Συντάξεις χηρείας: Οι εννιά κατηγορίες που παίρνουν διπλή αύξηση άνω του 40%

Διπλή αύξηση άνω του 40% έρχεται για εννέα κατηγορίες συνταξιούχων χηρείας µε το νέο καθεστώς που ψηφίστηκε πρόσφατα. Η αύξηση του ποσοστού αναπλήρωσης από το 50% στο 70% για τους επιζώντες συζύγους σηµαίνει κατ’ αρχάς αύξηση 40% για όλους, δηλαδή για το σύνολο των πάνω από 45.000 συνταξιούχων που λαµβάνουν σύνταξη χηρείας µε το καθεστώς του νόµου Κατρούγκαλου (για θανάτους από 13 Μαΐου του 2016 και µετά).

Για 9 κατηγορίες, ωστόσο, η αύξηση θα είναι διπλή καθώς το νέο ποσοστό θα υπολογιστεί επί της παλιάς σύνταξης του θανόντος και όχι επί της επανυπολογισµένης µε βάση την εξίσωση του νόµου Κατρούγκαλου.

Ο νόµος ισχύει από την Παρασκευή 17 Μαΐου όταν δηµοσιεύτηκε σε ΦΕΚ. Συνεπώς η αύξηση ξεκινάει να µετράει από τη σύνταξη Ιουνίου, η οποία πληρώθηκε στα τέλη Μαΐου. Ηδη δηλαδή «τρέχει» ένα µηνιάτικο αναδροµικά και στον ΕΦΚΑ διεξάγεται αγώνας δρόµου ώστε να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες τεχνικές λεπτοµέρειες και να ξεκινήσουν να καταβάλλονται οι αυξήσεις.

Αν για τεχνικούς λόγους αυτό δεν καταστεί εφικτό να συµβεί µε την καταβολή της σύνταξης Ιουλίου, η οποία πληρώνεται τέλη Ιουνίου, τότε οι αυξήσεις θα ενσωµατωθούν στο σύστηµα πληρωµών αργότερα, αλλά σε κάθε περίπτωση θα µετρούν από τη σύνταξη Ιουνίου. Η αύξηση θα είναι δύο ταχυτήτων:

• 40% για τους επιζώντες συζύγους εφόσον ο θανών ήταν εργαζόµενος ή συνταξιούχος που είχε συνταξιοδοτηθεί µετά τον νόµο Κατρούγκαλου, δηλαδή µετά τις 13 Μαΐου του 2016 και συνεπώς δεν είχε «προσωπική διαφορά» ή είχε συνταξιοδοτηθεί πριν τον Μάιο του 2016 αλλά η σύνταξή του προκύπτει υψηλότερη µε τον επανυπολογισµό.
• ∆ιπλή αύξηση που καταλήγει πάνω από 40% εφόσον ο θανών ήταν συνταξιούχος πριν την ψήφιση του νόµου Κατρούγκαλου (πριν από τις 13/5/2016) και ανήκε στις κατηγορίες εκείνες των συνταξιούχων που λάµβαναν υψηλές συντάξεις µε το παλιό σύστηµα ενώ µε το νέο διατηρούν «προσωπική διαφορά».

Πρόκειται για συντάξεις που προκύπτουν χαµηλότερες µετά τον επανυπολογισµό του 4387/2016 επειδή ο συνταξιούχος προερχόταν από το ∆ηµόσιο, το ΤΕΒΕ κ.α. Αναλυτικά οι χήρες / χήροι που θα πρέπει να περιµένουν διπλή αύξηση είναι όσοι λαµβάνουν σύνταξη θανόντος, ο οποίος ήταν συνταξιούχος πριν από τον Μάιο του 2016 (είχε αποχωρήσει µε τον παλιό τρόπο υπολογισµού), πέθανε µετά τον Μάιο του 2016 και ανήκε σε µία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

1. Συνταξιούχος δηµόσιος υπάλληλος κατηγορίας ΠΕ (πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης) που είχε αποχωρήσει µε 25 έτη ασφάλισης και άνω.
2. Συνταξιούχος ΙΚΑ που είχε αποχωρήσει µε 35ετία σε ασφαλιστική κλάση από την 20ή και πάνω, είχε δηλαδή συντάξιµες αποδοχές από 1.600 ευρώ και άνω (τεκµαρτά ηµεροµίσθια).
3. Συνταξιούχος δηµόσιος υπάλληλος κατηγορίας ΤΕ (τεχνολογικής εκπαίδευσης) που είχε αποχωρήσει µε 25 έτη ασφάλισης και άνω.
4. Συνταξιούχος δηµόσιος υπάλληλος κατηγορίας ΔΕ (δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης) που είχε αποχωρήσει µε 28 έτη ασφάλισης και άνω.
5. Συνταξιούχος δηµόσιος υπάλληλος κατηγορίας ΥΕ (υποχρεωτικής εκπαίδευσης) που είχε αποχωρήσει µε 30 έτη ασφάλισης και άνω.
6. Συνταξιούχος του ΤΕΒΕ που είχε αποχωρήσει µε περισσότερα από 15 έτη ασφάλισης, ασχέτως ασφαλιστικής κλάσης.
7. Συνταξιούχος του Ταµείου Νοµικών, δικηγόρος που είχε αποχωρήσει µε 25 χρόνια ασφάλισης και άνω.
8. Συνταξιούχος του πρ. ΤΣΑΥ (γιατροί, νοσηλευτές, υγειονοµικοί) που είχε αποχωρήσει µε 25 χρόνια ασφάλισης και άνω.
9. Συνταξιούχος του πρ. ΤΣΜΕΔΕ (αρχιτέκτονες, µηχανικοί κ.λπ.) που είχε αποχωρήσει µε 25 έτη ασφάλισης και άνω.

