Η νέα ρύθμιση για την πρώτη κατοικία σφίγγει τον κλοιό στους «μπαταχτσήδες»

Φραγή στους στρατηγικούς κακοπληρωτές βάζει η νέα ρύθµιση του υπουργείου Οικονοµίας για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τον πλειστηριασµό. Οι δανειολήπτες, από τη στιγµή που θα καταθέτουν αίτηµα στην ηλεκτρονική πλατφόρµα για υπαγωγή στις ευεργετικές διατάξεις του νόµου, αυτόµατα θα δίνουν το «πράσινο φως» σε τράπεζες και ∆ηµόσιο να «σκανάρουν» και να διασταυρώσουν την αλήθεια της δήλωσής τους.

Το τραπεζικό και φορολογικό απόρρητο θα αίρεται και οι πιστωτές θα µπορούν να αναζητήσουν στοιχεία σε βάθος 5ετίας -από τη στιγµή κατάθεσης της αίτησης- όσον αφορά εισόδηµα, περιουσία (ακίνητα, σκάφη αναψυχής, ιπτάµενα µέσα, αυτοκίνητα κ. λπ.), καταθέσεις, µετοχές, οµόλογα, πολύτιµα µέταλλα, κοσµήµατα και τιµαλφή.

Αν από το «σκανάρισµα» των στοιχείων διαπιστωθεί ότι ο οφειλέτης απέκρυψε την πραγµατική οικονοµική και περιουσιακή του κατάσταση, τότε θα «πετάγεται» εκτός ρύθµισης. Και θα πρέπει να εξοφλήσει το υπόλοιπο της οφειλής του προς την τράπεζα µε επιτόκιο 5% και να επιστρέψει το ποσό της επιδότησης που έλαβε επίσης µε επιτόκιο 5%, ενώ θα βρεθεί αντιµέτωπος µε το ενδεχόµενο του πλειστηριασµού… Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο 5 (υποβολή αίτησης), «ο αιτών παρέχει άδεια στους συµµετέχοντες πιστωτές και στο ∆ηµόσιο για πρόσβαση, επεξεργασία και διασταύρωση των δεδοµένων του, τα οποία περιλαµβάνονται στην αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα, όσο και άλλων δεδοµένων του που βρίσκονται στην κατοχή των συµµετεχόντων πιστωτών.

Η άδεια συνεπάγεται την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου. Η άρση του τραπεζικού απορρήτου αφορά χρονική περίοδο η οποία εκκινεί πέντε έτη πριν από την οριστική υποβολή της αίτησης και διαρκεί µέχρι την εκ πλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαµβάνει ο αιτών µε τη συναινετική ή δικαστική ρύθµιση. Η άρση του φορολογικού απορρήτου αφορά χρονική περίοδο η οποία εκκινεί πέντε έτη πριν από την οριστική υποβολή της αίτησης και διαρκεί µέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας συναινετικής ή δικαστικής ρύθµισης. Εναντι του ∆ηµοσίου η άρση του απορρήτου εκτείνεται σε όλη τη χρονική διάρκεια της ρύθµισης».

Αν αποδεικνύεται µε δηµόσια έγγραφα ότι δηλώθηκαν ψευδή στοιχεία, «τότε η δικαστική ή η εξώδικη ρύθµιση θεωρείται αυτοδικαίως άκυρη, ο οφειλέτης εκπίπτει όλων των δικαιωµάτων βάσει της ρύθµισης, οφείλει να καταβάλει στον πιστωτή την οφειλή που προκύπτει από την αρχική σύµβαση µειωµένη κατά τα ποσά που καταβλήθηκαν και ο θιγόµενος πιστωτής µπορεί να επισπεύσει άµεσα αναγκαστική εκτέλεση.

