Folli Follie: Από τη «faux» λάμψη στο χείλος της καταστροφής

Επί δεκαετίες η ελληνική επιχείρηση Folli Follie -δηµιούργηµα της οικογένειας Κουτσολιούτσου- δέσποζε στο ελληνικό χρηµατιστήριο ως φωτεινό παράδειγµα εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας, καθώς πραγµατοποιούσε σχεδόν το 80% του τζίρου της στο εξωτερικό και ειδικότερα στις δύσκολες αγορές της Ασίας αλλά και του ∆υτικού Κόσµου. Ωσπου στις αρχές Μαΐου του 2018, η έκθεση του ακτιβιστικού επενδυτικού Fund QCM, µε έδρα τη Νέα Υόρκη, αποκάλυψε µια διαφορετική εικόνα, η οποία κλόνισε συθέµελα τον µύθο της εισηγµένης.

Οι πρώτες επίσηµες αντιδράσεις από τη διοίκηση και τους βασικούς µετόχους της εταιρείας -δηλαδή την οικογένεια Κουτσολιούτσου- ήταν ισχυρές, αλλά ανούσιες, καθώς έκαναν λόγο για συκοφαντίες χωρίς ωστόσο να δίνουν ουσιαστικές απαντήσεις µε αριθµούς. Πλέον, έναν χρόνο µετά, η υπόθεση εξακολουθεί να παραµένει εκκρεµής. Στους 12 µήνες που µεσολάβησαν έως σήµερα δεκάδες προθεσµίες και υποσχέσεις για την αποτύπωση του πραγµατικού µεγέθους της Folli Follie έχουν αθετηθεί, σύµβουλοι και στελέχη διοίκησης έχουν παραιτηθεί, η συµφωνία εξυγίανσης µε τους πιστωτές-οµολογιούχους έχει µάλλον αποµακρυνθεί ως ενδεχόµενο, και οι βασικοί µέτοχοι της εταιρείας (συµπεριλαµβανοµένων της Fosun -που κατέχει το 16,3% της εταιρείας αυξάνοντας µάλιστα τη θέση της τον Μάιο του 2018- και της Fidelity) σιωπούν.

Η Δικαιοσύνη, από την άλλη, έχει επιβάλει σειρά µέτρων κατά της εταιρείας και φυσικών προσώπων και διενεργεί τις δικές της έρευνες, στρεφόµενη πια στα αδικήµατα της χειραγώγησης και του ξεπλύµατος χρήµατος. Αν η έκθεση της QCM αποτέλεσε τη θρυαλλίδα για την αποκάλυψη του σκανδάλου Folli Follie, το πόρισµα της Alvarez & Marsal σφράγισε την εξακριβωµένη τεράστια εταιρική απάτη και αποτελεί µέχρι και σήµερα το µοναδικό ντοκουµέντο για την εικόνα και το µέγεθος του οµίλου. Το σχετικό πόρισµα που δηµοσιοποιήθηκε τον περασµένο Σεπτέµβριο κατ’ αρχάς κατέστησε σχεδόν ανύπαρκτες λειτουργικά τις ασιατικές θυγατρικές του οµίλου (µε τζίρο µόλις 116 εκατ. ευρώ έναντι 1,112 δισ. ευρώ που ισχυρίζονταν ότι παρήγαν) αλλά και έδωσε µια πρώτη εικόνα για τις µεθοδεύσεις της οικογένειας Κουτσολιούτσου και των συνεργαζόµενων στελεχών, όσον αφορά τον τρόπο διενέργειας της απάτης.

Το βούλευμα

Είναι χαρακτηριστικό δε πως, λίγες µέρες µετά τη δηµοσιοποίηση του πορίσµατος, το euro2day.gr δηµοσίευσε αποκλειστικά το σχετικό βούλευµα της Οικονοµικής Εισαγγελίας, στο οποίο περιγράφονται οι τρόποι που η διοίκηση της εταιρείας φούσκωνε επί χρόνια τα µεγέθη της. Για την ιστορία -και παρά τα όσα ισχυρίζεται ακόµη και η σηµερινή διοίκηση της Folli Follie- ο δικανικός έλεγχος της Alvarez & Marsal «επιβλήθηκε» από τον ελεγκτικό οίκο Ernst & Young, ο οποίος είχε στην αρχή αναλάβει να διενεργήσει στοχευµένο έλεγχο βασικών µεγεθών της µητρικής εταιρείας. Επειτα από σειρά καθυστερήσεων και την τελική δηµοσιοποίηση του πορίσµατος, ο ελεγκτικός οίκος διέκοψε τη συνεργασία µε την εισηγµένη, κρίνοντας πως δεν δύναται να ολοκληρώσει τον έλεγχο, ο οποίος εξάλλου στερούνταν πλέον αντικειµένου. Το βούλευµα υιοθέτησε το πόρισµα της ελεγκτικής εταιρείας, η οποία εντόπισε τρεις περιόδους και µεθόδους καταχώρισης εικονικών συναλλαγών στις ασιατικές θυγατρικές της Folli Follie. Η πρώτη αφορά την πιο πρόσφατη περίοδο (2015- 2017), η οποία αναφέρεται ως «Αµεσες Εικονικές Συναλλαγές».

