Πέρα-δώθε με τα δώρα και τα αναδρομικά

Ηλεκτρονική αίτηση αναφορικά με τις περικοπές του 2012 σε δώρα και συντάξεις που κρίθηκαν το 2015 αντισυνταγματικές ενεργοποίησε χθες ο ΕΦΚΑ. Η αίτηση «κρεμάστηκε» στην ιστοσελίδα του Ενιαίου Φορέα και απευθύνεται προς τις αρμόδιες περιφερειακές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ ή τους τομείς επικουρικής ασφάλισης του ΕΤΕΑΕΠ.

Πρόκειται για μια τυποποιημένη αίτηση που αναφέρει «παρακαλώ να μεριμνήσετε προκειμένου να διακοπούν οι μειώσεις που έχουν εφαρμοστεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4051/2012 και του ν. 4093/2012 στην κύρια και την επικουρική σύνταξη που λαμβάνω από τους ακόλουθους Φορείς». Ο συνταξιούχος συμπληρώνει σε ειδικά πεδία την περιφερειακή υπηρεσία του ΕΦΚΑ όπου ανήκει και τον αριθμό μητρώου του, όπως επίσης και τον τομέα επικουρικής ασφάλισης στον οποίο ανήκει. Κατά τον Ενιαίο Φορέα η ηλεκτρονική αίτηση αποσκοπεί πρώτιστα στη διευκόλυνση των συνταξιούχων ώστε να μην κάνουν ουρές στα γκισέ για να υποβάλουν εντύπως αίτηση για τα αναδρομικά.

Στην ουσία της υπόθεσης, κύκλοι του υπουργείου Εργασίας επιμένουν πως δεν είναι απαραίτητη η υποβολή αιτήσεων από την πλευρά των συνταξιούχων για το ζήτημα που έχει βάλει «φωτιά» σε εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους. Υπενθυμίζουν, μάλιστα, πως τα αναδρομικά από τις κρατήσεις υπέρ ΑΚΑΓΕ στις επικουρικές επεστράφησαν σε όλους χωρίς αίτηση. Κατά τις ίδιες πηγές, η ηλεκτρονική αίτηση - που χθες το απόγευμα φαινόταν να έχει «πέσει» - στόχο έχει να ανακόψει το κύμα αιτήσεων στις υπηρεσίες.

Κι ενώ εργατολόγοι και ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επιμένουν πως υπάρχει «παράθυρο» διεκδίκησης των κομμένων δώρων και των περικοπών του 2012 τουλάχιστον για την περίοδο Ιούνιος 2015 - Δεκέμβριος 2018, η προσέγγιση του υπουργείου είναι πως ο νόμος Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016 δεν έχει αφήσει «ρωγμές» που μπορούν να αξιοποιηθούν για τέτοιου είδους αγωγές.

Η απόφαση του ΣτΕ

Το ζήτημα ξεκινά από μια απόφαση του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015, η οποία έκρινε τότε ότι οι περικοπές των νόμων 4051 και 4093 του 2012 είναι αντισυνταγματικές. Στην ίδια απόφαση το ΣτΕ «έκοψε» για όσους δεν είχαν ήδη προσφύγει την επίκληση της αντισυνταγματικότητας για χρονικά διαστήματα προγενέστερα της απόφασής του, επικαλούμενο λόγους δημοσίου συμφέροντος. Ακολούθως ήρθε ο επανυπολογισμός του νόμου Κατρούγκαλου, που παίζει ρόλο-κλειδί στη διαδικασία. Μετά τον επανυπολογισμό του νόμου 4387 του 2016 διαμορφώνονται νέα ποσά συνταξιοδοτικής παροχής και φεύγουν από το «τραπέζι» οι περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Υπενθυμίζεται πως αναμένεται και η απόφαση του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου.

«Το ΣτΕ αποφάνθηκε στην πιλοτική δίκη ότι η απόφαση δεν θα ισχύσει για όλους τους αιτούντες. Θα ισχύσει μόνο για όσες αγωγές είχαν ασκηθεί έως τότε. Για όσες ασκηθούν από κει και πέρα θα είναι χωρίς αναδρομική ισχύ. Ο ν. 4387/16 συμπεριέλαβε στις διατάξεις του όλες τις συστάσεις του ΣτΕ. Δεν είναι ίδια η βάση των αγωγών. Πρέπει να κρίνουν επί της νέας βάσης υπολογισμού των συντάξεων» είπε χθες ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Τάσος Πετρόπουλος, σε συνέντευξή του, υποστηρίζοντας πως η απόφαση του ΣτΕ του 2015 δεν είναι στην ίδια βάση με τις τωρινές αγωγές. «Δεν υπάρχει περίπτωση απόφαση που θα κριθεί από το ΣτΕ για όλους, η κυβέρνηση να μην την εφαρμόσει. Εδώ όμως δεν μιλάμε για το ίδιο θέμα. Το ΣτΕ έλαβε υπόψη του αυτό που είχε ήδη κάνει δεκτό.

Οτι, δηλαδή, δεν μπορεί η απόφασή του να επιφέρει τέτοιο δυσβάσταχτο δημοσιονομικό κόστος που θα έθετε σε εκτροχιασμό την οικονομία. Διότι αν ήταν τέτοιο που δεν θα μπορούσαν να πληρωθούν ούτε εκείνοι που κερδίζουν, θα κατέρρεε το σύστημα. Επομένως μην παρασύρουν τους συνταξιούχους» κατέληξε, παραπέμποντας στην ηλεκτρονική αίτηση του ΕΦΚΑ. 

Ο ίδιος υπενθύμισε πως υπάρχει δέσμευση να μην ξεπερνά η συνταξιοδοτική δαπάνη το 16,2% του ΑΕΠ και πρόσθεσε πως «και χωρίς αίτηση θα εφαρμόσουμε, αν το ΣτΕ αποφασίσει ότι επιτρέπουν τα δημοσιονομικά κόστη την ικανοποίηση αιτημάτων που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν». Από την άλλη πλευρά, εργατολόγοι τονίζουν πως το «παράθυρο» διεκδίκησης των απωλειών από τις περικοπές του 2012 υπάρχει.

«Δεδομένου ότι στο πλαίσιο πρότυπης δίκης το ΣτΕ με τις αποφάσεις του 2015 έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές των νόμων 4051 του 2012 και 4093 του 2012, οι ασφαλισμένοι που θα προσφύγουν δικαστικά θα πρέπει να δικαιωθούν τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα Ιούνιος 2015 έως Δεκέμβριος 2018» επισημαίνει ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος.

«Η προσφυγή σε δικαστικά μέσα θέτει τη διεκδίκηση για τον συνταξιούχο σε βάθος 5ετίας. Με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, εάν ένας συνταξιούχος κινηθεί με υποβολή αγωγής θα μπορεί να διεκδικήσει τα ποσά που προκύπτουν από τον Ιούνιο του 2015 μέχρι και σήμερα. Πλην όμως, ο κάθε δικαστής έχει την ευχέρεια να αναγνωρίσει αξιώσεις και σε βάθος 5ετίας, δηλαδή από το 2013, στηρίζοντας την αναδρομικότητα της αξίωσης σε διαφορετική νομική βάση» τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης.