Σοβαρές ανατιμήσεις μέσα σε έξι μόλις μήνες: Ποια προϊόντα ακρίβυναν και πόσο - Ο «γρίφος» του βρεφικού γάλατος

Έξι μήνες έχουν περάσει από όταν τέθηκαν σε εφαρμογή τα 4 μέτρα της κυβέρνησης κατά της ακρίβειας, ωστόσο το τσουνάμι των ανατιμήσεων συνεχίζεται. Καθώς οι αυξήσεις στις τιμές ειδών πρώτης ανάγκης διαδέχονται η μία την άλλη, τα περιθώρια των πολιτών να «κόψουν» εξαντλούνται, το ίδιο και υπομονή τους.

Σύμφωνα με το καλάθι του OPEN, που παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών, από τον Νοέμβριο ορισμένα προϊόντα ανατιμήθηκαν έως και 80 λεπτά  Συγκεκριμένα: 

• Εξάδα αυγά που τον Νοέμβριο κόστιζε 3,08 ευρώ σήμερα κοστίζει 3,87 ευρώ.
• Η τιμή 1 κιλού αλευριού ανέβηκε από τα 1,29 ευρώ στα 1,70 μέσα σε 6 μήνες.
• Πακέτο μακαρόνια ανέβηκε από τα 0,79 ευρώ που κόστιζε τον Νοέμβρη στα 0,91 ευρώ τον Ιούνιο
• Η τιμή χυμού πορτοκαλιού 1 λίτρου εκτοξεύτηκε από τα 2,60 ευρώ στα 3,18 ευρώ

Ένα από τα μέτρα της κυβέρνησής που φάνηκε ότι είχαν αποτελέσματα ήταν η επιβολή πλαφόν στην τιμή του βρεφικού γάλατος, καθώς μετά την εφαρμογή του η τιμή του βρεφικό γάλατος στην Ελλάδα προσέγγισε τη μέση τιμή στην Ευρώπη.

Το μέτρο αυτό είχε εξαγγελθεί ως μόνιμο, ωστόσο σύμφωνα με το ρεπορτάζ του OPEN και της Χρύσας Φώσκολου φαίνεται ότι θα καταργηθεί στις 31 Δεκεμβρίου, όπως και τα υπόλοιπα έκτακτα μέτρα, που πήρε η κυβέρνηση.

Η Ελλάδα έχει το ακριβότερο γάλα στην Ευρώπη

Το μέγεθος του προβλήματος αποτυπώθηκε και στα στοιχεία της Eurostat, που δείχνουν ότι οι Έλληνες καταναλωτές πλήρωσαν το ακριβότερο γάλα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2023. 

Εκτός από τα γαλακτοκομικά, και οι τιμές άλλων βασικών τροφίμων, όπως τα έλαια - λίπη, το ψωμί και τα δημητριακά, ξεπερνούν τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Αλλά και οι τιμές των αλκοολούχων ποτών να βρίσκονται 51% πάνω από τον μέσο κοινοτικό όρο.

Το 2023, οι τιμές των τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών ήταν 5,7% πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Οι τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων ήταν 38% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ 27, κάνοντας την Ελλάδα την πιο ακριβή χώρα σε αυτή την κατηγορία.

Στα έλαια - λίπη, η Ελλάδα ήταν η τέταρτη ακριβότερη χώρα, με τιμές 26,3% πάνω από τον μέσο κοινοτικό όρο. Το ψωμί επίσης είναι ακριβότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε.-27, ενώ οι τιμές στο κρέας και τα φρούτα - λαχανικά ήταν αντίστοιχα 6,3% και 14,10% κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Τα τσιγάρα και εν γένει τα προϊόντα καπνού πωλούνται σε σχετικά χαμηλές τιμές στην Ελλάδα (27,10% κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.). 

Δεύτερη ακριβότερη στις τηλεπικοινωνίες

Μεγάλες διαφορές παρατηρούνται στις τιμές των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στην Ελλάδα που είναι κατά 48,6% υψηλότερες από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και τη χώρα μας να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση μετά το Βέλγιο. Από την άλλη, οι τιμές των υπηρεσιών μεταφορών είναι χαμηλότερες κατά 14,7% από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Η εστίαση και τα καταλύματα παραμένουν συγκριτικά φθηνότερα, ενώ το 2023 και οι τιμές στην ενέργεια ήταν φθηνότερες, κατά 7% σε σύγκριση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Πόλεμος με φόντο το ισπανικό μοντέλο και την κατάργηση του ΦΠΑ στο λάδι

Τεράστια αύξηση καταγράφηκε επίσης στην του λαδιού, το οποίο ακρίβυνε κατά 56,8%  σε ένα χρόνο. 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του OPEN, η τιμή ενός λίτρου λαδιού ιδιωτικής ετικέτας μπορεί να αγγίζει σήμερα στα ράφια των σουπερμάρκετ τα 10,90 ευρώ, ενώ λάδι ενός λίτρου επώνυμης ετικέτας μπορεί κοστίζει έως και 16 ευρώ.