Η δεύτερη καλύπτει το διάστηµα 2007-2015 και αφορά σε «Εµµεσες Εικονικές Συναλλαγές» και η τρίτη πιστεύεται ότι αποτελεί πρακτική που υιοθετήθηκε µεταξύ του 2001 και του 2015. Για αυτή την τελευταία µάλιστα, στην οποία υπάλληλοι του FF GROUP ASIA αναφέρονταν ως  «Merry-GoRound» (Γύρω γύρω όλοι), η Α&Μ σηµειώνει ότι η παλαιότερη αναφορά ήταν το 2001, αλλά δεν αποκλείει να συνέβαινε και παλαιότερα! Την ίδια εποχή που οι αποκαλύψεις έρχονταν πια από επίσηµες πηγές, οι βασικοί µέτοχοι (∆ηµήτρης και Αικατερίνη Κουτσολιούτσου) αναδιπλώθηκαν παραιτούµενοι από το ΔΣ της εταιρείας, αφήνοντας ωστόσο στη θέση του διευθύνοντος συµβούλου τον γιο τους, Τζώρτζη Κουτσολιούτσο.

Αργότερα, και ο ίδιος παραχώρησε τη θέση σε νέο διευθύνοντα σύµβουλο, παρέµεινε ωστόσο στην εταιρεία ως µη εκτελεστικό µέλος του ∆Σ και µέλος της steering committee της εταιρείας, διατηρώντας ουσιαστικό ρόλο στα όσα συµβαίνουν. Πριν από τα παραπάνω η εταιρεία προσέφυγε αιφνιδιαστικά το καλοκαίρι στις πρόνοιες του πτωχευτικού, καταθέτοντας αίτηση υπαγωγής στο 106 A, η οποία απορρίφθηκε, αλλά συνέχισε να επεξεργάζεται νέα σχέδια.

Στα µέσα Φεβρουαρίου 2019 η εταιρεία πλέον προχώρησε σε µια καταρχήν συµφωνία µε µέρος των πιστωτών-οµολογιούχων της (που εκπροσωπούν µόλις το 27% αυτών), η οποία παρά το οριοθετηµένο χρονοδιάγραµµα δεν προχωρά. Η βάση της συµφωνίας είναι οι εξασφαλίσεις των οµολογιούχων και ειδικότερα ακίνητα της Folli Follie, τα οποία ωστόσο παραµένουν δεσµευµένα από την ελληνική ∆ικαιοσύνη. Παράλληλα το εγχείρηµα αίτησης υπαγωγής στο 106 β ή δ του πτωχευτικού απαιτεί οπωσδήποτε την παρουσίαση εγκεκριµένου ισολογισµού.

Το έργο έχει αναλάβει η PwC, αλλά σύµφωνα µε την τελευταία ανακοίνωση της FF δεν πρόκειται να έχει ολοκληρώσει έως τις 15 Ιουλίου 2019! Σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες, οι οµολογιούχοι πιστωτές αποµακρύνονται από το ενδεχόµενο εισφοράς οποιασδήποτε ρευστότητας στην εταιρεία, η οποία αναζητά µε τη σειρά της άλλες πηγές. Επί µήνες προσπαθούσε να πουλήσει ένα ελικόπτερο και ένα διαµέρισµα στο Χονγκ Κονγκ.

Επιχείρησε επίσης να πουλήσει τη θυγατρική Folli Follie, ενώ εσχάτως φαίνεται να προσπαθεί την πώληση τής Links οf London, της οποίας το ακριβές µέγεθος παραµένει άγνωστο. Στο µεταξύ η εταιρεία πορεύεται µε όσες φίρµες της έχουν αποµείνει, αφού σταδιακά τα συµβόλαια αντιπροσώπευσης χάνονται και τα brands µετακινούνται σε άλλους παίκτες της αγοράς. Η δε νέα διοίκηση της εταιρείας (τα πρόσωπα της οποίας έχουν αλλάξει αρκετές φορές τους τελευταίους µήνες) δεν είναι σε θέση να δώσει λύσεις ή απαντήσεις όσον αφορά την εκ των πραγµάτων αναγκαία αναδιάρθρωση της εταιρείας.

