Η εξίσωση για το ποσό των αναδρομικών

Σε δύο ταχύτητες κινούνται οι διεκδικήσεις αναδροµικών από τους συνταξιούχους. Τη διαχωριστική γραµµή θέτει το συνταξιοδοτικό εισόδηµα, όπως αυτό είχε διαµορφωθεί το 2012, πριν από τις περικοπές σε δώρα και συντάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγµατικές. ∆εδοµένου ότι οι επίµαχες µειώσεις επιβλήθηκαν οριζόντια σε όλους ανεξάρτητα από το Ταµείο στο οποίο ανήκαν και ανεξάρτητα από το αν προέρχονταν από το ∆ηµόσιο ή τον ιδιωτικό τοµέα, οι δύο βασικές ταχύτητες είναι:

Συνταξιούχοι µε εισόδηµα από κύριες, επικουρικές και µερίσµατα κάτω από 1.000 ευρώ. Εχασαν τα δώρα, τα οποία είχαν «ψαλιδιστεί» από το 2010, και µέτρησαν απώλειες στην επικουρική σύνταξή τους.

Συνταξιούχοι µε εισόδηµα από κύριες, επικουρικές και µερίσµατα πάνω από 1.000 ευρώ. Εχασαν τα δώρα, µέτρησαν απώλειες 5%-20% στο άθροισµα κύριας και επικουρικής, είχαν «έξτρα» µειώσεις στην επικουρική, καθώς και πρόσθετο «ψαλίδι» 12%, ειδικά όσοι λάµβαναν µηνιαία σύνταξη άνω των 1.300 ευρώ.

Οι κρίσιµες ηµεροµηνίες Οι συνταξιούχοι που κινήθηκαν δικαστικά πριν από τον Ιούνιο του 2015 δικαιούνται αναδροµικά από την 1η  Ιανουαρίου 2012 και δικαιώνονται στα Πρωτοδικεία. Οσοι συνταξιούχοι δεν έχουν ήδη κινηθεί δικαστικά πριν ή µετά το 2015 και αγωνιούν σήµερα για το αν µπορούν να διεκδικήσουν επιστροφές αναδροµικών ποσών βρίσκονται ανάµεσα σε συµπληγάδες: την απόφασηπιλότο του ΣτΕ και τον νόµο Κατρούγκαλου.

Υπάρχουν σήµερα πρωτόδικες αποφάσεις που ενοποιούν τον χρόνο πριν και µετά τον νόµο Κατρούγκαλου, το σκεπτικό των οποίων αναµένεται να κριθεί στα Εφετεία

Με αυτά τα δεδοµένα, το χρονικό κενό στο οποίο εστιάζεται σήµερα το µεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι κατ’ αρχάς οι 10 µήνες ανάµεσα στον Ιούνιο του 2015 και τον Μάιο του 2016. Εκεί εντοπίζεται το χρονικό διάστηµα που φαίνεται να µην καλύπτεται από πουθενά, αν και νοµικοί κύκλοι το επεκτείνουν µέχρι και τον ∆εκέµβριο του 2018. Για τις καινούργιες αξιώσεις, πολλά θα εξαρτηθούν από το µείζον θέµα της παραγραφής, δεδοµένου ότι βρισκόµαστε τριάµισι χρόνια µετά την απόφαση του ΣτΕ.

Το εύρος των αναδροµικών εξαρτάται και από την επικείµενη απόφαση του ΣτΕ για τον νόµο Κατρούγκαλου και τον επανυπολογισµό, ο οποίος αναµένεται να γίνει τον ερχόµενο Ιανουάριο. Η ρήτρα του νόµου που επιχειρεί να αντιµετωπίσει τη δηµοσιονοµική βόµβα είναι πως οι παλαιές συντάξεις καταβάλλονται µέχρι τις 31 ∆εκεµβρίου 2018 στο ύψος που είχαν διαµορφωθεί στις 31 ∆εκεµβρίου 2014, δηλαδή πριν από την απόφαση-πιλότο του ΣτΕ.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν σήµερα πρωτόδικες αποφάσεις που ενοποιούν τον χρόνο πριν και µετά τον νόµο Κατρούγκαλου, το σκεπτικό των οποίων αναµένεται να κριθεί στα Εφετεία. ∆ύο τέτοιες αποφάσεις δηµοσιοποιήθηκαν πρόσφατα από την Ενωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους: αφορούν σε αγωγές συνταξιούχων δικαστών οι οποίες κατατέθηκαν τον Ιούνιο του 2017 και φαίνεται να δικάστηκαν τον περασµένο Μάρτιο και Απρίλιο. Οι αποφάσεις βγήκαν φέτος τον Ιούνιο, φαίνεται πως δικαιώνουν τους ενάγοντες και επιστρέφουν ποσά για την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2015 έως τις 30 Ιουνίου 2017.