Η εν λόγω οφειλή επιβαρύνεται µε επιτόκιο 5%, η επιδότηση ανακαλείται και το ∆ηµόσιο αναζητά από τον αιτούντα την καταβληθείσα συνεισφορά, η οποία επιβαρύνεται µε επιτόκιο 5% από τον χρόνο καταβολής της». Σύµφωνα µε το άρθρο 6, πριν από την οριστική υποβολή της αίτησης, η πλατφόρµα -µε ειδική ένδειξη- ενηµερώνει τον αιτούντα για την επιλεξιµότητά του ή µη. Αν, παρά την ένδειξη για µη επιλεξιµότητα, ο δανειολήπτης υποβάλει οριστικά την αίτησή του, η πλατφόρµα εµποδίζει την περαιτέρω πρόοδο της διαδικασίας και εκδίδεται βεβαίωση περί απόρριψης της αίτησης. Κάθε δανειολήπτης µπορεί να υποβάλει έως την 31η ∆εκεµβρίου 2019 αίτηση για ρύθµιση των οφειλών του από στεγαστικό, καταναλωτικό δάνειο, πιστωτική κάρτα ή επαγγελµατικό δάνειο.

Απαγορεύεται η υποβολή δεύτερης αίτησης από το ίδιο φυσικό πρόσωπο, ακόµα κι αν µε τη δεύτερη αίτηση ζητείται ρύθµιση διαφορετικών οφειλών σε σχέση µε την πρώτη ή αν ο αιτών εξέπεσε της ρύθµισης που προέκυψε από την προηγούµενη αίτηση.

Ωστόσο, αν υπάρχουν ελλείψεις ή σφάλµατα της αίτησης που δεν µπορούν να διορθωθούν µε εισαγωγή των στοιχείων στην ηλεκτρονική πλατφόρµα, µπορεί η αίτηση να διαγραφεί και ταυτόχρονα να επανυποβληθεί. Μόλις η πλατφόρµα θεωρήσει επιλέξιµο τον δανειολήπτη, ενηµερώνονται οι τράπεζες και «µέσα σε έναν µήνα από την κοινοποίηση της αίτησης κάθε πιστωτής µπορεί να υποβάλει πρόταση για ρύθµιση της απαίτησής του». Στην περίπτωση που η τράπεζα ισχυριστεί ότι ο δανειολήπτης είναι µη επιλέξιµος, προσδιορίζει τον λόγο της µη επιλεξιµότητας και «φορτώνει» στην πλατφόρµα το σχετικό αποδεικτικό έγγραφο (αν αυτό υπάρχει).

Ο δανειολήπτης, τώρα, έχει προθεσµία ενός µήνα για να δηλώσει ποιες από τις υποβληθείσες προτάσεις αποδέχεται και ποιες απορρίπτει. Αν παρέλθει η προθεσµία του ενός µήνα, λογίζεται ότι ο δανειολήπτης απέρριψε την πρόταση των τραπεζών για ρύθµιση της οφειλής του. Ενώ η αποδοχή της πρότασης από τον αιτούντα επέχει θέση ηλεκτρονικής υπογραφής του αναρτηθέντος σχεδίου σύµβασης. Σύµφωνα µε την παράγραφο 7 του άρθρου 7 (συναινετική ρύθµιση), «η πρόταση οφειλών που περιλαµβάνονται στην αίτηση, τότε καταβάλλεται το σύνολο των οφειλών σε αντίστοιχες τοκοχρεολυτικές δόσεις.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση της ρύθµισης και την πλήρη συµµόρφωση του οφειλέτη αποσβένεται το τµήµα των ρυθµισµένων απαιτήσεων που υπερβαίνει το 120% της αξίας της κύριας κατοικίας. ∆ηλαδή, επιλέξιµος δανειολήπτης που θα ρυθµίσει οφειλή 130.000 ευρώ και η αξία της κατοικίας του είναι 85.000 ευρώ θα καταβάλει 102.000 ευρώ και θα «κουρευτούν» 28.000 ευρώ της οφειλής του. Το ποσό της οφειλής καταβάλλεται σε χρονικό διάστηµα 25 ετών, το οποίο όµως δεν πρέπει να υπερβαίνει το 80ό έτος της ηλικίας του αιτούντος, εκτός εάν συµβληθεί εγγυητής (αποδοχής των πιστωτών), ευθυνόµενος ως αυτοφειλέτης.

