. ευρώ αποζημίωση για τον κορονοϊό που δεν έχει εισπραχθεί
• 1,8 εκ. ευρώ από παλαιότερη υπόθεση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που οφείλεται στην αλλαγή του συντελεστη ΦΠΑ πάνω στα εισιτήρια το 2016 που είχε προχωρήσει χωρίς να αλλάξει η τελική αξία των εισιτηρίων. Για το θέμα αυτό έχουν ήδη κινηθεί νομικές ενέργειες εκ μέρους της εταιρείας.

Συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία το «καπέλο»

Όπως προκύπτει από τα νούμερα, το Δημόσιο καλείται να καταβάλει αποζημίωση κατά 15 εκ. υψηλότερη από τα 50 εκ. που ορίζει η σύμβαση, η οποία αφήνει «παράθυρα» κάλυψης του κόστους για υπερβάλλουσα συνεισφορά του Δημοσίου.

Οπως είχε ήδη γράψει το «Εθνος», στην εν λόγω 10ετή (με δυνατότητα επέκτασής της για άλλα 5 έτη) σύμβαση, είχε συμπεριληφθεί όρος, σύμφωνα με τον οποίο προβλέπεται ελάχιστο εγγυημένο κέρδος για την εταιρεία ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα επαναξιολογείται ανά πέντε έτη.

Πηγές κοντά στην υπόθεση αναφέρουν ότι τα υπόλοιπα 13 εκ. ευρώ αφορούν πρακτικά συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, ζήτημα για το οποίο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά και στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

Τι αναφέρει η σύμβαση

Η σύμβαση - σε αντίθεση με την προηγούμενη η οποία όριζε αμετάβλητο ποσό ετήσιας αποζημίωσης 50 εκ. ευρώ - δίνει τη δυνατότητα τα ποσά αυτά να διεκδικηθούν αφού ορίζεται ότι υπάρχουν γεγονότα για τα οποία δεν ευθύνεται ο πάροχος, αλλά ουσιαστικά μπορούν να μεταβάλλουν το ποσό της αποζημίωσης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι δεν καταλογίζονται εις βάρος του παρόχου αθετήσεις των υποχρεώσεών του, στην έκταση κατά την οποία αυτές δεν οφείλονται σε υπαιτιότητά του ή οφείλονται σε γεγονός που συνιστά ανωτέρα βία.

Η σύμβαση αναφέρει επίσης ότι, όπου διαφαίνεται ή προκύπτει ανάγκη υπέρβασης του ανώτατου ποσού αποζημίωσης άνω των 50 εκ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ, είτε για την εκτέλεση του μεταφορικού έργου, είτε από αύξηση των τελών χρήσης υποδομής, ή των μισθωμάτων του τροχαίου υλικού, είτε από αύξηση οποιασδήποτε αποδεκτής ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο, συγκαλείται άμεσα από τον πάροχο ή και το Δημόσιο η επιτροπή παρακολούθησης με τη συμμετοχή και εκπροσώπων του υπουργείου Οικονομικών και της Διέυθυνσης Προϋπολογισμού και Δημοσιονοικών Αναφορών του υπουργείου Υποδομών. Στις αποδεκτές κατηγορίες δαπανών μάλιστα συγκαταλέγονται τα καύσιμα, η ηλεκτροκίνηση, η υποκατάσταση σιδηροδρομικών δρομολογίων με άλλα μέσα, η απόσβεση τροχαίου υλικού, τα ασφάλιστρα κινδύνων, τα έξοδα αποκατάστασης βανδαλισμών, οι παροχές και αναλώσιμα (ρεύμα, νερό, κλπ).

Οπως αναφέρεται στις καταστάσεις η Hellenic Train έχει καταθέσει τις σχετικές αναφορές με βάση την αξιολόγηση που έγινε σε συνεδρίαση της συμβατικής επιτροπής παρακολούθησης.

Όσον αφορά στις ευθύνες, στη σύμβαση υπογραμμίζεται ότι «δεν καταλογίζονται εις βάρος του παρόχου παρεκκλίσεις στην παροχή των υπηρεσιών. Όπου η μη τήρηση των ποιοτικών και ποσοτικών υποχρεώσεων εκ μέρους του προκαλείται από λόγους συνδεδεμένους με τη σιδηροδρομική υποδομή, όπως ενδεικτικά ακυρώσεις ή καθυστερήσεις δρομολογίων εξαιτίας της σιδηροδρομικής υποδομής και προβληματων σε αυτήν (π.χ. βλάβες αιχμών, λανθασμένος χειρισμός των αιχμών, καθίζηση γραμμής, διακοπή ηλεκτροδότησης, υπερβολική βλάστηση, παρουσία ζώων στις γραμμές, παρουσί ααντικειμένων που εμποδίζουν την κίνηση του συρμού στις γραμμές, κλπ) ή εξαιτίας της αδυναμίας του διαχειριστή υποδομής (δηλαδή του ΟΣΕ) να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα Σύμβαση πρόσβασης στο δίκτυο».

