Εκλογές ΗΠΑ 2024: Πώς μια νίκη του Τραμπ μπορεί να αυξήσει ακόμα περισσότερο τις τιμές στα τρόφιμα

Σε αυτούς τους διχασμένους καιρούς, υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο μπορούν να συμφωνήσουν οι Αμερικανοί όλων των πολιτικών τάσεων: Οι τιμές των τροφίμων είναι πολύ υψηλές.

Παρόλο που ο πληθωρισμός των τροφίμων έχει μειωθεί σημαντικά, πρόσφατη δημοσκόπηση του Bloomberg News/Morning Consult διαπίστωσε ότι το 80% των πιθανών ψηφοφόρων σε πολιτείες με διακυμάνσεις στήριζε το σχέδιο της υποψήφιας των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις για την απαγόρευση της αύξησης των τιμών, συμπεριλαμβανομένου του 78% των ανεξάρτητων και του 70% των Ρεπουμπλικάνων.

Βέβαια, όπως τονίζει το Bloomberg, το σχέδιό της δεν πρόκειται να αλλάξει τις σημερινές τιμές στα σούπερ μάρκετ – στοχεύει στενά στις τιμές κατά τη διάρκεια εκτάκτων αναγκών, όπως ένας τυφώνας ή μια πανδημία. Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ έχει μιλήσει για τις τιμές των τροφίμων με όρους δασμών – βάζοντάς τους στις εισαγωγές για να μειωθεί το κόστος, μια αμφίβολη στρατηγική αφού οι δασμοί συνήθως κάνουν τα προϊόντα πιο ακριβά, όχι λιγότερο.

Τρόφιμα και μετανάστες

Ωστόσο, η πραγματική πολιτική τροφίμων που έχει προτείνει ο πρώην πρόεδρος είναι ενσωματωμένη στο σχέδιό του για μαζική απέλαση των μεταναστών χωρίς χαρτιά. Αφήνοντας κατά μέρος την ηθική του να μαζεύεις ανθρώπους και να τους στέλνεις αλλού σαν φορτίο, το σχέδιο αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των τροφίμων.

Σχεδόν 1,7 εκατομμύρια μετανάστες χωρίς χαρτιά εργάζονται στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, σύμφωνα με μια έκθεση του 2021 από το Κέντρο για την Αμερικανική Πρόοδο. Στην έκθεση αναφέρονται σχεδόν 300.000 που εργάζονται στη γεωργία και τη γεωργία, 206.000 στην παραγωγή τροφίμων, όπως σφαγεία και εμπορικά αρτοποιεία, 154.000 σε παντοπωλεία και καταστήματα ψιλικών και 833.000 σε εστιατόρια.

Είναι δύσκολο να υπάρξουν σαφείς αριθμοί για έναν πληθυσμό που είναι αναγκασμένος να ζει κάτω από το ραντάρ, αλλά η εικόνα είναι σαφής. Οι μετανάστες χωρίς χαρτιά συχνά κάνουν το είδος της βρώμικης δουλειάς που πολλοί Αμερικανοί δεν θέλουν να κάνουν: Μαζεύουν φρούτα και λαχανικά κατά τη διάρκεια καύσωνα, ενώ εκτίθενται σε τοξικά φυτοφάρμακα – πιάνουν, φορτώνουν και κρεμάνε ζωντανά κοτόπουλα, στη συνέχεια τεμαχίζουν και συσκευάζουν τα κουφάρια τους.

Τραυματίζονται συχνά, για να φροντίσουν τις αγελάδες των οποίων το γάλα πηγαίνει για να ικανοποιήσουν την αμείλικτη όρεξή μας για τυρί, σέρνονται μέσα σε «μια γλιστερή γλίτσα από χώμα, κοπριά και ούρα», όπως περιέγραψε πρόσφατα το περιοδικό New York Times – και έχουν εισπνεύσει «αερολυμένη εγκεφαλική ύλη» για να παραδώσουν φθηνά προϊόντα χοιρινού κρέατος, όπως περιγράφει λεπτομερώς ο Τεντ Γκενογουέιζ στο The Chain: Farm, Factory, and the Fate of Our Food.