Δικαίωση

Από την άλλη, η πρόσφατη δικαίωση των δύο συνταξιούχων της ∆ΕΗ, οι οποίοι κατάφεραν να φτάσουν έως το τελικό στάδιο και να εισπράξουν χρήµατα από τον ΕΦΚΑ για το εξάµηνο Ιούλιος 2015 - ∆εκέµβριος 2015, ,«χώρεσε» µέσα στο επίµαχο κενό. Υπενθυµίζεται πως η αγωγή τους είχε ασκηθεί τον ∆εκέµβριο του 2015 και θα εκδικάζονταν τον Ιούνιο του 2019, εάν δεν είχε επισπευσθεί µε αίτηση προτίµησης η δίκη για λόγους προβληµάτων υγείας.

Το «Συντάξεις και ασφάλιση» ετοίµασε έναν πλήρη οδηγό για όλες τις κατηγορίες συνταξιούχων και όλες τις περικοπές που έχουν κριθεί αντισυνταγµατικές. ∆εδοµένου, µάλιστα, ότι το χρονικό διάστηµα για το οποίο µπορούν να εγερθούν αξιώσεις δεν είναι ακόµη απόλυτα ξεκάθαρο –το υπουργείο Εργασίας λέει πως το ζήτηµα έχει αντιµετωπιστεί πλήρως µε τον νόµο 4387 του 2016, ενώ µερίδα έγκριτων νοµικών επιµένει πως τα αναδροµικά µπορούν να διεκδικηθούν για 42 µήνες, δηλαδή από τον Ιούλιο του 2015 έως και τον ∆εκέµβριο του 2018–, οι συνταξιούχοι βρίσκονται σε «θολό» µονοπάτι.

Γι’ αυτό και το «Συντάξεις και ασφάλιση» προσεγγίζει τις επίµαχες αντισυνταγµατικές περικοπές σε µηνιαία βάση ώστε κάθε συνταξιούχος να µπορεί να υπολογίσει τα ποσά που έχει χάσει και να σταθµίσει το συµφέρον του.

Τα επίμαχα σημεία του Νόμου

Ρήτρες αντιµετώπισης της δηµοσιονοµικής βόµβας που... απασφάλισε η κοµβική απόφαση του ΣτΕ το 2015, το κόστος της οποίας υπολογίζεται στα 4,5 δισ. τον χρόνο, ενσωµατώνει ο νόµος Κατρούγκαλου. Η αρχιτεκτονική του επανυπολογισµού «χτίστηκε» εν πολλοίς πάνω στις αποφάσεις του ΣτΕ.

Στο άρθρο 14 επιχειρείται η «κάλυψη» του ενδιάµεσου διαστήµατος, καθώς αναφέρεται πως µέχρι τις 31 ∆εκεµβρίου 2018 οι παλαιές συντάξεις «συνεχίζουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν διαµορφωθεί κατά την 31η ∆εκεµβρίου 2014».

Δηλαδή, ο νόµος ανατρέχει σε χρονικό σηµείο πριν από την απόφαση του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) για να καλύψει την διαδροµή µέχρι την ολοκλήρωση του επανυπολογισµού. Παρ’ όλα αυτά, νοµικοί κύκλοι εκτιµούν πως, εφόσον οι αντισυνταγµατικές περικοπές συνεχίζουν να επιβάλλονται στις παλαιές συντάξεις και τα νέα ποσά θα εµφανιστούν από τον Ιανουάριο, οι διεκδικήσεις φτάνουν έως τον ∆εκέµβριο φέτος. Καθώς θα εκδικάζονται περισσότερες αγωγές, θα διαµορφωθεί πιο ασφαλής εκτίµηση για την έκβαση των υποθέσεων.