Ανοιχτό το ενδεχόμενο αποζημιώσεων

Στο μεταξύ πιο σύνθετο θα πρέπει να αναμένεται το τοπίο για την επόμενη χρονιά, το 2023, η οποία σημαδεύτηκε από τη μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία, αυτή των Τεμπών που κόστισε τη ζωή σε 57 άτομα κυρίως νεαρής ηλικίας.

Οπως προκύπτει και από τις οικονομικές καταστάσεις, ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο σε μελλοντικό χρόνο η Hellenic Train να διεκδικήσει αποζημιώσεις για τη διακοπή της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, αλλά και τους περιορισμούς στην επανεκκίνηση της λειτουργίας τους. Προϋπόθεση βέβαια είναι να κλείσει η εισαγγελική έρευνα και να μην προκύπτουν ευθύνες για την ίδια.

«Κατά την ημερομηνία σύνταξης της παρούσας Έκθεσης, οι έρευνες των αρμόδιων αρχών βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προσδιορισμός του κόστος των αποζημιώσεων των θυμάτων και τραυματιών, καθώς και των υλικών ζημιών βρίσκεται σε εξέλιξη, συνεκτιμώντας τα μέχρι στιγμής γεγονότα και στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Εταιρεία οδηγούν στην εκτίμηση ότι το ατύχημα οφείλεται σε αίτια που δεν σχετίζονται με την ευθύνη του προσωπικού και της διοίκησης της Εταιρείας», σημειώνεται χαρακτηριστικα.

Στις οικονομικές καταστάσεις γίνεται σε αρκετά σημεία αναφορά τόσο στα Τέμπη όσο και στην κακοκαιρία Daniel, η οποία προξένησε σημαντικές ζημιές στις σιδηροδρομικές υποδομές της χώρας, ειδικά στη γραμμή Θεσσαλονίκη – Αθήνα και κυρίως στα τμήματα, Δομοκός – Λάρισα, Λάρισα – Βόλος και Καλαμπάκα – Παλαιοφάρσαλα. Επισημαίνεται, πάντως, η πλήρης υποστήριξη του μετόχου, Trenitalia S.p.A., τουλάχιστον για την προσεχή χρονιά, ενώ εκτιμάται ότι αφού το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου εργασιών της εταιρείας εντάσσεται στο πλαίσιο της από 14.4.2022 σύμβασης ΥΔΥ «κρίνεται ότι δεν συντρέχουν λόγοι που θα επηρεάσουν την συνέχεια της λειτουργίας της εταιρείας».

Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι «η Διοίκηση έχει διαπιστώσει ότι δεν υφίστανται οικονομικοί, διαχειριστικοί ή άλλοι δείκτες που θα μπορούσαν να υποδηλώσουν αδυναμία ή ουσιώδης αβεβαιότητα σχετικά με την ικανότητα της Εταιρείας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στο άμεσο μέλλον και, ιδιαίτερα, τους επόμενους 12 μήνες».

Επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου

Στα μέσα Δεκεμβριου τοποθετείται η επανέναρξη των επιβατικών σιδηροδρομικών δρομολογίων. Βάσει του σχεδιασμού πρώτα στις ράγες θα πατήσουν εμπορευματικά τρένα περί τις 10 Δεκεμβρίου στο βασικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας ώστε στις 15 Δεκεμβρίου να ξεκινήσουν τα πρώτα επιβατικά δρομολόγια.

Οι συρμοί θα είναι ηλεκτροκινούμενοι, αλλά η ταχύτητά τους δε θα ξεπερνά τα 80 χλμ/ώρα και θα κινούνται στη μία γραμμή.

Υπενθυμίζεται ότι για την πλήρη αποκατάσταση της υποδομής έχει εκτιμηθεί ότι θα απαιτηθούν κονδύλια 187 εκ. ευρώ και η διαδικασία θα διαρκέσει περίπου δύο χρόνια.