Financial Times: Καταστρέφουν οι επενδυτές Airbnb ευρωπαϊκές πρωτεύουσες;

Το ερώτημα αν όσοι επενδύουν στο Airbnb καταστρέφουν τις πολιτισμικές πρωτεύουσες της Ευρώπης προσπαθούν να απαντήσουν με ρεπορτάζ τους οι Financial Times. Το ρεπορτάζ των Financial Times επικεντρώνεται σε ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Λισαβόνα, η Βαρκελώνη, η Φλωρεντία αλλά και η Αθήνα.

Θέλοντας να τονίσει τις επιπτώσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης στις τοπικές κοινωνίες, το ρεπορτάζ που επικαλείται στοιχεία ενός γεωγράφου από το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας, φέρνει ως παράδειγμα την περίπτωση συνοικίας της πορτογαλικής πρωτεύουσας, στην οποία ο πληθυσμός μειώθηκε στους 1.000 κατοίκους από 20.000 που ήταν το 1980. Όπως εξηγεί ο ίδιος, περισσότερο από το 55% των διαμερισμάτων στην περιοχή Αλφάμα είναι με βραχυχρόνια μίσθωση όπως το Airbnb.

«Η άνοδος των βραχυπρόθεσμων αδειών έχει επηρεάσει τις πόλεις της νότιας Ευρώπης και έχει κατηγορηθεί για την άνοδο των τιμών των ακινήτων και την αποδυνάμωση των οικονομιών σε ορισμένες από τις πολιτιστικές πρωτεύουσες του κόσμου, προωθώντας τον τουρισμό πάνω από όλα. Ωστόσο, πλατφόρμες όπως η Airbnb και η HomeAway έχουν φέρει σημαντικές διεθνείς επενδύσεις σε χώρες που από το 2012 ανακάμπτουν από την κρίση της ευρωζώνης. Η Airbnb ισχυρίζεται ότι δημιούργησε νέες οικονομικές ευκαιρίες για εκατομμύρια Ευρωπαίους και ότι, από μόνη της, πρόσθεσε 100 δισεκατομμύρια δολάρια στην παγκόσμια οικονομία πέρυσι. Πολλοί ιδιώτες επενδυτές αγόρασαν και ανακαίνισαν ιστορικές ιδιοκτησίες, οι οποίες προηγουμένως κινδύνευαν να ερημώσουν, ως ενδύσεις Airbnb», αναφέρει το ρεπορτάζ των FT και θέτει το ερώτημα: «Έτσι, η άνοδος των πλατφορμών για βραχυχρόνια μίσθωση καταστρέφει τα πολιτιστικά κέντρα της Ευρώπης ή τα βοηθά να σωθούν;».

Η περίπτωση της Αθήνας

«Θόρυβος, αδιαφορία για τα σκουπίδια και γενικευμένη απαξίωση από τουρίστες γίνονται τίτλοι στα ΜΜΕ. Οι αγωγές από γείτονες που επηρεάζονται συσσωρεύονται. Τον Απρίλιο, δικαστήριο της Θεσσαλονίκης απαγόρευσε σε ιδιοκτήτη διαμερίσματος την βραχυχρόνια μίσθωση μετά από καταγγελία που υπέβαλαν διαμένοντες στο κτίριο στο οποίο τουρίστες έκαναν αργά το βράδυ πάρτι δημιουργώντας μία αίσθηση ανασφάλειας», ξεκινά το ρεπορτάζ των FT και συνεχίζει αναφερόμενο στην περίπτωση της Αθήνας.

Στους FT μιλά ο Ιάσονας Αθανασιάδης ο οποίος νοικιάζει διαμερίσματα μέσω Airbnb ενώ ταξιδεύει σε Αθήνα, Κωνσταντινούπολη και Τύνιδα όπου διατηρεί σπίτια. Σχετικά με τα παραπάνω σχολιάζει ότι «είναι ζήτημα αστικής ευπρέπειας». Ο ίδιος προσπαθεί να διατηρήσει την ισορροπία επιτρέποντας μέχρι τρεις επισκέπτες σε κάθε εκμίσθωση και κρατώντας επαφή με τους γείτονες. Όπως εξηγεί είναι εξίσου σημαντικό για τους καλεσμένους να συμπεριφέρονται κόσμια σαν να έβγαζαν κάποιο κέρδος από τη διαμονή τους.

Η εκτίμηση του ίδιου είναι πως τα ζητήματα δεοντολογίας στις πλατφόρμες για βραχυχρόνια μίσθωση δεν είναι ακόμα σαφή. Είναι εναντίον στην επένδυση για καθαρά για οικονομικούς λόγους, θεωρεί όμως ότι η άφιξη του Airbnb έκανε καλό σε περιοχές της πόλης στις οποίες υπήρξαν βίαιες διαδηλώσεις στις σκοτεινές μέρες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. «Πολλοί Έλληνες εκείνη την εποχή δεν ήθελα να ζουν στο κέντρο της Αθήνας, υπήρχε ένα στίγμα σε αυτό», λέει.   

Περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατούσε, ο Άρης Καλαντίδης καθηγητής στην διαχείριση χώρων στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, αναφέρει ότι στις αρχές τις δεκαετίας του 2010, καθώς χιλιάδες Αθηναίοι έχασαν τις δουλειές τους και αδυνατούσαν να εξυπηρετήσουν τα ενυπόθηκα στεγαστικά τους δάνεια, πολλοί είδαν το Airbnb σαν μια ευκαιρία να σώσουν τα ακίνητα τους ειδικά ενόψει των υψηλότερων φόρων.   

Εδώ και δύο χρόνια ωστόσο, ο κ. Καλαντίδης παρατηρεί μια αλλαγή. Σύμφωνα με τον ίδιο, διεθνείς επενδυτές μετακόμισαν στη χώρα και άρχισαν να αγοράζουν ακίνητα από Έλληνες που δεν εξυπηρετούσαν τα δάνειά τους. Όπως προσθέτει, η αγορά του Airbnb έχει αλλάξει, και πλέον μια χούφτα επενδυτές έχουν 100 ή ακόμα και 1.000 ακίνητα στην Αθήνα.   

Το Airbnb δεν αποδέχεται τα στοιχεία. «Δεν υπάρχει οικοδεσπότης στην Αθήνα με 1.000 καταχωρήσεις», λέει η εταιρεία και υποστηρίζει ότι υπολογίζει ότι το 83% των λογαριασμών οικοδεσποτών στην Αθήνα έχει βάλει μόνο ένα σπίτι στην πλατφόρμα.  «Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις τοπικές ανησυχίες και συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με όλους ώστε να εξασφαλίσουμε ότι η κοινή χρήση κατοικιών θα συνεχίσει αναπτύσσεται με τρόπο υπεύθυνο και βιώσιμο, όπως έχουμε κάνει ήδη με πάνω από 500 κυβερνήσεις και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο», λέει η Airbnb.