Το μεγάλο ποντάρισμα για την επένδυση των 8 δισ. στο Ελληνικό (timeline)

Σε λιγότερο από έναν μήνα θα φανεί εάν το σίριαλ της επένδυσης στο Ελληνικό, που έχει κρατήσει περίπου… ένα τέταρτο του αιώνα, θα οδηγηθεί προς το τέλος του. Την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί ο διαγωνισμός για την κατασκευή του ολοκληρωμένου τουριστικού συγκροτήματος με καζίνο (Integrated Resort Casino - IRC), έργο στο οποίο στηρίζεται η επιτυχία, συνολικά, της επένδυσης της τάξης των 8 δισ. ευρώ. Στη διαδικασία αναμένεται να δώσουν το «παρών» οι αμερικανικές εταιρείες Mohegan Gaming & Entertainment (MGE) και Hard Rock International, οι οποίες σχεδιάζουν, εφόσον επικρατήσουν στον διαγωνισμό, να επενδύσουν πάνω από 1 δισ. ευρώ για την υλοποίηση του μεγαλύτερου ξενοδοχείου στην Ελλάδα, καζίνο, ανοιχτών χώρων εκδηλώσεων και μεγάλου αριθμού καταστημάτων αναψυχής και εστίασης.

Ως εκ τούτου, εάν ο διαγωνισμός για τo IRC προχωρήσει ομαλά, τότε η «οδύσσεια» της αξιοποίησης της έκτασης των 6,2 χιλιάδων στρεμμάτων του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού θα οδηγηθεί σταδιακά προς το τέλος της και θα κλείσει ένα κεφάλαιο που ξεκίνησε το 1995, οπότε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο είχε αναλάβει την εκπόνηση μελέτης για την αξιοποίηση του χώρου.

Τα ανοιχτά μέτωπα

Υστερα από την έκδοση των απαιτούμενων κοινών υπουργικών αποφάσεων (ΚΥΑ), με τις οποίες ρυθμίζονται, μεταξύ άλλων, ζητήματα για τη χωροθέτηση του πάρκου και την εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης που θα καταθέσει ο παραχωρησιούχος της άδειας λειτουργίας επιχείρησης καζίνο (ΕΚΑΖ), η λίστα των εκκρεμοτήτων μικραίνει. Στόχος είναι έως το τέλος της χρονιάς-αρχές του 2020 να ξεκινήσουν οι προκαταρκτικές κατασκευαστικές εργασίες στην έκταση. Για να στεφθεί, όμως, το εγχείρημα αυτό από επιτυχία, απαιτείται όχι μόνο να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός της 4ης Οκτωβρίου σε σύντομο χρονικό διάστημα αλλά και να πληρωθούν ορισμένες, ακόμα, προϋποθέσεις, που προβλέπει η σύμβαση παραχώρησης της έκτασης στην κοινοπραξία εταιρειών με επικεφαλής τη Lamda Development. Αυτές περιλαμβάνουν:

1. Τη διανομή του δικαιώματος κυριότητας μεταξύ των συνιδιοκτητών. Tο Δημόσιο, δηλαδή, βάσει της σύμβασης, έχει αναλάβει να μεταβιβάσει στο ΤΑΙΠΕΔ κατά πλήρη κυριότητα ποσοστό 30% εξ αδιαιρέτου του Μητροπολιτικού Πόλου (εξαιρουμένων του αιγιαλού και της παραλίας), προκειμένου στη συνέχεια να ακολουθήσει διανομή μεταξύ των εξ αδιαιρέτου συνιδιοκτητών, ώστε τελικά αυτό το εξ αδιαιρέτου 30% να «μετατραπεί» σε πλήρες δικαίωμα κυριότητας επί αντίστοιχης έκτασης του Μητροπολιτικού Πόλου. Πρόκειται για περίπου 1.575 στρέμματα στο πρώην αεροδρόμιο και 227 στρέμματα στην παράκτια ζώνη.
2. Τη μεταβίβαση στην Ελληνικό ΑΕ των εμπράγματων δικαιωμάτων επί του ακινήτου. Το Δημόσιο έχει αναλάβει να μεταβιβάσει στο ΤΑΙΠΕΔ, με τη σύμφωνη γνώμη των επενδυτών, δικαίωμα επιφανείας επί του συνόλου του Μητροπολιτικού Πόλου. Αφού συμβεί αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει με τη σειρά του να μεταβιβάσει όλα τα εμπράγματα δικαιώματα που πλέον θα έχει αποκτήσει, δηλαδή και το δικαίωμα επιφανείας επί του Μητροπολιτικού Πόλου και το δικαίωμα πλήρους κυριότητας, στην Ελληνικό ΑΕ. Η επιτυχής ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το καζίνο στο Ελληνικό, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση των υπόλοιπων προϋποθέσεων που προβλέπει η σύμβαση παραχώρησης, θα οδηγήσει στην καταβολή από τον ανάδοχο του ποσού των 300 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στην πρώτη δόση του συνολικού τιμήματος ύψους 915 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι στις 31 Μαρτίου 2014 το ΤΑΙΠΕΔ ανακήρυξε ανάδοχο τη Lamda Development, της οποίας η βελτιωμένη οικονομική προσφορά διαμορφώθηκε σε 915 εκατ. ευρώ, από 730 εκατ. ευρώ αρχικά. Το 1/3 του ποσού αυτού θα καταβληθεί κατά το κλείσιμο της συναλλαγής, δηλαδή αφότου ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για το καζίνο στο Ελληνικό, και το υπόλοιπο σε έξι δόσεις, από τις οποίες οι τέσσερις θα είναι ύψους έως 45 εκατ. ευρώ και οι υπόλοιπες δύο ανέρχονται σε 220 εκατ. ευρώ η καθεμία. Για την ώρα, πάντως, τα βλέμματα είναι στραμμένα στον διαγωνισμό για το καζίνο, με το «καλό σενάριο» -εάν, δηλαδή, δεν υπάρξουν ενστάσεις ή κάποιου είδους μακρόσυρτη δικαστική εμπλοκή- να προβλέπει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των προσφορών σε διάστημα περίπου δύο εβδομάδων. Θα ακολουθήσουν η επιλογή του προτιμητέου αναδόχου για το IRC και η έγκριση της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Υπολογίζεται, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ότι το ανώτατο δικαστήριο θα ολοκληρώσει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας λίγο πριν εκπνεύσει το 2019. Τότε αναμένεται η καταβολή της πρώτης δόσης των 300 εκατ. ευρώ, γεγονός που θα οδηγήσει στην έναρξη, σε πρώτη φάση, των πρόδρομων κατασκευαστικών εργασιών, δηλαδή, ως επί το πλείστον, της κατεδάφισης ορισμένων κτισμάτων του ακινήτου.

Οι διεκδικητές

Ισχυρή τεχνογνωσία στον κλάδο των τυχερών παιγνίων αλλά και εν γένει του κλάδου αναψυχής διαθέτουν οι διεκδικητές του ολοκληρωμένου τουριστικού συγκροτήματος με καζίνο, δηλαδή η Mohegan Gaming & Entertainment, που θα συνεργαστεί με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, και η Hard Rock International, η οποία αναμένεται να έχει την υποστήριξη της Intrakat. H MGE ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, αποτελώντας σήμερα μία από τις μεγαλύτερες, παγκοσμίως, εταιρείες διαχείρισης καζίνο, με τα τυχερά παίγνια, όπως αναφέρουν οι επικεφαλής της, να αποτελούν τμήμα μόνο της ολοκληρωμένης εμπειρίας διασκέδασης, όπου κομβικής σημασίας είναι η εστίαση, το λιανεμπόριο, οι αθλητικές δραστηριότητες και οι ανοιχτοί χώροι ψυχαγωγίας και θεάματος. Εάν επικρατήσει στον διαγωνισμό η εταιρεία, με πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο τον ελληνικής καταγωγής Μάριο Κοντόμερκος, θα δώσει έμφαση στις χρήσεις αναψυχής, δηλαδή στην υλοποίηση ξενοδοχείου δυναμικότητας τουλάχιστον 2.000 κλινών και ανοιχτού χώρου εκδηλώσεων που θα φιλοξενεί, συχνά, μεγάλα ονόματα του διεθνούς καλλιτεχνικού στερεώματος και θα λειτουργεί στα πρότυπα του Mohegan Sun Arena στις ΗΠΑ.

