Πώς θα χτίζεται το αφορολόγητο από το νέο έτος

Το ένα τρίτο του εισοδήµατός τους µε τραπεζικά µέσα θα πρέπει να ξοδεύουν από το νέο έτος µισθωτοί και συνταξιούχοι, καθώς το υπουργείο Οικονοµικών, όπως προκύπτει από το κείµενο του προσχεδίου του προϋπολογισµού, θα θεσπίσει πρόσθετα µέτρα για την επέκταση των ηλεκτρονικών πληρωµών στην αγορά. Πρόκειται για µέσο διεύρυνσης της φορολογικής βάσης µέσω της µείωσης της παραοικονοµίας και της φοροδιαφυγής. Ουσιαστικά υποχρεώνονται µισθωτοί και συνταξιούχοι να πραγµατοποιούν περισσότερες πληρωµές µε ηλεκτρονικά µέσα, όπως είναι οι χρεωστικές και οι πιστωτικές κάρτες, προκειµένου να τους αποδοθεί η έκπτωση φόρου που οδηγεί στο αφορολόγητο όριο.

Πιο συγκεκριµένα, το ποσοστό ελάχιστων υποχρεωτικών δαπανών µε ηλεκτρονικά µέσα πληρωµής, που σήµερα υπολογίζεται κλιµακωτά από 10% έως 20%, θα είναι υψηλότερο και ενιαίο στο 30%, ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήµατος.

Σύµφωνα µε ό,τι ισχύει έως και το τέλος του έτους, ο µισθωτός ή ο συνταξιούχος απαιτείται να έχει δαπανήσει ένα ελάχιστο ποσοστό του εισοδήµατός του µε πιστωτική, χρεωστική κάρτα ή άλλο τραπεζικό µέσο. Το ελάχιστο ποσοστό αυτό εµφανίζεται στον παρακάτω πίνακα.

Με βάση το νέο σύστηµα που θα ισχύσει από τον Ιανουάριο, θα πρέπει για κάθε 100 ευρώ εισοδήµατος να ξοδεύει τα 30 µέσω ηλεκτρονικών µέσων πληρωµής. Για παράδειγµα, µισθωτός µε ετήσιο εισόδηµα 10.000 ευρώ θα πρέπει να έχει δαπανήσει φέτος µε κάρτα τουλάχιστον 1.000 ευρώ. Για το 2020 το ποσό των ηλεκτρονικών πληρωµών θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3.000 ευρώ. Μισθωτός µε ετήσιο εισόδηµα 15.000 ευρώ θα πρέπει να έχει δαπανήσει µε πλαστικό χρήµα τουλάχιστον 1.750 ευρώ. Για το 2020 το ποσό των ηλεκτρονικών πληρωµών θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 4.500 ευρώ. Συνταξιούχος µε ετήσιο εισόδηµα 20.000 ευρώ θα πρέπει να έχει δαπανήσει µε κάρτα τουλάχιστον 2.500 ευρώ. Για το 2020 το ποσό των ηλεκτρονικών πληρωµών θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 6.000 ευρώ Ο φορολογούµενος που δεν έχει πραγµατοποιήσει την απαιτούµενη δαπάνη θα τιµωρείται µε επιπλέον φόρο 22% επί του ποσού που του λείπει.

Οι δαπάνες µε πλαστικό χρήµα ή άλλα ηλεκτρονικά µέσα τραπεζικών πληρωµών θα πρέπει να έχουν γίνει στην Ελλάδα ή σε κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου και να τις έχει εξοφλήσει ο µισθωτός ή ο συνταξιούχος µε ηλεκτρονικά µέσα πληρωµής, όπως ενδεικτικά κάρτες και µέσα πληρωµής µε κάρτες (χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες, προπληρωµένες κάρτες-prepaid cards), µέσω λογαριασµού πληρωµών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωµών (µεταφορά πίστωσης, εντολές άµεσης χρέωσης, πάγιες εντολές, τραπεζικές ή ταχυδροµικές επιταγές), µέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e- banking), ηλεκτρονικού πορτοφολιού (e-wallet κ.λπ.).