Αναλυτικά, ο νόµος 4611/2019 που ψηφίστηκε την περασµένη εβδοµάδα προβλέπει δέσµη 6 διατάξεων που ανατρέπουν µε θετικό πρόσηµο το καθεστώς των συντάξεων χηρείας:

• Το όριο ηλικίας των 55 ετών καταργείται και οι συντάξεις λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισµένου καταβάλλονται στους επιζώντες συζύγους ανεξάρτητα από την ηλικία τους ακόµη και µετά την παρέλευση της 3ετίας.
• Το ποσοστό αναπλήρωσης που δικαιούνται οι χήρες / χήροι από τη σύνταξη του θανόντος αυξάνεται σε 70% από 50% σήµερα. Αυτό σηµαίνει αύξηση κατά 40% του δικαιούµενου ποσού για όλους. Για παράδειγµα, αν η σύνταξη του θανόντος είναι 1.000 ευρώ, η χήρα/ο χήρος δικαιούται από τον φετινό Ιούνιο 700 ευρώ έναντι 500 που δικαιούνταν έως τον Μάιο 2019. Αντίστοιχα αν η σύνταξη του θανόντος προκύπτει 800 ευρώ, ο επιζών σύζυγος δικαιούται 560 ευρώ έναντι 400. Η αύξηση αυτή είναι 20 ποσοστιαίες µονάδες και µεταφράζεται σε 40% συγκριτικά µε το ποσό που έδινε αρχικά ο νόµος Κατρούγκαλου. Την εν λόγω αύξηση δικαιούνται και οι επιζώντες λόγω θανάτου ασφαλισµένου και οι επιζώντες λόγω θανάτου συνταξιούχου.
• Ταυτόχρονα καταργείται το «ψαλίδι» από τον επανυπολογισµό της σύνταξης του θανόντος. Προσοχή, η εν λόγω αύξηση αφορά µόνο τους θανόντες συνταξιούχους που ελάµβαναν ήδη σύνταξη πριν τον νόµο Κατρούγκαλου, δηλαδή ήταν ήδη συνταξιούχοι στις 13 Μαΐου του 2016. Υπενθυµίζεται πως, σύµφωνα µε τον νόµο Κατρούγκαλου, αν ο θανών ήταν συνταξιούχος, η σύνταξή του επανυπολογιζόταν µε το σύστηµα εθνικήανταποδοτική και αποδιδόταν χωρίς προσωπική διαφορά στον επιζώντα στο 50%. Αυτό το σύστηµα οδηγούσε σε διπλή αποµείωση της νέας σύνταξης. Στο νέο νοµοσχέδιο καταργείται το εν λόγω «ψαλίδι» καθώς προβλέπεται πως αν η σύνταξη του θανόντος βγαίνει µικρότερη µε τον επανυπολογισµό, το ποσοστό της χήρας/του χήρου θα υπολογίζεται στην παλιά υψηλότερου ποσού σύνταξη που καταβαλλόταν στις 12 Μαΐου του 2016. ∆ηλαδή οι χήροι/χήρες θα µπορούν πλέον να διατηρούν την «προσωπική διαφορά» του θανόντος, εφόσον φυσικά ο θανών ήταν συνταξιούχος στις 13 Μαΐου του 2016. Αντίθετα αν η σύνταξη βγαίνει υψηλότερη µε τον επανυπολογισµό, τότε τα ποσοστά θα υπολογίζονται στη νέα υψηλότερη σύνταξη.
• Τα παιδιά δικαιούνται τη σύνταξη λόγω θανάτου ακόµη και µετά την ενηλικίωσή τους και µέχρι τα 24 έτη, ανεξάρτητα από το αν σπουδάζουν ή όχι. Μόνη προϋπόθεση είναι να µην έχουν παντρευτεί.
• Εισάγεται ως δίχτυ ασφαλείας το κατώτατο όριο των 360 - 384 ευρώ και στις περιπτώσεις των χήρων που εργάζονται και µετά την 3ετία χάνουν το 50% της σύνταξης. Υπενθυµίζεται πως όσες χήρες - χήροι εργάζονται, έχουν επιχείρηση ή λαµβάνουν άλλη σύνταξη (π.χ. γήρατος) δικαιούνται τη µισή σύνταξη από αυτή που αρχικά έλαβαν για όλο το χρονικό διάστηµα κατά το οποίο εργάζονται, αυτοπασχολούνται ή λαµβάνουν σύνταξη. Με τη νέα ρύθµιση αποσαφηνίζεται πως η µισή σύνταξη δεν µπορεί να είναι κατώτερη από 384 ευρώ για θανόντες που είχαν 20 χρόνια ασφάλισης, το οποίο µειώνεται κατά 1,25% για κάθε έτος λιγότερο και έως τα 15 έτη, µε αποτέλεσµα το κατώτατο όριο να καθορίζεται στα 360 ευρώ τον µήνα για 15ετία ασφάλισης. Οι νέες ρυθµίσεις καταλαµβάνουν όλες τις συντάξεις χηρείας που έχουν εκδοθεί µε τον νόµο Κατρούγκαλου, δηλαδή και τις 45.000 συντάξεις λόγω θανάτου που έχουν υπολογιστεί µε τις διατάξεις του νόµου 4387/2016 και αφορούν θανάτους από 13 Μαΐου του 2016 και µετά.