Η επιδότηση του ∆ηµοσίου δεν θα είναι ενιαία για όλους, αλλά ανάλογη µε την οικογενειακή περιουσιακή και εισοδηµατική κατάσταση του κάθε δανειολήπτη. Για το ύψος της επιδότησης θα εκδοθεί ΚΥΑ. Η συνεισφορά του ∆ηµοσίου θα καταβάλλεται κάθε µήνα και για όσο διαρκεί η ρύθµιση -µε µέγιστο τα 25 έτη- σε ειδικό ακατάσχετο λογαριασµό µε δικαιούχο τον οφειλέτη.

Οι προϋποθέσεις και το ποσό της εγκριθείσα συνεισφορά µπορεί να οδηγήσει σε έκπτωση του αιτούντα, µόνο εφόσον το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση υπερβαίνει αθροιστικά την αξία εννέα µηνιαίων δόσεων συνεισφοράς και ο πιστωτής έχει ενηµερώσει τον οφειλέτη ως προς την υπερηµερία του ∆ηµοσίου το αργότερο έως τον έκτο µήνα υπερηµερίας».

Ο δανειολήπτης, τώρα, που δεν κρίθηκε επιλέξιµος από την πλατφόρµα, ή είναι επιλέξιµος αλλά για οποιονδήποτε λόγο δεν επιτεύχθηκε συµφωνία, µπορεί να προσφύγει στη ∆ικαιοσύνη και να ζητήσει από το δικαστήριο την προστασία της κύριας κατοικίας του. Το δικαστήριο θα πρέπει να εκδώσει την απόφασή του µέσα σε τρεις µήνες, καθώς οι συγκεκριµένες υποθέσεις θα έχουν προτεραιότητα. Το Ειρηνοδικείο µπορεί να εκδώσει προσωρινή διαταγή για την προστασία της κύριας κατοικίας.

Οµως, εάν ο αιτών καταστεί υπερήµερος ως προς τις µηνιαίες καταβολές που ορίζει το δικαστήριο, µε συνέπεια το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικά την αξία τριών µηνιαίων δόσεων, τότε η προσωρινή διαταγή καθίσταται ανίσχυρη για το µέλλον και ο δανειστής ανακτά το δικαίωµα να επισπεύσει αναγκαστική εκτέλεση.

Τα κριτήρια ένταξης

1. Η αντικειµενική αξία της πρώτης κατοικίας που θα προστατεύεται από πλειστηριασµό ορίζεται στα 250.000 ευρώ, αν πρόκειται για «καθαρά» στεγαστικό δάνειο.
2. Για τα επαγγελµατικά δάνεια µε υποθήκη πρώτη κατοικία, η αντικειµενική αξία διαµορφώνεται στα 175.000 ευρώ.
3. Το ληξιπρόθεσµο ποσό του δανείου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 130.000 ευρώ για στεγαστικό και τα 100.000 ευρώ για επιχειρηµατικό. Αν η οφειλή έχει συνοµολογηθεί σε άλλο νόµισµα (π.χ. σε ελβετικό φράγκο), τότε για τον καθορισµό του µέγιστου ορίου των 130.000 ευρώ λαµβάνεται υπόψη η ισοτιµία αλλοδαπού νοµίσµατος και ευρώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
4. Το εισόδηµα, για να είναι επιλέξιµος ένας δανειολήπτης, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 36.000 ευρώ για πενταµελή οικογένεια.
5. Το ανώτερο ύψος των καταθέσεων «κλείδωσε» στα 15.000 ευρώ (από 65.000 ευρώ αρχικά). Σε αυτές περιλαµβάνονται µετοχές, οµόλογα, κοσµήµατα, ράβδοι χρυσού, πολύτιµοι λίθοι.
6. Η αξία της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας και των µεταφορικών µέσων (κότερα, ελικόπτερα, µεγάλου κυβισµού ΙΧ κ.λπ.) του δανειολήπτη, του συζύγου και των προστατευόµενων µελών δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 80.000 ευρώ.
7. ∆ικαίωµα προστασίας θα έχουν δάνεια που ήταν κόκκινα (σε καθυστέρηση 90 ηµερών) στις 31 ∆εκεµβρίου 2018.
8. Τα αιτήµατα για ένταξη στο νέο πλαίσιο θα υποβάλλονται µέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρµας µέχρι τις 31 ∆εκεµβρίου 2019.