Νέα τεκμήρια φέρνει τα περιουσιολόγιο

Με τη χρήση ειδικού αλγορίθμου θα προκύπτει ένα ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, με βάση το σύνολο της αξίας της περιουσίας κάθε φορολογουμένου.

Νέου τύπου τεκμήρια στοχεύει να δημιουργήσει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή. Αν και τα υφιστάμενα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων επιτυγχάνουν να ορίσουν ένα ελάχιστο εισόδημα για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες που εμφανίζουν υψηλή επικινδυνότητα για φοροδιαφυγή, ωστόσο δεν καταφέρνουν να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τη φοροδιαφυγή σε επαγγελματίες που κρύβουν πολύ σημαντικά ποσά από την εφορία.

Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, στο υπουργείο Οικονομικών αναζητούν τρόπους προκειμένου να συσχετίσουν το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα με το ύψος της αξίας της συνολικής περιουσίας κάθε φορολογουμένου. Έτσι, στις περιπτώσεις που ένας φορολογούμενος έχει πολύ σημαντική ακίνητη και κινητή περιουσία, δεν θα μπορεί να δηλώσει εισόδημα κάτω από ένα όριο, το οποίο σε κάθε περίπτωση θα είναι υψηλότερο σε σχέση με το σημερινό τεκμαρτό εισόδημα.

Οι σχεδιασμοί για νέου τύπου τεκμήρια διαβίωσης, τα οποία θα είναι πιο αποτελεσματικά από τα σημερινά, αποκαλύπτεται μέσω του κειμένου του ολιστικού σχεδίου ανάπτυξης που παρουσίασε η κυβέρνηση στους θεσμούς. Συγκεκριμένα, ως όχημα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αναφέρεται το περιουσιολόγιο, καθώς «θα χρησιμεύσει για τον έλεγχο περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου και θα συμβάλει στη μείωση της φοροδιαφυγής. Θα επιτρέψει την κατανομή του φορολογικού βάρους στη βάση αντικειμενικών εισοδηματικών, ιδιοκτησιακών και κοινωνικών κριτηρίων».

Στην πράξη, στο περιουσιολόγιο, το οποίο θα έχει ολοκληρωθεί το αργότερο έως το τέλος του 2020, θα καταγραφεί το σύνολο της κινητής, ακίνητης και άυλης περιουσίας κάθε φορολογουμένου. Έτσι, πρόκειται να καταγραφούν σε αυτό ακίνητα, καταθέσεις, χρεόγραφα κάθε είδους, μετοχές, επιχειρηματικές συμμετοχές, οχήματα, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, ασφαλιστικά συμβόλαια, αποταμιευτικά προϊόντα, έργα τέχνης, τιμαλφή, ακόμη και πνευματικά και κάθε άλλου είδους δικαιώματα που μπορούν να μετρηθούν σε αξία. Μάλιστα στο περιουσιολόγιο θα καταγράφονται όχι μόνο τα περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ελλάδα, αλλά και οπουδήποτε στο εξωτερικό.

Με βάση το σύνολο της αξίας της περιουσίας κάθε φορολογουμένου και τη χρήση ειδικού αλγορίθμου θα προκύπτει ένα ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα. Εφόσον ο φορολογούμενος δηλώνει χαμηλότερο εισόδημα, τότε θα εκδίδεται εντολή φορολογικού ελέγχου μέσω του οποίου θα καλείται να δικαιολογήσει τη διαφορά, δηλαδή πώς καταφέρνει να συντηρεί σημαντικά περιουσιακά στοιχεία δηλώνοντας χαμηλό εισόδημα. Το σύστημα αυτό θα λειτουργήσει και ως κίνητρο για τους φορολογούμενους που αποκρύπτουν εισοδήματα, προκειμένου να αυξήσουν το εισόδημα που δηλώνουν

Παράδειγμα

Ελεύθερος επαγγελματίας διαθέτει ιδιόκτητη κατοικία 150 τετραγωνικών μέτρων, ΙΧ 1.800 κυβικών εκατοστών και ηλικίας τριών ετών και έχει συνολικές καταθέσεις στις τράπεζες ύψους 300.000 ευρώ.

Δηλώνει ετησίως στην Εφορία καθαρό εισόδημα ύψους 20.000 ευρώ. Το τεκμαρτό του εισόδημα με βάση τα υφιστάμενο σύστημα τεκμηρίων ανέρχεται σε 19.700 ευρώ.

Με το νέο σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού του εισοδήματος βάσει του περιουσιολογίου προκύπτει ελάχιστο εισόδημα ύψους 35.000 ευρώ. Ο φορολογούμενος είτε θα δεχτεί να φορολογηθεί για 35.000 ευρώ είτε θα εκδοθεί εναντίον του εντολή φορολογικού ελέγχου, κατά τη διάρκεια του οποίου το εισόδημά του θα υπολογιστεί βάσει πραγματικών δεδομένων όπως είναι οι δαπάνες του. Σημειώνεται ότι στο κείμενο του μνημονίου προβλεπόταν και η επαναξιολόγηση των υφιστάμενων τεκμηρίων διαβίωσης.

Ωστόσο, κρίθηκε ότι η όποια παρέμβαση στην παρούσα φάση θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα έλυνε, και έτσι επελέγη η επιτάχυνση της δημιουργίας του περιουσιολογίου και της αξιοποίησής του για τη διενέργεια ελέγχων με καθιέρωση νέου συστήματος τεκμαρτής φορολόγησης.