Η MGE έχει αναπτύξει ολοκληρωμένα συγκροτήματα αναψυχής και τουρισμού στην Πενσιλβάνια, στην Ουάσιγκτον (Ilani resort), στο Ατλάντικ Σίτι του Νιου Τζέρσεϊ και στη Νότια Κορέα, όπου έχει δημιουργήσει το Inspire Resort, το πρώτο παγκοσμίως που διαθέτει ιδιωτικό αεροδρόμιο. Η MGE το τρίτο τρίμηνο του 2019, που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Ιούνιο, εμφάνισε καθαρά έσοδα 347,6 εκατ. δολ., κέρδη 55,2 εκατ. δολ. και κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (Ebitda) ύψους 81,6 εκατ. δολ. Αλλά και η Hard Rock International, με πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο τον Τζιμ Αλλεν, σχεδιάζει, εάν επικρατήσει στον διαγωνισμό, να προχωρήσει σε μια ιδιαίτερα σημαντική επένδυση με αξία άνω του 1 δισ. ευρώ, που υπολογίζεται ότι θα δημιουργήσει 3.000 νέες θέσεις εργασίας κατά το στάδιο της κατασκευής. Το αμερικανικό brand, με έδρα τη Φλόριντα των ΗΠΑ, που έχει γράψει ιστορία στον χώρο της διασκέδασης και της αναψυχής, ιδρύθηκε το 1971 στο Λονδίνο.

Και για τη Hard Rock International το καζίνο θα αποτελεί επιμέρους, μόνο, τμήμα της συνολικής ανάπτυξης, η οποία φιλοδοξεί να αποτελέσει παγκόσμιο πόλο ψυχαγωγίας με στόχο την προσέλκυση εκατομμυρίων επισκεπτών. Η εταιρεία υλοποιεί αυτήν τη στιγμή επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 2 δισ. ευρώ, του οποίου αναπόσπαστο τμήμα είναι η αναβάθμιση του Seminole Hard Rock Hotel & Casino Hollywood, που θα γίνει, με ορίζοντα τα τέλη του 2019, το πρώτο ξενοδοχείο-πύργος, παγκοσμίως, σε σχήμα κιθάρας. Πέραν, όμως, των υποψηφίων του ολοκληρωμένου συγκροτήματος ψυχαγωγίας, αξίζει να σημειωθεί ότι η φιλοσοφία του Integrated Resort Casino είναι καινούργια στο ευρωπαϊκό έδαφος, με έρευνα του οίκου αναλυτών PriceWaterhouseCoopers να σημειώνει ότι η ευρωπαϊκή αγορά είναι, ως έναν βαθμό, ανώριμη ως προς τη δημιουργία τέτοιου είδους αναπτύξεων.

Στόχος τα μεγάλα πορτοφόλια

Σε τι συνίσταται, όμως, το IRC; Σύμφωνα με τους αναλυτές, συνδυάζει ένα ή περισσότερα καζίνο ή δραστηριότητες τυχερών παιγνίων με ξενοδοχεία, εγκαταστάσεις αναψυχής, αθλητικών δραστηριοτήτων, καταστήματα λιανικής, συνεδριακά κέντρα και θεματικά πάρκα. Το δεύτερο χαρακτηριστικό των IRC σχετίζεται με το γεγονός ότι το κοινό τους δεν περιορίζεται στους παίκτες τυχερών παιγνίων, καθώς απευθύνονται σε τουρίστες και σε υψηλής εισοδηματικής κατηγορίας επισκέπτες.

Ακόμη, ένα IRC αποτελεί μια εξαιρετικά μεγάλη σε μέγεθος και επιφάνεια εγκατάσταση, γεγονός που συνεπάγεται την ύπαρξη μιας μεγάλης έκτασης, όπως συμβαίνει με το Ελληνικό, και, κατ’ επέκταση, πολύ υψηλό επενδυτικό κόστος. Αυτού του μεγέθους οι αναπτύξεις, απαιτούν μια μακρά και επίπονη αδειοδοτική διαδικασία, που θα μπορούσε, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης, να οδηγήσει στην απόσυρση των επενδυτών, ενώ δεν είναι ασυνήθιστη η υποβάθμιση σε μέγεθος και προϋπολογισμό των αρχικά σχεδιαζόμενων επενδύσεων-μαμούθ, σύμφωνα με την PcW