Η δαπάνη µε πλαστικό χρήµα δηλώνεται στους κωδικούς 049-050. Οι παραπάνω κωδικοί δεν προσυµπληρώνονται από τη φορολογική διοίκηση, αλλά οι ίδιοι οι φορολογούµενοι υπολογίζουν το σύνολο και το αναγράφουν. Προς διευκόλυνση του υπολογισµού αυτού η φορολογική διοίκηση έχει αναρτήσει την ηλεκτρονική πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της και οι φορολογούµενοι, έχοντας οι ίδιοι το βάρος της απόδειξης, αναγράφουν αυτά που πληρούν τις απαιτούµενες προϋποθέσεις. Οι κωδικοί θα είναι κενοί, απλώς θα υπάρχει η ηλεκτρονική πληροφόρηση για τον κωδικό αυτό, όπως συµβαίνει µε τους κωδικούς για το εισόδηµα από τους τόκους ή τη δαπάνη εξυπηρέτησης δανείων. Να τονίσουµε ότι σε περίπτωση που ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης βάσει του ποσού που αναγράφεται στον οικείο κωδικό του Ε1 δεν καλύπτει το απαιτούµενο ποσό αποδείξεων, ενώ η σύζυγός του το υπερκαλύπτει, τότε το σύστηµα αυτοµάτως θα κάνει τον επιµερισµό έτσι ώστε να έχουν αµφότεροι τη σχετική µείωση.

Οι δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών λαµβάνονται υπόψη, εφόσον περιλαµβάνονται στις ακόλουθες οµάδες του δείκτη τιµών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ:

Οµάδα 1 (∆ιατροφή και µη αλκοολούχα ποτά)

Οµάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός)

Οµάδα 3 (Ενδυση και υπόδηση)

Οµάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουµένων των ενοικίων

Οµάδα 5 (∆ιαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες)

Οµάδα 6 (Υγεία)

Οµάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουµένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχηµάτων, πλην των ποδηλάτων

Οµάδα 8 (Επικοινωνίες)

Οµάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουµένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών

Οµάδα 10 (Εκπαίδευση)

Οµάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια)

Οµάδα 12 (Αλλα αγαθά και υπηρεσίες)

Εξαιρούνται τα τέλη κυκλοφορίας οχηµάτων και γενικά οι δαπάνες που δεν είναι καταναλωτικές και ως εκ τούτου δεν περιλαµβάνονται στους παραπάνω δείκτες. Τέτοιες είναι ενδεικτικά οι δαπάνες για αγορά κατοικίας, πληρωµή φόρων, δόσεις στεγαστικών δανείων, αγορά επενδυτικών προϊόντων (µετοχών, οµολόγων κ.λπ.).

Σηµειώνεται ότι ειδικά για τους λογαριασµούς ∆ΕΚΟ, που είναι σε όνοµα διαφορετικό από αυτόν που καταβάλλει, γίνονται δεκτές, εφόσον ο καταβάλλων τη δαπάνη είναι και ο πραγµατικός χρήστης του ακινήτου. ∆ιευκρινίζεται ότι στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή της πολυκατοικίας µε ηλεκτρονικά µέσα πληρωµής, οι εν λόγω δαπάνες θα λαµβάνονται υπόψη µετά τον επιµερισµό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών.

Οι εξαιρέσεις 

Από την υποχρέωση πληρωµών µε πλαστικό χρήµα εξαιρούνται όλοι οι φορολογούµενοι που δεν δικαιούνται αφορολόγητο όριο (π.χ. ελεύθεροι επαγγελµατίες, εισοδηµατίες κ.ά.) αλλά και µισθωτοί, συνταξιούχοι και κατά κύριο επάγγελµα αγρότες, οι οποίοι ανήκουν σε µία ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες:

1.  Φορολογούµενοι εβδοµήντα (70) ετών και άνω (διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση αυτή εµπίπτουν οι φορολογούµενοι οι οποίοι µέχρι το τέλος του 2017 έχουν συµπληρώσει το εβδοµηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους, δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί έως και τις 31.12.1947).
2. Ατοµα µε ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.
3. Οσοι βρίσκονται σε δικαστική συµπαράσταση.
4. Οι φορολογικοί κάτοικοι της ΕΕ ή του ΕΟΧ, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του Ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται µε την κλίµακα από µισθωτή εργασία και συντάξεις.
5. ∆ηµόσιοι λειτουργοί και δηµόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή (εκτός αυτών που αναφέρονται στο παρακάτω άρθρο VΙ που απαλλάσσονται και από τη συλλογή).
6. Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος και φορολογούνται µε την κλίµακα των µισθωτών και συνταξιούχων.
7. Φορολογούµενοι που κατοικούν µόνιµα σε χωριά µε πληθυσµό έως 500 κατοίκους και σε νησιά µε πληθυσµό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύµφωνα µε την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
8. Οι φορολογούµενοι που δεν έχουν εισόδηµα από καµία κατηγορία ή έχουν εισόδηµα µόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία µεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκµαρτό τους εισόδηµα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ, σύµφωνα µε την περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 34 του Ν. 4172/2013.
9. Οι φορολογούµενοι που είναι εγγεγραµµένοι στο µητρώο ανέργων του ΟΑΕ∆, για τη διαφορά που προκύπτει µεταξύ του τεκµαρτού και του συνολικού εισοδήµατός τους, σύµφωνα µε την περ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 34 του Ν. 4172/2013.
10. Οι φορολογούµενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήµατος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
11. Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία. ιβ. Οι φορολογούµενοι που βρίσκονται σε κατάσταση µακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 µηνών).

Για τους παραπάνω µισθωτούς, συνταξιούχους και κατά κύριο επάγγελµα αγρότες που εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών µέσων πληρωµής για την πραγµατοποίηση των δαπανών τους απαιτείται να συγκεντρώσουν χάρτινες αποδείξεις ίσης αξίας. Αυτές πρέπει να φυλαχθούν για µελλοντικό έλεγχο. Εφόσον οι συγκεκριµένοι φορολογούµενοι το επιθυµούν, έχουν τη δυνατότητα να τις εξοφλούν και µε ηλεκτρονικά µέσα πληρωµής.

Επισηµαίνεται επίσης ότι τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την απόδειξη της δαπάνης για απόκτηση αγαθών και λήψης υπηρεσιών φυλάσσονται από τους φορολογούµενους µέχρι την παραγραφή του δικαιώµατος της φορολογικής διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης.

Οι φόροι το 2020

Ανατροπές σε εισοδήματα και ακίνητα 

Από το προσχέδιο του προϋπολογισµού προκύπτουν και όλες οι αλλαγές που έρχονται στο πεδίο της φορολογίας από το νέο έτος. Οι αλλαγές που έρχονται είναι οι εξής:

1. Επικαιροποίηση των αντικειµενικών αξιών προκειµένου να ευθυγραµµιστούν µε τις εµπορικές αξίες, καθώς και επέκταση του αντικειµενικού συστήµατος σε περίπου 7.500 περιοχές που βρίσκονται εκτός σχεδίου και οικισµού. Από αυτές τις παρεµβάσεις προβλέπεται σηµαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων µέσω της αύξησης του ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές εκτός σχεδίου που είναι οικιστικά και τουριστικά ανεπτυγµένες.
2. Μείωση από τη χρήση 2019 του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 28% στο 24% που δηµοσιονοµικά θα φανεί το 2020.
3. Μείωση από τη χρήση 2019 του συντελεστή φορολόγησης των µερισµάτων από το 10% στο 5%, που δηµοσιονοµικά θα φανεί το 2020.
4. Πάγωµα για µία τριετία του ΦΠΑ στις νέες οικοδοµές και του φόρου υπεραξίας ακινήτων.
5. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους µισθωτούς πλήρους απασχόλησης από την 1-7-2020.
6. Καθιέρωση έκπτωσης 40% για τις δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθµισης ακινήτων µε παραστατικά.
7. Θέσπιση νέας φορολογικής κλίµακας µε χαµηλότερους φορολογικούς συντελεστές