Το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, καθώς και στην Ισπανία, που είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα στην Ευρώπη, οι καταναλωτές αγοράζουν το λάδι πανάκριβα.

Η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, με σκοπό να συγκρατήσει τις τιμές, ήδη από το 2023 μείωσε τον ΦΠΑ στο λάδι στο 5%, ενώ πρόσφατα νομοθέτησε την κατάργησή του ΦΠΑ στο λάδι από 1η Ιουλίου. 

Η κίνηση της ισπανικής κυβέρνησης είχε ως συνέπεια να ξεσπάσει χθες νέα αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης για το αν η μείωση του ΦΠΑ είναι η πλέον ενδεδειγμένη στρατηγική για την καταπολέμηση της ακρίβειας. 

Πάντως δεν είναι μόνο το λάδι που κοστίζει πανάκριβα στη χώρα μας. Σύμφωνα με τη Eurostat τα ελληνικά νοικοκυριά πλήρωσαν το ακριβότερο γάλα στην ΕΕ, ενώ ανατιμήσεις 38% καταγράφηκαν σε τυριά και αυγά.

Σκέρτσος: Η Ελλάδα είναι η 8η φθηνότερη χώρα στην ΕΕ

Ο  υπουργός Επικρατείας Άκη Σκέρτσος, κάνοντας χρήση στοιχείων της Eurostat και της ισπανικής κεντρικής τράπεζας, υποστήριξε ότι η κατάτηγηση του ΦΠΑ δεν λειτουργεί και μάλιστα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χώρα μας είναι «η 8η φθηνότερη χώρα στην ΕΕ».

Με τίτλο της ανάρτησης, «Περνάει τελικά στις τιμές καταναλωτή ο μειωμένος ΦΠΑ ή όχι; Το αρνητικό παράδειγμα της Ισπανίας με τον χαμηλότερο ΦΠΑ και τον υψηλότερο πληθωρισμό», ο υπουργός Επικρατείας σημειώνει αναλυτικά: «Η μάχη για την ενίσχυση των εισοδημάτων, των μισθών και των συντάξεων, τη στήριξη της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων μαζί με τη βελτίωση του ανταγωνισμού και των τιμών υπέρ των καταναλωτών είναι διαρκής. Και την δίνουμε με επιμονή, θάρρος, ειλικρίνεια και χωρίς δογματισμούς, όπως φάνηκε με τη δεύτερη κατά σειρά έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων και τα βαριά πρόστιμα που πλέον επιβάλλονται σε όσες επιχειρήσεις παρανομούν».

Ωστόσο, συνεχίζει, «δυστυχώς, δεν ισχύει το ίδιο για την αντιπολίτευση που επιμένει να εισηγείται τη λάθος συνταγή - δηλαδή την εύκολη αλλά κοστοβόρα και κυρίως αποτυχημένη λύση της μείωσης ΦΠΑ - αλλά και το λάθος παράδειγμα, αυτό της Ισπανίας που δοκίμασε τη μείωση ή και τον μηδενισμό του ΦΠΑ χωρίς να πετύχει αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στα τρόφιμα. Αντιθέτως εξακολουθεί να σημειώνει υψηλότερο πληθωρισμό από την Ελλάδα που έχει υψηλότερο ΦΠΑ».

Ενώ στη συνέχεια της ανάρτησής του παραθέτει τρία στοιχεία που, όπως αναφέρει, «δεν χωρούν αμφισβήτηση διότι προέρχονται από επίσημες πηγές της Eurostat και της ισπανικής κεντρικής τράπεζας». Συγκεκριμένα:

• «Σύμφωνα με την Eurostat, σε 9 κατηγορίες τροφίμων η Ισπανία εφαρμόζει χαμηλότερο ή μηδενικό ΦΠΑ από την Ελλάδα. Κι όμως στις 8 από αυτές ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από τον ελληνικό. (Πίνακας 1).
• Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της ισπανικής Κεντρικής Τράπεζας, στη σελ. 17 διαπιστώνεται σε γράφημα ότι οι μειώσεις του ΦΠΑ από την ισπανική κυβέρνηση έχουν μόνο ένα προσωρινό αποτέλεσμα της τάξης των 1-2 μηνών (με σχήμα U κυκλωμένο στα γραφήματα) ενώ στη συνέχεια οι τιμές του πληθωρισμού ανακάμπτουν στα ίδια και υψηλότερα επίπεδα και τη μείωση καρπώνονται οι μεσάζοντες. (Γράφημα 2).
• Σε αντίθεση με όσα διαβάζουμε τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurostat το κόστος αγαθών και υπηρεσιών στην Ελλάδα είναι μικρότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Προφανώς τα εισοδήματα παραμένουν ακόμη χαμηλά και σημειώθηκε υψηλός πληθωρισμός τα 2 προηγούμενα χρόνια που κινήθηκε όμως στον μέσο όρο της ευρωζώνης».

