Συντάξεις: Τι αλλάζει στον τρόπο υπολογισμού το 2025

Εντός του 2024 αντί για το 2023 αποφάσισαν να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης χιλιάδες ασφαλισμένοι, συμβάλλοντας στο νέο αυξημένο κύμα φυγής προκειμένου να ωφεληθούν από τον πληθωρισμό αλλά και την επιμήκυνση του ασφαλιστικού τους βίου κατά ένα έτος.

Δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση τον ασφαλισμένο τον συμφέρει να συνταξιοδοτηθεί εντός του 2024 και όχι εντός του 2023 και αυτό συμβαίνει διότι ο πληθωρισμός θα είναι μεγαλύτερος από την αύξηση των συντάξεων (3.5 % ο πληθωρισμός 3% η αύξηση των συντάξεων) και έτσι ο ασφαλισμένος έχει όφελος στο ποσό της σύνταξης όχι μόνο από την αύξηση του συντελεστή αναπλήρωσης (κατά ένα έτος) αλλά και από την αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών.

Με 40 έτη ασφάλισης

• Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί με 40 έτη ασφάλισης είχε αποδοχές 1.400 ευρώ το έτος 2023. Οι συντάξιμες αποδοχές του θα είναι 1.450 ευρώ και θα λάβει εθνική σύνταξη ίση με 425 ευρώ (αφού θα έχει δοθεί 3% αύξηση στις συντάξεις) και ανταποδοτική σύνταξη 732 ευρώ.
• Συνολικά, δηλαδή θα λάβει κύρια σύνταξη ίση με 1.158 ευρώ (μεικτά) έναντι 1.145  που θα ελάμβανε το 2023. Οπότε, αν ο ασφαλισμένος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί εντός του 2024, θα λάβει μεγαλύτερη σύνταξη κατά 13 ευρώ, εκ των οποίων τα 7 ευρώ θα προέρχονται από το ένα έτος περισσότερο της εργασίας (μεγαλύτερος συντελεστής αναπλήρωσης) και τα υπόλοιπα 6 ευρώ από τις μεγαλύτερες συντάξιμες αποδοχές λόγω της αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών και με τον πληθωρισμό του 3.5%.
• Η τελική διαφορά βεβαίως δεν είναι μεγάλη καθώς οι αυξήσεις είναι αξιοσημείωτες μόνο στην περίπτωση που  η αύξηση των συντάξεων υπερβαίνει τον πληθωρισμό. Με εξαίρεση το 2022, που ο πληθωρισμός ήταν στο 9,9%, καμία από τις προηγούμενες δεν πέρασε το 3%.
• Ετσι για να βγουν κερδισμένοι οι συνταξιούχοι με το σημερινό σύστημα υπολογισμού θα πρέπει ο πληθωρισμός να είναι να είναι μεγαλύτερος του ποσοστού της αύξησης και για να συμβεί αυτό θα πρέπει η αύξηση του ΑΕΠ να είναι μεγαλύτερη από τον πληθωρισμό.

Αλλαγή σκηνικού

Ωστόσο από το 2025 το σκηνικό υπολογισμού των συντάξεων αλλάζει και κανείς δεν ξέρει μέχρι αυτή τη στιγμή αν η αλλαγή θα είναι προς όφελος η όχι των συνταξιούχων.

Η σχετική διάταξη προβλέπει ότι «η αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα έως και το 2024 διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η προσαύξηση των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα από το 2025 και εφεξής διενεργείται με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ».

Ο δείκτης αυτός θα δείχνει πόση ήταν η αύξηση του μέσου μισθού για το σύνολο της οικονομίας κάθε χρόνο από το 2002 και μετά και κατά την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Μισθών και θα αναπροσαρμόζει τις συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που θα αποχωρούν από 1ης/1/2025 και μετά.

Ο νόμος προέβλεπε την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης από το 2021, αλλά επειδή δεν μπορούσε να τον προσδιορίσει η ΕΛΣΤΑΤ πήρε αναβολή για να εφαρμοστεί από 1ης/1/2025.

Δύο ζητούμενα

•  Πρώτον δεν είναι σίγουρο ότι ο συγκεκριμένος δείκτης θα έχει προσδιοριστεί εντός του 2024. Το υπουργείο εργασίας έχει συστήσει ομάδα εργασίας για να βρεθεί ένας αποδεκτός δείκτης για την αύξηση του μέσου μισθού αφού κάθε επιστημονικός φορέας έχει καταγράψει διαφορετικά στοιχεία. Υψηλότερη είναι η προσέγγιση της ΕΡΓΑΝΗ που δείχνει ότι ο μέσος μισθός σημείωσε το 2023 αύξηση 6.3%.
• Από την άλλη πλευρά δεν έχει προσδιοριστεί αν ο δείκτης θα έχει ως βάση υπολογισμού τα έτη από το 2002 και μετά η ο νέος τρόπος υπολογισμού θα εφαρμοστεί σε δύο τμήματα. Με τον τρέχοντα τρόπο έως το 2024 και με το νέο για το διάστημα μετά το 2025.
• Αν η βάση υπολογισμού μετρήσει από το 2002 , όπως επισημαίνουν οι ειδικοί , οι συνταξιούχοι θα δουν μειώσεις στις συντάξεις καθώς το διάστημα 2010- 202 , οι μισθοί λόγω της κρίσης μειώθηκαν δραματικά. Αν εφαρμοστεί τμηματικά οι διαφορές θα είναι απειροελάχιστες τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια.