Πλήρης οδηγός ΕΝΦΙΑ: Οι μειώσεις και οι προϋποθέσεις για εκπτώσεις και απαλλαγές

Ο ΕΝΦΙΑ είναι ένα µέτρο που µπορεί να αυξήσει σηµαντικά τα έσοδα του κράτους. Παρ’ όλα αυτά, µείωση θα δουν από φέτος οι ιδιοκτήτες ακινήτων, ανεξάρτητα από το ύψος της αντικειµενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας τους. Το ποσό αυτό, βέβαια, δεν θα είναι το ίδιο για όλους. Το κριτήριο σύµφωνα µε το οποίο θα υπολογιστεί η οποιαδήποτε µείωση είναι η αντικειµενική αξία της περιουσίας κάθε φορολογούµενου.

Η µείωση στον ΕΝΦΙΑ θα πραγµατοποιηθεί, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, από φέτος. Με άλλα λόγια, στα νέα εκκαθαριστικά σηµειώµατα πληρωµής ΕΝΦΙΑ, που θα εκδοθούν τέλος του επόµενου µήνα, θα φανούν οι µειώσεις, ενώ η πληρωµή του θα πρέπει να γίνει σε πέντε ισόποσες δόσεις, ως είθισται. Πολύ σηµαντικό, λοιπόν, θα είναι το κέρδος που θα έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων από τη µείωση του ΕΝΦΙΑ, η οποία θα ισχύσει από το 2019 και θα φέρει γενική αλλαγή στην οικονοµία, αφού θα αποτελέσει σηµαντικό πυλώνα ανατίµησης της περιουσίας των πολιτών.

Αυτό το µέτρο θα φέρει ανακούφιση στα περισσότερα νοικοκυριά στην Ελλάδα. Οι πλέον ωφεληµένοι θα είναι οι µικροϊδιοκτήτες, ο οποίοι θα δουν στα εκκαθαριστικά τους τον ΕΝΦΙΑ µειωµένο κατά 30%. Η µεσαία τάξη θα δει σηµαντική µείωση, της τάξης του 20%, ενώ όσοι έχουν ακίνητη περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ θα δουν τον ΕΝΦΙΑ µειωµένο κατά 10%. Κατά µέσο όρο θα µπορούσαµε να πούµε ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα έχουν όφελος από 35 έως 311 ευρώ στο εκκαθαριστικό τους. Συγκεκριµένα, για ακίνητη περιουσία µε αντικειµενική δαπάνη:

• έως 60.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 30%
• από 60.000 - 70.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 27%
• από 70.000 - 80.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 25%
• από 80.000 - 1.000.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 20%
• από 1.000.000 ευρώ και άνω η έκπτωση θα είναι 10%.

Κατά συνέπεια, όπως βλέπουµε, όλες οι κατηγορίες θα λάβουν έκπτωση. Ας δούµε κάποια παραδείγµατα από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονοµικών. Στα παραδείγµατα αυτά γίνεται αναφορά σε υπαρκτές ιδιοκτησίες, ενώ οι ιδιοκτήτες µπορεί να έχουν στην κατοχή τους και περισσότερα του ενός ακινήτου, όπως ένα διαµέρισµα και ένα µικρό εξοχικό. Μελετώντας θα δούµε από τα εν λόγω παραδείγµατα ότι οι µειώσεις δεν αφορούν µόνον τις ευάλωτες οικονοµικά οµάδες, για τις οποίες η µείωση είναι 30%, αλλά το σύνολο της µεσαίας τάξης. 

Παραδείγματα

1. Φορολογούμενος µε διαµέρισµα τρίτου ορόφου, 130 τ.µ., έτους κατασκευής 1990, στην ∆’ Ζώνη του ∆ήµου Κορδελιού-Εύοσµου της Θεσσαλονίκης, µε αξία 67.568 ευρώ, πλήρωσε πέρυσι 371,32 ευρώ. Φέτος θα πληρώσει 271,06 ευρώ (µείωση 100,26 ευρώ, ήτοι 27%).
2. Φορολογούμενος µε διαµέρισµα πρώτου ορόφου, 110 τ.µ. έτους, κατασκευής 1980, στη ΙΖ’ Ζώνη του ∆ήµου Περιστερίου, αξίας 55.440 ευρώ, πλήρωσε πέρυσι 322,19 ευρώ. Φέτος θα πληρώσει 225,53 ευρώ (µείωση 96,66 ευρώ, ήτοι 30%).
3. Φορολογούμενος µε διαµέρισµα πρώτου ορόφου, 130 τ.µ., έτους κατασκευής 1995, στη Θ’ Ζώνη του ∆ήµου Ν. Ιωνίας της Αττικής, µε αξία 79.853 ευρώ, πλήρωσε πέρυσι 399,81 ευρώ. Φέτος θα πληρώσει 299,86 ευρώ (µείωση 99,95 ευρώ, ήτοι 25%).
4. Φορολογούμενος µε διαµέρισµα τετάρτου ορόφου, 120 τ.µ., έτους κατασκευής 2010, στην Α’ Ζώνη στον ∆ήµο Ηλιούπολης Αττικής, αξίας 179.676 ευρώ, και εξοχικό διαµέρισµα πρώτου ορόφου, 80 τ.µ., στη Β’ Ζώνη του ∆ήµου Ξυλοκάστρου Κορινθίας, έτους κατασκευής 2004, αξίας 69.000 ευρώ, καθώς και πατρική µονοκατοικία 130 τ.µ. στη ∆’ Ζώνη του ∆ήµου Τρίπολης, 130 τετραγωνικών, έτους κατασκευής 1978 και αξίας 81.900 ευρώ (συνολικής αξίας 330.576 ευρώ), πλήρωσε πέρυσι 1.543,92 ευρώ. Φέτος θα πληρώσει 1.235,14 ευρώ (µείωση 308,78 ευρώ, ήτοι 20%).

Πιο συγκεκριµένα, δεδοµένα για τη χορήγηση εκπτώσεων, µειώσεων και την αναστολή πληρωµής στον ΕΝΦΙΑ έχουµε από την απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δηµοσίων Εσόδων. Ας δούµε, λοιπόν, κάποια σπουδαία σηµεία. Μεταξύ άλλων, στην απόφαση διευκρινίζεται ότι έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται οι φορολογούµενοι που έχουν χαµηλά εισοδήµατα και ταυτόχρονα η ακίνητη περιουσία τους δεν υπερβαίνει σε επιφάνεια τα 150 τ.µ. και αξία τα 200.000 ευρώ για µια τετραµελή οικογένεια.

Πλήρη απαλλαγή από τον φόρο ακινήτων δικαιούται οι τρίτεκνοι, οι πολύτεκνοι και τα άτοµα µε αναπηρία, µε βάση πάντα τα εισοδηµατικά και περιουσιακά τους στοιχεία. Απαραίτητη προϋπόθεση για να κερδίσουν τις εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων να έχουν υποβάλει εµπρόθεσµα και σωστά τις φορολογικές τους δηλώσεις, αλλά και τις δηλώσεις Ε9. Ειδικότερα, σύµφωνα µε την απόφαση, για να χορηγηθεί έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ θα πρέπει:

• Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδηµα του προηγούµενου φορολογικού έτους να µην υπερβαίνει τα 9.000 ευρώ, προσαυξηµένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώµενο µέλος. Φορολογητέο οικογενειακό εισόδηµα θεωρείται το άθροισµα του φορολογητέου εισοδήµατος του συζύγου, της συζύγου και των εξαρτώµενων τέκνων, σε όσες περιπτώσεις ορίζεται από τον νόµο ότι τα εισοδήµατα των τέκνων συναθροίζονται µε αυτά των γονέων, καθώς και του συνολικού φορολογητέου εισοδήµατος των εξαρτώµενων τέκνων που έχουν υποβάλει ατοµική δήλωση φορολογίας εισοδήµατος. Το φορολογητέο οικογενειακό εισόδηµα και ο αριθµός των εξαρτώµενων τέκνων λαµβάνονται από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος του οικείου φορολογικού έτους οι οποίες έχουν υποβληθεί εµπρόθεσµα. Αν οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή δήλωση, λαµβάνεται ο µεγαλύτερος αριθµός τέκνων που έχει δηλωθεί σε µία εκ των δύο δηλώσεων.
• Το σύνολο της επιφάνειας των κτισµάτων στα οποία κατέχουν δικαιώµατα ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώµενα τέκνα της οικογένειάς του, λαµβανοµένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώµατος, δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά και η αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισµό του συµπληρωµατικού φόρου, δεν υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαµο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαµο και τον ή τη σύζυγό του ή τη µονογονεϊκή οικογένεια, µε ένα εξαρτώµενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαµο, τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώµενα τέκνα τους ή τη µονογονεϊκή οικογένεια, µε δύο εξαρτώµενα τέκνα. Στον µισό φόρο που θα πληρώσει αυτή η κατηγορία φορολογούµενων που αριθµεί περίπου 1,4 εκατ. πολίτες θα φανεί φέτος και η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ από το 30% έως και 20% ανάλογα µε την αξία της ακίνητης περιουσίας. Η µείωση του 10% εδώ δεν έχει θέση, αφού είναι δύσκολο ή απίθανο µε αυτά τα εισοδηµατικά κριτήρια να έχουν περιουσία πάνω από 1 εκατ. ευρώ

 Δεν θα πληρώσουν 70.000 νοικοκυριά

Πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ χορηγείται στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαµβάνουν άτοµα µε ποσοστό αναπηρίας κατά 80% και άνω. Η πλήρης απαλλαγή χορηγείται υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδηµα του προηγούµενου έτους δεν έχει υπερβεί τα 12.000 ευρώ, προσαυξηµένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώµενο µέλος.
• Το σύνολο της επιφάνειας των κτισµάτων στα οποία κατέχουν δικαιώµατα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος, η σύζυγος και τα εξαρτώµενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά µέτρα.

Η πλήρης απαλλαγή αφορά περίπου 70.000 νοικοκυριά και για να την πάρουµε θα πρέπει να λάβουµε υπόψη πολύ σηµαντικά στοιχεία.

Έκτακτα εισοδήματα

Συγκεκριµένα, δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι για τον προσδιορισµό του ΕΝΦΙΑ στο οικογενειακό εισόδηµα υπολογίζονται ακόµη και εισοδήµατα τα οποία είναι έκτακτα και µη επαναλαµβανόµενα, όπως οι αποζηµιώσεις απολύσεων, καθώς επίσης και ποσά κοινωνικών παροχών, τα οποία δεν φορολογούνται και δεν υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, όπως είναι τα επιδόµατα στήριξης τέκνων, τα ειδικά επιδόµατα τρίτεκνων και πολυτέκνων, οι µισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιµισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%.

Στο ετήσιο οικογενειακό εισόδηµα κάθε φορολογούµενου που θα ληφθεί υπόψη για να διαπιστωθεί εάν δικαιούται ή όχι την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ θα συ- ∆εν θα πληρώσουν 70.000 νοικοκυριά νυπολογιστούν τα επιδόµατα ανεργίας, το ΕΚΑΣ και τα προνοιακά επιδόµατα των αναπήρων. Όλα αυτά τα ποσά θα προστίθενται στα δηλωθέντα εισοδήµατα του φορολογουµένου τα οποία θα υπόκεινται κανονικά σε φόρο ή θα φορολογούνται αυτοτελώς.

Εδώ αναφερόµαστε στον µισθό, στις συντάξεις, στα ενοίκια, στα κέρδη από επιχειρήσεις, στους τόκους καταθέσεων και όλα τα συναφή. Ενδεχοµένως να υπάρχουν υψηλών τεκµήρια διαβίωσης, οπότε και εδώ θα υπάρχει πρόβληµα. Για τον λόγο αυτό υποβάλλουµε φορολογικές δηλώσεις µε µεγάλη προσοχή, ώστε να είναι σωστές και να µην µας προκαλέσουν προβλήµατα. Επίσης προσέχουµε να τα δηλώνουµε όλα ορθά και ελέγχουµε µε επιµέλεια το Ε9, που είναι το στοιχείο το οποίο καθορίζει τον ΕΝΦΙΑ.

*Γράφει η Φιλοθέη Μακριδάκη είναι φοροτεχνικός, σύµβουλος επιχειρήσεων και ιδιοκτήτρια λογιστικού γραφείου