Επίσης, αναφέρει, «σε σχέση με το 2020, έχουμε γίνει πιο φθηνοί σε σχέση με την μέσο όρο της Ευρωζώνης. Το 2020 ήμασταν στο 88,4% των μέσων ευρωπαϊκών τιμών το 2023 είμαστε στο 87,2%. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν έχει ανέβει το επίπεδο τιμών στην Ελλάδα. Σημαίνει, όμως, ότι έχει ανέβει λιγότερο από ο,τι στην μέση ευρωπαϊκή χώρα.

Με άλλα λόγια, η Ελλάδα παραμένει μια σχετικά φθηνή χώρα σε σχέση με τα άλλα μέλη της ΕΕ - οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών βρίσκονται στο 87% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Βεβαίως, είμαστε ακριβότεροι από 7 χώρες (Βουλγαρία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία και Ρουμανία), αλλά είμαστε φθηνότεροι από τα υπόλοιπα 19 κράτη μέλη (με άλλα λόγια, είμαστε η 8η φθηνότερη χώρα στην ΕΕ). (Γράφημα 3)».

Παρά ταύτα, προσθέτει, «είναι όλα αυτά λόγος για να πανηγυρίζουμε; Σε καμία περίπτωση. Η Ελλάδα έχασε το 30% των εισοδημάτων της την προηγούμενη δεκαετία και πρέπει να αναπτύσσεται για πολλά χρόνια με υψηλότερους ρυθμούς από την ΕΕ για να καλύψει τη χαμένη απόσταση. Όπως συμβαίνει δηλαδή τα τελευταία χρόνια.

Τη μάχη για καλύτερα εισοδήματα θα την κερδίσουμε με τις σωστές πολιτικές, με αλήθεια, τεκμηρίωση και σεβασμό στον αγώνα που δίνουν οι πολίτες να σταθούν ξανά στα πόδια τους χωρίς να επαναλάβουμε τα λάθη που μας οδήγησαν στην επώδυνη περιπέτεια της πολυετούς κρίσης του 2010-2019», καταλήγει στην ανάρτησή του, ο υπουργός Επικρατείας.

ΣΥΡΙΖΑ:  Ο κ. Σκέρτσος μπορεί να σερβίρει μαγειρεμένα γραφήματα, αλλά αυτό που ετοίμασε δεν... τρώγεται 

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ εγκάλεσε τον υπουργό για μαγειρεμένα γραφήματα. Παρατήρησε δε ότι στην περίπτωση του καφέ στο χέρι διατήρησε τον μειωμένο ΦΠΑ ως επιτυχημένο μέτρο.

«Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα ήταν, για το 2023, η ακριβότερη χώρα της Ε.Ε. στα γαλακτοκομικά προϊόντα, δηλαδή το γάλα, το τυρί και τα αυγά (38% πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο). Στην κατηγορία έλαια-λίπη, ήταν η τέταρτη ακριβότερη χώρα (26,3% πάνω από τον μέσο κοινοτικό όρο), ενώ ακριβότερα πληρώσαμε και το ψωμί», επισήμανε ο ΣΥΡΙΖΑ. 

«Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν θέλει να μειώσει τους έμμεσους φόρους. Για να μην αυξηθεί η κατανάλωση, λέει ο κ. Χατζηδάκης. Για να συνεχίσουμε να τρώμε λιτά, θα εννοεί. Και μιλάμε για την κυβέρνηση που διατηρεί τον μειωμένο ΦΠΑ στον καφέ στο χέρι, ως επιτυχημένο μέτρο, αλλά βρίσκει ανούσια και πιθανά ατελέσφορη τη μείωση/μηδενισμό του ΦΠΑ στο τυρί, στο γάλα, στο κρέας.Μιλάμε για την κυβέρνηση που έχει 2,4 δισ. ευρώ υπερπλεόνασμα στο πρώτο τετράμηνο του 2024, αλλά δεν μειώνει ούτε έναν φόρο», πρόσθεσε. 

«Υ.Γ.: Ο κ. Σκέρτσος μπορεί να σερβίρει μαγειρεμένα γραφήματα, αλλά αυτό που ετοίμασε δεν... τρώγεται. Κατανοούμε ότι θέλει να καταλήξει στο "πόσα να μας δώσει και αυτός ο Κυριάκος;", αλλά ας αποσύρει την ανάρτησή του, στην οποία, μεταξύ άλλων, υπολογίζει εσκεμμένα τον πληθωρισμό της Ισπανίας (και τον συγκρίνει με τον πληθωρισμό της Ελλάδας), συμπεριλαμβάνοντας στον υπολογισμό του και την περίοδο πριν από τη λήψη μέτρων της ισπανικής κυβέρνησης για μείωση του εκεί ΦΠΑ. Παίζουν που παίζουν με τη διαβίωση των Ελλήνων, μην παίζουν και με τη νοημοσύνη μας», κατέληξε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.