Η δυναμική της βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά τους νέους κανόνες

Ο κλάδος της οικονομίας διαμοιρασμού ή αλλιώς η βραχυχρόνια μίσθωση ήρθε για να μείνει στη χώρα μας. Πολλάκις έχουμε αναφέρει ότι ο κλάδος της βραχυχρόνιας μίσθωσης στη χώρα μας αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης του κλάδου του real estate, των κατασκευών, των αξιών στην ακίνητη περιουσία (αντικειμενικές, εμπορικές αξίες), αλλά προσέφερε παράλληλα και νέες θέσεις εργασίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αποτελεί ένα «κομμάτι» του νέου μοντέλου τουρισμού.

Ένα μεγάλο μέρος των ιδιοκτητών ακινήτων που διαθέτουν τα ακίνητά τους μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης, αποτελεί για τους ιδίους το βασικό τους εισόδημα, η βασική τους εργασία.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν αποτελεί τον μοναδικό, αλλά, αποτελεί βασικό παράγοντα μείωσης της διαθεσιμότητας ακινήτων στον κλάδο της μακροχρόνιας συμβατικής μίσθωσης - αύξησης των μισθωμάτων και εν γένει του κόστους στέγασης.

Τα έσοδα του δημοσίου

Η οικονομία διαμοιρασμού τα τελευταία χρόνια – πριν την πανδημία του κορονοϊού, ενίσχυσε την ελληνική οικονομία μέσω των εισπραχθέντων φόρων με περισσότερα από 444 εκατ. ευρώ, 68 εκατ.ευρώ το 2017, 176 εκατ.ευρώ το 2018 και περίπου 200 εκατ. ευρώ το 2019. Ο τζίρος της οικονομίας διαμοιρασμού για την Ελληνική οικονομία από τον Ιούνιο του 2018 έως τον Μάιο του 2019, άγγιξε τα 1,15 δισ. ευρώ, ενώ γιγαντώθηκε στα 3,3 δισ. ευρώ το 2022 από 2,96 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 και 1,42 δισ. ευρώ το 2016.

Σύμφωνα με δηλώσεις του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρη Θεοχάρη, «ξεκινήσαμε με έσοδα 50 εκατ. ευρώ από τις πλατφόρμες τύπου Booking, AirBnB κ.ά. και τώρα έχουμε ξεπεράσει τα 500 εκατ. Δηλαδή έχουμε φτάσει πλέον δέκα φορές πάνω. Έχω, δε, την αίσθηση - θα το επιβεβαιώσουμε όταν ολοκληρωθούν οι φορολογικές δηλώσεις- ότι για το 2022 θα ξεπεράσουμε τα 600 εκατ. ευρώ».

Η δυναμική των βραχυχρόνιων μισθώσεων στις top περιοχές της Αθήνας

Το σύνολο της δυναμικής των εγγεγραμμένων ακινήτων στις top περιοχές της Αθήνας, σ' όλες τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης αριθμούν 7.750 ακίνητα, αυξημένη η δυναμική κατά 5,83% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023 και κατά 24,56% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023 που αριθμούσαν 6.222 ακίνητα.

Αδιαμφισβήτητα το εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας που αποτελεί και το προπύργιο της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Συγκεκριμένα, τα εγγεγραμμένα ακίνητα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης σήμερα είναι 2.208, αυξημένη η δυναμική κατά 5,49% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023 και κατά 11,52% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023. Ταυτόχρονα, η περιοχή με την υψηλότερη δυναμική των εγγεγραμμένων ακινήτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά το εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας, είναι το Κουκάκι-Μακρυγιάννη με 1.035 εγγεγραμμένα ακίνητα, αυξημένη δυναμική κατά 22,92% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023.

Αύξηση των εγγραφών καταγράφεται σχεδόν στο σύνολο των περιοχών του κέντρου της Αθήνας, με τις υψηλότερες αυξήσεις σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023, να καταγράφονται στο Παγκράτι (+47,84%), στους Αμπελόκηπους (+43,30%), στην Καλλιθέα (+47,47%), στα Πετράλωνα (+55,71%).

Η δυναμική της βραχυχρόνιας μίσθωσης σε 14 πόλεις της Ελλάδας

Ο Δήμος Αθηναίων αποτελεί την «ναυαρχίδα» της βραχυχρόνιας μίσθωσης στη χώρα μας, σύμφωνα με τα κάτωθι στοιχεία, αν και βρίσκονται σε ισχύ οι νέοι κανόνες από την αρχή του έτους, δεν φαίνεται να επιστρέφουν οι ιδιοκτήτες στη μακροχρόνια συμβατική μίσθωση. Αντιθέτως, καταγράφουμε αύξηση κατά 2,32% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023 και κατά 21,11% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023.

Αύξηση των εγγραφών ακινήτων καταγράφεται και στο Δήμο Θεσσαλονίκης κατά 3,57% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023 και κατά 27,32% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023. Σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα, στο σύνολο των πόλεων καταγράφεται αύξηση της δυναμικής των εγγεγραμμένων ακινήτων κατά 59,59% στα Τρίκαλα, κατά 37,30% στη Ρόδο, κατά 29,69% στη Λάρισα, κατά 24,03% στα Ιωάννινα σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023.

Δικαιολογημένη μείωση καταγράφεται στο Ηράκλειο της Κρήτης κατά 13,13%, στην Κέρκυρα κατά 3,77% και κατά 0,31% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023.

Οι νέοι κανόνες δεν θα ελέγξουν το πρόβλημα της έλλειψης κατοικιών

Η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης τόσο για οικογενειακές κατοικίες, όσο και για κατοικίες κατάλληλες για νέους ή/και φοιτητές, δεν πρόκειται να ρυθμιστεί από τους νέους κανόνες στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Η οποιαδήποτε «επιστροφή» ακινήτου από τον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην μακροχρόνια συμβατική μίσθωση, κυρίως από τους μικροϊδιοκτήτες με μη υψηλές πληρότητες, θα καλυφθεί άμεσα από τα 5.297 νομικά πρόσωπα, τα 7.440 φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα ακίνητα ή/και μέρος των 94.982 φυσικών προσώπων με έως 2 ακίνητα που θα θελήσουν να αναπτυχθούν περαιτέρω στον κλάδο.

Από την πρώτη ημέρα δημοσίευσης των νέων κανόνων, είχαμε αναφέρει ότι είναι «ευπρόσδεκτοι» διότι αποτελούν ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας σε έναν αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό κλάδο, έναν κλάδο που συμμετέχει ενεργά στο νέο μοντέλο του τουρισμού και δημιουργεί θέσεις εργασίες, αλλά δεν θα μπορέσουν να αποτελέσουν ανάχωμα στο κόστος στέγασης στη χώρα μας ή/και να αυξήσουν την διαθεσιμότητα ακινήτων στις μακροχρόνιες συμβατικές μισθώσεις.

Τα έσοδα που θα προκύψουν από τους νέους κανόνες, δηλαδή τα έσοδα από τον ΦΠΑ στη βραχυχρόνια μίσθωση που δεν θα «συμψηφιστούν», το τέλος παρεπιδημούντων και μέρος από το τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής, θα μπορούσαν να διατεθούν για την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στεγαστικής πολιτικής και δημιουργίας κοινωνικών κατοικιών. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η «ανακατεύθυνση» των εσόδων που προκύπτουν από την βραχυχρόνια μίσθωση, στη χρηματοδότηση στεγαστικών πολιτικών.

Ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής με διεύρυνση των δικαιούχων

Στη χώρα μας, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης, η αύξηση του κόστους κατασκευής που πιέζει αυξητικά τις τιμές πώλησης, η αύξηση των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, η ραγδαία αύξηση των ενοικίων, το κόστος ενέργειας και γενικότερα η αύξηση του κόστους διαβίωσης, συρρικνώνει τα διαθέσιμα εισοδήματα.

Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.

Οι οικονομικές προκλήσεις στην παγκόσμια κοινότητα καθώς και στη χώρα μας βρίσκονται προ των πυλών και απαιτούνται άμεσα διευρυμένες πολιτικές στέγασης, πολιτικές με διεύρυνση των δικαιούχων, με στόχο την αναχαίτιση του κόστους την επόμενη ημέρα και την προσβασιμότητα σε αγορά κατοικίας, αλλά, παράλληλα και πολιτικές με υλοποίηση 2-3 ετών, που θα στοχεύουν στην εξάλειψη ιδίων δεδομένων στο μέλλον, καθώς και μέτρα που θα «προστατεύουν» την ιδιοκτησία υπό συνθήκες μη υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος.

Μη ξεχνάμε ότι η χώρα μας είναι από τις λίγες χώρες της Ε.Ε που δεν διαθέτει κοινωνικές κατοικίες (όχι εργατικές). Η κοινωνική κατοικία αντιπροσωπεύει μορφές παρεμβάσεων - κατασκευή, ρυθμιστικά μέτρα κλπ., της εθνικής κυβέρνησης ή/και των τοπικών αρχών στην αγορά κατοικίας προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων.

Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.