Για να είμαστε σαφείς, οι εργάτες χωρίς χαρτιά δεν κάνουν μόνο χειρωνακτικές εργασίες. Τα εστιατόρια απασχολούν επίσης συχνά μετανάστες χωρίς χαρτιά σε όλες τις θέσεις εργασίας που τα κρατούν σε λειτουργία – ως διευθυντές, σερβιτόροι, σερβιτόρες και μάγειρες. Και υπάρχουν επίσης περίπου 50.000 μετανάστες επιχειρηματίες χωρίς χαρτιά στα εστιατόρια και τις υπηρεσίες εστίασης, περίπου το 10% του συνόλου του κλάδου, σύμφωνα με τη Ναν Γου, διευθύντρια έρευνας στο Αμερικανικό Συμβούλιο Μετανάστευσης. Πρόκειται για τους ιδιοκτήτες εστιατορίων, τους υπεύθυνους τροφοδοσίας, τους εργολάβους και τους χειριστές φορτηγών τροφίμων – επιχειρήσεις στις οποίες πολλοί από εμάς συχνάζουν συνεχώς.

Είτε Δημοκρατικός, είτε Ρεπουμπλικανός, είτε τίποτα από τα δύο, εκτός αν κάποιος παράγει μόνος του τα τρόφιμά του, οι πιθανότητες είναι ότι κάτι που έφαγε σήμερα έφθασε στο πιάτο του μέσω ενός μετανάστη χωρίς χαρτιά, συχνά κάνοντας μια δουλειά που δεν θα έκανε ο ίδιος. Τι θα συμβεί, λοιπόν, αν από τη μια μέρα στην άλλη, ή κατά τη διάρκεια μερικών τρομερών εβδομάδων, μηνών ή ετών, όλοι αυτοί οι άνθρωποι αναγκαστούν να σταματήσουν να κάνουν όλες αυτές τις δουλειές; Θα πάρουν τη θέση τους Αμερικανοί πολίτες; Απίθανο.

Το υπόδειγμα του 2011

Το 2011 νέοι αντιμεταναστευτικοί νόμοι τρόμαξαν μεγάλο μέρος του λατινοαμερικάνικου μεταναστευτικού εργατικού δυναμικού της Τζόρτζια και οι αγρότες βρέθηκαν με 11.000 κενές θέσεις εργασίας, όπως ανέφερε η Daily, μια βραχύβια ειδησεογραφική εφαρμογή που ανήκε στη News Corp. εκείνη τη χρονιά. Ένας αγρότης είπε στο μέσο ότι αναγκάστηκε να αφήσει το ένα τρίτο των προϊόντων του να πεθάνει στο χωράφι επειδή δεν είχε τη βοήθεια για να τα συγκομίσει. «Απλώς δεν έχουμε το εργατικό δυναμικό και θα χειροτερέψει η κατάσταση».

Παρόμοιες ιστορίες βγήκαν από τη Νέα Υόρκη, την πολιτεία της Ουάσινγκτον και την Καλιφόρνια την επόμενη χρονιά, καθώς οι μεταναστευτικοί νόμοι αυστηροποιήθηκαν. Στην Αϊόβα αυτό έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει, σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά του Investigate Midwest, που διαπίστωσε ότι οι μετανάστες χωρίς χαρτιά σκέφτονται να εγκαταλείψουν την πολιτεία λόγω των σκληρών μεταναστευτικών νόμων που τέθηκαν πρόσφατα σε ισχύ.

Σήμερα η έλλειψη εργατικού δυναμικού παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους και τους ιδιοκτήτες εστιατορίων, γι’ αυτό και οι κυριότερες ομάδες που τους εκπροσωπούν επιθυμούν μεταναστευτική μεταρρύθμιση και όχι μαζικές απελάσεις. «Η μετανάστευση μόνο με την επιβολή της νομοθεσίας θα παραλύσει τη γεωργική παραγωγή στην Αμερική», σύμφωνα με τον ιστότοπο της Ομοσπονδίας του Αμερικανικού Γραφείου Αγροτών, αναφερόμενη σε τακτικές όπως συλλήψεις, κρατήσεις και μετακινήσεις όλων όσων παραβιάζουν τους ισχύοντες νόμους.