Παρά το γεγονός ότι πολλά σηµεία της όλης υπόθεσης παραµένουν σκοτεινά και αναπάντητα, είτε αφορούν στους εµπλεκόµενους στην απάτη είτε στην έλλειψη αντίδρασης εκείνων που δικαιωµατικά είχαν λόγο, όπως για παράδειγµα η Fosun, εντούτοις όλα τα στοιχεία καταλήγουν στο ότι η Folli Follie ως εταιρεία σώζεται µόνο µε θαύµα. Από την άλλη, η απόδοση ευθυνών και εντέλει ποινών στην οικογένεια Κουτσολιούτσου και στους συνεργάτες της βρίσκεται πλέον οριστικά στη δικαιοδοσία της ελληνικής Δικαιοσύνης.

Οι µεγάλοι χαµένοι και το πλήγµα στην αξιοπιστία της κεφαλαιαγοράς

Από το «τοξικό» κουβάρι της Folli Follie ως απόλυτα χαµένοι έως στιγµής εµφανίζονται οι πιστωτές οµολογιούχοι της εταιρείας (τόσο οι κάτοχοι του ΜΟ∆ 250 εκατ. ευρώ λήξης 2019, οι κάτοχοι των δύο γερµανικών οµολόγων συνολικής αξίας 51 εκατ. ευρώ Schuldschein, αλλά και οι κάτοχοι του οµολόγου σε ελβετικό φράγκο). Οι οµολογιούχοι δεν έχουν κατοχυρώσει εξασφαλίσεις ή διέξοδο, µια και το Term Sheet για τη συµφωνία εξυγίανσης της FF δεν προχωρά.

Οι ελληνικές πιστώτριες τράπεζες από την άλλη φρόντισαν νωρίς να καλύψουν τη µικρή δανειακή έκθεση που είχαν έναντι της εταιρείας. Κατ’ αρχάς έλαβαν ενέχυρο µετοχές της Αττικά Πολυκαταστήµατα και µετρητά, ενώ προχώρησαν και στον πλειστηριασµό µέρους των µετοχών της Αττικά Πολυκαταστήµατα. Οι εργαζόµενοι της εταιρείας -οι οποίοι αρχικώς υπολογίζονταν σε 1.100 περίπου στην Ελλάδα- παρέµεναν έως πρότινος καλυµµένοι µισθολογικά, αν και υπήρξαν προτάσεις µειώσεων αποδοχών, οικειοθελείς αποχωρήσεις αλλά και αναγκαστικές, καθώς το αντικείµενο εργασίας αρκετών εξ αυτών χάνεται.

Η νέα διοίκηση της εταιρείας πάντως και ειδικότερα ο διευθύνων σύµβουλος κ. Α. Φράγκος στις αρχές Μαρτίου 2019 δεν είχε τη δυνατότητα να ενηµερώσει για το πλήθος των εργαζοµένων. Το ∆ηµόσιο και τα ασφαλιστικά ταµεία από την άλλη διατηρούν απαιτήσεις, οι οποίες τουλάχιστον έως τον Νοέµβριο του 2018 ήταν ρυθµισµένες. Το πλήγµα ωστόσο στην αξιοπιστία των ελεγκτικών µηχανισµών και ειδικότερα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, του θεσµού των ορκωτών ελεγκτών αλλά και του ίδιου το εγχώριου συστήµατος και της κεφαλαιαγοράς είναι ανυπολόγιστο.

Υπενθυµίζεται πως, πέρα από αυτές καθαυτές τις ελεγχόµενες πράξεις όσον αφορά τη Folli Follie, η οικογένεια των βασικών µετόχων ελέγχεται και για σειρά άλλων πράξεων. Πρόκειται αφενός για τον τρόπο που διαχειρίστηκε τη δυνατότητα που της έδωσε η µεγάλη εταιρική αναδιάρθρωση µετά την πώληση των Καταστηµάτων Αφορολογήτων Ειδών, αλλά και για το γεγονός ότι κατά την εν λόγω πώληση φέρονται να έλαβαν και προσωπικό management fee. Παράλληλα, η οικογένεια πρόλαβε να προσηµειώσει προσωπικά της ακίνητα σε εταιρεία του πρώην συνεταίρου της στην Dufry αξιοποιώντας υπέρ της τον χρόνο και την καθυστερηµένη αντίδραση των µηχανισµών στην Ελλάδα.