«Ολιστική λύση»

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειάζεται σαφώς μια ολιστική λύση από το Κογκρέσο για να εξασφαλιστεί ένα νόμιμο εργατικό δυναμικό χωρίς να αποσταθεροποιηθεί η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων μας», αναφέρει ο εκπρόσωπος της οργάνωσης. Η Εθνική Ένωση Εστιατορίων έθεσε παρόμοιο ζήτημα. «Με χιλιάδες θέσεις εργασίας να ανοίγουν κάθε μήνα, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να φέρουμε περισσότερους ανθρώπους στο εργατικό δυναμικό», λέει ο Σον Κένεντι, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για δημόσιες σχέσεις. «Υποστηρίζουμε μια συνολική μεταρρύθμιση της μετανάστευσης -συμπεριλαμβανομένων των διευρυμένων προγραμμάτων θεωρήσεων εργασίας και της βελτίωσης των νόμιμων οδών για τη μετανάστευση, ενώ παράλληλα διασφαλίζουμε με ασφάλεια τα σύνορα».

Οι σημερινές εργασιακές προκλήσεις της βιομηχανίας εστιατορίων οφείλονται εν μέρει στις περιοριστικές μεταναστευτικές πολιτικές, όπως έγραψε πρόσφατα η Μίστι Κάλι, εκτελεστική διευθύντρια της Critical Labor Coalition, στην εμπορική έκδοση Modern Restaurant Management. Νωρίτερα φέτος, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Κάνσας Σίτι επεσήμανε αυτή την έλλειψη εργαζομένων ως κινητήρια δύναμη πίσω από την αύξηση των τιμών για την οποία όλοι τόσο πολύ παραπονιόμαστε. «Όταν χάνεις εργαζόμενους, η ικανότητά σου να καλύπτεις τη ζήτηση θα μειωθεί», λέει ο Ντεμπού Γκάντι από το Center for American Progress. «Η προσφορά θα μειωθεί- αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές».

Οι μεγάλες εταιρικές φάρμες θα είναι σε πολύ καλύτερη θέση μετά τις μαζικές απελάσεις σε σύγκριση με τις μικρότερες, επειδή μπορούν να απορροφήσουν περισσότερο από το αυξημένο εργατικό κόστος, λέει ο Βαλντεμάρ Βελάσκεζ, πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Αγροτικής Εργασίας, η οποία δραστηριοποιείται στις μεσοδυτικές πολιτείες και σε τμήματα του Νότου. Οι μικρές οικογενειακές αγροτικές εκμεταλλεύσεις -που αποτελούν το 88% του συνόλου των αμερικανικών αγροκτημάτων- θα πληγούν σκληρά, ενδεχομένως να αναγκαστούν να κλείσουν. «Αν απελάσετε όλους αυτούς τους εργάτες, θα υπάρξει κατακραυγή από τις μικρές οικογενειακές φάρμες», λέει ο Βελάσκεζ.

Όποιος και αν κερδίσει την επόμενη εβδομάδα θα πρέπει να βρει τρόπο να διατηρήσει τις τιμές των τροφίμων υπό έλεγχο, ακόμη και όταν η κλιματική αλλαγή και η γεωπολιτική συνεχίζουν να ανεβάζουν το κόστος. Αλλά αν υπάρχει ένας μοχλός που έχουν στη διάθεσή τους οι Αμερικανοί πολιτικοί για να μειώσουν αυτό το κόστος, αυτός είναι η δημιουργία μεγαλύτερης δεξαμενής εργατικού δυναμικού. Πολλοί άνθρωποι θέλουν να εργαστούν σε αυτή τη χώρα, πολλοί από τους οποίους είναι ήδη εδώ και πολλοί περισσότεροι ελπίζουν να έρθουν, και η βιομηχανία τροφίμων είναι ακριβώς μία από αυτές που τους χρειάζεται απεγνωσμένα. Όταν η πραγματική, ρεαλιστική και ανθρώπινη μεταναστευτική μεταρρύθμιση είναι άπιαστη, το πληρώνουμε όλοι.